Тоқыма материалдарының физикалық қасиеті

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИЕРСИТЕТІ

Инженерлік технологиялық факультеті

"Тамақ өндірісі жеңілөнеркәсіп бұйымдарының

технологиясы" кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы : Тоқыма материялдарының физикалық қасиеті

Орындаған: Қонақбаев Е. М

Тексеретін: Бауыржанова А. З

Семей 2015

Жоспар:

1 Кіріспе

1. 1 Физикалық қасиеттері

2 Негізгі бөлім

2. 1 Гигроскопиялық қасиеті

2. 2 Өткізгіштік

2. 3 Бу өткізгіштік

2. 4 Шаң өткізгіштік

3 Қорытынды

4 Қолданылған әдебиеттер

Матаның физикалық қасиетіне ылғалдылық, гигроскопиялық, ауа өткізгштік, бу өткізгіштік, су өткізгіштік, шаң өткізгіштік, электрлік, жылу сақтағыштық қасиеттері жатады.

Физикалық қасиетіне қойылатын талаптар, матаның тағайында- луына оның талшықтық құрамына, құрылымына, өңделуіне байланы- сты анықталынады.

Гигроскопиялық қасиеттері - матаның қоршаған ортадан ылғал сіңіру қасиеті. Матаның гигроскопиялық ауаның 100% салыстырмалы ылғалдығы мен 20±2°С температурадағы материалдық ылғалдылығы келесі фор- муламен анықталынады:

Щ = т°° ~ т • 100%,

тс

мұндағы, т100 -100% ауадағы салыстырмалы ылғалдылық (4 сағ. тұрған материал үлгісінің салмағы), тс - өте құрғақ үлгінің массасы. Тоқыма материалдарының гигроскопиялылығы олардың іс жүзінде ылғалдылығына байланысты болады. Тоқыма материалдың ауадағы жоғарғы ылғалдану ортасына су буын сіңіру қасиеті сорбция процесі деп аталады, ал төменгі ылғалдану ортасына су буын қоршаған ортаға беру процесін десорбция деп атайды.

Тоқыма материалдарының сорбциялық қасиеті ылғалдылық, гигроскопиялық және ылғал қайтарыммен сипатталынады. Тоқыма материалдардың гигроскопиялық қасиеттерін бағалаған кез- де бір шама сипаттамаларды қолданады: ылғалдылық, гигроскопиялық, су сіңіру, капилярлық, су сіңдірместігі, ылғал қайтарымы, бу өткізгіштігі.

Кесте 5. 4 - Матаның гигроскопиялық нормасы

Ылғалдылық . Нақты ылғалдылық (ш^ %) атмосфералық шартқа байланысты, сынаудан өткізгендегі материалдағы ылғалдылығын көрсетеді, ол келесі формуламен анықталынады:

тф - тс ІЛф =-*■ • 100%,

Ф тс

мұндағы, т^- аудағы нақты ылғалдылық үлгісінің салмағы, тс - өте құрғақ үлгінің салмағы.

Кондиционды ылғалдылық (шк %) материалдарды қалыпты атмосфералық жағдайдағы (юв=65±5%, 1=20±2°С) ылғалдандырудан кейінгі ылғалдылығын айтады. Кондиционды ылғалдылық келесі фор- муламен анықталынады:

™к = (Рі^і + Р2™2) / 100,

мұндағы, ррр2 - материалдың талшықтық құрамы, (%) бойынша, ^, ^2- талшықтық кондициондық ылғалдылығы.

Ылгал қайтарымы (В0%) - материалдың гигроскопиялық ылғал ұстамдылығын яғни ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 2% болғандағы қоршаған ортаға беру қасиетін айтады. Ол келесі форму- ламен анықталынады:

в0 = ть - т°к • 100 ,

ть - тс

мұндағы, ть -үлгінің эксикатордағы суда ұстағаннан кейінгі салмағы г, тск - үлгінің эксикатордағы күкірт қышқылына ұстағаннан кейінгі салмағы, г, тс - үлгінің кептіргіш шкафына кептіргеннен кейінгі салмағы, г. Тоқыма материалының сулы ортасымен әсерлескенде суды өткізу қабілеті су сіңіру және капиллярлық сипатымен анықталынады.

Су сіңіру (пв %) - материалдың барлық көлемі суға енгізілудегі ылғал сіңіру мен анықталынады. Гигроскопиялық қасиеті іш киімнің және жаздық киімдер үшін өте қажет. Киімдік ассортименттің ішінде зығыр маталарының гигроскопиялығы жоғары болып келеді. Сондай-ақ. мақта матадан, таза жібек және визкозды маталардың гигроскопиялык қасиетіне жоғары болып табылады. Үшацетатты, синтетикалық матаның гигроскопиясы төмен болады. Тек, винолда тоқылған матаның гигроскопиясы мақта матасына ұқсас болады. Су жүқтырмайтын сіңдірмемен өңдеу, жүқа үлпек қабатпен резеңке қабатын жабыстыру апреттеу сияқты өңдеу операциясы матаның гигроскопиялық қасиетін төмендетеді, келесі формуламен анықталынады:

Пв = т0,

мүндағы, тв- суда сіңдіргеннен кейін үлгінің салмағы, г; т0- үлгінің бастапқы салмағы, г.

Капиллярлық деп (Н мм) материалдың тігінен өз капиллярлығы мен суды сіңіруді айтады.

Өткізгіштік . Тоқыма материалдардың ауаны, буды, суды, ерітінділерді, газ- ды, шаңды, радиоактивті сәулелерді өз бойынан өткізуді өткізгіштік қасиеті деп атаймыз.

Ауа өткізгіштік бұл - материалдан бүйымның өз бойына ауа өткізу қабілетін айтады. Бүл қасиет талшықтың қүрамына тығыздығына және өңделуіне байланысты болады. Тығыздығы төмен матаның ауа өткізгіштік қасиеті жоғары болады, ал тығыздығы матаның, су жүқтырғыштың сіндірмелері мен өңделген, резеңке араласты- рып тоқылған маталардың ауа өткізу қасиеті төмен болады. Ауа өткізгіштігіне нақты мінездеме беру үшін оны ауа өткізгіштік коэффицентімен анықталынады. Ауа өткізгіштік гигиеналық және жылу сақтағыштық қасиетінің негізгі көрсеткіші болып табылады. Бүл бүйымға материал таңдауда маңызды роль атқарады. Жаз мезгіліне арналған матаның ауа өткізгіштігі өте жоғарғы болу қажет ол киім ішіндегі ауа қабатының еркін қозғалуын қамтамасыз етеді, ал қыстық киімдер үшін ауа өткізгіштігі төмен материалдар таңдап алынады. Ауа өткізгіштік келесі формуламен анықталынады:

Бр=ү/( 8-х),

мұндағы, V дегеніміз - ауаның көлемі (дм3), з - ауа өткен үлгінің ауданы(м2), т - ауаның үлгіден өткен уақыты(с) .

Ауа өткізгіштігін ВПТМ-2, АТЬ-2 және ОПВ-2 аспабымен анықталады. Ауа өткізгіштік коэффициентін келесі формуламен анықталынады:

В =1-У /8,

р ср ’

мұндағы, У - бір нақты үлгінің ауа шығыны дм3/с, 8 - сыналған үлгінің 2 СР ауданы, м2. Ауа өткізгіштік бұл материал мен бұйымның ауа өткізгіштік қасиеті. Оларға нақты мінездеме беру үшін, ауа өткізгіштік коэффициентін анықтайды. Бұл көрсеткішті анықтау үшін, камера (3) ішіндегі үлгіні (1) белгілі бір мөлшерінен, белгілі бір уақыт ішіндегі ауа өткізу көлемін анықтайды.

Сирету келесі формуламен

Р=Р -Р

1 2,

мұндағы, Р^-айналадағы ортаның қысымы, Р2-камерадағы насос пен желдеткіш арқылы пайда болған қалған қысым. Үлгіден (1) өткен ауа көлемі счетчиктің көмегімен, ал сирету Р мо- нометр (4) көмегімен анықталынады.

Ауа өткзгіштік - гигиеналық және жылу сақтағыш қасиеттерінің негізгі көрсеткіші. Бұл бұйымға материал таңдауда маңызды роль атқарады. Жаз мезгіліне арналған материалда ауа өткізгіштік қасиеті өте жоғары болу қажет. Ол киім ішіндегі ауа қабатының еркін қозғалуын қамтамасыз етеді. Ал, қыстық киімде ауа өткізгіштігі төмен материал- дар таңдалып алынады.

Тұрмыстық мата, тоқыма кездемелер және тоқылмаған кездеме- лер, техникалық және арнайы киімге арналған мата, киіз, жасанды былғары, комплекстік материалдардан дайындалған бұйымдардың ауа өткізгіштігі Вр, дм3/(м2с)

Вр=У/§{),

мұндағы, ^-үлгінің ауа өткен көлемі, дм3, 8- ауа өткен үлгінің ауданы, см2, I -ауаның үлгіден өткен уақыты, сек. Берілген материалдың немесе бұйымның ауа өткізгіштігін сынау арқылы анықтайтын аспаптар ВПТМ-2, АТЬ-2, (ҒҒ-12) немесе УПВ- 2 (ГОСТ 12088-77) . Сынау кезінде келіспеушіліктер болған жағдайда сынақ ВПТМ-2 аспабында жүргізіледі. Таза жібек, химиялық жіптер, жоғары элементті капрон жіптері. Каландрленген және қатпаршақпен мақта мата, әуе өнеркәсібінде қолданатын мақта матасы, арнайы мата- лар мен кездемелерді ВПТМ-2 немесе УПВ-2 аспаптарында сыналы- нады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс