Топографиялық түсірістің сапасын бағалау

1. Түсірулердің түрлері.
2. Жергілікті жердің сызықтық түсіруі.
3. Өлшеудің дәлдігін арттыру
4. Топографиялық түсірулердің нақтылығы

Қазіргі кездегі жоғары дəлдіктегі жəне жоғары өнімділі геодезиялық өлшеу құралдарына аспаптардың жаңа түрлері жатады, олар арқылы барлық өлшеулерді автоматтандырылған жағдайда орындау мүмкіндігі пайда болады. Бұндай өлшеу аспаптары оларда орналастырылған есептеу жəне ақпараттарды сақтау құралдарымен жабдықталған, бұл жағдай өлшеу нəтижелерін тіркеу жəне сақтау, əріқарай ЭЕМ өңдеуге пайдалану мүмкіншілігін береді. Жаңа ЭЕМ қолдану компьютерлерді интеллектуалдандыру мүмкіндігін қарастырады, яғни олармен кəсіпқой емес пайдаланушылардың өздері жаратылыс тілінде, оның ішінде сөйлеу формасында, жұмыс істей алады. Дыбыс арқылы топографиялық-геодезиялық ақпаратты далалық жағдайда енгізу еңбек жағдайын жақсартады жəне есеп алушының қателерін азайтады.
Өлшеу ақпараттарын енгізу жылдамдығы клавишамен енгізу жылдамдығына қарағанда өте көп жоғарылайды. Топографиялық түсіріс жəне басқа инженерлік-геодезиялық жұмыс түрлерін жүргізуде далалық өлшеулерді автоматтандыру үшін жоғары дəлдіктегі электрондық тахеометрлер жасалып шығарылған. Электрондық тахеометр, конструкциясы кодты теодолиттің негізінде жасалған, бұрыш өлшеу бөлігінен, сəулелі арақашық өлшеуіштен жəне біріктіріп орналастырылған ЭЕМ тұрады.
Топографиялық түсірулер топографиялық карталар мен планды құрастыру үшін далалық және камералық жұмыстар комплексінен тұрады. Инженерлік геодезияда әдетте 1:5000, 1:2000, 1:500 ірі масштабты түсірулер жүргізіледі. Топографиялық пландарда барлық нысандар және жергілікті жер бедері, жерасты және жерүсті коммуникациялар бейнеленеді.
Жергілікті түсірулер – бұл ірі масштабты карта мен пландарды дайындаудағы өндірістік жұмыстардың белгілі бір кезеңі. Өндірістік жұмыстар төмендегідей сатылардан тұрады:
• Дайындық кезеңі, өндірістік жұмыстардың орындалу технологиясы мен мақсатын анықтайды, далалық түсірулерді жүргізу үшін материалдарды дайындайды.
• Далалық жұмыстар, нәтижесінде цифрлік материалдардың сериялары алынады, электрондық өңдеулерден кейін олардан түсірілген карталардың түпнұсқасын алады. Кейде далалық жұмыстар далалық карталардың түпнұсқасын жасаумен аяқталады.
• Камералды жұмыстар, өндірісте соңғы, өңделген карталардың түпнұсқасын алу, баспаханада басып шығару және көбейту жұмыстары орындалады.

1. С. Қалыбеков. Топография4. А. Бахрамелев. Картография –М.,
2. С.Қ Дүйсенов. Географиялық белдеулер –ХБ
3. Т.Қалыбеков Геодезия мен топография негіздері А. 1993
4. Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картографии М., 1971
5. К.А.Салищев Картоведение М.: МГУ, 1990