Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері

1. Операциялық жүйелер.
2. Операциялық жүйелердің дамуы.
3. Операциялық жүйелердің түрлері.

Операциялық жүйе (Операционная система; operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск- жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің калған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған операциялық жүйені пайдаланады. Миникомпьютерлерде UNIX немесе өте танымал емес жүйелер PICK немесе BOS (Ұлыбритания) сияқты операциялық жүйе пайдаланылады; сондай-ақ компьютердің нақты бір типіне арналып әзірленген операциялық жүйелер де кездеседі.
Компьютерде орын алатын әр әрекет, артта өтетін қызмет болсын, бағдарлама болсын, үдіріс ретінде өтеді. Компьютер фон Нейман құрылымына негізделген жағдайда, процессор бір мезетте тек бір процесті өндей алады. MS-DOS секілді ескі жүйелерде бұл тосқауылды айналып өту үшін еш амал жоқ болғандығынан, бұларда бір мезгілде тек бір үдіріс қана өте алатын.Ал осы заманғы Операциялық жүйелер болса, тіпті жалғыз процессорде де бір мезетте бірнеше үдіріс (бірнеше тапсырманы) орындауды мүмкін етеді.

Н.Т. Ермеков.- Астана: Фолиант, 2007.
Информатика және компьютерлік техника / Жалпы редакциясын басқарған түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
Chandler, Daniel; Munday, Rod, "Information technology", A Dictionary of Media and Communication (first ed.), Oxford University Press, retrieved 1 August 2012.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ

МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК

УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ

Тақырыбы: Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері

Орындаған: Бақберова А.Е

Тексерген: Қайсанов С. Б

2015жыл

Жоспар:

1. Операциялық жүйелер.

2. Операциялық жүйелердің дамуы.

3. Операциялық жүйелердің түрлері.

1. Операциялық жүйелер.

Операциялық жүйе (Операционная система; operating system) — компьютердің
барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск- жетектерді
пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске
қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты
сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы
компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары
тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық
жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін
осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік
туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш
құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің
калған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде
пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS2
операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің
қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған
операциялық жүйені пайдаланады. Миникомпьютерлерде UNIX немесе өте танымал
емес жүйелер PICK немесе BOS (Ұлыбритания) сияқты операциялық жүйе
пайдаланылады; сондай-ақ компьютердің нақты бір типіне арналып әзірленген
операциялық жүйелер де кездеседі.

Компьютерде орын алатын әр әрекет, артта өтетін қызмет болсын, бағдарлама
болсын, үдіріс ретінде өтеді. Компьютер фон Нейман құрылымына негізделген
жағдайда, процессор бір мезетте тек бір процесті өндей алады. MS-DOS
секілді ескі жүйелерде бұл тосқауылды айналып өту үшін еш амал жоқ
болғандығынан, бұларда бір мезгілде тек бір үдіріс қана өте алатын.Ал осы
заманғы Операциялық жүйелер болса, тіпті жалғыз процессорде де бір мезетте
бірнеше үдіріс (бірнеше тапсырманы) орындауды мүмкін етеді.Операциялық
жүйеОперациялық жүйе – компьютер құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін
ұйымдастырушы және түрлі командаларды орындауы арқылы пайдаланышының машина
жұмысын басқаруына жеңілдік келтіруші жүйелік программалар. Оның негізгі
қызметі – программалардың бір – бірімен және сыртқы құрылғылармен өзара
әрекетін ұйымдастыру, оперативті жадты бөлу, компьютердің жұмыс істеу
кезіндеқате жіберілу сияқты түрлі оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге
дайындау, монитор мен принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату,
пайдаланушының программасын іске қосып, оны орындау т.б..Яғни ОЖ – машина
жұмысын басқаруға толық жеңілдік беретін жүйе. Ол осы үшін арналған иілгіш
не қатты магниттік дискіге жазылып қойылады. Сондықтан ОЖ – ны дискілік
операциялық жүйе ( ДОЖ, не DOS ) деп те атайды.Дербес компьютерлер үшін кең
тараган оиерациялық жүйелерге МS (РС) DOS, Windows 95, Windows NT,OS2,
UNIX жатады,Дербес компьютерлерлерге арналған операциялық жүйелердің
барлығы да тек бір адамдық болып табылады. Расында да екі адамның бір
мезетге бір компьютерде жұмыс істеуін елестету қиын ғой. WINDOWS 95,
WINDOWS NT, OS2, UNIX көп мақсатты жүйелер болып саналады. Көп мақсаттылық
— бір компьютерде бір уақытта қатарласа бірнеше есепті шығару мүмкіндігі
немесе бірнеше әрекеттің қатар атқарылып жатуы.Мысалы, Сіз мәтін көшіріліп
жатқан шақта ойнап та отыруыңызға боладь, өйткені бұл жұмыстарды әртүрлі
қүрылғылар атқарады немесе ол қүрылғылардың жұмыс жылдамдығы адамның
жылдамдығынан өте жоғары болып келеді. Көптеген ІВМ — үйлесімді
компьютерлер дискілік МS DОS операциялық жүйесі мен көп терезелі WINDOWS
графикалық операциялық жүйесін пайдаланады.Операциялық жүкелер көптеген
функцияларды орыңдайды: информацияны дискіге жазу-оқуды жүзеге асырады,
мәліметтер сақтауды ұйымдастырады, компьютер құрылғыларының өзара
байланыста жұмыс істеуін, барлық қолданбалы программалар жұмысының
орындалуын қамтамасыз етеді. Бұл жүйе ЭЕМ іске қосылғаннан кейін иілгіш не
қатты дискіден алғашқы жүктелетін кещенді программа болып табылады. Белгілі
бір қосымша қызмет атқаруға керекті программалар тобы утилиттер болып
табылады.Оларға мысал ретінде антивирустік (вирустерге қарсы)
программаларды, мәліметтерді архивтеу (кысу) программаларын, компыотердің:
жұмыс істеу қабілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест
ирограммалары) айтуға болады.

Операциялық жүйенің функциясына кіреді:

-Қолданушымен сұқбатты жүзеге асыру;

-Еңгізу-шығару және деректермен басқару;

-Бағдарламалардың өндеу процесін жоспарлау және ұйымдастыру;

-Ресурстарды орналастыру (оперативтік жадпен кэш жадты, процессорді, сыртқы
құрылымды);

-Бағдарламаларды орындалуға еңгізу;

-Бірнеше көмекші операцияларды қамтамасыз ету;

-Әр түрлі сыртқы құрылымдар арасында ақпараттарды беру;

-Перифериялық құрылымдарды бағдарламалық қолдау жұмыстары (дисплей,
пернетақта, диск жинақтауыш, принтержәне т.б.).

Компьютердің әр түрлі моделінде әр түрлі архитектуралық және мүмкіншілдік
операциялық жүйелерді қолданады.Олармен жұмыс істеу үшін әртүрлі ресурстар
қажет. Олар әр түрлі бағдарламалау сервис дәрежесін және дайын жұмыс
бағдарламасын береді. Дербес компьютерлер үшін операциялық жүйе,
профессионалдық қолдану іске асыру үшін келесі негізгі компоненттердең түру
керек:

-Еңгізу шығару бағдарламаларын басқару;

-Файлдық жүйемен және компьютер үшін жоспарланған тапсырмалармен басқаратың
бағдарламалар;

-Командалық тіл процессоры, ол ОЖ бағытталған камандаларды қабылдайды,
талдау жасайды және орындайды.

Операциялық жүйе көбінесе компьютердің сыртқы жадында- дискіде сақталады.
Компьютерді қосқан кезде, ол дисктік жадтан тексеріледі де, ОЕС -да (ОЗУ)
орналасады. Осы процесті операциялық жүйенің жіктелуі деп атайды.

Сервистік программалар — әрбір адамның операциялық жүйемен жұмыс істеуін
жеңілдететін программалар тобы.Қолданбалы программалар арқылы біздер өз
есептерді шығарамыз. Мұндай программалар қосымшалар (приложения) деп те
аталады. Қолданбалы программалар сан алуан, оларға қарапайым программадан
бастап күрделі есептерді шығара алатътн қуатты мамандандырылған жүйелерді
(мәтіндік продессор, графикалық редактор, баспаханалық жүйелер т.б.),
ғылыми мөселелерге арналған және жалпы көпшілікке қызмет ету кешендерін де
жатқызуға болады.

2. Операциялық жүйелердің дамуы.

ОЖ тарихы жарты ғасырдай уақытты қамтиды. Ол көбінесе есептеуіш
аппаратураның және элементтік базасының дамуымен байланысты анықталады.
Бірінші сандық есептеуіш машиналар 40ж. басында пайда болып, операциялық
жүйелерсіз жұмыс істеді, ұйымдардың есептеу процессіндегі барлық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.