Қант қызылшасын тыңайту

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы

Мемлекеттік Университеті

БАӨЖ

Тақырыбы: Қант қызылшасын тыңайту.

Орындаған: Қаппасова С

Тобы: АГ-313 с

Курс: ІІI

Тексерген: Мухаметжанова О. Т

Семей 2015

Жоспар:

I. Кіріспе.

II. Негізгі бөлім:

2. 1. Жамбыл облысы, Жамбыл ауданының топырақ - климат жағдайына сипаттама.

2. 2. Қант қызылшасы дақылының биологиялық сипаттамасы.

2. 3. Қант қызылшасы дақылының негізгі зиянкестері және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар.

2. 4. Қант қызылшасында кездесетін незізгі аурулар және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар.

2. 5. Қант қызылша дақылында кездесетін арамшөптер және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар.

III. Қорытынды.

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

Аграрлық ғылымның, оның ішінде гендік жаңғыртылған дақылдар әзірлеудің арқасында Қазақстан өңірлік ірі ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттаушылардың біріне айналады. Болашақ - аграрлық секторда, әсіресе, шағын және отра бизнес түріндегі жаңа өңдеу кәсіпорындары желісін құруда. Бұл тұста біз бизнесті несие арқылы қолдауға тиіспіз. Фермерлер ұзақ мерзімді қаржыландыру мен өткізу нарықтарына делдалсыз, тікелей шыға алатын болуға тиіс. Ауыл өндірушілерінің қарыздарын кепілдендіру және сақтандырудың тиімді жүйесін құруда өзекті мәселе. Қазақстан аграрлық мемлекет болғандықтан көптеген аграрлық секторда жұмыстар атқарылып жатыр. Қазақстан қазіргі таңда өзінің даму сатысының жаңа қадамында тұр. Ауыл шаруашылығы ел экономикасындағы өз ерекшеліктері бар негізгі салалардың бірі. Ол халықты азық - түлікпен, өндірісті шикізатпен, ауыл адамдардың жұмыспен қамтамасыз етеді. Еліміздің азық - түлік қауіпсіздігі мен ішкі қоғамдық саяси тұрақтылығы осы саланың дамуымен тікелей байланысты. Соңғы жылдары әлемдік азық - түлік нарығында туындаған дағдарыспен оның салдары халықты азық - түлікпен қамтамасыз ету мәселесінің өзектілігін айқындап, оны жалпы экономикалық саясаттың алдыңғы қатарына шығады.

2. 1. Жамбыл облысы Жамбыл ауданының топырақ - климат жағдайына сипаттама

Ауданның қоңыр, бозғылт қоңыр топырақты жері 2 млн. га - ға жуық жерлер алып жатыр. Топырақтар құрамында органикалық заттар өте аз ( 1%- ға дейін), фосфор мен қарашірінді топырақтың 15 см деп 25 см- ге дейінгі беткі қабатында кездеседі. Бұл жерлердің барлығы суға ерігіш заттарға бай келеді. Сондықтан оның құнары өте төмен болды. Қазіргі кезде осындай құнарсыз топырақты жерлердің барлығы жайылымдылық ретінде пайданылады. Оны егістікке пайдалану үшін толық суландыру керек. Бозғылт сұр топырақтың беткі қабатында қарашірінді 0, 6-1, 2% болды. Қарашіріндісі аз бұл топырақ 40-60 см тереңдікке дейін барады. Сіңірілгіш фосфор қышқылының мөлшері тым аз. Мұндай топырақты аймақ жайылымдық мал азық және дәнді дақылдарға арналған егістік ретінде пайданылады.

Обылыстың табиғаты температураның құбылмалығы, жауын шашынның әр жылы әр территорияға әр түрлі түсетіндігі, ауаның құрғақтығы, қатты буланғыштығы, күн шуағының молдылығымен сипатталады. Ауданның оңтүстік таулы аймағының ауа райы жұмсақтау келеді, қысқы онша қатты емес. Ылғал да біршама жақсы түседі.

Климаттық белдемдерде топырақ және өсімдік жамылғысы оңтүстіктен солтүстікке қарай ауысып отырады 1-кестеде көрсетілген. Географиялық тұрғыдан ауданның аумағы негізінен жазықтық. Климаты - едәуір құрғақ және континентальды. Аудан жері таулы (Қаратау мен Қырғыз Алатауының түйіскен жері), қыратты (орт. ), солтүстікке қарай жазық келеді. Климаты континенттік, қысы жұмсақ, жазы ыстық. Ауаның орташа температурасы қаңтарда -6 - 7°С, шілдеде 22 - 26°С. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 250 - 400 мм.

Ауданда ауаның жылдық орташа температурасы 6, 5 және 10, 5 градус арасында ауытқып тұрады. Ал Солтүстік және таулы аудандарда 6, 5-8 градус, орталық аудандарда 9-10 градус шамасында болады. Ең суық ай- январьдағы ауаның орташа температурасы онтүстік аудандарда минус 5-9, солтүстік аудандарда 12-14 градус. Ал жылдық суық кезеңіндегі ауаның орташа температурасы 3-4 және 7-8 градус суықтық аралығында. Кей жылдары аяз 42-47 градусқа дейін жетеді. Ең ыстық айдағы ауаның орташа температурасы тау және тау бөктерлерінде 21-22 градус, ал Бетпақдалада тіпті 26-27 градусқа дейін көтеріледі. Жылдың жылы кезіндегі орташа ауа температурасы таулы аудандар мен обылыстың солтүстігінде 15-17 градус, орталық аудандарда 18-19 градус 2-кестеде көрсетілген. Аса ыстық жылдары күндізгі ауа температурасы шөлді аудандарда 45 - 47, таулы аудандарда 40-42 градус болды.

2. 2. Қант қызылшасы дақылының биологиялық сипаттамасы

Қант қызылшасы бағалы техникалық дақыл. Ол халық шаруашылығында ерекше орын алады. Тамақ өнеркәсібінде қант алу үшін пайданылады, өйткені оның тамыр жемісінде орташа есеппен алғанды 17-19 процент қант болады.

Қазақстанда қант қызылшасы Жамбыл, Алматы және Талдықорған обылыстарында суармалы жерлерде өсіріледі. Республикадағы барлық қант қызылшасы шикізат өндірісінің 60 процентке жуығы Жамбыл обылысының үлесіне тиесілі.

Қант қызылшасының ұзын жінішке тамыршалары бар олар жан - жағына 40-50 см тарайды, ал негізі кіндік тамыры 2-2, 5м топырақ тереңдігіне енуге қабілетті. Оның орталық тамыры өсіп, толысып тамыр жеміске айналады. Жетілген өсімдігінің тамыржемісі массасы 500-800 г және одан да жоғары болады.

Тамыржемісінің - пішіні конус тәрізді, құбылысы басы, мойны және назыз тамырдантұрады. Қант қызылшасының жапырақтары ірі, бүтін, жүрек тәрізді, сағақты. Гүлдері - қос жынысты, гүлсеріктері жасылдау. Гүлденуі 20-40 күнге созылады. Қант қызылшасы айқас тозаңданады. Тозаңдануы жел мен насекомдар арқылы жүреді.

Жемісі-жаңғақша. Көп тұқымды қант қызылшасының жемістері 2-5 тұқыммен тізбектеліп шоғырланған.

Биологиялық ерекшеліктері. Қант қызылшасы басқадай мәденеи тамыржемістілер сияқты екі жылдық өсімдік.

Қант қызылшасының бірінші жылынжағы вегетациялық кезең ұзақтығы 150-170, ал екінші жылы - 100-130 күн. Қант қызылшасының тұқымы 3-50C өніп шыға бастайды. Тұқымның бөртуі үшін құрғақ тұқым массасымен салыстырғанда 130-150% ылғал қажет.

Қант қызылшасы тұқым жарнағын топырақтың бетіне шығаратындықтан. Тұқым себер алдында топырақты өңдеулер мұқият жүргізіліп, өсімдік көгінің уақытында пайда болуына кедергі келтіретін топырақ қабыршақттары жойылуы керек.

Қант қызылшасы өсу жағдайында өте жоғары талап қояды. Қант қызылшасы тамырында жиналатын қанттың мөлшері жарық қарқынына тікелей байланысты болуынан, жауын - шашынды бұлыңғыр ауа райында тамыржеміс өнімділіг мен оның қаттылығы төмен болды.

Қант қызылшасы ұзақ күннің өсімдігі. Күн жарығының ұзақтығы мен қарқыны қызылшаның өсіп, жетілуіне, сондай - ақ қант, көмірулар түзуіне көп әсер етеді. Жарық жақсы түскен сайын, көмірсулардың синтезделу үрдісі жақсы өтеді.

Вегетациялық кезеңіне қажетті белсенді температура жиынтығы - 2400 0C. Өсіп жетілуіне оңтайлы температура - 20-220C. Қант қызылшасы Алматы және Жамбыл обылыстарында сұр топырақ жерлерде өсіріледі.

Тыңайту. Қант қызылшасы-жоғары өнімді дақыл. Әр гектарға бір тонна тамыр жеміс және соған сәйкес пәлек түзу үшін қант қызылшасы орта есеппен топырақтан 6кг азот, 2кг фосфор және 6, 7кг калий сіңіреді. Осыған орай органикалық және минералдық тыңайтқыштарды қолданудың маңызы зор. Тыңайтқыштар күзде жерді негізгі өңдеумен бірге, тұқым себумен қатар және үстеме қоректендіру түрінде беріледі. Қант қызылшасын тыңайтудың үшінші кезеңі-оны үстеп қоректену. Республиканың суармалы жерлерінде қант қызылшасын өсу кезені бойына екі үш рет үстеп қоректендіреді.

Топырақ өңдеу. Танаптағы аңыздарды топыраққа сіңіру және арам шөптерді жою үшін алғы дақылды жинап алғаннан кейін аңызды 6-8см тереңдікте ЛДГ-10 және БДТ-7 құрылдарымен сыдыра жыртады. Жер жырту алдында ДДА -100М жаңбырлатқышымен немесе қолдан жүйектерге әр гектарға 500-800 текше мерт су сіңіріледі. Жер жыртылып болғаннан кейін ПН-4А құралымен тегістейді, содан соң сүдігерді КГС-4, 8культиваторымен терең қопсытады. Қант қызылшасын интенсивтік технологиямен өсіргенде гербицидтерді жұрыс қолдана білудің маңызы зор.

Тұқымды себу мөлшері. Бұл танаптың арам шөптерден тазалығы мен тұқымның өнгіштігіне байланысты. Бір жылдық арам шөпетрмен ластанған танаптарда лабораториялық өнгіштігі 80проценттен кем емес тұқымды пайдаланғанда оның себу мөлшері әр текше метрге 32-35 данада дән болуы шарт. Ал тұқымның лабораториялық өнгіштігі 85-90 процент, танапта арам шөптер шамалы және арам шөптерді құртуға тиімді гербицидтер жеткілікті болған жағдайда әрбір текше метрге 18-25 дана тұқым себу керек.

Егістікті күтіп баптау. Қант қызылшасы егісін күтіп баптауға байланысты агротехникалық шаралардың бәрі қызылшанын өсуі мен дамуына ең қолайлы жағдай жасауға бағытталуы керек. Осы тұрғыдан алып қарағанда бірінші агротехникалық шара себумен бір мезгілде, немесе егіс себіліп бітісімен іле- шала топырақты ЗККН-2, 8, ЗЗКШ-6 катоктарымен нығыздау. Ондағы мақсат- топырақтың төменгі қабатындағы ылғалды жоғары көтеріп, себілген тұқымның тез бөртіп, біркелкі көктеп шығуына көмектеседі. Көктөп шыққан қызылшаны тырмалау-жауапты агротехникалық шаралардың бірі. Бұл жұмыстың мақсаты-ауаның топыраққа таралуын жақсарту, қызылшаны сирету, арам шөптерді жою. Көктеп шыққан қызылшаны тырмалауды өсімдік толық қос құлақтанғаннан бірінші - екінші қос жапырақ пайда болғанға дейін ЗБП-0, 6, ЗОР-0, 7, УСМК-5, 4А, Б құралдарының бірімен см тереңдікте жүргізеді. Осы жүргізілген агротехникалық шара 45-70 процент арам шөптерді жояды, ал қызылша 20-40 процент сирейді.

Жинау - оның өсіру технологиясындағы ең қиын процесс. Қызылшаны дәл уақытында жинау ысырапқа жол бермей, оның өнімділігін арттыруға септігін тигізеді. Ғылыми-зерттеу мемемелерінің және озық шаруашылықтардың тәжірибелеріне қарағанда қызылшаны қысқа мерзімде жинау өте тиімді. Жинауды шапшаң қарқынды жүргізуге прогрестік технологияны қолдану және оның барлық процесін механикаландыру арқылы женуге болады. Қант қызылшасын жинаудың үш әдісі бар: тасқынды, жартылай тасқынды және үймелі.

2. 3. Қант қызылшасы дақылының негізгі зиянкестері және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар

Қызылшаны зақымдайтын зиянкестері. Қант қызылшасына көпқөректілер және маманданған зиянкестердің көптеген түрлері зиян келтіреді. Қазіргі уақытта қызылшаны зақымдайтын зиянкестердің 300 түрі белгілі. Солардың ішінде 130-дан астамы қатты қанаттыларға, 60 түрі қабыршақ қанаттыларға, 40-50 түрі тең қанаттылар мен жартылай қанаттылар отрядтарына жатады. Бунақденелілерден басқа организмдерден қызылшаны кәдімгі өрмекші кене мен қызылша нематодасы зақымдайды.

Қызылшаның жапырақ бітесі-Aphis fabae Scop 1-суретте көрсетілген. Тең қанаттылар отрядының (Homoptera) бітелер тұқымдасына (Aphididae) жатады. Қызылша өсірілетін аймақтардың барлығында таралған.

Қанатсыз партеногенетикалық ұрғашы бітенің ұзындығы 1, 8-2, 5 мм, сопақша денелі, түсі жасылдау-қоңыр реңді қара, шырын түтікшелері құйрықшасынан 2 есе ұзын, мұртшалары мен аяқтары ақшыл-сары, түтікшелері, құйрықшасы және табандары қара-қоңыр тұмсығы ортаңғы аяқтарының жамбас буынына дейін жетеді. Қанатты партеногенестикалық ұрғашы бітенің ұзындығы 1, 4-2 мм, басы және кеудесі қара, жылтыр, құрсағы жасылдау қара, ересек бітенің ұзындығы 2-2, 5 мм, қанаттары жақсы жетілген, құрсағы жіңішкелеу. Жұмыртқасының пішіні сопақша, ұзындығы 0, 5-0, 6 мм, алғашында сарғыш-жасыл, кейіннен жылтыр қара түске көшеді.

Қызылша бітесі өсімдік бітелерінің көшпелі түрінің бірі. Жұмыртқа фазасында шәңгіш, бересклет, жасмин бұталарының жас бұтақтарында қыстайды. Бұл бұталар зиянкестің негізгі ие-өсімдіктері болып саналады. Дернәсілдері көктемде орташа тәулік жылылығы 7-90С болғанда шығып, көп кешікпей, жұмыртқа салалмай бірден дернәсіл табатын ұрғашы бітелерге айналады. Олар сол негізгі ие-өсімдіктермен қоректеніп 2-4 генерация береді. Негізгі өсімдіктері қатая бастаған кезде қанатты ұрғашы бітелер пайда болады. Олар енді негізгі өсімдіктері тастап аралық ие-өсімдіктерге, соның ішінде қызылшаға көшеді. Бұл өсімдіктерге біте тағы 4-5 генерация беріп үлгереді. Мұндай жағдайда біте қарқынды түрде өсіп-өніп, вегетатциялық мерзім ішінде 12-15 генерацияға дейін береді.

Қызылша қандаласы-Poeciloscytus cognatus Fieb 2-суретте көрсетілген. Қазақстанда тегіс таралған. Әсіресе Жамбыл, Алматы және Талдықорған облыстарында көп зиян келтіреді. Жартылай қатты қанаттылар отрядының (Hemiptera) мирида (Miridae) тұқымдасына жатады.

Ұзындығы 3, 5-5 мм, денесін қара дақтар мен таңбалар басқан сарғылт-қоңыр түсті қандала. Үстін тез сүртіліп кететін күміс түсті түктер басқан, желке қыры айқын көрінеді. Қалқаншасының түсі қара, тек ұшы ғана сары. Жұмыртқасы ұзын, доғаша сәл иілген, төменгі жағы жұмыр, жоғарғы ұш жағы тура қиылған тәрізді болып көрінеді, ұзындығы 1 мм шамасында. Дернәсілінің арқа жағы дөңгелек қара таңбасы бар жасыл түсті болады. Көздері қызыл, ал мұртшалары, аяқтары және тұмсығы сұрғылт түсті.

Ересек қандала күйінде де және жұмыртқа фазасында да қыстайды. Қандалалар өсімдік сабағы мен жапырақтарының ірі жүйкелерінің ішінде қыстап шығады.

Кәдімгі қызылша бізтұмсығы-Bothynoderes punctiventris Germ 4-суретте көрсетілген. Қатты қанаттылар (Goleoptera) отрядының бізтұмсықтылары (Gurgulionidae) тұқымдасына жатады. Қызылша өсірілетін аудандардың барлығында кездеседі. Қоңыздың ұзындығы 13-15 мм жетеді, негізгі түсі қара, үстін түссіз немесе ақшыл-сұр қабыршықтар басып тұрады. Үстіңгі қанаттарында қиғаш орналасқан үзілмелі қара жолақ және олардың әрқайсысының бітер ұшында ақ түсті төмпешік болады. Бас түтігі ұзын, ұшына қарай біртіндеп жалпиған.

Еркек қоңыздың ұрғашысынан айырмашылығы-алдыңғы табандарындағы екінші бунағының ұзындығы соңғы бунағының 1/2 бөлігіндей (ұрғашысын да -1/3 бөлігіндей) . Сонымен қатар бірінші және екінші құрсақ бунақтарының ортасында кішкене шұңқыр болады. Жұмыртқасы сопақша, сарғылттау ақ түсті, ұзындығы 1, 2-1, 3 мм. Дернәсілінің түсі ақ, аяқсыз, «С» әріп тәрізді иілген басы қоңыр, жоғарғы жастағы дернәсілінің ұзындығы 27-30 мм. Қуыршағы сарғылт-ақ түсті, ұзындығы 11-15 мм, бас түтігі құрсақ жағына қарай бүгілген. Құрсақ бунақтары тікенекті болады. Жылына бір генерация беріп өсіп-өнеді. Қоңыздар топырақ арасында 10-15 см тереңдікте қыстайды. Жер бетінде олар ерте көктемде, қызылша көктемей тұрғанда шығады. Эмбрионалдық даму 7-10 күнге созылады. Дернәсілдер топырақ арасында тіршілік етіп, қызылшаның және басқа алабота тұқымдасына жататын өсімдіктердің тамырымен қоректенеді. Олардың дамуы 60-70 күнге созылады.

Қызылша шыбыны-Pegomyia hyosciami Panz 6-суретте көрсетілген. Қос қанаттылар (Diptera) ортядының гүл шыбындары (Anthomyidae) тұқымдасына жатады. Ресейдің Европалық бөлігінің қызылша өсірілетін аудандарының барлығында тегіс таралған. Денесінің ұзындығы 6-8 мм, күлгіндеу сұр түсті шыбын. Аяқтарының сан және сирақ бөліктері қызыл-қоңыр. Басы жарты шар тәрізді, көздері қызғылт немесе қызыл-қоңыр түсті, әрі үлкен келеді.

Мұртшалары үш бунақты-бірінші және екінші бунақтары қызыл-қоңыр, үшіншісі қара. Құрсағында денесі бойлай орналасқан қара жолақ, ал бүйір жақтарында қызғылт жолақтар болады.

Шыбынның жұмыртқасы ақшыл түсті сопақша, ұзындығы 0, 8 мм. Личинкасы бозғылт, денесі 12 бунақтан тұрады, аяқтары болмайды. Денесінің алдынғы жағы өте сүйір, артқы жағы жалпақ және үш бұрыштанған тіс тәрізді өсінділермен бітеді, ұзындығы 9 мм. Жалған пілләсінің пішіні сопақша, ұзындығы 4, 8-5 мм, көлденеңі 1, 4-1, 5 мм. Алғашында қызғылт-сары болады да кейіннен қызғылт-қоңыр немесе қара түске айналады.

Қызылша шыбыны жылыны 2-3 генерация беріп дамиды. Жалған піллә күйінде топырақ арасында қыстайды.

Қант қызылшасы дақылының зиянкестеріне қарсы қолданылатын химиялық препараттар

Агроцип, 10% к. э. шығын мөлшері 0, 1-0, 2; зиянды организм -биттер, совки, бізтұмсықтар.

Актеллик 500, к. э. шығын мөлшері 2, 0; зиянды организм - бізтұмсықтар.

Алпак, 10% шығын мөлшері 0, 06-0, 07; зиянды организм -қант қызыл биттер, бізтұмсықтар. шығын мөлшері 0, 1-0, 15; совка клеверная и озимая.

Алтын, к. э. шығын мөлшері 0, 15; зиянды организм - свекловичные блошки, биттер, бізтұмсықтар.

Би -58 Новый, 40% к. э. шығын мөлшері 1. 0 зиянды организм; -өрмектің кенесі.

Децис, 25% к. э, шығын мөлшері 0, 25-0, 5 ; зиянды организм шалғынды көбелек.

Диазинон, 60% к. э. шығын мөлшері 1, 8- 2, 0; зиянды организм - обыкновенный свекловичный долгоносик, щитоноски, мертвоеды, крошка. шығын мөлшері 1, 5-2, 0; зиянды организм - күншығыс жолақ бізтұмсық.

Диазол, 60% к. э. шығын мөлшері 1, 5-2, 0; зиянды организм - бізтұмсықтар, щитоноски зиянкестер.

Дурсбан, к. э. шығын мөлшері 2, 0-2, 5 ; зиянды организм - нышанасыз свекловичный, бізтұмсық, совки, щитоноски, түйір.

Золон, 35% к. э. шығын мөлшері 3, 0-3, 5; зиянды организм - нышанасыз свекловичный, бізтұмсық, совки, шалғындық көбелек, түйір.

Кайзо, в. г. шығын мөлшері 0, 15; зиянды организм - свекловичная парақтың биті, өркеннің биттері, биттер, бізтұмсықтар.

Каратэ 050, к. э. шығын мөлшері 1, 5; зиянды организм - свекловичные блошки, биттер, бізтұмсықтар.

Омайт, 57% к. э. шығын мөлшері 1; зиянды организм - тістеуіктер.

Тагрел, к. э. шығын мөлшері 1, 3-1, 5; зиянды организм - свекловичный бізтұмсықтар.

Устад, 10% к. э. шығын мөлшері 1, 2; зиянды организм - біте вирус ауруларын тасмалдаушы. Шығын мөлшері 1, 0; зиянды организм -подгрызающие совки.

Фагот, к. э. шығын мөлшері 0, 1; зиянды организм - свекловичная листовая тля, свекловичная минирующая муха.

Фаскорд, к. э. шығын мөлшері 0, 1-0, 15; зиянды организм - свекловичные блошки, долгоносики, совки озимая и клеверная.

Фастак, 10% шығын мөлшері 0, 06-0, 07; зиянды организм - свекловичные блошки, бізтұмсықтар.

Циракс, 25% к. э. шығын мөлшері 0, 4; зиянды организм - подгрызающие совки.

Цунами, к. э. шығын мөлшері 0, 1; зиянды организм - свекловичные блошки, долгоносики. Шығын мөлшері 1, 5; зиянды организм - күздік совка, беделі совка.

Шерпа, 25% к. э. шығын мөлшері 0, 48; зиянды организм -картоптың қара құйе көбелегі. Шығын мөлшері 0, 4; зиянды организм - подгрызающие совки.

2. 4. Қант қызылшасында кездесетін незізгі аурулар және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар

Церкоспороз республикада барлық қызылша егілетін аудандарда, әсіресе жылы, ылғалы мол жылдары жаппай таралады. Өсімдіктің жер үсті бөлігі ауруға шалдығады. Залалданған жапырақ бетінде қызылдау немес қоныр жиекті, ашық-сұр, дөңгелек, майда дақатар пайда болады. Бұрынғы жапырақтарда дақтар үлкендеу, түсі ашық- қоңыр.

Ылғалды ауа райында дақтың екі жағында да сұрғылт, мақпалды өңез түзіледі. Ауру белгісі негізінде жаздың екінші жартысында білінеді. Ауру қоздырғышы- Cercospora beticola Sacc саңырауқұлағы. Қоздырғыштың жіпшумағы өсімдіктің клетка аралығы мен тарайды. Конидия тасушылыры бұрышты, иілген, қысқа, ал конидиялары түссіз, ұзын ине тәрізді, 3-7 перделі, көлемі 30-36 х 3-5 мкм. Вегетация кезінде кесел кондиялар арқылы таралады. Аурудың дамуына 20-25 С температура және 70% ауа ылғалдылығы қажет. Көктемде конидиялар түзіліп, ауруды таратады. Конидиялар өнгенде бірнеше өсіп беріп, олар жапырақтың устьицасы арқылы ұлпаға енеді. Бұл процесс көбінесе таңертенгі уақытта жүреді. Қолайлы жағдайда инкубациалық кезең бір апта, ал қолайсызда 15-40 күнге созылады.

Ризомания республикада кең тараған. Залалданған тамыр жемістер майдаланып жетілмей, төменгі бөлігі қысқарып, деформацияланады. Бір- бірімен тұтасып өскен майда тамшылыр тек 10-15cм топырақ тереңдігіне енеді. Ауруға шалдыққан тамыр жемістер қатайып, талшықтанып, түтіктері сүректеніп, вегетация кезінде құрғақ фузариозға ұқсап шіриді. Ыстық, құрғақ ауа райында ауру өсімдіктер қурап, жойылады. Бұл вирусты тасмалдаушы Polymyxa betae Keskin саңырауқұлағы болып табылады. Вирус аталған саңырауқұлақ жіпшелерінде дамып, жылдар борйы тіршілігін сақтайды. Сонымен қатар арамсояу да ауру қоры болуы мүмкін.

Рак кең таралған, бірақ егістікте залалданған өсімдіктердің саны көп болмайды. Ауру қоздырғышы-Agrobacterium tumefaciens Conn. топырақ бактериясы. Паразитті ұлпада аурудың тек алғашқы кезеңінде көруге болды, кейін олар бактериофагтар әсерінен ыдырап жойылады. Тамыр жемісте көлемі әртүрлі, кейде тамыр жемістен де үлкен бұлтықтар мен ісіктер түзіліп жеміске жіңішке кіндікпен тіркеледі. Бактерия әсерінен залалданған клеткалар тез бөліпіп, саны көбейіп, бұлтық пайда болды. Бұлтықтар көбінесе тамыр жемістің мойнында немесе төменгі бөліктеріде түзіледі. Ісіктер тегіс, бұдырлы немесе құртысты болып, беті жақсы дамыған қабақпен жабылады. Ішкі ұлпалары ақ түсті, сырты қара-сұр немес қоңырлау, алғашқы шірімейді. Инфекция қоры-топырақ. Ауруға шалдыққан тамыр жемістер қоймада тез шіріп, сақталмайды.

Қант қызылшасы дақылының ауруларына қарсы қолданылатын химиялық препараттар

Байлетон, 25% с. п. шығын мөлшері 0, 6; зиянды организм -мугнистая роса, ражавчина.

Дерозал, 50% к. с. шығын мөлшері 0, 6-0, 8; зиянды организм - церкоспороз, мучнистая роса.

Дерозал, 50% к. п. шығын мөлшері 0, 6-0, 8; зиянды организм - церкоспороз, мучнистая роса.

Скор 250, к. э. шығын мөлшері 0, 4; ; зиянды организм - церкоспороз, мучнистая роса.

2. 5. Қант қызылша дақылында кездесетін арамшөптер және оларға қарсы қолданылатын химиялық препараттар

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

Ұқсас жұмыстар

Алматы облысы Үшарал ауылының кәдімгі боз топырағында өсірілген қант қызылшасының ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту

Қант қызылшасының маңыздылығы

МИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ ҚОЛДАНУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ТОПЫРАҚТАҒЫ МИНЕРАЛДЫ АЗОТТЫҢ ҚҰРАМЫН ЕСЕПТЕУ

Нысанның табиғи – климаттық және шаруашылықтық жағдайлары туралы ақпарат

Қант қызылшасының негізгі зиянкестері мен ауруларынан қорғау шараларының жүйесі

Ауыспалы егіс

Қант қызылшасы жапырақтарының даму кезеңдері

Нысанның табиғи-климаттық және шаруашылықтық жағдайлары

Түйнек жемістілер

Күрделі тыңайтқыштар

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz