21 ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
1. 21ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
1.2Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
1.5Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң құрамды буындарының негiзгi ерекшелiктерi.
Қортынды
Пайдаланған Әдебиеттер
1.2Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
1.5Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң құрамды буындарының негiзгi ерекшелiктерi.
Қортынды
Пайдаланған Әдебиеттер
Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйесi, өсімдік шаруашылығы жүйесi деген дұрысырақ, топырақ құнарлылығын жұмылдыру мен ұдайы арттыруды, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудiң технологиясын, қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететiн 15-тен астам құрамдас буыннан тұрады.
Егiншiлiк жүйесiнiң ең жоғарғы тиiмдiлiгi оның барлық құрамдас буындары толық игерiлгенде және бiрлесе әсер еткенде алынады.Буындарының аталуы бiрдей болғанымен олардың мазмұны әрқашан аймақтың егiншiлiгiне байланысты болғандықтан, нақты егiншiлiк жүйесi мiндеттi түрде аймақтық болып келедi.Егiншiлiк жүйесiнiң аталуы белгiлi бiр буынға сәйкестiрiлiп берiлген жағдайда оның мазмұнын толық көрсетпейдi, сондықтан оны аймақтық, жергiлiктi жердiң немесе облыстың атына сәйкес қойған дұрыс. Мысалы,«Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесi», «Батыс Сiбiр егiншiлiк жүйесi» және с.с.
1.3Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
Аймақтың климат және топырақ жағдайлары. Солтүстiк Қазақстанның климаты қатаң континенталды. ғысы желi мен бораны жиi болатын суық та ұзақ. Қыста 70-100 мм жауын-шашын түседi, бұл жылдық мөлшердiң үштен бiрi болып табылады. Сондықтан уақытында қар тоқтату топырақта
Көктемгі күннiң жылынуы суықтың қайталап соғуымен ұштасып отырады және көктемгі суықтардан жылу сүйгiш дақылдардың (жүгерi, қара құмық, тары, көкөністiң) көгін үсiк шалуы мүмкiн.
Жылдамдығы 15-20 м/сек және одан артық көктемгі желдер қатты қауiп туғызады, себебi олар қорғалмаған танаптарда жел эрозиясын туғызады және ауыл шаруашылығы дақылдарының көгін кертiп зақымдауы мүмкiн. Аймақта көктем бiрде ерте бiрде кеш басталады. Ерте басталған көктем, көбінесе, жылы және құрғақ жазға ұласады. Кеш түскен көктем, керiсiнше, салқын және ылғалды болып келедi де, сондай жазға ұласады. Мұндай жылдары, көбінесе мол өнім алынады (1964, 1979, 1992).
Жазы негiзiнен ыстық және құрғақ болып келедi, маусым-тамыз айларындағы температуралар жиынтығы –1600-20000 С құрайды. Үскiрiк болмайтын кезеңнiң ұзақтығы әр түрлi болады және 100-125 тәулiктi құрайды.
Егiншiлiк жүйесiнiң ең жоғарғы тиiмдiлiгi оның барлық құрамдас буындары толық игерiлгенде және бiрлесе әсер еткенде алынады.Буындарының аталуы бiрдей болғанымен олардың мазмұны әрқашан аймақтың егiншiлiгiне байланысты болғандықтан, нақты егiншiлiк жүйесi мiндеттi түрде аймақтық болып келедi.Егiншiлiк жүйесiнiң аталуы белгiлi бiр буынға сәйкестiрiлiп берiлген жағдайда оның мазмұнын толық көрсетпейдi, сондықтан оны аймақтық, жергiлiктi жердiң немесе облыстың атына сәйкес қойған дұрыс. Мысалы,«Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесi», «Батыс Сiбiр егiншiлiк жүйесi» және с.с.
1.3Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
Аймақтың климат және топырақ жағдайлары. Солтүстiк Қазақстанның климаты қатаң континенталды. ғысы желi мен бораны жиi болатын суық та ұзақ. Қыста 70-100 мм жауын-шашын түседi, бұл жылдық мөлшердiң үштен бiрi болып табылады. Сондықтан уақытында қар тоқтату топырақта
Көктемгі күннiң жылынуы суықтың қайталап соғуымен ұштасып отырады және көктемгі суықтардан жылу сүйгiш дақылдардың (жүгерi, қара құмық, тары, көкөністiң) көгін үсiк шалуы мүмкiн.
Жылдамдығы 15-20 м/сек және одан артық көктемгі желдер қатты қауiп туғызады, себебi олар қорғалмаған танаптарда жел эрозиясын туғызады және ауыл шаруашылығы дақылдарының көгін кертiп зақымдауы мүмкiн. Аймақта көктем бiрде ерте бiрде кеш басталады. Ерте басталған көктем, көбінесе, жылы және құрғақ жазға ұласады. Кеш түскен көктем, керiсiнше, салқын және ылғалды болып келедi де, сондай жазға ұласады. Мұндай жылдары, көбінесе мол өнім алынады (1964, 1979, 1992).
Жазы негiзiнен ыстық және құрғақ болып келедi, маусым-тамыз айларындағы температуралар жиынтығы –1600-20000 С құрайды. Үскiрiк болмайтын кезеңнiң ұзақтығы әр түрлi болады және 100-125 тәулiктi құрайды.
1. Бараев А.И. Теоретические основы и практические приемы почвозащитного земледелия. В кн.: Эффективность почвозащитной системы земледелия в степных районах СССР. Сб. научных трудов//ВНИИЗХ.- Целиноград, 1976, с. 5-23.
2. Бараев А. И., Госсен Э.Ф. Ветровая эрозия почв и борьба с ней. –М.: Колос, 1980, с.7-47.
3. Васько И.А., Лисенович Г.М., Рау Т.А. и др. Биоэнергетическая оценка технологий возделывания сельскохозяйственых культур. Методические рекомендации.- Шортанды, 1995. – 57 с.
4. Вильямс В.Р. Почвоведение. Земледелие с основами почвоведения.-М.: Сельхозгиз, 1939. – 447 с.
5. Вильямс В.Р. Собрание сочинений. Том VII. Травопольная система земледелия. – М.: Сельхозгиз, 1951. –508 с.
6. Докучаев В.В. Наши степи прежде и теперь. В кн.: Классики русской агрономии в борьбе с засухой.-М.: Изд.АН СССР, 1951, с. 13-109.
7. Егоров В.Е., Доспехов Б.А., Лыков А.М. и др. Расширенное воспроизводство плодородия в интенсивном земледелии. Влияние длительного применения удобрений, известкования и севооборота на урожай и плодородие дерново-подзолистой почвы. – Вестник сельскохозяйственной науки, 1979, №10, с.47-58.
8. Ермолов А. Организация полевого хозяйства. Системы полеводства. С.-Петербург: Изд. Девриена, 1879.-191 с.
9. Ермолов А. Организация полевого хозяйства. Севообороты. –С.-Петербург: Изд. Девриена, 1879. – 207 с.
10. Земледелие. Термины и определения. Гост 16265-80.-М.: Изд. Стандартов.-17с.
2. Бараев А. И., Госсен Э.Ф. Ветровая эрозия почв и борьба с ней. –М.: Колос, 1980, с.7-47.
3. Васько И.А., Лисенович Г.М., Рау Т.А. и др. Биоэнергетическая оценка технологий возделывания сельскохозяйственых культур. Методические рекомендации.- Шортанды, 1995. – 57 с.
4. Вильямс В.Р. Почвоведение. Земледелие с основами почвоведения.-М.: Сельхозгиз, 1939. – 447 с.
5. Вильямс В.Р. Собрание сочинений. Том VII. Травопольная система земледелия. – М.: Сельхозгиз, 1951. –508 с.
6. Докучаев В.В. Наши степи прежде и теперь. В кн.: Классики русской агрономии в борьбе с засухой.-М.: Изд.АН СССР, 1951, с. 13-109.
7. Егоров В.Е., Доспехов Б.А., Лыков А.М. и др. Расширенное воспроизводство плодородия в интенсивном земледелии. Влияние длительного применения удобрений, известкования и севооборота на урожай и плодородие дерново-подзолистой почвы. – Вестник сельскохозяйственной науки, 1979, №10, с.47-58.
8. Ермолов А. Организация полевого хозяйства. Системы полеводства. С.-Петербург: Изд. Девриена, 1879.-191 с.
9. Ермолов А. Организация полевого хозяйства. Севообороты. –С.-Петербург: Изд. Девриена, 1879. – 207 с.
10. Земледелие. Термины и определения. Гост 16265-80.-М.: Изд. Стандартов.-17с.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ
АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТ
Аграрлық факультеті
БӨЖ
Тақырыбы:21ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
Орындаған:Жырғау.А
Тексерген:Сагандыкова:С.Н
Семей 2015ж
Жоспар
1. 21ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
1.2Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
1.5Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң құрамды буындарының негiзгi ерекшелiктерi.
Қортынды
Пайдаланған Әдебиеттер
1.2 Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйесi, өсімдік шаруашылығы жүйесi деген дұрысырақ, топырақ құнарлылығын жұмылдыру мен ұдайы арттыруды, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудiң технологиясын, қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететiн 15-тен астам құрамдас буыннан тұрады.
Егiншiлiк жүйесiнiң ең жоғарғы тиiмдiлiгi оның барлық құрамдас буындары толық игерiлгенде және бiрлесе әсер еткенде алынады.Буындарының аталуы бiрдей болғанымен олардың мазмұны әрқашан аймақтың егiншiлiгiне байланысты болғандықтан, нақты егiншiлiк жүйесi мiндеттi түрде аймақтық болып келедi.Егiншiлiк жүйесiнiң аталуы белгiлi бiр буынға сәйкестiрiлiп берiлген жағдайда оның мазмұнын толық көрсетпейдi, сондықтан оны аймақтық, жергiлiктi жердiң немесе облыстың атына сәйкес қойған дұрыс. Мысалы,Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесi, Батыс Сiбiр егiншiлiк жүйесi және с.с.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
Аймақтың климат және топырақ жағдайлары. Солтүстiк Қазақстанның климаты қатаң континенталды. ғысы желi мен бораны жиi болатын суық та ұзақ. Қыста 70-100 мм жауын-шашын түседi, бұл жылдық мөлшердiң үштен бiрi болып табылады. Сондықтан уақытында қар тоқтату топырақта
Көктемгі күннiң жылынуы суықтың қайталап соғуымен ұштасып отырады және көктемгі суықтардан жылу сүйгiш дақылдардың (жүгерi, қара құмық, тары, көкөністiң) көгін үсiк шалуы мүмкiн.
Жылдамдығы 15-20 мсек және одан артық көктемгі желдер қатты қауiп туғызады, себебi олар қорғалмаған танаптарда жел эрозиясын туғызады және ауыл шаруашылығы дақылдарының көгін кертiп зақымдауы мүмкiн. Аймақта көктем бiрде ерте бiрде кеш басталады. Ерте басталған көктем, көбінесе, жылы және құрғақ жазға ұласады. Кеш түскен көктем, керiсiнше, салқын және ылғалды болып келедi де, сондай жазға ұласады. Мұндай жылдары, көбінесе мол өнім алынады (1964, 1979, 1992).
Жазы негiзiнен ыстық және құрғақ болып келедi, маусым-тамыз айларындағы температуралар жиынтығы - 1600-20000 С құрайды. Үскiрiк болмайтын кезеңнiң ұзақтығы әр түрлi болады және 100-125 тәулiктi құрайды.
Жазда 120-170 мм ылғал түседi, бұл жылдық мөлшердiң 45-50 % құрайды. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 250-350 мм болады. Аймақтағы он жылдың жетеуi әр түрлi деңгейдегi құрғақ, ал үшеуi әр түрлi деңгейдегi ылғалды болып келедi. құрғақшылық аймақ үшiн қалыпты жағдай және егiншiлiк өнімділігінің шешушi жағдайы болып табылады (79 -кесте).
Жылдық жауын-шашынның түрлi мөлшерлерінiң қайталану жиiлiгi, Ақмола метеостансасының деректерi бойынша, 1956-1995 жж
Ылғалдану деңгейi бойынша жылды бағалау
Жауын-шашын, мм
Жылдар саны
%
Мейлiнше құрғақ
Өте құрғақ
Құрғақ
Орташа құрғақ
Қуаң
Орташа қуаң
Ылғалды
Орташа ылғалды
Орташа көрсеткіш
230 дейiн
231-260
261-290
291-320
321-350
351-380
381-410
410 артық
326
4
7
4
10
4
4
6
1
40
10
17.5
10
25
10
10
15
2,5
100
Дәндi дақылдардың өнімділігі жылдық жауын-шашын мөлшері мен олардың түсу кезеңiне байланысты. Мысалы, Ақмола облысында дәндi дақылдардың өнімділігі 40 жылдың жиырма алтысында, яғни 62,5 % 10 центнер және одан төмен болды. Ал, 16 цга жоғары өнімділік 40 жылдың екеуiнде ғана, яғни 5 % кездескен (80- кесте).
Солтүстiк Қазақстанда қара және қызыл-қоңыр топырақтар кең тараған. Қара топырақты аймақты қара шiрiндісі 9 % дейiн сiлтiсiзденген қара топырақтардың (шалғынды дала), қара шiрiндісi 6-8 % орташа қара шiрiнділi кәдiмгi қаратопырақтардың (кәдiмгi дала) және қара шiрiндісi 4-6 % аз қара шiрiнділi оңтүстiк қара топырақтардың аймақшаларына бөледі.
Қызыл-қоңыр топырақтар аймағы қара шiрiндісi 2-4 % күңгiрт қарақоңыр және қызыл қоңыр топырақтар (құрғақ дала) және қара шiрiнділiгi 2% дейiн ашыққоңыр топырақтар (шөлейт дала) аймақшаларына бөлiнедi. Қара шiрiндінiң көрсетілген мөлшері тың көтерудiң алғашқы кезеңiне тән келедi. Қырық жылдан соң жел эрозиясының және егiншiлiктегі органикалық заттар бойынша терiс теңгерiмiнiң нәтижесiнде қара шiрiндiсi 25-35 % кемiген. Егiстiк жерлердегi топырақтардың барлығы дерлiк жел эрозиясынан, ал беткейлерде су эрозиясынан да, әсiресе сүрi танапты өңдеу кезеңiнде, кешендi қорғауды талап етедi.
Топырақ құнарлығының шектеушi жағдайларына, ылғалдан басқа жылжымалы фосфордың жеткіліксiздiгi жатады. Оған соңғы жылдары азоттың жеткіліксiздiгi қосылды.
Аймақтың бiраз бөлігін кебір (сортаң) топырақтар алып жатыр.
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
Солтүстiк Қазақстанда тың және тыңайған жерлердi игеру тәжiрибесi Кеңес Одағының Еуропалық бөліктеріне тән егiншiлiктiң дәстүрлi тәсiлдерi Солтүстiк Қазақстан жағдайында тиiмсiз екенiн көрсетті. Себебi, олар бұл аймақтарда егiншiлiктiң тұрақтылығын қамтамасыз ете алмайды және жел эрозиясының пайда болуына әкелiп соғады. Топырақты өңдеудiң негiзгi құралы ретiнде соқаны пайдаланғанда, топырақты жел эрозиясынан қорғауға және құрғақшылықтың зиянды әсерiн әлсiретуге мүмкiндiк болмайды.
Еуропалық аймақтарда пайдаланылатын тұқымды ерте мерзiмде себу танаптардың арамшөптермен, әсiресе қара сұлымен ластануына әкелiп соқты.
Тың өлкесiнiң егiншiлiгiндегi жағымсыз процестердi тоқтатуға А.И.Бараевтың басшылығындағы Астық шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты дайындаған топырақ қорғау егiншiлiк жүйесi ғана мүмкiндiк бердi (1). Ол жүйенi 1966 жылы Целиноград қаласында өткен БОЛААША-ның көшпелi сессиясы өндіріске енгiзуге ұсынды. Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесi Солтүстiк Қазақстанның барлық облыстарында 1972 жылға дейiн өндіріске енгiзiлдi. Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң шараларын кешендi пайдалану құрғақшылық ... жалғасы
МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ
АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТ
Аграрлық факультеті
БӨЖ
Тақырыбы:21ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
Орындаған:Жырғау.А
Тексерген:Сагандыкова:С.Н
Семей 2015ж
Жоспар
1. 21ғасырдағы жаңа принцптердегі негізделген егіншілік жүйесін құру
1.2Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
1.5Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң құрамды буындарының негiзгi ерекшелiктерi.
Қортынды
Пайдаланған Әдебиеттер
1.2 Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйелерiнiң құрамды буындары және сұлбасы.
Қазіргі аймақтық егiншiлiк жүйесi, өсімдік шаруашылығы жүйесi деген дұрысырақ, топырақ құнарлылығын жұмылдыру мен ұдайы арттыруды, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудiң технологиясын, қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететiн 15-тен астам құрамдас буыннан тұрады.
Егiншiлiк жүйесiнiң ең жоғарғы тиiмдiлiгi оның барлық құрамдас буындары толық игерiлгенде және бiрлесе әсер еткенде алынады.Буындарының аталуы бiрдей болғанымен олардың мазмұны әрқашан аймақтың егiншiлiгiне байланысты болғандықтан, нақты егiншiлiк жүйесi мiндеттi түрде аймақтық болып келедi.Егiншiлiк жүйесiнiң аталуы белгiлi бiр буынға сәйкестiрiлiп берiлген жағдайда оның мазмұнын толық көрсетпейдi, сондықтан оны аймақтық, жергiлiктi жердiң немесе облыстың атына сәйкес қойған дұрыс. Мысалы,Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесi, Батыс Сiбiр егiншiлiк жүйесi және с.с.
1.3 Солтүстiк Қазақстанның егiншiлiк жүйесi
Аймақтың климат және топырақ жағдайлары. Солтүстiк Қазақстанның климаты қатаң континенталды. ғысы желi мен бораны жиi болатын суық та ұзақ. Қыста 70-100 мм жауын-шашын түседi, бұл жылдық мөлшердiң үштен бiрi болып табылады. Сондықтан уақытында қар тоқтату топырақта
Көктемгі күннiң жылынуы суықтың қайталап соғуымен ұштасып отырады және көктемгі суықтардан жылу сүйгiш дақылдардың (жүгерi, қара құмық, тары, көкөністiң) көгін үсiк шалуы мүмкiн.
Жылдамдығы 15-20 мсек және одан артық көктемгі желдер қатты қауiп туғызады, себебi олар қорғалмаған танаптарда жел эрозиясын туғызады және ауыл шаруашылығы дақылдарының көгін кертiп зақымдауы мүмкiн. Аймақта көктем бiрде ерте бiрде кеш басталады. Ерте басталған көктем, көбінесе, жылы және құрғақ жазға ұласады. Кеш түскен көктем, керiсiнше, салқын және ылғалды болып келедi де, сондай жазға ұласады. Мұндай жылдары, көбінесе мол өнім алынады (1964, 1979, 1992).
Жазы негiзiнен ыстық және құрғақ болып келедi, маусым-тамыз айларындағы температуралар жиынтығы - 1600-20000 С құрайды. Үскiрiк болмайтын кезеңнiң ұзақтығы әр түрлi болады және 100-125 тәулiктi құрайды.
Жазда 120-170 мм ылғал түседi, бұл жылдық мөлшердiң 45-50 % құрайды. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 250-350 мм болады. Аймақтағы он жылдың жетеуi әр түрлi деңгейдегi құрғақ, ал үшеуi әр түрлi деңгейдегi ылғалды болып келедi. құрғақшылық аймақ үшiн қалыпты жағдай және егiншiлiк өнімділігінің шешушi жағдайы болып табылады (79 -кесте).
Жылдық жауын-шашынның түрлi мөлшерлерінiң қайталану жиiлiгi, Ақмола метеостансасының деректерi бойынша, 1956-1995 жж
Ылғалдану деңгейi бойынша жылды бағалау
Жауын-шашын, мм
Жылдар саны
%
Мейлiнше құрғақ
Өте құрғақ
Құрғақ
Орташа құрғақ
Қуаң
Орташа қуаң
Ылғалды
Орташа ылғалды
Орташа көрсеткіш
230 дейiн
231-260
261-290
291-320
321-350
351-380
381-410
410 артық
326
4
7
4
10
4
4
6
1
40
10
17.5
10
25
10
10
15
2,5
100
Дәндi дақылдардың өнімділігі жылдық жауын-шашын мөлшері мен олардың түсу кезеңiне байланысты. Мысалы, Ақмола облысында дәндi дақылдардың өнімділігі 40 жылдың жиырма алтысында, яғни 62,5 % 10 центнер және одан төмен болды. Ал, 16 цга жоғары өнімділік 40 жылдың екеуiнде ғана, яғни 5 % кездескен (80- кесте).
Солтүстiк Қазақстанда қара және қызыл-қоңыр топырақтар кең тараған. Қара топырақты аймақты қара шiрiндісі 9 % дейiн сiлтiсiзденген қара топырақтардың (шалғынды дала), қара шiрiндісi 6-8 % орташа қара шiрiнділi кәдiмгi қаратопырақтардың (кәдiмгi дала) және қара шiрiндісi 4-6 % аз қара шiрiнділi оңтүстiк қара топырақтардың аймақшаларына бөледі.
Қызыл-қоңыр топырақтар аймағы қара шiрiндісi 2-4 % күңгiрт қарақоңыр және қызыл қоңыр топырақтар (құрғақ дала) және қара шiрiнділiгi 2% дейiн ашыққоңыр топырақтар (шөлейт дала) аймақшаларына бөлiнедi. Қара шiрiндінiң көрсетілген мөлшері тың көтерудiң алғашқы кезеңiне тән келедi. Қырық жылдан соң жел эрозиясының және егiншiлiктегі органикалық заттар бойынша терiс теңгерiмiнiң нәтижесiнде қара шiрiндiсi 25-35 % кемiген. Егiстiк жерлердегi топырақтардың барлығы дерлiк жел эрозиясынан, ал беткейлерде су эрозиясынан да, әсiресе сүрi танапты өңдеу кезеңiнде, кешендi қорғауды талап етедi.
Топырақ құнарлығының шектеушi жағдайларына, ылғалдан басқа жылжымалы фосфордың жеткіліксiздiгi жатады. Оған соңғы жылдары азоттың жеткіліксiздiгi қосылды.
Аймақтың бiраз бөлігін кебір (сортаң) топырақтар алып жатыр.
1.4 Солтүстiк Қазақстан егiншiлiк жүйесiнiң ерекшелiктерi
Солтүстiк Қазақстанда тың және тыңайған жерлердi игеру тәжiрибесi Кеңес Одағының Еуропалық бөліктеріне тән егiншiлiктiң дәстүрлi тәсiлдерi Солтүстiк Қазақстан жағдайында тиiмсiз екенiн көрсетті. Себебi, олар бұл аймақтарда егiншiлiктiң тұрақтылығын қамтамасыз ете алмайды және жел эрозиясының пайда болуына әкелiп соғады. Топырақты өңдеудiң негiзгi құралы ретiнде соқаны пайдаланғанда, топырақты жел эрозиясынан қорғауға және құрғақшылықтың зиянды әсерiн әлсiретуге мүмкiндiк болмайды.
Еуропалық аймақтарда пайдаланылатын тұқымды ерте мерзiмде себу танаптардың арамшөптермен, әсiресе қара сұлымен ластануына әкелiп соқты.
Тың өлкесiнiң егiншiлiгiндегi жағымсыз процестердi тоқтатуға А.И.Бараевтың басшылығындағы Астық шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты дайындаған топырақ қорғау егiншiлiк жүйесi ғана мүмкiндiк бердi (1). Ол жүйенi 1966 жылы Целиноград қаласында өткен БОЛААША-ның көшпелi сессиясы өндіріске енгiзуге ұсынды. Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесi Солтүстiк Қазақстанның барлық облыстарында 1972 жылға дейiн өндіріске енгiзiлдi. Топырақ қорғау егiншiлiк жүйесiнiң шараларын кешендi пайдалану құрғақшылық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz