Тренерге қойылатын талаптар. Әлеуметтік-психологиялық тренинг жүргізушісінің міндеттері. Тренердің кәсіби қасиеттері. Тренинг жүргізушінің этикалық нормалары және кәсіби шеберлігі

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Психотерапиялық әдістер мен техникалардың қазіргі жағдайы. Интерактивті оқытудағы тренердің рөлі. Тренерге қойылатын талаптар. Әлеуметтік-психологиялық тренинг жүргізушісінің міндеттері. Тренердің кәсіби қасиеттері. Тренинг жүргізушінің этикалық нормалары және кәсіби шеберлігі. .

Тексерген: Адильжанова Қ. С

Орындаған: Кимбатова Б

Семей - 2015 жыл

Инновациялық оқу жұмысы оқу процесіне нәтижелі білім алуға бейімдейтін, жаңа технологияларды орынды енгізумен тұжырымдалады. Бұлар - кабельдік және спутниктік теледидарлар, бейнеконференциялар, телефорумдар, телемарафондар, партфолио сияқты инновациялық технологиялар, оқудағы және тәрбиелеудегі, өмірлік дағдыларды қалыптастыру жөніндегі тренингтер, соның ішінде әлеуметтік тәлімдегі және т. б. жеке-дара жетістіктер.

Инновациялық тәсіл оқу процесіне - тіршілік және әрекет етудің даму динамикасы ерекшелігіне, дистанциялық оқудың өзгешелігіне және жеке тұлғалардың, қоғамның және мемлекеттің талаптары мен әлеуметтік пайдалы білім алуына, сеніміне, мінез-құлықтың сапасы мен өзгешелігіне, тәлім тәжірибесі мен қатынасына негізделген жаңалық енгізуге бағыттайды.

Бүгінгі таңда жеке тұлғаны емес, оның даму процесін басқару қажеттігі айқындалып отыр. Ал бұл, педагог жұмысындағы артықшылық жанама педагогикалық ықпал жасауға берілетіндігін білдіреді: тікелей жасалатын әдістерден, лозунгтардан және үндеулерден бас тартылады, артық дидактизмнен, ғибаратты сарыннан тежелуді; оның есесіне бірінші орынға қарым-қатынас жасаудың сұхбаттық әдістерін, шындықты бірлесіп іздеуді, сан алуан шығармашылық әрекетті тәрбиелеуші шарттарды жасау арқылы дамытуды білдіреді.

Негізгі әдістемелік инновациялар бүгінгі таңда оқытудың интерктивті әдістерін қолданумен байланысты. «Интерактив» сөзі бізге ағылшын тілінің «interact» деген сөзінен келген. «Іnter»- бұл «өзара», «act» - әрекет ету дегенді білдіреді.

Интерактивті сөзі - өзара әрекет ету бейімділігін білдіреді немесе әңгімелесу, әлде кіммен (адаммен) не болмаса әлде немен (мысалы, компьютермен) сұхбаттасу режімінде болады. Демек, интерактивті оқыту - бұл, ең алдымен, сұхбаттасып оқыту, оның барысында оқытушы мен оқушының өзара әрекет етуі жүзеге асырылады.

Бұл өзара әрекеттестіктің ерекшелігі мыналардан тұрады:

* білім субъектілерінің бір мағыналық кеңістікке келуі;

* күрделі мәселелер өрісінде шешілетін тапсырмаларды бірігіп көтеру, яғни бірыңғай шығармашылық кеңістікке қосылу;

* тапсырмаларды шешуді жүзеге асыратын әдістер мен құралдарды таңдауда келісушілік;

* жақын эмоциялық жағдайларда онсол күйге бірге түсуі, тапсырмаларды қабылдау мен жүзеге асыруда бойда болатын үндес сезімдерді бастан кешуі.

Интерактивті оқытудың мәні мынада, оқу процесі іс жүзінде барлық оқушы таным үрдісіне тартылатындай болып ұйымдастырылуы тиіс, олардың осыған байланысты не біледі, нені ойлайды түсінуге және рефлекстеуге мүмкіндігі болуы тиіс. Таным процесінде оқушылардың біріккен іс-әрекеті, әркім өзінің жеке-дара үлесін қосатын, оқу материалдарын меңгеруді білдіреді, білімдерін, идеяларын, іс-әрекет тәсілдерін алмасу жүргізіледі. Және де бұл мейірімділік пен өзара бір-біріне қолдау көрсету аясында болады, ол тек қана жаңа білім алуға мүмкіндік беріп қоймайды, таным әрекетінің өзін де дамытады, оны қызметтестік пен кооперацияның әлде қайда жоғары нысандарына ауыстырады.

Интерактивті әдістердің мәндік ерекшелігі, сипаттамасы - бұл субъектілердің өзара әрекеттестігінің бір бағыттағы белсенділігінің жоғарылығы, қатысушылардың өзара әрекеттестігі, эмоционалдық, рухани бірігуі.

Қытайдың бір нақыл сөзінде: «Маған айтшы - мен ұмытып қаламын; маған көрсетші - менің есімде қалады; өзіме істетші - мен сонда түсінемін» делінген. Осы сөздерден интерактивті оқытудың мәні өз көрінісін табады.

Интерактивті әдістерді пайдалану кезінде оқушылар түсіну процесіне толық қанды қатысушылар болады, оның тәжірибесі оқу танымының негізгі қайнар көзі қызметін атқарады. Оқытушы дайын білімді бермейді, бірақ оқушыларды өз бетімен ізденуге үйретеді. Білім берудің дәстүрлі нысандарымен салыстырғанда, интерактивті оқытуда оқытушы мен оқушының өзара әрекеттестігі ауысады: педагогтың белсенділігі оқушының белсенділігіне орын береді, ал педагогтың тапсырмалары олардың инициативасы үшін жағдай жасаушы болады.

Педагог өзі арқылы оқу ақпаратын жіберетін, өзіне тән фильтр рөлінен бас тартады, және жұмыста ақпарат көздерінің біреуінен көмекші рөлін атқарады.

Интерактивті оқыту интенсивті оқытуда да кеңінен қолданылады.

Бұл әдістерді игеру және қолдану үшін, оқытушыға топтық өзара әрекеттердің әр түрлі әдістемелерін білу қажет. Интерактивті оқыту өзара түсінікті, өзара әрекеттестікті, өзара байытуды қамтамасыз етеді.

Интерактивті әдістер ешқандай жағдайда да дәрістік материалдардың орнын ауыстырмайды, бірақ оны жақсы меңгеруге септігін тигізеді, және ең маңыздысы: пікірді, қатынастарды, мінез-құлық машығын қалыптастырады.

Интерактивті оқыту әдістеріне білім алу және оны дамыту процесіне белсенді ат салысуға тарту жатады:

«Ми штурмы» (шабуыл)

* Шағын-лекциялар

* Топтардағы жұмыс

* Бақылау парағы немесе сынақ

* рөлдік ойын

* ойын жаттығулары

* жобаны әзірлеу

* жағдайлық тапсырмаларды шешу

* Сапаршыны (визитерді) шақыру

* Сарапшы топтарының пікірсайыстары

* Сұхбаттар

* Сахналау

* Жағдайдан жеңілу

* Оқушының рөліне ену

* Сюжеттік суреттерді талқылау

* Сұрақ - Квиз (бақылау) және т. б.

Интерактивті әдіске сондай-ақ әр түрлі көмекші құралдарды пайдалана отырып: тақта, кітаптар, бейне материалдар, слайдылар, флипчарттар, постерлер, компьютерлер және т. т. таныстырулар жатады.

Сонымен қатар, оқу процесіне топтық пікірсайыстар, жазбаша мазмұндамалар және шығармалар, сұхбаттар, жастарды «тең - теңімен» қағидаты бойынша құрдастарымен жұмыс істеуге оқыту, бейнефильмдер мен бейнесюжеттерді қарап шығып талқылау, әртүрлі науқандар мен акцияларды өткізу.

Тренер - ол кім?

Семинар-тренингті жүргізуші адам - ол тек оқытушы ғана емес, ол нағыз «жаттықтырушы», өйткені ол оқушыға білім беріп қана қоймайды, сол білімді жүзеге асыру қабілетін игеруге көмектеседі. Бұл тұрғыдан тренер - әрі оқытушы әрі бапкер.

Тренер болу үшін оқытатын тақырыпты жетік білу аздық етеді. Мұндай адам аудиториямен жұмыс істеудің шебері болуы тиіс. Тренер, бір қырынан, психолог болуы керек. Өйткені ол семинарға қатысушы әрбір адамның талап-тілегі мен қажеттіліктерін дөп басып танып отыруы тиіс.

Тренер - интерактивті оқыту әдістерін меңгерген адам. Ол аудиторияны белгілі бір мақсатқа ұйыта алады, барлығын бір кісідей, бірлесе жұмыс атқаруға бағыттай біледі. Тренердің басты міндеті - семинар тақырыбын тренингке қатысушылардың өздерінің ашықтауына мүмкіндік жасау.

1. Аудиторияны дайындау.

Оқыту үрдісі жүргізілетін аудитория (класс, зал, кабинет) қатысушылардың белсенді іс-әрекеттер жүргізуіне ыңғайлы болуы тиіс. Мәселен, оқыту барысында қатысушылар бірнеше рет өзара шағын топтарға бірігіп жұмыс істеуі мүмкін, сол кезде аудитория ауқымы қатысушылардың емін-еркін қозғалуына, кедергісіз жұмыс жасауына ыңғайлы болуы керек. Аудиториядағы үстелдер мен орындықтар оналасуын оңай өзгертуге болатындай қозғалмалы (жеңіл, шағын, бөлек) болғаны жөн. Жұмы тиімді жүзеге асуы үшін аудиторияда тақта, мобильді флипчарт, маркерлер, барлық қажетті кеңсе бұйымдары мен құрал-жабдықтар болуы тиіс. Оның үстіне аудиторияның аясы (ішкі температурасы, ауасы, т. б. ) қатысушылардың белгілі уақыт аралығында еш кедергісіз жұмыс жасауына мүмкіндік беретіндей жайлы болуы қажет.

2. Оқытудың мақсаты мен күтілетін нәтижелерді айқындау.

Оқыту үрдісінің әр кезеңінің басында (жұмыс күні, аптасы, т. т. ) қатысушыларды оқытудың мақсатымен және міндеттерімен таныстыру керек. Оқытушы оқушыларға нені үйрететіндігін және соған сәйкес қатысушылардан қандай әрекет күтетіндігін жеткізуі қажет. Сонымен қатар оқыту тақырыбына сәйкес оқушылардың әрқайсысынан олардың оқыту үрдісінен қандай нәтиже күтетіндіктерін сұрау керек. Бұл өз кезегінде олардың оқыту үрдісіне өз қатыстылығын сезінулеріне және тақырыпты игеруге ынта-ықыластарын оятуға септігін тигізеді.

3. Оқыту ережелерін қабылдау.

Оқыту барысында барлық қатысушылар бірдей ұстанатын ережелерді оқытудың бастамасында қабылдап алудың маңызы өте зор. Ережелерді ұстану оқыту барысындағы жұмыс тәртібін сақтауға септігін тигізеді. Қабылдануға тиіс ережелердің ішінен «ұялы телефонның даусын өшіру», «кешікпей келу», қатысушылардың «бірін бірі сынамауы» сияқты ережелерді атап өтуге болады, өзге де ережелерді оқытушы қатысушылармен бірлесе отырып құрастырады.

4. Қатысушыларды топтарға бөліп оқыту.

Оқыту тиімді жүзеге асуы үшін қатысушыларды оқыту барысында шағын топтарға бөліп отырған дұрыс. Интерактивті оқыту қатысушыларға өз бетімен орындайтын түрліше тапсырмалар беруді көздейтіндіктен, мұндай практикалық жұмыстар шағын топтарда жүзеге асырылуы керек. Әдетте шағын топтар қатысушылардың жалпы санына қарай 3-тен 5 адамға дейін құралады. Жұмыс барысында қатысушылардың барлығы бірдей өзара іс-әрекет жасаулары үшін, шағын топтардың құрамын алмастырып отыру қажеттігін де ұмытпаған жөн. Өйткені оқыту тиімді болуы үшін әрбір қатысушы басқа қатысушылардың барлығымен дерлік әрекетке түсуі қажет.

5. Өзара сенім мен бірлескен жұмысқа негізделген орта құру.

Интерактивті оқыту өз мақсатына жетуі үшін қатысушылар белсенді түрде бірлесе жұмыс жасауға дайын болулары қажет. Қатысушылардың арасында өзара сенім мен бірлесе жұмыс жасауға қызығушылық тудыру мақсатында оқытушы түрліше интерактивті тәсілдерді қолдануына болады, мәселен, топпен жұмыс жасауға үйрететін ойындар, бірлесіп шешетін логикалық тапсырмалар және т. с. с амал-тәсілдер. Бірлескен жұмысты ұйымдастыру барысында қатысушылардың ешқайсысының да ортақ жұмыстан шет қалмауларын қадағалап отыру қажет әрі қатысушылардың оқыту кезіндегі шаршау, жалығу жағдайларын бақылап отырып, дер кезінде сергітетін амал-тәсілдерді қолданып отырған жөн. Мұндай амал-тәсілдерге қимыл-қозғалысқа негізделген ойындарды, бірлесе өлең айтуды, т. с. с. әрекеттер жатады.

6. Барлық пікірлерді тыңдау.

Интерактивті оқытудың басты ерекшелігі - мұнда қатысушының әрқайсысы жаңа ақпарат пен жаңа білімді дайын күйінде қабылдамай, өз ой елегінен өткізіп барып, өзіне керектісін айырып алуға үйренеді. Сол себепті оқыту барысында әр қатысушының берілетін мәліметке қатысты өз пікірі мен ойларын білдіріп отырғаны өте маңызды. Бұл ретте қатысушылардың ешқайсысы тыңдаусыз қалмауы тиіс. Әр қатысушының пікірі маңызды, тіпті ол пікір оқытушы жеткізбек ойға қайшы болған жағдайда да, оны қате деп тануға болмайды. Әр қатысушы өз пікірін жеткізіп қана қоймай, өзгелердің пікірін тыңдауды үйренуі тиіс, ал өзара пікір алмасу әрекеті талас-тартысқа айналып кетпеуі үшін оқытушы өзіне модератор рөлін алады, оның міндеті - барлық қатысушылардың өз пікірлерін ортаға сала отырып, талқыға түскен тақырыптан өздеріне керек мәліметті түйіп алуларына жағдай жасау.

7. Кері байланыс орнату.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.