Әлеуметтанудағы жеке іс қағаздар әдісі
Биографиялық әдіс (көбінесе оны жеке іс қағаздар әдісі деп атайды) әлеуметтануда қолданылады. Кейінгі уақытқа дейін ол аздаған орын алған, бірақ 80-90 жылдардың өзінде ақ оған үлке көңіл бөлетін жәнеде әлеуметтанушылардың әдетттегі өмірге деген қызығушылығына сүйене отырып үлкен болашаққа уәде береді. Биографиялық әдістердің көмегімен әлеуметтануда өмірлік жолдың әлеуметтік жағдайын, ұжымдық тарихи санны, әлекметтанудың қалай дамитынын зерттейді. Әлеуметтану үшін әлеуметтік процесстің қатысушысының жеке қасиеттері емес, оның рекциялары мен акцияларының әлеуметтік ерекшеліктері қызықты. Әлеуметтану көптеген жеке іс қағаздар негізінде әлеуметтік ситуациялар жайлы әлеуметтік қорытындылар, қоршаған орта ойы туралы, әлеуметтегі әртүрлі топтпрдың өмір сүру үлгісі мен жағдайы ттурады әлеуметтік қорытындылар жасайды.
Жеке іс қағаздар әдіснамасында Я.Щепанский жазғандай, «адамдардың өмір жағдайлары жайлы ойлары біріксе, ол зерттеу тәсілі болып табылады». Жеке іс қағаздар белгілі бір адамға байланысты деп В.А.Ядов үлкен анықтама берген. Олар үшінші бір тұлғадан берілген анкета, кітапханалық формулялар, мінездемелер жәнеде хаттар, күнделіктер жатады.
Сөздің нақтылы түрі жеке іс қағаздардың аяк асты, тез уақытта жазылған және олар автордың жеке құлшынысымен жазылған түрі жатады. Оларда жағдайлармен аландаушылықтары жайлы оның жанды көзқарастары көрсетілді. Мұндай жағдайда протокол интервью жеке іс қағаз болып табылмайды, өйткені онда басты рөлді зерттеушінің өзі атқарады.
Сонымен жеке іс қағаздарды әлеуметтанушылар қандай мақсатта пайдаланады? Жедел іс қағаздар әлеуметтанушылар үшін жаңа проблемаға бастау болады, яғни олар зерттеудің алғашқы деңгейінде гипотеза қою үшін қажетті.
Әдістемешілер биографиялық әдістің ерекшелігі деп әлеуметтік шындықтың күрделілігі мен вариаттивтілігін бейнелейтіні, сырттағы бақылаушыға қол жетімсіз әлеуметтік топтағы процесстерді ашатыны, әлеуметтік өмірдің процесстілігін анықтайтыны деп көрсеткен. Сонымен қатар оның сенімділігі мен шынайылығы туралы күдіктер де айтылған. Бұл бағыттан журналистиканың, бейнелеушілік, субъективтік материалдардың көп мөлшері, субьекттердің өзі және болған жағдай туралы анықтамалары сиякты көптеген қырын көруге болады.
Жеке іс қағаздар әдіснамасында Я.Щепанский жазғандай, «адамдардың өмір жағдайлары жайлы ойлары біріксе, ол зерттеу тәсілі болып табылады». Жеке іс қағаздар белгілі бір адамға байланысты деп В.А.Ядов үлкен анықтама берген. Олар үшінші бір тұлғадан берілген анкета, кітапханалық формулялар, мінездемелер жәнеде хаттар, күнделіктер жатады.
Сөздің нақтылы түрі жеке іс қағаздардың аяк асты, тез уақытта жазылған және олар автордың жеке құлшынысымен жазылған түрі жатады. Оларда жағдайлармен аландаушылықтары жайлы оның жанды көзқарастары көрсетілді. Мұндай жағдайда протокол интервью жеке іс қағаз болып табылмайды, өйткені онда басты рөлді зерттеушінің өзі атқарады.
Сонымен жеке іс қағаздарды әлеуметтанушылар қандай мақсатта пайдаланады? Жедел іс қағаздар әлеуметтанушылар үшін жаңа проблемаға бастау болады, яғни олар зерттеудің алғашқы деңгейінде гипотеза қою үшін қажетті.
Әдістемешілер биографиялық әдістің ерекшелігі деп әлеуметтік шындықтың күрделілігі мен вариаттивтілігін бейнелейтіні, сырттағы бақылаушыға қол жетімсіз әлеуметтік топтағы процесстерді ашатыны, әлеуметтік өмірдің процесстілігін анықтайтыны деп көрсеткен. Сонымен қатар оның сенімділігі мен шынайылығы туралы күдіктер де айтылған. Бұл бағыттан журналистиканың, бейнелеушілік, субъективтік материалдардың көп мөлшері, субьекттердің өзі және болған жағдай туралы анықтамалары сиякты көптеген қырын көруге болады.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Әлеуметтанудағы жеке іс қағаздар әдісі
Орындаған:Тойғанбаева М.А
Тексерген:Адильжанова Қ.С
Топ:ПХ-215
Семей 2015ж
Биографиялық әдіс (көбінесе оны жеке іс қағаздар әдісі деп атайды) әлеуметтануда қолданылады. Кейінгі уақытқа дейін ол аздаған орын алған, бірақ 80-90 жылдардың өзінде ақ оған үлке көңіл бөлетін жәнеде әлеуметтанушылардың әдетттегі өмірге деген қызығушылығына сүйене отырып үлкен болашаққа уәде береді. Биографиялық әдістердің көмегімен әлеуметтануда өмірлік жолдың әлеуметтік жағдайын, ұжымдық тарихи санны, әлекметтанудың қалай дамитынын зерттейді. Әлеуметтану үшін әлеуметтік процесстің қатысушысының жеке қасиеттері емес, оның рекциялары мен акцияларының әлеуметтік ерекшеліктері қызықты. Әлеуметтану көптеген жеке іс қағаздар негізінде әлеуметтік ситуациялар жайлы әлеуметтік қорытындылар, қоршаған орта ойы туралы, әлеуметтегі әртүрлі топтпрдың өмір сүру үлгісі мен жағдайы ттурады әлеуметтік қорытындылар жасайды.
Жеке іс қағаздар әдіснамасында Я.Щепанский жазғандай, адамдардың өмір жағдайлары жайлы ойлары біріксе, ол зерттеу тәсілі болып табылады. Жеке іс қағаздар белгілі бір адамға байланысты деп В.А.Ядов үлкен анықтама берген. Олар үшінші бір тұлғадан берілген анкета, кітапханалық формулялар, мінездемелер жәнеде хаттар, күнделіктер жатады.
Сөздің нақтылы түрі жеке іс қағаздардың аяк асты, тез уақытта жазылған және олар автордың жеке құлшынысымен жазылған түрі жатады. Оларда жағдайлармен аландаушылықтары жайлы оның жанды көзқарастары көрсетілді. Мұндай жағдайда протокол интервью жеке іс қағаз болып табылмайды, өйткені онда басты рөлді зерттеушінің өзі атқарады.
Сонымен жеке іс қағаздарды әлеуметтанушылар қандай мақсатта пайдаланады? Жедел іс қағаздар әлеуметтанушылар үшін жаңа проблемаға бастау болады, яғни олар зерттеудің алғашқы деңгейінде гипотеза қою үшін қажетті.
Әдістемешілер биографиялық әдістің ерекшелігі деп әлеуметтік шындықтың күрделілігі мен вариаттивтілігін бейнелейтіні, сырттағы бақылаушыға қол жетімсіз әлеуметтік топтағы процесстерді ашатыны, әлеуметтік өмірдің процесстілігін анықтайтыны деп көрсеткен. Сонымен қатар оның сенімділігі мен шынайылығы туралы күдіктер де айтылған. Бұл бағыттан журналистиканың, бейнелеушілік, субъективтік материалдардың көп мөлшері, субьекттердің өзі және болған жағдай туралы анықтамалары сиякты көптеген қырын көруге болады.
Әдіснамалық тұрғыдан әлеуметтанушылар биографиялық зерттеулерді біріктіріп, келесі қорытындылар мен кеңестерге келіп тоқтады:
1. Автобиографиялық материадардың сенімділігі мен шындылығы жеке іс қағаздардың құрамы нақты бір тақырыппен шектелсе жоғары болады
2. Адамдар қоршаған ортадан көрі өздері туралы үлкен құлшыныспен айтады, сондықтан бұл эгоцентризмді ескеру қажет
3. Болған жағдайды құнарлы да түсінікті етіп бейнелеу білімді адамдарға да қиын. Олармен берілген фактілерді тексеру қажет.
4. Жеке іс қағаздардың шынайылығы мен сенімділігі автордың бейнелеген жағдайларына байланысты қойылады.
Ян Щепаньский жеке іс қағаздар конкурсында ескеретің 7 заңды көрсетеді:
1. Хабарландыру берілген тұрғындар тобын білу қажет
2. Конкурсын мақсатын жетік түсіндіру
3. Автобиографияны жазуда қолданылатын кзектілікпен проблематикасына нақты инструкция беру
4. Жазуда қатал талаптар қоймау
5. Хбарландырудың мәтінін баріне түсінікті тілде құрау
6. Конкурстың қатысушыларына нақтылы мотивациялық тақырып қою, мысалы патриоттық сезім жайлы
Шыныменде шығармашлық қабілеттер, басқаларына қарағанда маңызды, автордың жеке қасиеттерін ашуға мүмкіндік береді. Творчестволық шығармашылықтар автордың биографиясына байланысты, сондықтан биографиялық зерттеулер әдебиеттанудың маңызды бөлігі болып табылады. Биографияны зерттеу адаммен автордың шектеулі байланысын орнатуға көмектеседі, осылайша шығарманы тереңірек түсінуге мүмкіндік пайда болады. Шығармашылық қабілеттердің жеке факторлары негізіде шектелмейді, сондықтан ол шығармалардың пайда болуында ғана емес дайын романда, поэмада, суреттерде жеке стиль, жеке өмірлік тәжірибе ретінде шығармашылық еңбекте көрінеді. Бұның бари творчестволық индивидуалдық түсінігінде көре аламыз. Жекешелік, жазушыныттанудыңң шығармашылығына биографиялық қарастыру да қазіргі әдебиеттануға сай. Қазірге отандық гуманистикада әдебиеттанудың биографиялық бөлімдеріде керемет мысалдар береді. Бұл Борис Буровтың Пушкин мен Достоевский туралы биографиялық зерттеушілік романдары, Юрий Лотманның Пушкин турады жұмыстары, Борис Соловьевтың Блок туралы жұмыстары және т.б.
Тарихтағы сияқты, әдебиеттанудада биографиялық әдіс атақты адамдардың өміріне байланысқан. Биографиялаудың әдістемелік жақтары да тарихи түб нагіздерге жақын болып келеді. Жеке іс қағаздардың көптеген түрлері суреттелген, олардың әдебиеттануға байланысы ашылға және жеке іс қағаздармен жұмыс істеудің және биография жазудың заңдары анықталған.
Жеке іс қағаздар техникасы тек биографиялық зерттеулерге ғана байланысты еме, және де жазушының шығармашылық зертханасына кіру мақсатында жасалған. Шығармашылық процесстің бейнесін жасау хаттар, күнделіктер, жазба қағаздары, қоршаған ортасының куәгелігі сияқты іс қағаздардан жасалады.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Жеке тұлға құрылымы өмір жолының субъектісі ретінде
Орындаған:Тойғанбаева М.А
Тексерген:Адильжанова Қ.С
Топ:ПХ-215
Семей 2015ж
Тұлға жалпы мән жайлары бойынша ұсынылады және өмір салтын құру арқылы өз тарихын жасайды.Оны қандай жолмен жасайды?Яғни ол өмір жолы ағымдағы құрылымына байланысты,жеке тұлға мен ақыл-ой құрылымының өмірлік жолда қалыптасуы болып табылады.Біріншіден,ол жеке қасиеттерінің жалпылама түрінде бекітілген жағдайа болса,екіншіден,білім нысаны ерекше мәдениетпен үйретіледі, сондықтан тек білім арқылы өмір сүруге болады деген нышандарға ие.
Білім - сана мен өзін-өзі танудың негізі.Кейбір білімнің құрылымдық мәні бар,қызметінің атқарушы жағына қарасаңыз,бағдарламалау мәні сендіру принципіне жеке басы мен оның өмір сүру философиясы,дүниетанымы ретіндегі тікелей қызметі болып табылады.Бірақ өмір жолы білім,сана,сана-сезіміне ғана тәуелді емес.Өмір адамға басқа да мән-жайлардың,проблемалардың жауап,шешімдері мен іс-шараларын құрумен тұлғаның құрылымының ажырамас әсері.Барлық тыс әсер байланыстырушы қызметін атқарады.Олар:өмірлік оқиғалар мен мән-жайлар.
Жеке тұлғаның іс-әрекет бастамасы көп жағдайда өмірлік таңдау , адамдардың өзін жеңу және оның сипатамасы мен ө қолданысындағы құрылымына әдейі қайшы жайдтарды істеуге болатыны және жалпы құрылысы сәйкес келетіні жайлы қарасырады.
Жеке адамның өмір салтын талдау жеке өмір оқиғаларына және жалпы заңдарын түсінуге, білімге негізделеді. Психологияда, алайда, белгілі бір ұқсастығы бар тұлғаның көптеген құрылымдық моделі бар. Олар иерархиялық құрылымды, табиғи және әлеуметтік шартты, көп ресми және оның негізгі қасиеттерін көрсетеді. Өмір жолында өмірді реттеу , әр түрлі мағынаға ие.
Б.Г Ананьевтің теориясы бойынша, өмірбаяндық әдісі біздің түсінуімізге байланысты биографиялық әдіс, жеке тұлғаның құрылымын антропологиялық принципі бойынша ( немесе, керісінше, жеке ) адамның табиғи және әлеуметтік қасиеттерді қамтиды . Б.Г Ананьев , біріншіден, жеке және жеке тұлғаның қасиеттерін бөлді , және екіншіден - субъектіні және тұлға мәселесі болған .
Тұлға және индивид - табиғи және әлеуметтік құбылыстар ретінде адам болмысының негізгі формалары. Индивид және тұлғатерминдерінің психологиялық сипаттамалары шектелген емес, бірақ (мысалы, жеке физиологиялық әлеуметтанулық тұлғасы бар) басқа деңгейдегі сипаттамаларын қамтиды . Сол сияқты адам болмысының алғашқы екі нысандарының туындысы болып субъект туралы айтуға болады.
Адам тұлғасының құрылымының ең ажырамас қалыптасуы-индивид. Бұл оның зерттеудегі қиындықтарын туғызады. Бірақ индивид осы қасиеттеріндің сомасын азайтатын емес , ол осы үш қасиеттерін біріктіреді , өйткені , ол жаңа полисистема ретінде пайда болды.Ананьев бойынша тұлғалық құрылымының тұжырымдамасы индивид тұжырымдамасының интеграция деңгейінде (жеке қасиеттерін нақты құрылымы бар шатастыруға болмайды ). Тұлға қиылысатын ( жинақталған ) ғана емес, жеке тұлғаның , сондай-ақ индивид пен субъектің ең маңызды қасиеттері (1 , 211) құрылымы болып табылады.
Индивид
Индивид ұғымы Ананьев бойынша психофизикалық тіршілік ,түрлерінің Homo Sapiens жеке тұлғаларының тұжырымдамасының мағынасы ретінде. Табиғи қасиеттері тұқым қуалаушылық арқылы бірінші кезекте анықталады. Абиотикалық биотикалық және әлеуметтік, экологиялық орта факторлары - онтогенездің генетикалық бағдарламасының шеңберінде өзара іс- әрекетті анықтауынан тұрады. Бұл жағдайға , сондай-ақ өз білімі мен адам қызметінің қолданысы кіреді.
Индивидтің тұлғаға сәйкес келмеуі тұлғалылығы жоқ әдеби песонаждардың мысалынан көрінеді, бірақ бұларда толығымен тұлға қырлары көрінеді. Индивидтілік индивидуалдылықта болады. Индивидуалдылық - бұл өздігінен дамитын және өздігінен реттелетін автономдық ерекше және қайталанбайтын биоәлеуметтік жүйе.
Бұл жеке адамның болмысының өзіндік бүтіндігін сақтау шеңберінде үздіксіз сыртқы және ішкі өзгерістерін өз -- өзіне ұқсастыру формасы.
Бұл қиын анықтаманы қабылдауда маңызды болып табылады. Драмалықта ағза ретіндегі тұлға және өзіндік сана жетектеушісі адамдардың барлық көріністері сонымен қоса бір - біріне өзара әсер етеді, мұндағы өзіндік реттелудің қабілеті көрінеді. Яғни күрделендіріп айтсақ, мысалы темперамент адамдардың жүктемесін білдіреді, және оның мамандық таңдауына бейім келеді, ал мақсаты мен құндылықтары психотиппен байланысты болуы мүмкін деп айтуға болады (мінездік ерекшеліктермен). Адамның ұлпалық құрлымы жаңарып отыратынына қарамастан (ішкі өзгерістер), ал өмір жаңа (тапсырмаларын) міндеттерді қояды (сыртқы өзгерістер), адам өзіндік Мен сезімін жоғалтпайды -- бүтіндік шарты бұзылғанда тұлға ішкі қарама - қайшылықты, конфликтіні бастан кешіреді, былай айтқанда, өзіндік бұзылуға әкелуі мүмкін.
Осылайша, біршама жеңілдетілген түрде индивидуалдылық - бұл индивид, тұлға және олардың арасындағы байланыстар деп айтуға болады. Индивидуалдылықтың бірыңғай емес, әртүрлі сипаттамаларын белгілей отырып, оны үш қабатты Ғимарат ретінде елестетуге болады.
Сонда төменгі деңгейде (тұлғалық биологиялық іргетасы) біз барлық индивидті, формальді - динамикалық сипаттамаларды жинай аламыз (жыныс, темперамент, қабілеттіліктің қасиеттері, бас ми жарты шарының ассиметриясы). Екінші деңгейде біз заттық - мазмұнды сипаттамаларды қарастырамыз (тұлға түрлері, қырлар, қабілеттер, мінез - құлықтың стильдік сипаттамалары). Ал үшінші жоғарғы деңгейде рухани - дүниеге көзқарастық сипаттамалар болады (тұлғаның бағыттылығы, құндылығы, пайымдауы, көзқарастары, және ұстанымдары).
Жеке тұлға
Сөздің тар мағынасында тұлғалық, әлеуметтік және психоәлеуметтік сипаттамаларымен сипатталады. Адам үшін тұлға ретінде , әсіресе, оның материалдық өмірі өндіріспен қоғамның дамуына байланысты, демек, нақты әлеуметтік функциясы маңызды ғана сипаттамалар ретінде қарастыруға болады. (2,179) Жеке тұлғаның психологиясы тек мына жағдайға байланысты анықталды қазіргі заманғы қоғам және адамдардың өмір сүру жолын , әсіресе , мәдени, саяси және құқықтық даму тарихы бар әлеуметтік өмір қазіргі заманғы салтын қалыптастырумен анықталады (3 , 107) .
Жеке тұлға дегеніміз-өзінің қайталанбас индивидуалдығымен ерекшеленетін индивидтің әлеуметтік қатынас жүйесіне енуі, қоғам дамуының өкілі ретінде адамдардың әлеуметтік қасиеттерінің толықтығы. Жеке тұлғаның барлық анықтамалары оның дамуының екі қарама-қайшы көзқарастарымен негізделеді. Бірінің көзқарасы бойынша әрбір жеке тұлға өзінің туылған қасиеттері мен қабілеттерінің қатынасында қалыптасады және дамиды, және мұнда әлеуметтік орта онша үлкен маңызға ие бола қоймайды. Ал екінші көзқарастардың өкілдері жеке тұлғаның туылған ішкі қасиеттері мен белгілерін толығымен терістейді және жеке тұлғаны әлеуметтік тәжірибе барысында толығымен қалыптасатын құбылыс деп санайды. Бұл жеке тұлғаның қалыптасу процесіндегі көзқарастар болып табылады.Бұл құбылысты талдауда біз жеке тұлғаның биологиялық ерекшеліктерімен қатар оның әлеуметтік тәжірибелерін де ескеруіміз қажет.
Жеке тұлға ұғымы адамда оның өмірлік қызметінің әлеуметтік бастауын сипаттауға көмектеседі. Адам әлеуметтік байланыстарда , әлеуметтік институттарда, мәдениетте, яғни қоғамдық өмірде басқа адамдармен қарым-қатынас процесінде жүзеге асырылатын қасиеттерді жасайды.
Жеке тұлға ұғымы әрбір адамда әлеуметтік мағыналы белгілердің индивидуалды бейнеленуін және оның негізгі барлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы ретінде бейнеленуін көрсетеді. Социология ғылымы тұлғаның қасиеттерінің қалыптасуының әлеуметтік негізін, тұлғалар типі қоғамында өсетін әлеуметтәік қызметтер мен әлеуметтік мазмұнда , яғни жеке тұлғаны қоғамдық өмірдің қайнар көзі ретінде зерттеуге тырысады. Социологтардың көзқарасы бойынша жеке тұлға басқа адамдармен қарым-қатынас жасаудағы ндивидуалды өмір қызметінің әлеуметтік белгілерін бейнелейтін және сол арқылы қоғамдық қатынастардың дамуы мен тұрақтануына әсер ететін жеке адамдарды білдіреді.
Субъект
Субъект құрылымы жеке тұлғаның қасиеттерін біріктіреді. Бірақ субъект жеке тұлғаның сомасынна азайтылуы мүмкін емес - ол адамның жаңа сапасы болып табылады. Осы сапасын мәнін анықтау үшін, Ананьев адамның осы екі анықтамаларын ескере отырып, осындай дәрежеге байланысты , жеке тұлға және субъкт ұғымы таралған - қоғамдық, білім беру, сондай-ақ жеке қоғамдағы нақты іс-шаралар арқылы қалыптастырылады және дамиды деген. Адамның ажырамас құрылымы - субъект жеке тұлға ретінде дамуының тек әлеуметтік деңгейінде ғана анықтайды (1, 243-244) Жеке тұлға дамуы, өмір сүру және процесінің нысаны әлеуметтік мінез-құлық болып табылады, және пәндік -. белсенділігі барша адамға бірдей емес. ...
Субъект -болмысты тану мен өзгертудің қайнары ретіндегі индивид немесе топ; белсенділікті жеткізуші. Субъект индивид немесе топ іс-әрекетті танудың және өңдеудің негізі ретінде; іс-әрекеттік белсенділіктің тасымалдаушысы. Барлық көріністерімен бірге идеализм субъектінің белсенділігінің қайнарын оның өзінде деп біледі. Ғылыми психологияның негізі делінген диалектикалық материализм субъектіні тарихи дамудың өнімі деп қарайды және оның белсенділігін адамдар қарекетінің ерекшеліктерімен байланыстырады. Осы қарекет процесінде объектінің нақты, іс жүзіндегі өзгеруі субъектінің қарекеті соған негізделіп реттелетін субъектідегі бейнелерге барабарлығының, болмысқа сәйкестігінің критерийі болып табылады.
Жеке тұлғаның субъектісінің ішкі құрылымы, жеке шегінен қорытындылайды, түрлі іс-шаралар мен өнімділігінің ықтимал деңгейін орындауға негізгі көмек физиологиялық және психоәлеуметтік меншік құқықтары болып табылады. Сондықтан да оған адам ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Әлеуметтанудағы жеке іс қағаздар әдісі
Орындаған:Тойғанбаева М.А
Тексерген:Адильжанова Қ.С
Топ:ПХ-215
Семей 2015ж
Биографиялық әдіс (көбінесе оны жеке іс қағаздар әдісі деп атайды) әлеуметтануда қолданылады. Кейінгі уақытқа дейін ол аздаған орын алған, бірақ 80-90 жылдардың өзінде ақ оған үлке көңіл бөлетін жәнеде әлеуметтанушылардың әдетттегі өмірге деген қызығушылығына сүйене отырып үлкен болашаққа уәде береді. Биографиялық әдістердің көмегімен әлеуметтануда өмірлік жолдың әлеуметтік жағдайын, ұжымдық тарихи санны, әлекметтанудың қалай дамитынын зерттейді. Әлеуметтану үшін әлеуметтік процесстің қатысушысының жеке қасиеттері емес, оның рекциялары мен акцияларының әлеуметтік ерекшеліктері қызықты. Әлеуметтану көптеген жеке іс қағаздар негізінде әлеуметтік ситуациялар жайлы әлеуметтік қорытындылар, қоршаған орта ойы туралы, әлеуметтегі әртүрлі топтпрдың өмір сүру үлгісі мен жағдайы ттурады әлеуметтік қорытындылар жасайды.
Жеке іс қағаздар әдіснамасында Я.Щепанский жазғандай, адамдардың өмір жағдайлары жайлы ойлары біріксе, ол зерттеу тәсілі болып табылады. Жеке іс қағаздар белгілі бір адамға байланысты деп В.А.Ядов үлкен анықтама берген. Олар үшінші бір тұлғадан берілген анкета, кітапханалық формулялар, мінездемелер жәнеде хаттар, күнделіктер жатады.
Сөздің нақтылы түрі жеке іс қағаздардың аяк асты, тез уақытта жазылған және олар автордың жеке құлшынысымен жазылған түрі жатады. Оларда жағдайлармен аландаушылықтары жайлы оның жанды көзқарастары көрсетілді. Мұндай жағдайда протокол интервью жеке іс қағаз болып табылмайды, өйткені онда басты рөлді зерттеушінің өзі атқарады.
Сонымен жеке іс қағаздарды әлеуметтанушылар қандай мақсатта пайдаланады? Жедел іс қағаздар әлеуметтанушылар үшін жаңа проблемаға бастау болады, яғни олар зерттеудің алғашқы деңгейінде гипотеза қою үшін қажетті.
Әдістемешілер биографиялық әдістің ерекшелігі деп әлеуметтік шындықтың күрделілігі мен вариаттивтілігін бейнелейтіні, сырттағы бақылаушыға қол жетімсіз әлеуметтік топтағы процесстерді ашатыны, әлеуметтік өмірдің процесстілігін анықтайтыны деп көрсеткен. Сонымен қатар оның сенімділігі мен шынайылығы туралы күдіктер де айтылған. Бұл бағыттан журналистиканың, бейнелеушілік, субъективтік материалдардың көп мөлшері, субьекттердің өзі және болған жағдай туралы анықтамалары сиякты көптеген қырын көруге болады.
Әдіснамалық тұрғыдан әлеуметтанушылар биографиялық зерттеулерді біріктіріп, келесі қорытындылар мен кеңестерге келіп тоқтады:
1. Автобиографиялық материадардың сенімділігі мен шындылығы жеке іс қағаздардың құрамы нақты бір тақырыппен шектелсе жоғары болады
2. Адамдар қоршаған ортадан көрі өздері туралы үлкен құлшыныспен айтады, сондықтан бұл эгоцентризмді ескеру қажет
3. Болған жағдайды құнарлы да түсінікті етіп бейнелеу білімді адамдарға да қиын. Олармен берілген фактілерді тексеру қажет.
4. Жеке іс қағаздардың шынайылығы мен сенімділігі автордың бейнелеген жағдайларына байланысты қойылады.
Ян Щепаньский жеке іс қағаздар конкурсында ескеретің 7 заңды көрсетеді:
1. Хабарландыру берілген тұрғындар тобын білу қажет
2. Конкурсын мақсатын жетік түсіндіру
3. Автобиографияны жазуда қолданылатын кзектілікпен проблематикасына нақты инструкция беру
4. Жазуда қатал талаптар қоймау
5. Хбарландырудың мәтінін баріне түсінікті тілде құрау
6. Конкурстың қатысушыларына нақтылы мотивациялық тақырып қою, мысалы патриоттық сезім жайлы
Шыныменде шығармашлық қабілеттер, басқаларына қарағанда маңызды, автордың жеке қасиеттерін ашуға мүмкіндік береді. Творчестволық шығармашылықтар автордың биографиясына байланысты, сондықтан биографиялық зерттеулер әдебиеттанудың маңызды бөлігі болып табылады. Биографияны зерттеу адаммен автордың шектеулі байланысын орнатуға көмектеседі, осылайша шығарманы тереңірек түсінуге мүмкіндік пайда болады. Шығармашылық қабілеттердің жеке факторлары негізіде шектелмейді, сондықтан ол шығармалардың пайда болуында ғана емес дайын романда, поэмада, суреттерде жеке стиль, жеке өмірлік тәжірибе ретінде шығармашылық еңбекте көрінеді. Бұның бари творчестволық индивидуалдық түсінігінде көре аламыз. Жекешелік, жазушыныттанудыңң шығармашылығына биографиялық қарастыру да қазіргі әдебиеттануға сай. Қазірге отандық гуманистикада әдебиеттанудың биографиялық бөлімдеріде керемет мысалдар береді. Бұл Борис Буровтың Пушкин мен Достоевский туралы биографиялық зерттеушілік романдары, Юрий Лотманның Пушкин турады жұмыстары, Борис Соловьевтың Блок туралы жұмыстары және т.б.
Тарихтағы сияқты, әдебиеттанудада биографиялық әдіс атақты адамдардың өміріне байланысқан. Биографиялаудың әдістемелік жақтары да тарихи түб нагіздерге жақын болып келеді. Жеке іс қағаздардың көптеген түрлері суреттелген, олардың әдебиеттануға байланысы ашылға және жеке іс қағаздармен жұмыс істеудің және биография жазудың заңдары анықталған.
Жеке іс қағаздар техникасы тек биографиялық зерттеулерге ғана байланысты еме, және де жазушының шығармашылық зертханасына кіру мақсатында жасалған. Шығармашылық процесстің бейнесін жасау хаттар, күнделіктер, жазба қағаздары, қоршаған ортасының куәгелігі сияқты іс қағаздардан жасалады.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Жеке тұлға құрылымы өмір жолының субъектісі ретінде
Орындаған:Тойғанбаева М.А
Тексерген:Адильжанова Қ.С
Топ:ПХ-215
Семей 2015ж
Тұлға жалпы мән жайлары бойынша ұсынылады және өмір салтын құру арқылы өз тарихын жасайды.Оны қандай жолмен жасайды?Яғни ол өмір жолы ағымдағы құрылымына байланысты,жеке тұлға мен ақыл-ой құрылымының өмірлік жолда қалыптасуы болып табылады.Біріншіден,ол жеке қасиеттерінің жалпылама түрінде бекітілген жағдайа болса,екіншіден,білім нысаны ерекше мәдениетпен үйретіледі, сондықтан тек білім арқылы өмір сүруге болады деген нышандарға ие.
Білім - сана мен өзін-өзі танудың негізі.Кейбір білімнің құрылымдық мәні бар,қызметінің атқарушы жағына қарасаңыз,бағдарламалау мәні сендіру принципіне жеке басы мен оның өмір сүру философиясы,дүниетанымы ретіндегі тікелей қызметі болып табылады.Бірақ өмір жолы білім,сана,сана-сезіміне ғана тәуелді емес.Өмір адамға басқа да мән-жайлардың,проблемалардың жауап,шешімдері мен іс-шараларын құрумен тұлғаның құрылымының ажырамас әсері.Барлық тыс әсер байланыстырушы қызметін атқарады.Олар:өмірлік оқиғалар мен мән-жайлар.
Жеке тұлғаның іс-әрекет бастамасы көп жағдайда өмірлік таңдау , адамдардың өзін жеңу және оның сипатамасы мен ө қолданысындағы құрылымына әдейі қайшы жайдтарды істеуге болатыны және жалпы құрылысы сәйкес келетіні жайлы қарасырады.
Жеке адамның өмір салтын талдау жеке өмір оқиғаларына және жалпы заңдарын түсінуге, білімге негізделеді. Психологияда, алайда, белгілі бір ұқсастығы бар тұлғаның көптеген құрылымдық моделі бар. Олар иерархиялық құрылымды, табиғи және әлеуметтік шартты, көп ресми және оның негізгі қасиеттерін көрсетеді. Өмір жолында өмірді реттеу , әр түрлі мағынаға ие.
Б.Г Ананьевтің теориясы бойынша, өмірбаяндық әдісі біздің түсінуімізге байланысты биографиялық әдіс, жеке тұлғаның құрылымын антропологиялық принципі бойынша ( немесе, керісінше, жеке ) адамның табиғи және әлеуметтік қасиеттерді қамтиды . Б.Г Ананьев , біріншіден, жеке және жеке тұлғаның қасиеттерін бөлді , және екіншіден - субъектіні және тұлға мәселесі болған .
Тұлға және индивид - табиғи және әлеуметтік құбылыстар ретінде адам болмысының негізгі формалары. Индивид және тұлғатерминдерінің психологиялық сипаттамалары шектелген емес, бірақ (мысалы, жеке физиологиялық әлеуметтанулық тұлғасы бар) басқа деңгейдегі сипаттамаларын қамтиды . Сол сияқты адам болмысының алғашқы екі нысандарының туындысы болып субъект туралы айтуға болады.
Адам тұлғасының құрылымының ең ажырамас қалыптасуы-индивид. Бұл оның зерттеудегі қиындықтарын туғызады. Бірақ индивид осы қасиеттеріндің сомасын азайтатын емес , ол осы үш қасиеттерін біріктіреді , өйткені , ол жаңа полисистема ретінде пайда болды.Ананьев бойынша тұлғалық құрылымының тұжырымдамасы индивид тұжырымдамасының интеграция деңгейінде (жеке қасиеттерін нақты құрылымы бар шатастыруға болмайды ). Тұлға қиылысатын ( жинақталған ) ғана емес, жеке тұлғаның , сондай-ақ индивид пен субъектің ең маңызды қасиеттері (1 , 211) құрылымы болып табылады.
Индивид
Индивид ұғымы Ананьев бойынша психофизикалық тіршілік ,түрлерінің Homo Sapiens жеке тұлғаларының тұжырымдамасының мағынасы ретінде. Табиғи қасиеттері тұқым қуалаушылық арқылы бірінші кезекте анықталады. Абиотикалық биотикалық және әлеуметтік, экологиялық орта факторлары - онтогенездің генетикалық бағдарламасының шеңберінде өзара іс- әрекетті анықтауынан тұрады. Бұл жағдайға , сондай-ақ өз білімі мен адам қызметінің қолданысы кіреді.
Индивидтің тұлғаға сәйкес келмеуі тұлғалылығы жоқ әдеби песонаждардың мысалынан көрінеді, бірақ бұларда толығымен тұлға қырлары көрінеді. Индивидтілік индивидуалдылықта болады. Индивидуалдылық - бұл өздігінен дамитын және өздігінен реттелетін автономдық ерекше және қайталанбайтын биоәлеуметтік жүйе.
Бұл жеке адамның болмысының өзіндік бүтіндігін сақтау шеңберінде үздіксіз сыртқы және ішкі өзгерістерін өз -- өзіне ұқсастыру формасы.
Бұл қиын анықтаманы қабылдауда маңызды болып табылады. Драмалықта ағза ретіндегі тұлға және өзіндік сана жетектеушісі адамдардың барлық көріністері сонымен қоса бір - біріне өзара әсер етеді, мұндағы өзіндік реттелудің қабілеті көрінеді. Яғни күрделендіріп айтсақ, мысалы темперамент адамдардың жүктемесін білдіреді, және оның мамандық таңдауына бейім келеді, ал мақсаты мен құндылықтары психотиппен байланысты болуы мүмкін деп айтуға болады (мінездік ерекшеліктермен). Адамның ұлпалық құрлымы жаңарып отыратынына қарамастан (ішкі өзгерістер), ал өмір жаңа (тапсырмаларын) міндеттерді қояды (сыртқы өзгерістер), адам өзіндік Мен сезімін жоғалтпайды -- бүтіндік шарты бұзылғанда тұлға ішкі қарама - қайшылықты, конфликтіні бастан кешіреді, былай айтқанда, өзіндік бұзылуға әкелуі мүмкін.
Осылайша, біршама жеңілдетілген түрде индивидуалдылық - бұл индивид, тұлға және олардың арасындағы байланыстар деп айтуға болады. Индивидуалдылықтың бірыңғай емес, әртүрлі сипаттамаларын белгілей отырып, оны үш қабатты Ғимарат ретінде елестетуге болады.
Сонда төменгі деңгейде (тұлғалық биологиялық іргетасы) біз барлық индивидті, формальді - динамикалық сипаттамаларды жинай аламыз (жыныс, темперамент, қабілеттіліктің қасиеттері, бас ми жарты шарының ассиметриясы). Екінші деңгейде біз заттық - мазмұнды сипаттамаларды қарастырамыз (тұлға түрлері, қырлар, қабілеттер, мінез - құлықтың стильдік сипаттамалары). Ал үшінші жоғарғы деңгейде рухани - дүниеге көзқарастық сипаттамалар болады (тұлғаның бағыттылығы, құндылығы, пайымдауы, көзқарастары, және ұстанымдары).
Жеке тұлға
Сөздің тар мағынасында тұлғалық, әлеуметтік және психоәлеуметтік сипаттамаларымен сипатталады. Адам үшін тұлға ретінде , әсіресе, оның материалдық өмірі өндіріспен қоғамның дамуына байланысты, демек, нақты әлеуметтік функциясы маңызды ғана сипаттамалар ретінде қарастыруға болады. (2,179) Жеке тұлғаның психологиясы тек мына жағдайға байланысты анықталды қазіргі заманғы қоғам және адамдардың өмір сүру жолын , әсіресе , мәдени, саяси және құқықтық даму тарихы бар әлеуметтік өмір қазіргі заманғы салтын қалыптастырумен анықталады (3 , 107) .
Жеке тұлға дегеніміз-өзінің қайталанбас индивидуалдығымен ерекшеленетін индивидтің әлеуметтік қатынас жүйесіне енуі, қоғам дамуының өкілі ретінде адамдардың әлеуметтік қасиеттерінің толықтығы. Жеке тұлғаның барлық анықтамалары оның дамуының екі қарама-қайшы көзқарастарымен негізделеді. Бірінің көзқарасы бойынша әрбір жеке тұлға өзінің туылған қасиеттері мен қабілеттерінің қатынасында қалыптасады және дамиды, және мұнда әлеуметтік орта онша үлкен маңызға ие бола қоймайды. Ал екінші көзқарастардың өкілдері жеке тұлғаның туылған ішкі қасиеттері мен белгілерін толығымен терістейді және жеке тұлғаны әлеуметтік тәжірибе барысында толығымен қалыптасатын құбылыс деп санайды. Бұл жеке тұлғаның қалыптасу процесіндегі көзқарастар болып табылады.Бұл құбылысты талдауда біз жеке тұлғаның биологиялық ерекшеліктерімен қатар оның әлеуметтік тәжірибелерін де ескеруіміз қажет.
Жеке тұлға ұғымы адамда оның өмірлік қызметінің әлеуметтік бастауын сипаттауға көмектеседі. Адам әлеуметтік байланыстарда , әлеуметтік институттарда, мәдениетте, яғни қоғамдық өмірде басқа адамдармен қарым-қатынас процесінде жүзеге асырылатын қасиеттерді жасайды.
Жеке тұлға ұғымы әрбір адамда әлеуметтік мағыналы белгілердің индивидуалды бейнеленуін және оның негізгі барлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы ретінде бейнеленуін көрсетеді. Социология ғылымы тұлғаның қасиеттерінің қалыптасуының әлеуметтік негізін, тұлғалар типі қоғамында өсетін әлеуметтәік қызметтер мен әлеуметтік мазмұнда , яғни жеке тұлғаны қоғамдық өмірдің қайнар көзі ретінде зерттеуге тырысады. Социологтардың көзқарасы бойынша жеке тұлға басқа адамдармен қарым-қатынас жасаудағы ндивидуалды өмір қызметінің әлеуметтік белгілерін бейнелейтін және сол арқылы қоғамдық қатынастардың дамуы мен тұрақтануына әсер ететін жеке адамдарды білдіреді.
Субъект
Субъект құрылымы жеке тұлғаның қасиеттерін біріктіреді. Бірақ субъект жеке тұлғаның сомасынна азайтылуы мүмкін емес - ол адамның жаңа сапасы болып табылады. Осы сапасын мәнін анықтау үшін, Ананьев адамның осы екі анықтамаларын ескере отырып, осындай дәрежеге байланысты , жеке тұлға және субъкт ұғымы таралған - қоғамдық, білім беру, сондай-ақ жеке қоғамдағы нақты іс-шаралар арқылы қалыптастырылады және дамиды деген. Адамның ажырамас құрылымы - субъект жеке тұлға ретінде дамуының тек әлеуметтік деңгейінде ғана анықтайды (1, 243-244) Жеке тұлға дамуы, өмір сүру және процесінің нысаны әлеуметтік мінез-құлық болып табылады, және пәндік -. белсенділігі барша адамға бірдей емес. ...
Субъект -болмысты тану мен өзгертудің қайнары ретіндегі индивид немесе топ; белсенділікті жеткізуші. Субъект индивид немесе топ іс-әрекетті танудың және өңдеудің негізі ретінде; іс-әрекеттік белсенділіктің тасымалдаушысы. Барлық көріністерімен бірге идеализм субъектінің белсенділігінің қайнарын оның өзінде деп біледі. Ғылыми психологияның негізі делінген диалектикалық материализм субъектіні тарихи дамудың өнімі деп қарайды және оның белсенділігін адамдар қарекетінің ерекшеліктерімен байланыстырады. Осы қарекет процесінде объектінің нақты, іс жүзіндегі өзгеруі субъектінің қарекеті соған негізделіп реттелетін субъектідегі бейнелерге барабарлығының, болмысқа сәйкестігінің критерийі болып табылады.
Жеке тұлғаның субъектісінің ішкі құрылымы, жеке шегінен қорытындылайды, түрлі іс-шаралар мен өнімділігінің ықтимал деңгейін орындауға негізгі көмек физиологиялық және психоәлеуметтік меншік құқықтары болып табылады. Сондықтан да оған адам ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz