Қара қарағайлы қаяс зиянкесінің Cемей орманында таралуы және оның морфологиялық ерекшелігі

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ

Тақырыбы:ҚАРА ҚАРАҒАЙЛЫ ҚАЯС ЗИЯНКЕСІНІҢ СЕМЕЙ ОРМАНЫНДА ТАРАЛУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІ.

Тексерген: Сагындыков С. Н

Дайындаған: Сейсембинова М. О

Семей

2015 жылы

Жоспар

Кіріспе . . . 2

І-тарау Қарағайлы қара қаястың морфобиологиялық ерекшеліктері . . . 5

ІІ-тарауҚаястан төнетін зиянды аурулар . . . 7

2. 1 Орман шаруашылығын қаястан келетін түрлі мәселелер және шешімдері. 10

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

ҚАРА ҚАРАҒАЙЛЫ ҚАЯС ЗИЯНКЕСІНІҢ СЕМЕЙ ОРМАНЫНДА ТАРАЛУЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІГІ.

Кіріспе

Қазіргі таңда Семей орманы мамандары жүргізген тексерулер нәтижесі көрсеткендей, Семей қаласы Ертіс аумағындағы орман алқабында зиянкестер айтарлықтай үлкен көлемде кездесетіні анықталды. Сол себептен болар арнайы мамандар зиянкестердің түрлерін есепке алмайды және оған күрес шаралары қарқынды түрде жүргізілмейді. Зиянкестерге қарсы белсенді күрес тек жаппай зиян келтіргенде ғана жүргізіледі. Олардың түрлері аз немесе көп кездесседе олармен күрес жолдары тиянақты жүргізілсе, біздің еліміз таза ауалы, жасыл желекті елге айналар еді. Сондықтанда ғылыми жұмысты орындауда осы мәселені зерттеу туындап отыр және орман зиянкестерімен күресу қазіргі таңдағы негізгі мәселенің бірі деп ойлаймын.

Орман зиянкесі болып табылатын қара қарағайлы қаястың жалпы сипаттамасына тоқтала отырып, оның алдын алу жолдары мен жою жұмыстарын жүргізу шаралары. Қарағайлы орман ағаштарында пайда болған қара қаясты бақылауға алу, қара қаяспен күресу жолдарын қарастыру; Қаястарда сезім мүшелері жақсы дамыған. Олар әртүрлі механикалық, химиялық, дыбыстық, көру, есту, терінің сезу қабілеті, т. б. көптеген тітіркенулерді қабылдай алады. Қанаттарының үстінде сұр және сарғыш түктері бар. Қара қарағайлы қаястың жұлдыз құрты 35-40мм, түсі ақ, аяқсыз, денесі бунақ-бунақ, денесінде ашық сары тұсті түкшелері бар. Қарағайлы қара қаяс жұлдыз құрты ағаш діңінде қыстайды. Көктемде қуыршақтанады.

Орман аурулары - қоршаған ортаның қолайсыз факторларынан немесе ауру өсімдіктерден сау өсімдіктерге берілетін организмдерден туындайтын және өсімдіктер құрылысының өзгеруіне немесе олардың құрып кетуіне әкеп соқтыратын патологиялық процесстер. Орманның аса қауіпті зиянкестері - жаппай көбейіп, таралатын, сөйтіп ормандарға зияндылықтың экономикалық шегінен асып кететін залал келтіретін зиянкес организмдер; орман зиянкестері - орман екпелерін зақымдайтын организмдер.

І-тарау Қарағайлы қара қаястың морфобиологиялық ерекшеліктері

Қарағайлы орман ағаштарындағы қара қаясты зерттеу әдістеріне шолу жасау. Қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларынан сақтау, зиянкестің белсенді дамуына жол бермеу;

$C:\Users\Маржан\Desktop\орман\monsutmz.jpg$

Сурет 1. Қарағайлы қара қаястың құрылысы.

Қазіргі таңда Семей орманының қандай күйде екенін және қандай зиянкестер есебінен құртылып бара жатқанын білдік. Аймақтық карантиндік зертханада біз қарағайлы орманның қара қаясын USB микроскоп арқылы зерттедік . Келешекте студенттер қаясты зерттеуде осы әдісті пайдалануларына болады. Қара қарағайлы қаяс зиянкесін алдын алу үшін қолданылатын Ихновманид вирусын қарсы шара ретінде қолдануға болатынын анықтадық. Болашақ мамандар үшін тиімді жолдардың бірі деп ойлаймын. Өсімдік өмір сүру барысында қоршаған ортамен тікелей байланыста болады. Оның өсуі, дамуы міндетті түрде температураға, ылғалдылыққа, топырақтың химиялық құрамына, ауаға, әртүрлі фактілерге байланысты болады. Қоршаған ортаның жағдайлары өсімдіктің керекті талаптарына сай болса, оның морфологиялық және функционалдық өзгерістері болмас еді.

ІІ-тарауҚаястан төнетін зиянды аурулар

Кез-келген өзінің мөлшерінен асып немесе кем болса, өсімдікке басқа бөгде организмдер әсер етіп, зат алмасуы және физиологиялық қызметтері, анатомиялық құрылысы және өсімдіктің сыртқы бейнесі өзгеріп патологиялық процесс немесе ауруға ұшырауы мүмкін.

$C:\Users\Маржан\Desktop\орман\lichinka_domovogo_us.jpg$

Сурет 2. Қаястың дің ішінде қоректеніп, салған жолдары.

Зерттеу әдістеріне жалпы сипаттама: Қыркүйек айының басынан бастап зерттеу жүргізілген орын Семей орман резерваты. Қадағалауымыз бойынша қаястардың ұшуы маусым айының ортасынан бастап, қыркүйек айына дейін жалғасады. Қаястар қосымша бұтақтар мен шыбықтардың қабығымен қоректенеді, сол себепті бұтақтардың кеуіп кетуіне әкеліп соғады. USB микроскобы арқылы сыртқы сипаттамасын көрген де жәндіктің ең басты ерекшелігі - денесі бас, кеуде және құрсақ бөлімдерінен тұрады және денесін тығыз кутикула (эпителийклеткаларынан бөлінетін тығыз қабықша) жапқан. Басында екі күрделі фасеттік көздері, екі мұртшасы болады. Қаяс кеміру арқылы қоректенеді. Аяқтары жамбасша, ұршықбас, сан, сирақ және табаннан тұрады. Жәндіктердің жүруге, жүгіруге бейімделген аяқтары болады. Құрсағы көп бунақты, кейбір түрінде 11 бунақты. Құрсағында аяғы болмайды, бірақ олардың қалдықтары рудимент (жұмыртқа салатын мүшесі немесе шаншары, еркегінде - жыныс мүшесі) түрінде сақталған. Жәндіктердің бұлшық еті тек көлденең жолақты. Ет талшықтарының саны 1, 5 - 2 мыңға жетеді. Бұлшық еттерінің жиырылып-жазылуы бас миымен тығыз байланысты . Осының бәрін біз микроскоп көмегімен зерттеп баяндадық. Қарағайлы қара қаястың ұрғашы мен еркегінен айырмашылығы ұрғашысының мұртшасы ұзын болып келеді.

$C:\Users\Маржан\Desktop\орман\1.jpg$

Сурет 3. Қарағайлы қаястың ұрғашысы мен еркегінің сыртқы айырмашылығы.

2. 1 Орман шаруашылығын қаястан келетін түрлі мәселелер және шешімдері.

Арнайы лабороторияда қаястың іш құрылысын толықтай зерттей келе, бұл жәндіктердің ас қорыту жүйесі алдыңғы, ортаңғы, артқы ішектен және сілекей бездерінен тұратынын білдік. Олар қорегіне қарай 3 түрден тұратыды.

* фитофагтар (өсімдік қоректілер), жыртқыштар, өсімдік шірнесімен қоректенетіндер,

* некрофагтар (өлексемен қоректенетіндер),

*сапрофагтар (басқа жануарлардың өлексесімен қоректенетіндер), болып бөлінеді.

Қарағайлы қаяс атмосфералық ауаны - трахея (кеңірдек) жүйесімен жұтады. Оның дене температурасы тұрақсыз, сондықтан олар салқынқанды жануарлар тобына жатады.

Қаястарда сезім мүшелері жақсы дамыған. Олар әртүрлі механикалық, химиялық, дыбыстық, көру, есту, терінің сезу қабілеті, т. б. көптеген тітіркенулерді қабылдай алады. Қанаттарының үстінде сұр және сарғыш түктері бар. Қара қарағайлы қаястың жұлдыз құрты 35-40мм, түсі ақ, аяқсыз, денесі бунақ-бунақ, денесінде ашық сары тұсті түкшелері бар. Қарағайлы қара қаяс жұлдыз құрты ағаш діңінде қыстайды. Көктемде қуыршақтанады. Қуыршақ 15-25 тәулікте жетіледі. 7-14 тәуліктен кейін жұлдызқұрттар ағаш діңіне жол тарта бастайды. Олар Ересек кезеңінде емес имаго кезеңінде ағаштың діңгегімен қоректеніп, ағаштың болашағын жояды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.