Инвестициялық жобалардың микроэконо-микалық фундаменталды талдаудың мазмұны

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті

Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті

ОӨЖ

Тақырыбы : Инвестициялық жобалардың микроэконо-микалық фундаменталды талдаудың мазмұны

ОРЫНДАҒАН : Теміртасова И. Т.

ТОП : ФН-207

ТЕКСЕРГЕН : Токсеитова А. С.

Семей қаласы

2015 жыл

КІРІСПЕ

Бүгінгі ақпараттың, ғылым мен техниканың, технологияның қарқындап жатқан дәуірінде инновация - дамудың орталық мәселесіне айналып отыр. Кез келген әлеуметтік-экономикалық ішкі және сыртқы жүйесіндегі өзгерістер тәуекелділікте әр түрлі белгісіздіктің кезеңдерінде көрініс табады. Осыған байланысты тәуекелділік және белгісіздік түсінігі теңбе тең емес. «Белгісіздік» ұғымы көбінесе жалпылама түсініктің және олар әр түрлі объекттер жүйесіне жатады. Сонымен белгісіздік объективті көрініс ретінде қарастырылады, яғни бағасыз инстанцияға ие болып, тәуекелділік өзінің пайда болу ықтималдылығымен анықталады.

Инновация - жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың комлекстік үрдісі немесе ғылыми-техникалық шешімнің, адамдардың, ұсыныстапдың, жаңа идеялардың тәжірибеге енуі, іске асырылуы және де соңында қолданылуы. Жаңалық қандай да қызмет саласында оның тиімділігін жоғарылату бойынша фундаменталды, қолданбалы, тәжірибелік жұмыстардың рәсімделген нәтижесі болып табылады. Жаңалық мынадай түрлерде рәсімделеді: жаңалық ашу; патенттер; тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар; жаңа немесе өндіріс процесі құжаттары; ұйымдастыру, өндіріс немесе басқа құрылымдар; ноу-хау; ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар (стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар және т. б. ) ; маркетингтік зерттеулердің нәтижелері және т. б. жаңалықты жасаудағы инвестиция - жұмыстың жартысы. Ең бастысы - жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация формасына айналдыру, яғни инновациялық диффузияны жалғастыруға болады. Жаңалықты жасау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу қажет.

Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және қаржылық шығынды қажет етеді. Жаңа өнімге немесе қызметікеқызметке қолданушылардың табылуы және де жобаның қаншалықты коммерциализацилауға өтетіндігін білмегендіктен ол әрқашанда рискке байланысты болады. Сондықтан да инновациялық үрдісте бағалау уақыты маңызды болып табылады. Бағалаудың қиындығына қарамастан, ол керекті және инновациялық үрдістің рискін түсіретін фактор болып табылады. Инновациялық жобалардың эффектілігін бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты эффектіліктің бірнеше түрлерін анализдеу керек.

Тәуекелділік белгісіздік субьектілерін шешу моделі болып табылады, яғни нақты жағдайда қарама-қарсы тенденцияларыдың дамуы кезіндегі белгісіз жағдайды шешудің практикалық әдісі. Тәуекелділік бұл- таңдау жағдайында, полинұсқалы пайда болатын сандық және сапалық бағаға ие орындалатын белгілі іс әрекеттердің шамалы немесе шынайы салдары болып табылады. Кәсіпорындарда тәуекелділік жүйесін басқаруды құрастыруда мынадай түсінікті ескерген жөн, яғни белгісіздік кемшіліктерін жою менеджмент тәуекелділігінің басты міндеті болып табылмайды. Ең негізгі міндеті болып кәсіпорындарда белгісіздік жағдайы кезінде тиімді операция жасай алуға мүмкіншілігі бар механизмді құрастыруға, яғни тәуекелділік облысында көрсетілген мүмкіншіліктерді тиімді пайдалану үшін икемді амалдар құрастыру. Белгісіздік міндеті жойылды, оны жою тәуекелділікті басқару жүйесінің қосалқы атқарымы болып табылады [2, б. 656] .

Инновациялық тәуекелділікті жою - бұл әрқашанда креативті менеджмент үдерісі, олардың шынайылығымен байланысты, яғни көбінесе жаңа ережелі және тәуекелділік, бұндай жағдайда қайталанбас немесе қиын мазмұнға ие және қарапайым қабылданған шешімдіер аз болып табылады.

Тәуекелділікті басқару кезеңдері: Кәсіпорындарда инновация шынайылығының тәуекелділігін басқарудың келесі кезеңдерін көрсетуге болады:

Инновациялық ортаның талдауы;
Тәуекелділіктің классификациясы мен бағасы;
Инновациялық шешімнің шынайылығы туралы басқару шешімінің қабылдануы;
Іс- әрекет бағдарламасын өндіру;
Тәуекелділік жағдайларының бағасы және мониторингі (тәуекелділік жағдайларының банкісінің құрастырылуы және осы жағдайға байланысты нұсқалардың еленуі) .

Инновациялық ортаның талдауы - бұл ең алғашқы кезең, яғни бұл кезеңде инновациялық шешімнің тәуекелділігі, объект құрамы және оның құрылымы жайлы керекті мәліметтер алынады. Келесі кезеңдерде шешім қабылдау үшін осы мәліметтер жеткілікті болу керек. Тәуекелділік туралы көрсетілген талдау және оның бағасынан құралады. Тәуекелділікті көрсеткен кезде барлық жүйе зерттемесіндегі барлық тәуекелділіктер көрсетіледі. Қорғаныс жүйесінің жұмысының тиімділігіне бақылау жүргізілу арқылы өндірілуі мүмкін. Бірнеше жылда бір рет тиімділіктің мәліметтеріне қарастырулар жүргізілу қажет, тәуекелділікті басқаруда болып жатқан іс әрекеттер мәліметтері және осы кезеңдегі шығындар мен алынған пайдаларын қарау керек [3, б. 440] .

Тәуекелділік бойынша басқару шешімдерінің қабылдану алгоритімі. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың инновациялық процесінің тәуекелділігі бойынша басқару шешімдерінің қабылдану алгоритімін қарастырамыз. Күшті және нашар сигналдарды қолдана отырып тәуекелділіктің басқаруы мен минимизациясы келесі әрекеттерден тұрады:

Стратегиялық күрделі жобалардың және тәуекелділіктің көрсетілуі, осыған орай жобаның мақсаты мен негізгі тәуекелділігі анықталады;
Мақсаттарын салыстыру және барлық жобалардың мазмұны, олардың қормен қамтамасыз етілгендігін анықтау;
Жобаның қаншалықты күрделі екендігінінің дәрежесін анықтау, сонымен қатар олардың кірісін жоғарлататын іс шаралар құрастыру (тәуекелділікті төмендетеді) ;
Барлық іс шаралар өткізілетін күнтізбелік кестенің құрастырылуы;
Қолжетімді қаражат пен қаржы қажеттілігін салыстыру;
Қаржының жетіспеушілгін қалай қабылдау керек немесе басқада басты қорлардың жоқ болуына байланысты қажетті шешімдер қабылдау;
Әрбір бағдарлама және әр түрлі тәуекелділікті жобаға қоса отырып, оларды қабылдау мен жоспарлау;
Артықшылық, барлық бағдарламалардың күнтізбелік кестесі, стратегияға жоспардың әсерінен болған өзгерістер, нарықтағы жағдай, бәсекелестік жағдай, технология, сонымен қатар әрбір жобаның орындалу кезеңіндегі түзетулер жүргізілуі;

Тәуекелділік бағасы. Тәуекелділіктің бағалану процесі олардың пайда болуындағы сандық және сапалық мезгілдерінен тұрады. Сондықтан, тәуекелділіктің құрастырылу мақсаты мен тәуекелділіктің жүргізілуі кезеңінде математикалық және статистикалық моделдер қолданылады. Сапалық талдаудың нәтижесі сандық талдау жүзеге асыру кезінде өз пайдасын тигізеді. Сандық талдау бөлек тәуекелділік сандарын анықтау және бүтін бір тәуекелділікті анықтауды ұсынады. Осы кезеңде тәуекел жағдайлардың орындалу ықтималдылығы және олардың салдары анықталады, тәуекелділіктің рұқсат етілген дәрежесі және сандық бағасы орындалады. Инновациялық процесстің тәуекелділік бағасы мен көрсетілу әдістері келесідей белгіленеді:

кезең: процестің орындалуы келесі тәуекелділік кезеңдері мен негізгі топтарының анықталуы.
кезең: эксперттік бағалардан бөлек күрделі өте маңызды тәуекелділіктің анықталуы:
артықшылық салмағының арақатынасы анықталады (ВПр) . Олардың соммасы 1-ге тең болуы керек;
әрбір қарапайым тәуекелдің салмағы анықталады ВРi=ВПр/М

мұндағы М-қарапайым тәуелділіктің мөлшері;

3 кезең: жағдайдың пайда болу ықтималдылығының бағасы. Максималды нақтылық бағасы сараптау жолмен жүзеге асырылады (3 сарапшыдан аз емес) . Әрбір сарапшы бөлек тәуекелділіктің негізін анықтайды және олардың пайда болу ықтималдылығын бағалайды: 0 - жоқ; 25 - іске аспайтын; 50 - жағдайдың орындалуы жайлы ешнарсе белгісіз, 75 - ең дұрысы, пайда болады; 100 - тәуекелділік орындалатын сияқты. Мүмкіншілігінше сандық бағалау ықтималдылығының мөлшері жоғарлауы немесе төмендеуі мүмкін.

4 кезең: қарапайым тәуекелділік бағасы сарапшылар есептеуі бойынша. Көрсетілген тәуекелділік бағасының екі ықтималдылығы:

А) тәуекелділік болуы ықтималдылығының бағасы, яғни сарапшылармен анықталады;

Б) тәуекелділіктің кешенді бағалануы, екі ықтималдылық көрсеткішін көрсетеді ВПр, ВРi.

Ары қарай тәуекелділікті бағалау әр бір артықшылыққа сәйкес орта арифметикалық мағынасымен есептелінеді. Бұл сол уақытқа байланысты тәуекелділіктің орташа дәрижесін есептеуге мүмкіншілік береді.

5 кезең - бар тәуекелділік және олардың теріс әсерінің төмендеуіне қатысты іс шаралардың құрастырылуы.

Көрсетілген инновациялық процестердің тәуекелділік баға жүйесі өнеркәсіп орындары және әртүрлі ұйымдарда қолданылады. Ұсынылып отырған әдіснама тәуекелді жағдайлардың ықтималдылығын бағалау және инновациялық процестер минимизациясы үшін әдістерді құрастыру үшін ұсынылады.

Экспертизаның басты мақсаты- жоба түрінде көрсетілген жаңа технологиялық және ұйымдық шешімдердің болашағы туралы, инновациялық шешімдер мен сыртқы шарттардың интегралдық бағалау негізінде инвестицияның экономикалық тәуекелділігі мен мақсаттылығы туралы мағлұматтар жиынтығын жинап беруінен тұрады. Экспертизаның өткізу қызметін- қиын процесс деп те айтуға болады. Оның сапасы- өткізу барындағы қаржыландырудан және мамандандырылған эксперттерден тұрады. Экспертизаның негізгі функциясы:

1. Эксперттер мен мамандардың нақты тар аумақта жобаның техникалық деңгейдегі түрлі көрсеткіштердің білуін, жүзеге асыру уақытын, шығындардың, шамаланған табыстардың, базар көлемінің, сұраныс мөлшерлерін болжауы;

2. Эксперттерден алынған бағалауларын жалпылау. Оны арнайы теориялық әдістерімен қатар формалды емес әдістердің негізінде қабылданаданған инновацияның жүзеге асыру мақсаттылығы туралы соңғы шешім. Жобаны тіршілік циклдің бүкіл айналымындағы жан-жақты зерттеулеріне техникалық, коммерциялық, экологиялық, ұйымдық, әлеуметтік, экономикалық және қаражаттық талдауы қызмет етеді. Бұл- зерттеудің ең жалпы түрінің мақсаты болып есептеледі.

Техникалық талдаудың мақсаты- техника- технологиялық баламаларын, іске асыру мерзімін, сатуын және оның фазаларын қарастырып, бағалау; қайнар көздің, жұмыс күштердің және басқа керекті қорлардың қол жетерлігі мен жеткіліктілігін анықтау; күнтізбе жоспарлары мен үлгілердің желісін құрастыру.

Коммерциялық талдаудың мақсаты- базарлардың өтім мүмкіншіліктерін, тұтынушылардың сегменттерін, өнімдердің базарға жылжу каналдары мен өтімнің ынталандыру шараларын анықтау; бәсекешілердің бағалау және қабілетті бәсеке стратегиясын таңдау.

Экологиялық талдаудың мақсаты- қоршаған ортаға жобаның өмір бойы тигізетін потенциалдық зиянын анықтап, қысқарту және жою шараларын өткізу.

Ұйымдық талдаудың мақсаты- жобаға қатысқандардың қызметтерін анықтау, затты- техникалық базасының, мамандығының, мүмкіншіліктері мен қаражаттық жағдайдың көз қарасынан олардың күшті және әлсіз сапасын бағалау, қатысушылардың әлсіз жақтарын жоюға және ұйымдық факторларын жетілдіруге арналған әдістерін өңдеп шығару.

Әлеуметтік талдаудың мақсаты- жобаның пайдаланушыларға арналған жарамдылығы мен аймаққа арналған қабылдаушылықты анықтау, жобаның орындалу аймақтағы халықтың әлеуметтік- мәдениеттілігін және демографиялық мінездемелерін, жұмыс орындардың саны мен құрылымдарының өзгерулеріне ықпалын және еңбек пен тұрмыс шарттарының бағалауынан құралады.

Қаражаттық талдаудың мақсаты- табыстың қажетті нормасымен қамтамасыз ете алатын, қаражаттық шығындар мен нәтижелердің қатынасын анықтау, шығындар түрлерінің инфляциясына, бағаланған шектің өзгертуіне және нәтижелердің болжауын жасау. Бұл талдау тек ұйымдар мен жоба- қатысушыларына арналған. Экономикалық талдаудың мақсаты- барлық қоғамның көз қарасынан жобаның құндылығын анықтау, түрлі бюджеттерге қаражаттардың салықтар түрінде және бюджеттен тыс бөлінген қаржы түрінде түсулерін анықтау.

Қазіргі кездегі инвестициялардың тиімділігін бағалау əдістерін екі топқа бөлуге болады:

қарапайым немесе статистикалық;
дисконттау əдістері.

Инвестициялардың тиімділігін бағалаудың қарапайым əдістеріне инвестициялардың сатылу мерзімін есептеуді жəне табыстың нормасын қарапайым есептеп шығаруды жатқызуға болады.

Нақты инвестициялық жоба өтелiмдiлiк мерзiмi оның тиiмдiлiгiнiң ең маңызды көрсеткiштерiнiң бiрiн болып көрiнедi (ағылшын аббревиатурасында PP - Payback Period) . Сондықтан да PP - ны есептеу, бұл терминнiң анықтамасының сұрақтары, сонымен бiрге тәсiлдерiне, инвестициялардың тиiмдiлiгiн бағалауға арнаулы арналған тиiсті әдебиеттерге, нақты орын әлдеқашан берiлген.

PP - ны есептеудің негiзiн жұмыстары қамтиды, себебi осы жұмыстарға көп оқу-әдiстемелiк және ғылыми мақала, ең жиi сiлтеме жасайды қалай болғанда да, мұнда өтелiмдiлiк мерзiмiнiң ұғымын пайдаланады. Бұл терминнiң PP айқын ұғымы анықтамсы әлдеқашан жасалып, тұрақталды және iс жүзiнде инвестициялардың тиiмдiлiк көрсеткiштерiнiң есептерiне арналған нормативтiк құжат болып қалыптасты. Келесi тұжырымдама жұмыста келтіріледі: «…Өтелiмдiлiк мерзiмi «қарапайым» өтелiмдiлiк мерзiмiмен - Payback Period ) бастапқы сәттен соңғы сәтке дейiн кезеңнiң ұзақтығы деп аталады.

Бастапқы сәтте жобалау тапсырмасы көрсеіледі (бұл әдетте нөлдiк қадамның басы немесе операциялық қызметтiң басы) . Өтелiмдiлiк мерзiмi моменті деп, есептелген кезеңiнде болатын ең ерте уақыт бұдан кейiн ағымдағы таза кiрiс пайда болады, және ендiгәрi терiс емес болып қалады.

Дисконттауды өтелiмдiлiк мерзiмiне байланысты есептеу немесе дисконтталған өтелiмдiлiк мерзiмi (ағылшын аббревиатурасында DPP - Discounted Payback Period) және оны есептеудің алгоритмі осы жұмыста зерттеудiң арқау болады.

Жоғарыда аталған жұмыстарда қарапайым өтелiмдiлiк мерзiмi (PP) уақыт факторын ескермегенiн сенiмдi дәлелденедi, демек мұндай нақты инвестициялық жоба күрделi қаржы операцияларының серпiнiн бейнелеп көрсету мүмкiндігі болмайды деген сөз.

Алайда, егер термин DPP анықтамасынан айқын көрiнiп тұрғандай, DPP мәнін есептеу әдiстемесінің айқындығы жайында мұндай айту мүмкiн емес. Сонымен, дисконтталған өтелiмдiлiк мерзiмiнiң есептеу алгоритмі былай анықталады:мұнда - жыл бойғы төлемдердің табыстылық мөлшері ; жыл бойғы инвестициилық төлемдердің мөлшері () ; - табыс ұзақтығының бiр бөлiгiнiң төлемдерiнiң әкелiнген құны бастапқы кездегі мәні, мұнда

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.