Жасыл тыңайтқыштар

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы

Мемлекеттік Университеті

БАӨЖ

Тақырыбы: Жасыл тыңайтқыштар.

Орындаған: Қаппасова С

Тобы: АГ-313 с

Курс: ІІI

Тексерген: Мухаметжанова О. Т

Семей 2015

Жоспар ׃

1. Жасыл тыңайтқыш туралы түсінік.

2. Жасыл тыңайтқыш ретінде қолданылатын дақылдар.

3. Сидерациялық дақылдарды өсіріп жыртқандағы негізгі шарт.

4. Жасыл тыңайтқышты қолдану топырақ құнарлылығын арттырудың агротехникалық тәсілдерінің бірі.

5. Пайдаланылған әдебиеттер.

Жасыл тыңайтқыш (орыс. Зеленое удобрение, сидерат) - топырақтың құнарлылығын арттыру үшін жыртар алдында топыраққа көк күйінде араластырылатын өсімдіктер.

Жасыл тыңайтқыш ретінде, көбінесе, органикалық заттарға және азотқа бай бұршақ тұқымдас өсімдіктер (бөрібұршақ, ноғатық, сиыр жоңышқа, т. б. ) егіледі. Бұлар түйнек бактериялары арқылы ауадағы азотты сіңіреді. Топырақтың барлық түрінде, әсіресе құмды және құмдауыт топырақта қолданылады. Жасыл тыңайтқышты ауыспалы егіс жағдайында көңмен және минералды тыңайтқыштармен араластырған тиімді.

Жасыл тыңайтқыш ретінде қолданылатын дақылдар.

$D:\КАРТИНКА\liupin.jpg$ Бөрі бұршақ

Ноғатық

$D:\КАРТИНКА\pQ6zAvu2.jpg$ Сиыр жоңышқа

$D:\КАРТИНКА\1336481767_57.jpg$ Эспарцет

$D:\КАРТИНКА\Ispolzovanie-pazhitnika-golubogo.jpg$ Тригонелла

$D:\КАРТИНКА\china-1.jpg$ Чина

$D:\КАРТИНКА\клевер персидский.jpg$ Шабдар

Жасыл тыңайтқыштар немесе сидерация деп әр түрлі көп жылдық не бір жылдық шөптерді өсіп тұрған кезінде тамырымен қоса жыртып тастауды айтады. Бұл мынаған байланысты. Көптеген топырақтағы органикалық заттар және азот мөлшері аз, ал олардың топырақтағы аз ғана қоры оңтүстіктің - ыстық климаты жағдайында тез күйіп кетеді.

Жасыл тыңайтқыштарға арналған шөптер көбінесе фосфор мен калийге кедей болғандықтан оларды жыртпас бұрын топыраққа фосфор менкалий минералды тыңайтқыштарын шашу керек.

Жасыл тыңайтқыштарды пайдалану үшін тасбеде, жаздық сиыржоңышқа, екпе ноғатық, шабдар, бөрібұршақ сияқты дақылдарды өсіреді де, вегетациялық және тамыр мүшелері әбден жетілген шағында көктей жыртып тастайды. Көбінесе техникалық дақылдар ауыспалы егіске қолданылатындықтан жоғарыда көрсетілген дақылдарды 5-ші немесе 6-шы танапқа орналастырады.

Сидерацияға арналған дақылдарды жырту одан кейінгі егілетін дақылдар ерекшелігіне байланысты болады. Мысалы, сидерациядан кейінгі егілетін дақылға бірінші уақытта азот көбірек керек болса, сидерациялық дақылдарды ертерек жыртады және керісінше. Сидерациялық дақылдардың тез ыдырауы ұшін оларды ертерек және тайызырақ жырту керек.

Сидерациялық дақылдарды өсіріп жыртқандағы негізгі шарт - топырақтағы неғұрлым азот пен органикалық заттардың мол қорын жасау болғандықтан, оған аса көңіл бөлу керек. Бұл дақылдардың бәрі дерлік атмосферадан азот жинайды, ал мұны күшейту үшін бұл дақылдарды екпес бұрын дәндерін арнаулы препараттармен өңдейді. Бұл шара сидерациялық дақылдардың атмосферадан азот сіңіруін күшейтеді, топырақта мол жиналуына көмектеседі.

Жасыл тыңайтқышты қолдану топырақ құнарлылығын арттырудың агротехникалық тәсілдерінің бірі. Жасыл тыңайтқыш үшін өсірілетін дақылдарды сидераттар деп атайды. Жасыл тыңайтқыш ретінде бөрі бұршақ, сераделла, сиыр жоңышқа, эспарцет, тригонелла, чина, шабдар, қыша, нут сияқты дақылдарды пайдаланады. Жасыл тыңайтқыштар топырақтағы органикалық заттар мен азоттың қорын арттырады және фосфор, калий тағы басқа қоректік заттарды сіңімді түрлерімен байытады. Топырақтың ауа, су өткізгіштігі жақсарады. Микробиологиялық процестің жүруі жылдамдайды. Жасыл тыңайтқыш құрамындағы азотты өсімдіктің пайдалануы көңдегі азотқа қарағанда екі есе жоғары болады. Топыраққа еңгізілген жасыл тыңайтқыштар оның негізбен қанығу дәрежесін, сіңіру сыйымдылығын, буферлігін жақсартады. Жасыл тыңайтқыштар жеке немесе басқа дақылдармен бірге егілуіне қарай дара және тығыздалған (аралас) болып екіге бөлінеді. Дара сидераттар алқапқа бір-екі маусым немесе бірнеше жыл қатарынан егіледі. Вегетациялық дәуірі қысқа негізгі дақыл жиналған соң, ол алқапқа жасыл тыңайтқышты орналастырады, күзге қарай көк балаусаны топырақты жырту арқылы сіңіреді де күздік дақыл себеді. Мұндай жасыл тыңайтқышты аралық сидерат дейді. Барлық алқапты немесе оның кейбір учаскелерін жолақ түрінде қамтуына қарай сидераттар жаппай және ықтырмалы болып бөлінеді. Оларды орып алу әдістеріне қарай жер бетіндегі өскіндері мен тамыр жүйелерін бірге, басқа жағдайда жер бетіндегі немесе тамыр жүйелерін жеке-жеке пайдаланады. Қазақстанның оңтүстік облыстарында егілетін техникалық, отамалы және астық дақылдарына қолданатын азотты тыңайтқыштар мен көңнің орнына сидераттарды пайдалануға болады. А. А. Лукашев пен П. К. Ажигоев Жамбыл және Алматы облысында жағдайында жасыл тыңайтқыштармен егістік тәжірибе жүргізіп, сиыр жоңышқа, тасбеде, жем бұршақ, шабдар және басқа өсімдіктерді егіп сынады. Аталған облыстардың жағдайында күздік бұршақ, сиыр жоңышқа, тас беде, ноғатық, шабдар мол көк балауса беретінін анықтады. Екі жылдың ішінде ноқаттың гектарынан орта есеппен 34 тонна көк балауса жиналды, 207 кг азот алынды, ас бұршақтың гектарынан 28 тонна көк балауса, 91 кг азот, сиыр жоңышқаның гектарынан 25 тонна көк балауса және 109 кг азот жиналды. Мұнда бір гектарға еңгізілетін тыңайтқыш мөлшеріне шаққанда сиыр жоңышқа мен ас бұршақ 20 тонна, ноқат 40 тонна көңнің орнына жүреді. Қазақ ғылыми-зерттеу егіншілік институтының арнайы жүргізілген тәжірибесі боз және қара қоңыр топырақтарда сидераттар көң мен салыстырғанда анағұрлым тез ыдырайтынын көрсетті. Осы ғылыми мекеменің мәліметі бойынша боз топырақты алқаптың гектарына 20 тонна көң еңгізілгенде 111 ц, толық минералдық тыңайтқыш қолданудан 114 ц, ал жасыл тыңайтқыш пайдаланудан 146 ц қосымша қант қызылшасының тамырының өнімі алынады. Жамбыл тәжірибе стансасында тасбеде сидератының орнына егілген қант қызылшасының әр гектарынан 535 центнерден, 20 тонна көң берілген жерден 527 центнерден, ал органикалық тыңайтқыш қолданылмаған әр гектарынан 480 центнерден өнім алынды. Гектарына 40 тонна көң қолданғанда картоп өнімі 244 ц, тасбедені жасыл тыңайтқыш ретінде қолданғанда 249 ц

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.