Психолог экспериментатордың әдеп принциптері

Психолог-экспериментатордың жұмыс істеу принциптері. Сыналушылармен қарым қатынас жасаудың жалпыға тән нормалары мен әдеп ережелері. «Зиян келтірме» принципі. Психологиялық практика мен теорияда сыналушылардың сенімін сақтау.
Кез келген салада қызмет ететін психолог психологиялық көмек көрсету барысында этикалық принциптерді қолда-нады. Психологиялық көмек көрсету бары-сындағы «психодиагностика» бағыты елеулі орынға ие. Өйткені, зерттеуді ұйымдастыру және жүргізу барысында этикалық принциптерге арқау артпаса, онда психолог психодиагностикалық жұмысы-ның адекваттылығына ешқандай кепілдік бере алмаймыз.
Сондықтан да психологиялық диаг-ностиканың этикалық-құқықтық аспек-тілері психологтың назарын талап ететін өзекті мәселелердің бірі болып саналады.
Жалпы алғанда, психодиагностика - жеке адамның даралық-психологиялық, даралық-психофизиологиялық ерекшелік-терін тану және бағалаудың жолдары мен тәсілдерін зерттейтін психологияның бір саласы болмақ және психологиялық диаг-ноз қоюдың ғылымы мен практикасы бо-лып табылады.
«Диагноз» термині организімнің қа-лыпты қызмет етудің ретінде немесе даму-дың кез келген ауытқу ретінде тану және нақты обьектінің жағдайын анықтау ретінде түсініле бастады. Диагностикалық жұмыстың мақсаттарына байланысты пси-хологтың қойған диагнозының тағдыры әр түрлі болуы мүмкін. Қойылған диагноз зерттелініп отырған жеке тұлғаның қасиет-тері туралы ақпараттар мен коррекциялық-дамыту нұсқаулары маманадарға (дәрігер, педагог, дефектолог, логопед, психолог) ұсынылып, олар оны зерттелініп отырған жеке тұлғамен жұмыс істеуде қолдана алады Яғни, зерттеу нәтижесінен кейін психолог зерттелушімен коррекциялық-дамыту, консультациялық, психотерапевтік жұмыстарды жүргізеді.
Сонымен бірге педагог психолог тек диагноз қоюмен ғана шектелмейді, жеке тұлғаның дамуын және оқушылардың қабілеттіліктерінің дамуын қамтамасыз ететін бағдарламаны құрып, сол бағдар-ламаның және нұсқаулардың орындалуын қадағалауы қажет. Психологиялық қызметтегі диагнос-тиканың басты мағынасы - балаларды бір-бірімен салыстыру емес, әрбір баланың ішкі дүниесіне терең үңіле біліп және баланың жан дүниесін түсіну болып табылады.

1. Введение в психодиагностику. Акимова М.К., Борисова Е.М., Гуревича К.М. - М., 1998. -192 с.
2. Вачков И.В. Введение в профессию «психолог» /В.И. Вачков, И.Б
Гриншпун, Н.С. Пряжников. - М., 2003.
3. Овчарова Р.В. Практическая психология образования. - М., 2003. – 448 с.
4. Положение о правовом статусе психолога психологической службы в организациях образования Республики Казахстан. - Алматы, 2001.
5. Рабочая книга практического психолога. Серия «Психологический практикум». - Ростов н/Д:Феникс, 2005. – 320 с.
6. Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы. Қазақстан Респуб-ликасының Заңы. - Алматы: «ЮРИСТ», 2003. – 22 б.
7. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Педагогика және психология. - Алматы: «Мектеп» баспасы ЖАҚ, 2002.
8. Основы психологии. Практикум / ред.-сост. Л.Д. Столяренко. – Ростов-н-Д, 1999.
9. Психологическая диагностика: проблемы и исследования. / Под. ред. К.М. Гуревича. - М.: «Педагогика», 1981.
10. Психологические тесты /Под ред. А.А. Карелина: В 2 т. - М., 2000. Т. 1, 2
11. Практикум по общей и экспериментальной психологии. / Под. ред. Крылова А.А. - ЛГУ, 1990.