Тозуға төзімді және коррозияға төзімді қаптамалар. Конструкциялық жақсартылатын қосындылы болаттар

1. Кіріспе
2. Тозуға төзімді және коррозияға төзімді қаптамалар
3. Конструкциялық жақсартылатын қосындылы болаттар
4. Қорытынды

Техникалық металл (қорытпа) поликристалды болғандықтан, оның құрылымы бір немесе бірнеше фаза түйршіктерінен,металл емес (оксид, сульфид) кірінділерден және т.б. тұрады. Электролиттік ортада әр түрлі физика – химиялық қасиеті бар құрылым құраушыларының электрхимиялық потенциалы шамасы және белгісі бойынша әр түрлі болғандықтан, біреулері анод, ал екіншілері катод рөлін атқарады. Фазалардың электрхимиялық потенциалының айырмасы неғұрлым көбейген сайын, коррозиялық бұзылу соғұрлым тездейді. Сондықтан жоғары коррозиялық тұрақтылық не өте таза металдарға,не біркелкі қатты ерітінді құрылымды қорытпаға тән.
Металл (қорытпа) сыртқы орта әсеріне коррозиялық төзімділігі жоғары келсе, оны пассивтік күйде, ал керісінше болса – активтік күйде деп есептелінеді. Металдың активті күйден пассивтік күйге өтуі, оның электрхимиялық потенциалының жоғарылауына байланысты. Мысалы, темірдің кәдімгі күйдегі электрхимиялық потенциалы – 0,6 В болса, пассивтік күйде + 1,0 В – қа дейін жоғарылайды.
Коррозияға төзімді металдар екі топқа бөлінеді. Біріншісі химиялық аз активті болғандықтан, коррозияға төзімді. Екіншісі химиялық активті бола тұра, коррозиялық төзімділікке пассивтік күйге көшу арқылы ие болады. Бірінші топқа Pt, Pb, Au, Ag жатса, екінші топқа Cr, Ti, Al және т.б. Химиялық активті металдың коррозияға төзімділігін арттыру үшін, оған қоспалаушы элементтер қосады.
Болаттың коррозиялық төзімділігін арттыруға болады, егер көміртекті мүмкін болған ең аз мөлшерге дейін азайтып, темірмен қатты ерітінді түзген қоспалаушы элемент мөлшері, қорытпаның электрхимиялық потенциалын жоғарылатса. Сондай қоспалаушы элементтерге хром, никель және т.б. жатады. Хромды және хромникельді коррозияға төзімді болаттардың техникалық маңызы зор.

1. Cыздыков О., Оразбаев Б., Нысанбаев Ғ. «Конструкциялық материалдар технологиясы» 1993 ж
2. Дальский А.М., Арутюнова А.И., Барсукова Т.М. «Технология конструкционных материалов»