Инвестициялық жобалардың микроэконо-микалық фундаменталды талдаудың мазмұны
Бүгінгі ақпараттың, ғылым мен техниканың, технологияның қарқындап жатқан дәуірінде инновация - дамудың орталық мәселесіне айналып отыр.Кез келген әлеуметтік-экономикалық ішкі және сыртқы жүйесіндегі өзгерістер тәуекелділікте әр түрлі белгісіздіктің кезеңдерінде көрініс табады. Осыған байланысты тәуекелділік және белгісіздік түсінігі теңбе тең емес. «Белгісіздік» ұғымы көбінесе жалпылама түсініктің және олар әр түрлі объекттер жүйесіне жатады. Сонымен белгісіздік объективті көрініс ретінде қарастырылады, яғни бағасыз инстанцияға ие болып, тәуекелділік өзінің пайда болу ықтималдылығымен анықталады.
Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың комлекстік үрдісі немесе ғылыми-техникалық шешімнің, адамдардың, ұсыныстапдың, жаңа идеялардың тәжірибеге енуі, іске асырылуы және де соңында қолданылуы. Жаңалық қандай да қызмет саласында оның тиімділігін жоғарылату бойынша фундаменталды, қолданбалы, тәжірибелік жұмыстардың рәсімделген нәтижесі болып табылады. Жаңалық мынадай түрлерде рәсімделеді: жаңалық ашу; патенттер; тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар; жаңа немесе өндіріс процесі құжаттары; ұйымдастыру, өндіріс немесе басқа құрылымдар; ноу-хау; ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар (стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар және т.б.); маркетингтік зерттеулердің нәтижелері және т.б. жаңалықты жасаудағы инвестиция – жұмыстың жартысы. Ең бастысы — жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация формасына айналдыру, яғни инновациялық диффузияны жалғастыруға болады. Жаңалықты жасау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу қажет.
Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және қаржылық шығынды қажет етеді. Жаңа өнімге немесе қызметікеқызметке қолданушылардың табылуы және де жобаның қаншалықты коммерциализацилауға өтетіндігін білмегендіктен ол әрқашанда рискке байланысты болады. Сондықтан да инновациялық үрдісте бағалау уақыты маңызды болып табылады. Бағалаудың қиындығына қарамастан, ол керекті және инновациялық үрдістің рискін түсіретін фактор болып табылады. Инновациялық жобалардың эффектілігін бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты эффектіліктің бірнеше түрлерін анализдеу керек.
Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың комлекстік үрдісі немесе ғылыми-техникалық шешімнің, адамдардың, ұсыныстапдың, жаңа идеялардың тәжірибеге енуі, іске асырылуы және де соңында қолданылуы. Жаңалық қандай да қызмет саласында оның тиімділігін жоғарылату бойынша фундаменталды, қолданбалы, тәжірибелік жұмыстардың рәсімделген нәтижесі болып табылады. Жаңалық мынадай түрлерде рәсімделеді: жаңалық ашу; патенттер; тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар; жаңа немесе өндіріс процесі құжаттары; ұйымдастыру, өндіріс немесе басқа құрылымдар; ноу-хау; ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар (стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар және т.б.); маркетингтік зерттеулердің нәтижелері және т.б. жаңалықты жасаудағы инвестиция – жұмыстың жартысы. Ең бастысы — жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация формасына айналдыру, яғни инновациялық диффузияны жалғастыруға болады. Жаңалықты жасау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу қажет.
Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және қаржылық шығынды қажет етеді. Жаңа өнімге немесе қызметікеқызметке қолданушылардың табылуы және де жобаның қаншалықты коммерциализацилауға өтетіндігін білмегендіктен ол әрқашанда рискке байланысты болады. Сондықтан да инновациялық үрдісте бағалау уақыты маңызды болып табылады. Бағалаудың қиындығына қарамастан, ол керекті және инновациялық үрдістің рискін түсіретін фактор болып табылады. Инновациялық жобалардың эффектілігін бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты эффектіліктің бірнеше түрлерін анализдеу керек.
1. Бохаев Д. «Инвестицияның тиімділігін бағалаудың қарапайым әдістері» Қаржы-қаражат, №5 2014. – 29-32 бб
2. Әмірқанов Ә., Тұрғұлова А.К. Қаржы менеджменті.Оқу құралы. – Алматы:2012. – 187-190 бб
3. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы. – Алматы: экономика, 2013. – 158-166 бб
4. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2011. – 291-305 бб
5. Байсартов Э. «Роль государства в инвестиционной сфере» Қаржы-қаражат,№6 2014. – 90-94 бб
6. Стпешин А.И. Оценка коммерческой состоятельности инвестиционного проекта. М.: Статус-Кво 97, 2001.
7. Виленский П.Л, Лившиц В.Н., Смоляк С.А. Оценка эффективности инвестиционных проектов: теория и практика. М.: Дело, 2001.
8. Жданов В.П. Инвестиционные механизмы регионального развития. Калининград: БИЭФ, 2001.
9. Лимитовский М.А. Инвестиции на развивающихся рынках. М.: Дека, 2002.
2. Әмірқанов Ә., Тұрғұлова А.К. Қаржы менеджменті.Оқу құралы. – Алматы:2012. – 187-190 бб
3. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы. – Алматы: экономика, 2013. – 158-166 бб
4. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2011. – 291-305 бб
5. Байсартов Э. «Роль государства в инвестиционной сфере» Қаржы-қаражат,№6 2014. – 90-94 бб
6. Стпешин А.И. Оценка коммерческой состоятельности инвестиционного проекта. М.: Статус-Кво 97, 2001.
7. Виленский П.Л, Лившиц В.Н., Смоляк С.А. Оценка эффективности инвестиционных проектов: теория и практика. М.: Дело, 2001.
8. Жданов В.П. Инвестиционные механизмы регионального развития. Калининград: БИЭФ, 2001.
9. Лимитовский М.А. Инвестиции на развивающихся рынках. М.: Дека, 2002.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
ОӨЖ
Тақырыбы : Инвестициялық жобалардың микроэконо-микалық фундаменталды
талдаудың мазмұны
ОРЫНДАҒАН : Теміртасова И.Т.
ТОП
: ФН-207
ТЕКСЕРГЕН : Токсеитова А.С.
Семей қаласы
2015 жыл
КІРІСПЕ
Бүгінгі ақпараттың, ғылым мен техниканың, технологияның қарқындап жатқан
дәуірінде инновация - дамудың орталық мәселесіне айналып отыр.Кез келген
әлеуметтік-экономикалық ішкі және сыртқы жүйесіндегі өзгерістер
тәуекелділікте әр түрлі белгісіздіктің кезеңдерінде көрініс табады. Осыған
байланысты тәуекелділік және белгісіздік түсінігі теңбе тең емес.
Белгісіздік ұғымы көбінесе жалпылама түсініктің және олар әр түрлі
объекттер жүйесіне жатады. Сонымен белгісіздік объективті көрініс ретінде
қарастырылады, яғни бағасыз инстанцияға ие болып, тәуекелділік өзінің
пайда болу ықтималдылығымен анықталады.
Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың
комлекстік үрдісі немесе ғылыми-техникалық шешімнің, адамдардың,
ұсыныстапдың, жаңа идеялардың тәжірибеге енуі, іске асырылуы және де
соңында қолданылуы. Жаңалық қандай да қызмет саласында оның тиімділігін
жоғарылату бойынша фундаменталды, қолданбалы, тәжірибелік жұмыстардың
рәсімделген нәтижесі болып табылады. Жаңалық мынадай түрлерде рәсімделеді:
жаңалық ашу; патенттер; тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар;
жаңа немесе өндіріс процесі құжаттары; ұйымдастыру, өндіріс немесе басқа
құрылымдар; ноу-хау; ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар
(стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар және т.б.); маркетингтік
зерттеулердің нәтижелері және т.б. жаңалықты жасаудағы инвестиция –
жұмыстың жартысы. Ең бастысы — жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация
формасына айналдыру, яғни инновациялық диффузияны жалғастыруға болады.
Жаңалықты жасау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу қажет.
Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және қаржылық
шығынды қажет етеді. Жаңа өнімге немесе қызметікеқызметке қолданушылардың
табылуы және де жобаның қаншалықты коммерциализацилауға өтетіндігін
білмегендіктен ол әрқашанда рискке байланысты болады. Сондықтан да
инновациялық үрдісте бағалау уақыты маңызды болып табылады. Бағалаудың
қиындығына қарамастан, ол керекті және инновациялық үрдістің рискін
түсіретін фактор болып табылады. Инновациялық жобалардың эффектілігін
бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты эффектіліктің бірнеше
түрлерін анализдеу керек.
Тәуекелділік белгісіздік субьектілерін шешу моделі болып табылады, яғни
нақты жағдайда қарама-қарсы тенденцияларыдың дамуы кезіндегі белгісіз
жағдайды шешудің практикалық әдісі. Тәуекелділік бұл- таңдау жағдайында,
полинұсқалы пайда болатын сандық және сапалық бағаға ие орындалатын белгілі
іс әрекеттердің шамалы немесе шынайы салдары болып табылады. Кәсіпорындарда
тәуекелділік жүйесін басқаруды құрастыруда мынадай түсінікті ескерген жөн,
яғни белгісіздік кемшіліктерін жою менеджмент тәуекелділігінің басты
міндеті болып табылмайды. Ең негізгі міндеті болып кәсіпорындарда
белгісіздік жағдайы кезінде тиімді операция жасай алуға мүмкіншілігі бар
механизмді құрастыруға, яғни тәуекелділік облысында көрсетілген
мүмкіншіліктерді тиімді пайдалану үшін икемді амалдар құрастыру.
Белгісіздік міндеті жойылды, оны жою тәуекелділікті басқару жүйесінің
қосалқы атқарымы болып табылады [2, б. 656].
Инновациялық тәуекелділікті жою - бұл әрқашанда креативті менеджмент
үдерісі, олардың шынайылығымен байланысты, яғни көбінесе жаңа ережелі және
тәуекелділік, бұндай жағдайда қайталанбас немесе қиын мазмұнға ие және
қарапайым қабылданған шешімдіер аз болып табылады.
Тәуекелділікті басқару кезеңдері: Кәсіпорындарда инновация шынайылығының
тәуекелділігін басқарудың келесі кезеңдерін көрсетуге болады:
• Инновациялық ортаның талдауы;
• Тәуекелділіктің классификациясы мен бағасы;
• Инновациялық шешімнің шынайылығы туралы басқару шешімінің қабылдануы;
• Іс- әрекет бағдарламасын өндіру;
• Тәуекелділік жағдайларының бағасы және мониторингі (тәуекелділік
жағдайларының банкісінің құрастырылуы және осы жағдайға байланысты
нұсқалардың еленуі).
Инновациялық ортаның талдауы - бұл ең алғашқы кезең, яғни бұл кезеңде
инновациялық шешімнің тәуекелділігі, объект құрамы және оның құрылымы
жайлы керекті мәліметтер алынады. Келесі кезеңдерде шешім қабылдау үшін осы
мәліметтер жеткілікті болу керек. Тәуекелділік туралы көрсетілген талдау
және оның бағасынан құралады. Тәуекелділікті көрсеткен кезде барлық жүйе
зерттемесіндегі барлық тәуекелділіктер көрсетіледі. Қорғаныс жүйесінің
жұмысының тиімділігіне бақылау жүргізілу арқылы өндірілуі мүмкін. Бірнеше
жылда бір рет тиімділіктің мәліметтеріне қарастырулар жүргізілу қажет,
тәуекелділікті басқаруда болып жатқан іс әрекеттер мәліметтері және осы
кезеңдегі шығындар мен алынған пайдаларын қарау керек [3, б. 440].
Тәуекелділік бойынша басқару шешімдерінің қабылдану
алгоритімі.Өнеркәсіптік кәсіпорындардың инновациялық процесінің
тәуекелділігі бойынша басқару шешімдерінің қабылдану алгоритімін
қарастырамыз.Күшті және нашар сигналдарды қолдана отырып тәуекелділіктің
басқаруы мен минимизациясы келесі әрекеттерден тұрады:
1. Стратегиялық күрделі жобалардың және тәуекелділіктің көрсетілуі,
осыған орай жобаның мақсаты мен негізгі тәуекелділігі анықталады;
2. Мақсаттарын салыстыру және барлық жобалардың мазмұны, олардың қормен
қамтамасыз етілгендігін анықтау;
3. Жобаның қаншалықты күрделі екендігінінің дәрежесін анықтау, сонымен
қатар олардың кірісін жоғарлататын іс шаралар құрастыру
(тәуекелділікті төмендетеді);
4. Барлық іс шаралар өткізілетін күнтізбелік кестенің құрастырылуы;
5. Қолжетімді қаражат пен қаржы қажеттілігін салыстыру;
6. Қаржының жетіспеушілгін қалай қабылдау керек немесе басқада басты
қорлардың жоқ болуына байланысты қажетті шешімдер қабылдау;
7. Әрбір бағдарлама және әр түрлі тәуекелділікті жобаға қоса отырып,
оларды қабылдау мен жоспарлау;
8. Артықшылық, барлық бағдарламалардың күнтізбелік кестесі, стратегияға
жоспардың әсерінен болған өзгерістер, нарықтағы жағдай, бәсекелестік
жағдай, технология, сонымен қатар әрбір жобаның орындалу кезеңіндегі
түзетулер жүргізілуі;
Тәуекелділік бағасы.Тәуекелділіктің бағалану процесі олардың пайда
болуындағы сандық және сапалық мезгілдерінен тұрады. Сондықтан,
тәуекелділіктің құрастырылу мақсаты мен тәуекелділіктің жүргізілуі
кезеңінде математикалық және статистикалық моделдер қолданылады. Сапалық
талдаудың нәтижесі сандық талдау жүзеге асыру кезінде өз пайдасын тигізеді.
Сандық талдау бөлек тәуекелділік сандарын анықтау және бүтін бір
тәуекелділікті анықтауды ұсынады. Осы кезеңде тәуекел жағдайлардың орындалу
ықтималдылығы және олардың салдары анықталады, тәуекелділіктің рұқсат
етілген дәрежесі және сандық бағасы орындалады. Инновациялық процесстің
тәуекелділік бағасы мен көрсетілу әдістері келесідей белгіленеді:
1. кезең: процестің орындалуы келесі тәуекелділік кезеңдері мен негізгі
топтарының анықталуы.
2. кезең: эксперттік бағалардан бөлек күрделі өте маңызды
тәуекелділіктің анықталуы:
3. артықшылық салмағының арақатынасы анықталады (ВПр). Олардың соммасы 1-
ге тең болуы керек;
4. әрбір қарапайым тәуекелдің салмағы анықталады ВРi=ВПрМ
мұндағы М-қарапайым тәуелділіктің мөлшері;
3 кезең: жағдайдың пайда болу ықтималдылығының бағасы. Максималды нақтылық
бағасы сараптау жолмен жүзеге асырылады (3 сарапшыдан аз емес). Әрбір
сарапшы бөлек тәуекелділіктің негізін анықтайды және олардың пайда болу
ықтималдылығын бағалайды: 0 - жоқ; 25 - іске аспайтын; 50 - жағдайдың
орындалуы жайлы ешнарсе белгісіз, 75 - ең дұрысы, пайда болады; 100 -
тәуекелділік орындалатын сияқты. Мүмкіншілігінше сандық бағалау
ықтималдылығының мөлшері жоғарлауы немесе төмендеуі мүмкін.
4 кезең: қарапайым тәуекелділік бағасы сарапшылар есептеуі бойынша.
Көрсетілген тәуекелділік бағасының екі ықтималдылығы:
А) тәуекелділік болуы ықтималдылығының бағасы, яғни сарапшылармен
анықталады;
Б) тәуекелділіктің кешенді бағалануы, екі ықтималдылық көрсеткішін
көрсетеді ВПр, ВРi.
Ары қарай тәуекелділікті бағалау әр бір артықшылыққа сәйкес орта
арифметикалық мағынасымен есептелінеді. Бұл сол уақытқа байланысты
тәуекелділіктің орташа дәрижесін есептеуге мүмкіншілік береді.
5 кезең – бар тәуекелділік және олардың теріс әсерінің төмендеуіне қатысты
іс шаралардың құрастырылуы.
Көрсетілген инновациялық процестердің тәуекелділік баға жүйесі өнеркәсіп
орындары және әртүрлі ұйымдарда қолданылады. Ұсынылып отырған әдіснама
тәуекелді жағдайлардың ықтималдылығын бағалау және инновациялық процестер
минимизациясы үшін әдістерді құрастыру үшін ұсынылады.
Экспертизаның басты мақсаты- жоба түрінде көрсетілген жаңа технологиялық
және ұйымдық шешімдердің болашағы туралы, инновациялық шешімдер мен сыртқы
шарттардың интегралдық бағалау негізінде инвестицияның экономикалық
тәуекелділігі ... жалғасы
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
ОӨЖ
Тақырыбы : Инвестициялық жобалардың микроэконо-микалық фундаменталды
талдаудың мазмұны
ОРЫНДАҒАН : Теміртасова И.Т.
ТОП
: ФН-207
ТЕКСЕРГЕН : Токсеитова А.С.
Семей қаласы
2015 жыл
КІРІСПЕ
Бүгінгі ақпараттың, ғылым мен техниканың, технологияның қарқындап жатқан
дәуірінде инновация - дамудың орталық мәселесіне айналып отыр.Кез келген
әлеуметтік-экономикалық ішкі және сыртқы жүйесіндегі өзгерістер
тәуекелділікте әр түрлі белгісіздіктің кезеңдерінде көрініс табады. Осыған
байланысты тәуекелділік және белгісіздік түсінігі теңбе тең емес.
Белгісіздік ұғымы көбінесе жалпылама түсініктің және олар әр түрлі
объекттер жүйесіне жатады. Сонымен белгісіздік объективті көрініс ретінде
қарастырылады, яғни бағасыз инстанцияға ие болып, тәуекелділік өзінің
пайда болу ықтималдылығымен анықталады.
Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың
комлекстік үрдісі немесе ғылыми-техникалық шешімнің, адамдардың,
ұсыныстапдың, жаңа идеялардың тәжірибеге енуі, іске асырылуы және де
соңында қолданылуы. Жаңалық қандай да қызмет саласында оның тиімділігін
жоғарылату бойынша фундаменталды, қолданбалы, тәжірибелік жұмыстардың
рәсімделген нәтижесі болып табылады. Жаңалық мынадай түрлерде рәсімделеді:
жаңалық ашу; патенттер; тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар;
жаңа немесе өндіріс процесі құжаттары; ұйымдастыру, өндіріс немесе басқа
құрылымдар; ноу-хау; ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар
(стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар және т.б.); маркетингтік
зерттеулердің нәтижелері және т.б. жаңалықты жасаудағы инвестиция –
жұмыстың жартысы. Ең бастысы — жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация
формасына айналдыру, яғни инновациялық диффузияны жалғастыруға болады.
Жаңалықты жасау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу қажет.
Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және қаржылық
шығынды қажет етеді. Жаңа өнімге немесе қызметікеқызметке қолданушылардың
табылуы және де жобаның қаншалықты коммерциализацилауға өтетіндігін
білмегендіктен ол әрқашанда рискке байланысты болады. Сондықтан да
инновациялық үрдісте бағалау уақыты маңызды болып табылады. Бағалаудың
қиындығына қарамастан, ол керекті және инновациялық үрдістің рискін
түсіретін фактор болып табылады. Инновациялық жобалардың эффектілігін
бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты эффектіліктің бірнеше
түрлерін анализдеу керек.
Тәуекелділік белгісіздік субьектілерін шешу моделі болып табылады, яғни
нақты жағдайда қарама-қарсы тенденцияларыдың дамуы кезіндегі белгісіз
жағдайды шешудің практикалық әдісі. Тәуекелділік бұл- таңдау жағдайында,
полинұсқалы пайда болатын сандық және сапалық бағаға ие орындалатын белгілі
іс әрекеттердің шамалы немесе шынайы салдары болып табылады. Кәсіпорындарда
тәуекелділік жүйесін басқаруды құрастыруда мынадай түсінікті ескерген жөн,
яғни белгісіздік кемшіліктерін жою менеджмент тәуекелділігінің басты
міндеті болып табылмайды. Ең негізгі міндеті болып кәсіпорындарда
белгісіздік жағдайы кезінде тиімді операция жасай алуға мүмкіншілігі бар
механизмді құрастыруға, яғни тәуекелділік облысында көрсетілген
мүмкіншіліктерді тиімді пайдалану үшін икемді амалдар құрастыру.
Белгісіздік міндеті жойылды, оны жою тәуекелділікті басқару жүйесінің
қосалқы атқарымы болып табылады [2, б. 656].
Инновациялық тәуекелділікті жою - бұл әрқашанда креативті менеджмент
үдерісі, олардың шынайылығымен байланысты, яғни көбінесе жаңа ережелі және
тәуекелділік, бұндай жағдайда қайталанбас немесе қиын мазмұнға ие және
қарапайым қабылданған шешімдіер аз болып табылады.
Тәуекелділікті басқару кезеңдері: Кәсіпорындарда инновация шынайылығының
тәуекелділігін басқарудың келесі кезеңдерін көрсетуге болады:
• Инновациялық ортаның талдауы;
• Тәуекелділіктің классификациясы мен бағасы;
• Инновациялық шешімнің шынайылығы туралы басқару шешімінің қабылдануы;
• Іс- әрекет бағдарламасын өндіру;
• Тәуекелділік жағдайларының бағасы және мониторингі (тәуекелділік
жағдайларының банкісінің құрастырылуы және осы жағдайға байланысты
нұсқалардың еленуі).
Инновациялық ортаның талдауы - бұл ең алғашқы кезең, яғни бұл кезеңде
инновациялық шешімнің тәуекелділігі, объект құрамы және оның құрылымы
жайлы керекті мәліметтер алынады. Келесі кезеңдерде шешім қабылдау үшін осы
мәліметтер жеткілікті болу керек. Тәуекелділік туралы көрсетілген талдау
және оның бағасынан құралады. Тәуекелділікті көрсеткен кезде барлық жүйе
зерттемесіндегі барлық тәуекелділіктер көрсетіледі. Қорғаныс жүйесінің
жұмысының тиімділігіне бақылау жүргізілу арқылы өндірілуі мүмкін. Бірнеше
жылда бір рет тиімділіктің мәліметтеріне қарастырулар жүргізілу қажет,
тәуекелділікті басқаруда болып жатқан іс әрекеттер мәліметтері және осы
кезеңдегі шығындар мен алынған пайдаларын қарау керек [3, б. 440].
Тәуекелділік бойынша басқару шешімдерінің қабылдану
алгоритімі.Өнеркәсіптік кәсіпорындардың инновациялық процесінің
тәуекелділігі бойынша басқару шешімдерінің қабылдану алгоритімін
қарастырамыз.Күшті және нашар сигналдарды қолдана отырып тәуекелділіктің
басқаруы мен минимизациясы келесі әрекеттерден тұрады:
1. Стратегиялық күрделі жобалардың және тәуекелділіктің көрсетілуі,
осыған орай жобаның мақсаты мен негізгі тәуекелділігі анықталады;
2. Мақсаттарын салыстыру және барлық жобалардың мазмұны, олардың қормен
қамтамасыз етілгендігін анықтау;
3. Жобаның қаншалықты күрделі екендігінінің дәрежесін анықтау, сонымен
қатар олардың кірісін жоғарлататын іс шаралар құрастыру
(тәуекелділікті төмендетеді);
4. Барлық іс шаралар өткізілетін күнтізбелік кестенің құрастырылуы;
5. Қолжетімді қаражат пен қаржы қажеттілігін салыстыру;
6. Қаржының жетіспеушілгін қалай қабылдау керек немесе басқада басты
қорлардың жоқ болуына байланысты қажетті шешімдер қабылдау;
7. Әрбір бағдарлама және әр түрлі тәуекелділікті жобаға қоса отырып,
оларды қабылдау мен жоспарлау;
8. Артықшылық, барлық бағдарламалардың күнтізбелік кестесі, стратегияға
жоспардың әсерінен болған өзгерістер, нарықтағы жағдай, бәсекелестік
жағдай, технология, сонымен қатар әрбір жобаның орындалу кезеңіндегі
түзетулер жүргізілуі;
Тәуекелділік бағасы.Тәуекелділіктің бағалану процесі олардың пайда
болуындағы сандық және сапалық мезгілдерінен тұрады. Сондықтан,
тәуекелділіктің құрастырылу мақсаты мен тәуекелділіктің жүргізілуі
кезеңінде математикалық және статистикалық моделдер қолданылады. Сапалық
талдаудың нәтижесі сандық талдау жүзеге асыру кезінде өз пайдасын тигізеді.
Сандық талдау бөлек тәуекелділік сандарын анықтау және бүтін бір
тәуекелділікті анықтауды ұсынады. Осы кезеңде тәуекел жағдайлардың орындалу
ықтималдылығы және олардың салдары анықталады, тәуекелділіктің рұқсат
етілген дәрежесі және сандық бағасы орындалады. Инновациялық процесстің
тәуекелділік бағасы мен көрсетілу әдістері келесідей белгіленеді:
1. кезең: процестің орындалуы келесі тәуекелділік кезеңдері мен негізгі
топтарының анықталуы.
2. кезең: эксперттік бағалардан бөлек күрделі өте маңызды
тәуекелділіктің анықталуы:
3. артықшылық салмағының арақатынасы анықталады (ВПр). Олардың соммасы 1-
ге тең болуы керек;
4. әрбір қарапайым тәуекелдің салмағы анықталады ВРi=ВПрМ
мұндағы М-қарапайым тәуелділіктің мөлшері;
3 кезең: жағдайдың пайда болу ықтималдылығының бағасы. Максималды нақтылық
бағасы сараптау жолмен жүзеге асырылады (3 сарапшыдан аз емес). Әрбір
сарапшы бөлек тәуекелділіктің негізін анықтайды және олардың пайда болу
ықтималдылығын бағалайды: 0 - жоқ; 25 - іске аспайтын; 50 - жағдайдың
орындалуы жайлы ешнарсе белгісіз, 75 - ең дұрысы, пайда болады; 100 -
тәуекелділік орындалатын сияқты. Мүмкіншілігінше сандық бағалау
ықтималдылығының мөлшері жоғарлауы немесе төмендеуі мүмкін.
4 кезең: қарапайым тәуекелділік бағасы сарапшылар есептеуі бойынша.
Көрсетілген тәуекелділік бағасының екі ықтималдылығы:
А) тәуекелділік болуы ықтималдылығының бағасы, яғни сарапшылармен
анықталады;
Б) тәуекелділіктің кешенді бағалануы, екі ықтималдылық көрсеткішін
көрсетеді ВПр, ВРi.
Ары қарай тәуекелділікті бағалау әр бір артықшылыққа сәйкес орта
арифметикалық мағынасымен есептелінеді. Бұл сол уақытқа байланысты
тәуекелділіктің орташа дәрижесін есептеуге мүмкіншілік береді.
5 кезең – бар тәуекелділік және олардың теріс әсерінің төмендеуіне қатысты
іс шаралардың құрастырылуы.
Көрсетілген инновациялық процестердің тәуекелділік баға жүйесі өнеркәсіп
орындары және әртүрлі ұйымдарда қолданылады. Ұсынылып отырған әдіснама
тәуекелді жағдайлардың ықтималдылығын бағалау және инновациялық процестер
минимизациясы үшін әдістерді құрастыру үшін ұсынылады.
Экспертизаның басты мақсаты- жоба түрінде көрсетілген жаңа технологиялық
және ұйымдық шешімдердің болашағы туралы, инновациялық шешімдер мен сыртқы
шарттардың интегралдық бағалау негізінде инвестицияның экономикалық
тәуекелділігі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz