Орман және өсімдіктер дүниесін оптимальды түрде молайту жұмыстары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ

Тақырыбы : І Орман және өсімдіктер дүниесін оптимальды түрде молайту жұмыстары.

Тексерген: Самиева Г. Т

Дайындаған: Сейсембинова М. О

Семей

2015 жылы

Мазмұны

бет

Кіріспе . . . 3

І Орман және өсімдіктер дүниесін оптимальды түрде молайту 2014 жылғы жұмыстары . . . 4

1. 1 Ормандарды молықтыру және орман өсіру жұмыстарымен танысу . . . 6

ІІ-тарау Орман және өсімдіктер дүниесін қорғау мен өсімін молайту бөлімінің 2013 жылғы атқарылған жұмыстары . . . 9

ІІІ Орман орналастыруда ағаш бітімінің морфологиялық маңызды айырмашылықтарын үйрену . . . 11

Қорытынды . . . 13

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Орман екпелерін оптимальды түрде орналасуы жас ерекшеліктеріне және тұқымына байланысты, оны күту жұмыстарын жүргізуге қатысып болашақ тәжірбиелі маман болуға алғашқа қадам жасадым. Қазақстанда орман алқаптары айтарлықтай көп емес. Біз оларды көбейту мақсатында орман орман орналастыру жұмыстарын жүргіземіз. Қазақстан Республикасының Президенті өзінің “Қазақстан-2030” деп аталатын бағдарламасында “Қазақстан-2030” жылы мөлдір су және таза ауасы бар, жасыл мемлекет болуы керек, -деп атап көрсетті. Осы міндетті жүзеге асыру үшін 2030 жылға дейінгі республикамыздың орман қорының тұрақты даму Стратегиясыжәне жоспары қабылданды. Стратегияның негізгі міндеті еліміздің аумағындағы ормандарды 5, 1 арттыру. Көптеген питомниктерды жасап, ол жерлерде орман ағаштарының пайдалы, жақсы ағаш өскіндерін алу.

«Семей орманы» МОТР РММ аумағында орман екпелерін жас ерекшеліктеріне және тұқымына байланысты орналастыру жұмыстарын стандартқа сай және қоршаған ортаға зиянын тигізбейтіндей орындау жұмыстарын орындау. Қала аумағын жасыл желектендіру және таза ауамен қамтамасыз етіп көркейту. Жыл сайын орман ағаштарының санын ұлғайтып, көлемін арттыру. Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттерін зерттеу кезінде заң әдебиеттерін, нормативтік-құқықтық актілерді, бұқаралық ақпараттық құралдарды пайдалана отырып тақырыпты толық ашу және меңгеру. Ағашты өсiруге, оны қорғауға жұмсалатын шығын мен оның өнiмдерiн пайдалану процестерi үздiксiз қайталанып отырады.

Орман орналастыру жұмыстарын тиімді әрі тәртіппен орналастырсақ еліміздің болашағы жарқын әрі жасыл желекті болмақ. Орман су көздерiн қорғау қызметiн де атқарады. Ауылшаруашылық жерлерiн жолдарды құм, шаң басудан қорғайды. Орман халық шаруашылығына қажеттi құнды материал ағаш бередi. Ормандар дәрiлiк, тағамдық, техникалық өсiмдiктер жемiс-жидектер, саңырауқұлақтар өседi.

І Орман және өсімдіктер дүниесін оптимальды түрде молайту жұмыстары.

Семей қаласының оптимальды орман екпелерін ұйымдастыру жұмыстарын уәкілетті мемлекеттік органдар іске асырады. Оған кіретін жұмыс түрлері мыналар; Орманды қорғау мен күзету - орман өрттерінің алдын алу, орман ағаштарының заңсыз кесілуіне және Семей қаласы аумағындағы орман аумақтарында басқа да Орман заңдарын бұзушылықтарға қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру, сондай-ақ орман аурулары мен зиянкестерінен, табиғи сипаттағы қолайсыз факторлардан қорғау болып табылады.

Өрт қауіптілігі категориясы бойынша тоғайлы алқаптар І-категорияға, ал Боралдай филиалының орман қоры жерлері ІІІ-категоррияға жатқызылған. Өңірлік парктің 2014 жылғы 3 ақпандағы «2014 жылы орманды өрттен қорғаудың іс-шаралары туралы» №15-н санды бұйрығымен орман өрттерінің алдын алу және сапалы түрде өрт қауіпті маусымына дайындық жүргізу үшін, 2014 жылдың 1 ақпаны мен 15 наурыз аралығы өрт қауіпті маусымға дайындық кезеңі, ал 1 сәуір мен 15 қараша аралығы өрт қаупі бар маусымы болып бекітілген сурет 1 көре аласыздар.

1. Орманды ұлғайту мен өсіру

- 2014 жылы Семей орманы филиалының Бородулиха орманшылығында наурыз айында жоспарға сәйкес 73 гектар көлемінде ағаш отырғызу жұмыстары 7х1м нобайымен жүргізіліп, 104 244 дана қарағаш көшеттері отырғызылды. Бүгінгі таңда, көнімділігі 80-85% құрап отыр;

- Жана Семей филиалында мәдени орман екпелердің өнімділігі төмен 72 га жерге толықтыру жұмыстары жүргізілді, жоспарға сай бұл жұмысқа 80, 0 мың теңге жұмсалды;

- өңірлік парк филиалдарында жалпы көлемі 46, 5га құрайтын 5 тұқымбақ бар. Осы орман тұқымбақтарында бүгінгі таңда 2013 жылдың күз және 2014 жылдың көктем айларында себілген көшеттерді есепке алмағанда 1395, 7 мың дана ағаш-бұта көшеттері бар. Индикативтік жоспар бойынша ағымдағы жылы 1800 мың дана көшет өсіру жоспарланған. Ал, аталған күзгі, көктемгі себілген көшеттерді болжамды есепке алатын болсақ 2 050 мыңға жуық (114%) көшет өсіру жоспарлануда;

- Орман ағаштарының тұқымын дайындау көлемі жалпы 2014 жылға 2400 кг болса, бүгінгі таңда 590 кг қарағаш және 470 өрік тұқымдары жиналып, сараптамадан өткізіліп, қарағаш тұқымы филиалдардың орман тұқымбақтарына себілді. Сонымен қатар, филиалдарда наурыз айында жоспардан тыс 9545 дана тал, терек, жабайы жүзім, жиде, қарақат және сириялық роза бұталарының қаламшалары отырғызылды;

Сурет 7. 2014 жылы Семей орманы резерваты Долон филиалы аумағында егілген көшеттер.

- орман екпелерінің құрамына жиде, өрік, жабайы алма, долана, кәдімгі пісте сияқты жергілікті жерге бейімделген ағаш түрлерін енгізу қолға алынуда. Жабық тамырлы көшеттермен орман екпелерін отырғызу сияқты жаңа технологияларды қолдану көзделіп отыр.

Сызба 1. Егілген көшет.

Орманды жаппай молайту жұмыстары. Өңірлік паркке қарасты филиалдарда ағымдағы жылдың 8 айында жеке тұлғаларға жалпы 71 дана орман билеті берілді оның ішінде мал жайылымы бойынша 28 дана, шөп шабу бойынша 16 дана, бал арасын орналастыру бойынша 17 дана, ауыл шаруашылығы өнімдерін өсіру бойынша 8 дана және мәдени-сауықтыру, рекреациялық, спорттық мақсатта 2 дана орман билеттері жазылып, бюджетке 575, 417 мың теңге түсті.

Сүрек, ағаш қалдықтарын босату . ШҚО табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының 2014 жылғы 15 қаңтардағы «Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде өсіп тұрған сүректі босатудың 2014 жылға арналған көлемдерін бекіту туралы» №10-ө санды бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» 10. 07. 2014 жылғы №80-Ө бұйрығының негізінде бас мекеменің 2014 жылғы 18 шілдедегі №69 санды бұйрығы шығарылған. Осы бойынша іріктеп санитарлық ағаш кесуден сүрек дайындау көлемі 300, 7 га жерден 842, 0 текше метр, өзге мақсаттағы ағаш кесуден сүрек дайындау көлемі 533, 8 га жерден 5371 текше метр қаралған. Бүгінгі таңда, санитарлық кесік жұмыстары қарқынды жүргізілуде.

ІІ Орман және өсімдіктер дүниесін қорғау мен өсімін молайту бөлімінің 2013 жылғы атқарылған жұмыстары.

Орманды ұлғайту мен өсіру іс-шаралары бойынша. ШҚО табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бекітілген индикативтик жоспарға сәйкес «2013 жылға арналған орман қорғау мен дамыту іс-шараларының индикативтік жоспарына» сай орындалған іс шаралар төмендегі кестеде көрсетіліп отыр:

Сызба 2. Екпе егуге орын дайындау.

1. Тоғай ормандарында орман отырғызуға жер дайындау және ағаш отырғызу жұмыстары Бородулиха филиалында барлығы 25704 дана қарағаш көшеттері 72 гектар жерге егілді.

2. 2014 жылға орман егуге жер дайындау жұмыстары жобаға сәйкес Сырдария филиалында 73 гектар көлемінде қараша-желтоқсан айларында атқарылды.
3. Орман екпелерін күтіп-баптау жұмыстары 580 гектар көлемге толық орындалды.
4. 2012 жылы отырғызылған мәдени екпелер қараша-желтоқсан айларында Сырдария филиалының Шардара орманшылығында 201 гектар, Тақыркөл орманшылығында 200 гектар, Отырар орманшылығында 100 гектар, барлығы 501 гектар көлемінде атқарылды.

5. Өңірлік парк бойынша 2400 кг ағаш-бұта тұқымдарын теру жоспарланса, есепті жылы 2430 кг жиналды. Ағаш-тұқым стансасынан толық сараптамадан өткізіліп, Боралдай филиалы бойынша терілген 530 кг тұқым 1, 5 га жерге, оның ішінде әсіресе өңірлік саябақ аумағында алғаш рет тау пісте (фисташки) ұрығы себілді. Сырдария филиалы бойынша жиналған 1500 кг тұқым 3, 97 га жерге және Түркістан филиалы бойынша терілген 400 кг тұқым 0, 78 га жерге, жалпы 6, 25 га жерге қараша-желтоқсан айларында себілді. Төмендегі сурет 8 көрсетілген.

Сурет 8. Орман екпелеріне орын дайындау.

Орман тұқымбақтарында 2013 жылы 1768, 1 мың дана ағаш-бұта көшеттері өсіріліп, 2013 жылдың күз айларында мәдени орман өсімдіктерін отырғызу, 2012 жылы отырғызылған мәдени орман өсімдіктеріне толықтыру, сатылу және «Жасыл ел» бағдарламасы бойынша мектептер мен мекемеге берілгеннен кейін 1553, 6 мың дана әр-түрлі ағаш-бұталардың көшеттері 2014 жылдың 1 қаңтарына қалып отыр. Оның ішінде:

- қарағаш 1330, 1 мың дана;
- акация 0, 27 мың дана;
- арша 28, 9 мың дана;
- алма 2, 0 мың дана;
- қарамала 18, 57 мың дана;
- терек 3, 1 мың дана;
- катальпа 0, 13 мың дана;
- үйеңкі 108, 07 мың дана;
- шаған 32, 84 мың дана;
- айлант 24, 69 мың дана;
- жиде 3, 8 мың дана;
- бұталы роза 0, 58 мың дана;
- сирия розасы 0, 6 мың дана.

Орманды жанама пайдалану бойынша, жалпы филиалдар бойынша мал жаюға 27 дана, шөп шабу 16 дана, бал арасын орналастыруға 8 дана, ауыл шаруашылығы өнімдерін өсіруге 12 дана және мәдени-сауықтыру мақсатында пайдалануға 5 дана орман билеттері берілген. Осы бойынша 692, 1 мың теңге қаржы түсті.

Ағаш кесуден сүрек дайындау бойынша, жалпы 2013 жылға мекемеге қарасты мемлекеттік орман қоры жерлерін іріктеп санитарлық кесу арқылы тазалау жұмыстарынан дайындалаған отындық ағаш көлемі 1333, 4 га жерден 1734, 0 м3 текше метрді отындық сүрек құраған.
2012 жылы орын алған орман өрттерің салдарынан 2013 жылы жаппай санитарлық кесу арқылы тазалау жұмыстарынан 127, 6 га жерден 1083, 2 текше метр отындық сүрек дайындалған.

ІІІ Орман орналастыруда ағаш бітімінің морфологиялық маңызды айырмашылықтары.

Орман орналастыруда ағаш бітімінің морфологиялық маңызды айырмашылық белгілері бар және ол тұқымдар құрамымен, нысанымен, жасымен, шығу тегімен, бонитетімен, толықтылығымен, қабысуымен, қалыңдығымен, қорымен, өнімділігімен, даму жағдайымен топтастырылады. Ағаш бітімінің құрамы - қалыптастыратын ағаш тұқымдарының тізбесі және әр тұқымның бітіміне қатынас дәрежесі. Егер ағаш бітімі бір ағаш тұқымынан немесе бірлі - жарым қоспадан құралса, онда ол таза, ал егер екі немесе одан көп тұқымнан құралса аралас деп аталады. Ағаш бітімінің құрамы 10 - балдық жүйемен белгіленеді. Егер ол 7\10 қарағайдан және 3\10 қайыңнан құралса, онда құрамы 7ҚЗАҚ деп бөлінеді, бас әріптер тұқымдарды көрсетеді, ал сандар қосындысы 10 болу керек.

Сурет 10. Көшет отырғызу.

Ағаш бітімінде бір ағаш тұқымы көп болса, ол басым түскен деп аталады. Ал егер бітімдегі тұқым шаруашылықта бағалы болса оны басты деп атайды. Ағаш бітімінің нысаны, ең маңызды кейіпі, бір биіктіктегі ағаштар қалыптастыратын қатарлар санымен анықталады. Егер ағаштардың бөрікбасы жалпы қатар құрастырса, онда ол ағаш бітімі қарапайым, немесе бір қатарлы деп аталады, ал егер екі немесе бірнеше қатар құрастырса, онда ол күрделі немесе көп қатарлы. Егер қатар толықтығы 0, 3 кем болмаса, онда ағаш бітімін күрделіге жатқызады. Олар топырағы және климаттық жағдайлары қолайлы жерлерде қалыптасады. Жоғарғы қатарда тез өсетін, жарықты жақсы көретін тұқымдар өседі, ал екінші және үшіншіде жарықтың, аздығына көнетін ағаштар. Күрделі ағаш бітімінің мысалы ретінде мына ағаш бітімін келтіруге болады - қайың бірінші қатарда өседі, ал екінші қатарда - шырша[1] .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс