Қысқа мерзімді міндеттемелердің есебі

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Қаржылық есеп берудің негізгі элементінің бірі-шаруашылық субьектіде қолданылатын міндеттемелер ретінде арнайы бақылау мен аудитте жиі кездесетін жағдайларды қарастырамыз.Бақылау-талдау қызметінің басқа аймақтары мен аспектілерінде қолданылатын арнайы бақылау мен аудитке келсек,ол осы кітаптың кейінгі бөлімдерінде қарастырылатын жекелеген нәтижелерді,жаңа іздестіру зерттеулерін талап етеді. Міндеттемелер-бұл ұйымның осы есепті уақытында бар нақты берешегі оны өтеу үшін қарсы жақтың наразылығын қанағаттандыруда ресурсың жылыстауы түріндегі экономикалық пайданың кемуіне алып келеді. Міндеттемелер-өткен мәмілелердің немесе өткен оқиғалардың нәтижелері болып табылады және қысқа мерзімді(ағымдағы)және ұзақ мерзімді болып бөлінеді.Міндеттемелер егер ұйымның қалыпты операциялық циклы кезінде төлеу балансынан кейін 12 ай ішінде жүргізіледі деп болжанса,ағымдағы мерзімді деп жіктелуі тиіс.Барлық басқа міндеттемелер ұзақ мерзімді деп жіктеледі.Шаруашылық субьекті есептеушінің қабылданған есеп саясаты мен қолданылатын нысанына қарай әртүрлі талдамалық есеп-карточкалары ,ведомостар журнал және т.б.регистрін қолдана алады.Жан-жақты ойластырылған жіне жақсы қойылған талдамалық есеп тексерушіге кәсіпорын міндеттемелері үшін ішкі бақылау жүйесі жағдайына дұрыс баға беруге көмектеседі.Ағымдағы міндеттемелерге банктің қысқа мерзімді қарыздары,шаруашылық субьектінің кредиторлық берешегі жатады.Банктің қысқа мерзімді қарыздары бір жылдан аса уақытқа қолданылатын нормативтік құжаттарға сәйкес беріледі,мысалы,жөнелтілген тауарлардың нақтылы құжат айналымы уақытына тең,бірақ 30 күннен аспайды.Қысқа мерзімді кредиттерді алу және өтеумен байланысты есепшоттық-кредиттік операциялар 3010-3020«Қысқа мерзімді қарыздар»және 4010-4020«Ұзақ мерзімді қарыздар»шоттарында есепке алынады.
Яғни бұл белгілі бір тұлғаның (борышкердің) басқа бір тұлғаның, яғни қарызгердің (кредитордың) пайдасына белгілі бір іс-әрекет жасау міндеттемесі: мәселен мүлікті беруі, жұмыс атқаруы, ақша төлеуі және басқалар, не болмаса белгілі бір іс-әрекеттен бас тарта тұруы.Міндеттемелер кәсіпорында жасалынған әр түрлі келісімдердің нәтижесінде туындайды және алынған тауарлы-материалдық құндылықтар немесе пайдаланылған қызметтер үшін келешекте жасалынатын төлемдердің заңды негізі болып табылады.

1. «Бизнесті біріктіру» 3 Халықаралық қаржылық есептілігінің стандарты, 2004 Алматы

2. В.Ф. Палий «Международные стандарты финансовой отчетности» Инфра-М,
3. И. В. Аверчев, Е. Б. Герасимова, А. М.
4. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, 27 желтоқсан 1997 жыл ҚР Заңы "Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептілік

5. Құлпыбаев С., Ынтыкбаева С.Ж., Мельников В.Д. Қаржы: Оқулық / - Алматы. Экономика, 2010- 522 бет
6. Нұрсейтов Э.О., «Ұйымдардағы бухгалтерлік есеп», «Лем» баспа
7. Тулешова Г. К. «Финансовый учет и отчетность

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

ОӨЖ

Тақырыбы: Қысқа мерзімді міндеттемелердің есебі

Орындаған: Алмисаева Г.С
Тексерген: Искакова М.С.

Семей 2015 жыл
Қысқа мерзімді міндеттемелердің есебі
Қаржылық есеп берудің негізгі элементінің бірі-шаруашылық субьектіде қолданылатын міндеттемелер ретінде арнайы бақылау мен аудитте жиі кездесетін жағдайларды қарастырамыз.Бақылау-талдау қызметінің басқа аймақтары мен аспектілерінде қолданылатын арнайы бақылау мен аудитке келсек,ол осы кітаптың кейінгі бөлімдерінде қарастырылатын жекелеген нәтижелерді,жаңа іздестіру зерттеулерін талап етеді. Міндеттемелер-бұл ұйымның осы есепті уақытында бар нақты берешегі оны өтеу үшін қарсы жақтың наразылығын қанағаттандыруда ресурсың жылыстауы түріндегі экономикалық пайданың кемуіне алып келеді. Міндеттемелер-өткен мәмілелердің немесе өткен оқиғалардың нәтижелері болып табылады және қысқа мерзімді(ағымдағы)және ұзақ мерзімді болып бөлінеді.Міндеттемелер егер ұйымның қалыпты операциялық циклы кезінде төлеу балансынан кейін 12 ай ішінде жүргізіледі деп болжанса,ағымдағы мерзімді деп жіктелуі тиіс.Барлық басқа міндеттемелер ұзақ мерзімді деп жіктеледі.Шаруашылық субьекті есептеушінің қабылданған есеп саясаты мен қолданылатын нысанына қарай әртүрлі талдамалық есеп-карточкалары ,ведомостар журнал және т.б.регистрін қолдана алады.Жан-жақты ойластырылған жіне жақсы қойылған талдамалық есеп тексерушіге кәсіпорын міндеттемелері үшін ішкі бақылау жүйесі жағдайына дұрыс баға беруге көмектеседі.Ағымдағы міндеттемелерге банктің қысқа мерзімді қарыздары,шаруашылық субьектінің кредиторлық берешегі жатады.Банктің қысқа мерзімді қарыздары бір жылдан аса уақытқа қолданылатын нормативтік құжаттарға сәйкес беріледі,мысалы,жөнелтілген тауарлардың нақтылы құжат айналымы уақытына тең,бірақ 30 күннен аспайды.Қысқа мерзімді кредиттерді алу және өтеумен байланысты есепшоттық-кредиттік операциялар 3010-3020Қысқа мерзімді қарыздаржәне 4010-4020Ұзақ мерзімді қарыздаршоттарында есепке алынады.
Яғни бұл белгілі бір тұлғаның (борышкердің) басқа бір тұлғаның, яғни қарызгердің (кредитордың) пайдасына белгілі бір іс-әрекет жасау міндеттемесі: мәселен мүлікті беруі, жұмыс атқаруы, ақша төлеуі және басқалар, не болмаса белгілі бір іс-әрекеттен бас тарта тұруы.Міндеттемелер кәсіпорында жасалынған әр түрлі келісімдердің нәтижесінде туындайды және алынған тауарлы-материалдық құндылықтар немесе пайдаланылған қызметтер үшін келешекте жасалынатын төлемдердің заңды негізі болып табылады.
Міндеттемелер төмендегі үш белгісі бойынша анықталады:
* кәсіпорында міндеттемені туындатушы оқиға орын алуға тиісті;
* міндеттеме тек активті немесе қызметтерді басқа кәсіпорынға аудару жолымен реттеледі;
* міндеттеме даусыз (анық) болуға тиісті.
Міндеттемелер өтелу мерзіміне байланысты екі түрге бөлінеді:
1. Ұзақ мерзімді міндеттемелер
2. Ағымдағы міндеттемелер
3010-3020Қысқа мерзімді займдармен 4010-4020Ұзақ мерзімді займдаршотының аналитикалық есебі займ.Қысқа мерзімді займдар коммерциялық кредит векселі мен қарыздық міндеттемелердің серіктестіккредиті сипатына жиі көрінеді.Баланста алынған қысқа мерзімді займдардың дұрыс бейнелеуін тексере келе,аудитор мынаны белгілеуі тиіс:
-займ қандай мақсатқа пайдаланылған,бұл мақсаттар кредит алу келісімшарттарындағы шарттарға сәйкес пе?
-шаруашылық субьекті басшылығы қамтамасыздандыру құрамына немесе займ кепілдігіне енгенін;
-займды төлеу толықтығы мен өз уақыттылығы(банк көшірмелері бойынша)
-кредитке төленген пайыздың бекітілген келісімшартпен дұрыстығы;
-қарыз субьектілерінің алыну заңдылығымен негізділігі,сондай-ақ оларды өтеудің толықтығы мен өз уақыттылығы;
-жинақтамалы және талдамалы есептің 3010Қысқа мерзімді банк займдарыжазбасының №4журнал-ордер мен бухгалтерлік баланстағы жазбаларына сәйкестігі.
Бақылауды тиімді ұйымдастыру кредиторлар мен айырысу жағдайында және есеп айырысу тәртібіне,тапсырылған сұрыпталым мен сапада өнім жеткізу бойынша міндететмелерді орындауға төлем тәртібін сақтау жауапкершілігін көтеруге және соңында шаруашылық субьектінің қаржылық жағдайын жақсартуға қабілеттілікті бекітуге көмектеседі.Аудитордың субьектінің кредиторлық берешегін тексерген кездегі басты мақсаты-оның баланста бейнеленген көлемінің нақтылығы мен дәлдігін белгілеу болып табылады.Ол үшін оған баланстық мәліметтерде жазғандарды Бас кітаппен,журнал-ордермен,ведомостыл армен және басқа да есептік регистрлермен салыстыру қажет.Бухгалтерлік баланстың Қысқа мерзімді міндеттемелер бөлімінде Ұзақ мерзімді займдардың ағымдағы бөлімібабы келтірілген.Аудитор оны тексерген кезде ұзақ мерзімді кредит талдамалық есебінің мәліметтеріні бойынша зайымдарды төлеу уақыты мен осы бап бойынша негізділігін көрсетеді.2,361
Қысқа мерзімді міндеттемелер есепті кезең (бір жыл) ішінде немесе белгілі бір операциялық цикл ішінде қайтарылады деп күтілетін ағымдағы міндеттемелер болып табылады.
Оларға мыналар жатады:
1. Қысқа мерзімді несиелер және овердрафт;
2. Ұзақ мерзімді несиелердің ағымдағы бөлігі;
3. Кредиторлық борыштар:
* төленуге тиісті шоттар мен вексельдер;
* сатып алушылар мен тапсырыс берушілерден алынған аванстар;
* салық міндеттемелері;
* төленуге тиісті дивидендтер;
o негізгі шаруашылық серіктестігі мен оның еншілес серіктестіктері арасындағы борыштар;
o акционерлік қоғамның лауазымды тұлғаларына борыштары;
o өзге де кредиторлық борыштар;
1. Төленуге тиісті есептелінген шығыстар;
2. Алдағы кезең табыстары;
3. Күтпеген жағдайлар бойынша есептелінген төлемдер.
Қысқа мерзімді міндеттемелерге келесілер кіреді:
1. қысқамерзімдінесиелержәнеовердрафт;
2. ұзақмерзімдінесиеніңағымдағыбөлігі;
3. кредиторлыққарыздар:
-- төленугетиістішоттар мен вексельдер;
-- сатыпалушыларданжәнетапсырысберушіл ерденалынғанаванстар;
-- салықбойыншақарыздар;
-- төленугедивидендтер;
-- негізгішаруашылықсеріктестікпеноның еншілессеріктестеріарасындағықарыз;
-- акционерлікқоғамныңқызметкертұлғала рыныңқарызы;
-- басқа да кредиторлыққарыздар.
1. төленугетиістіесептелгеншығындар;
2. алдағыкезеңтабыстары;
3. көрілмейтінжағдайларбойыншаесептелг ентөлемдер.2,364
-Төленетін шоттар - жабдықтаушылармен есеп айырысу шоты. Кәдімгі қызмет барасында пайда болатын қайталанатын сауда міндеттемелері үшін қолданады.
Шаруашылық жүргізуші субьект есеп саясатына сәйкес,әртүрлі аналитакалық есеп регистрлері-карточкалар,ведомостар, журналдар және т.б.қолдануына болады.Нақты қарастырылған аналитикалық есеп кәсіпорынның ағымдағы міндеттемелерге жүргізілетін ішкі бақылау жүйесін дұрыс бағалау тексерушілерге көмектеседі. Қысқа мерзімді заемдардың алынуы және қайтарылуына байланысты операциялар 3010-3020 Қысқа мерзімді заемдар шоттарында жүреді.Бұлар пассивтік шоттар болып табылады және олардың қалдығы есеп беру кезеңінің қайтарылмаған қарызын көрсетеді.Субьект несиені алған жағдайда дебеттелетін шоттар:1040,1050,1070, ал кредиттелетін шоттар 3010-3020.Неиенің қайтарылу жағдайында аталған 3010-3020 шоттар дебеттеліп,1040,1050,1070 шоттары кредиттеледі.Қысқа мерзімді займдардың аналитикалық есебі займдарды берген банктердің түрлері бойынша жүргізіледі.Аудиторға мыналарды тексеру керек:
1)займ үшін төленген пайыздардың дұрыстығын және оларды кезеңдік шығыстарға дұрыс апарылатындығын;
2)3010,3020шоттар бойынша №4 журнал-ордер,баланстағы синтетикалық және аналитикалық есептің дұрыстығын;
3)Ұзақ мерзімді міндеттемелердің ағымдағы бөлігідеген бабының көрсеткіштері баланстағы Қысқа мерзімді міндеттемелербөліміне кіргізілуін тексеру;
4)осы бап бойынша займдардың қайтару мерзімінің орындалуын,көрсетілген сомалардың нақтылығын тексеру;
5)Овердрафтбабы бойынша көрсеткіштердің дұрыс анықталуын және уақтылы төленбеген банк заемдары бөлек есептелінуі керектігін;
6)3020 шотының аналитикалық есебінің мәліметтерін тексеру;
7)вексельге коммерциялық несие және қарыздық міндеттемелерге жататын серіктестік несие түрінде ұсынылған банк мекемелерінен алынған қысқа мерзімді заемдардың есептесуінің жағдайын тексеру;
8)шығарылған облигацияларды қайтару және үйлестіріп тарату,вексельдердің берілуі және төленуі,қызметкерлер үшін алынған заемдарды және т.б.байланысты операциялар 3050 Басқа да қаржылық міндеттемелер шотымен тексеріледі.3,377
Жүргізілген тексерулердің нәтижесі кәсіпорында қысқа мерзімді займдардың аналиткалық есебінің жүргізілмейтінін немесе оның нашар ұйымдастырылғанын көрсетеді.Сол себепті жұмыс уақытын үнемдеу мақсатында аудиторға-банкілік және банк мекемелерінен тыс займдар бойынша пайыздардың есептелуінің дұрыстығы дер кезінде әрқашанда тексеріле бермейді.Осыған ұқсас жағдайларға байланысты аудиторға негізгі белгілері бойынша барлық несиелік шараларды топтастырып,содан кейін банк займдары бойынша пайыздардың есептелуінің дұрыстығы және олардың кәсіпорын балансында дұрыс көрсетілуін тексеру керек.2,362
Ұзақ мерзімді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.