Сары майдың квалиметриялық бағалануы және оның сапасын жақсарту жөніндегі шараларды ұйымдастыру

Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім министрлігі

Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

ИТФ

СӨЖ

Тақырыбы: Сары майдың квалиметриялық бағалануы және оның сапасын жақсарту жөніндегі шараларды ұйымдастыру

Орындаған:Туралықова Г. Д

Тобы: СМ-305

Тексерген: Төлеубекова С. С

2015ж.

2. Шұжық өнімдерінің сапасын бағалау әдістері

Өнім сапасын бағалау бірнеше әдістермен жүргізіледі (ҚР СТ 1000-97) : дифференциалды, кешенді, Ранг бойынша орналастыру және эксперттік.

1. Дифференциалды әдіс.

Дифференциалды әдіс бағаланатың өңімнін сапасының жеке көрсеткіштерін оның базалық көрсеткіштерімен салыстыруда негізделеді. Сапа деңгейі туралы шешімді жеке салыстырмалы көрсеткіштердің шамасы бойынша шығарады. Егер олардың бәрі бірге тең немесе одан жоғары болса, бағаланатың өңімнін сапасы базалық үлгіден асып түседі немесе оған сәйкес болады. Егер салыстырмалы көрсеткіштер немесе олардың көпшілігі бірден төмен болса, өңімнін сапа деңгейі базалық үлгіден (эталоннан) төмен.

Сапаның салыстырмалы көрсеткіші келесі формулалар бойынша есептеледі:

С. К = $\frac{\mathbf{ЗШ}}{\mathbf{БШ}}$ ЗШ- зерттелінетін шама; БШ- базалық шама;

Егер бағаланатын өнім сапа көрсеткішінің q _i >1 қатынасында болса, онда оның сапа деңгейі жоғары немесе базалық мәнге тең; ал егер q _i <1 болса, онда төмен сапалы.

Кейде мәндердің кейбір бөлігі q _i >1, кейбір бөлігі q _i <1 болады. Онда барлық көрсеткіштерді екі топқа бөлуге болады. Бірінші топқа өнімнің маңызды қасиеттерін сипаттайтын көрсеткіштер кіреді, екінші топқа қосымша көрсеткіштер.

Русская пісірілген шұжық өнімінің дәстүрлі технология бойынша өндірілген өніммен салыстыру бойынша сапасы.

2. Кешеңді әдіс - барлық жекеленген (даралық) көрсеткіштерді есепке алатын жєне математикалық өндеуге келетін кешенді (талдап қорытылған) көрсеткішті анықтау.

Талдап қорытылған көрсеткіш қасиеттердің біртекті тобын сипаттайтын жекеленген көрсеткіштерден тәуелді болатын функция.

Көрсеткіштердін топтарына, мысалы, сенімділік, эстетикалық, қауіпсіздік және т. б. көрсеткіштер жатады.

Сапанын талдап қорытылған көрсеткіші болып төмендегі көрсеткіштер болуы мүмкін:

1. басты, өнімнін негізгі белгілеуін көрсететін ең маңызды дара көрсеткіш;
2. орташа салмақталған кешенді көрсеткіш;
3. сапаның интегралды көрсеткіші

Кешенді көрсеткіш бойынша сапа деңгейі зерттелінетін өнімнің талдап қорытылған көрсеткіштін Q _зерт базалық үлгінін талдап қорытылған көрсеткішке Q _баз қатынасымен анықталады:

Пісірілген шұжық сапасының негізгі көрсеткіштерінің мәні ҚР СТ 1000-97 белгіленген. Зерттелінетін үлгі ретінде Русская шұжығын алдық. Сапаның талдап қорытылған (жалпыланған) көрсеткішін есептеу үшін бастапқы деректері кестеде берілген.

Сараптық (эксперттік) әдіс - өнімнің сапа көрсеткіштерінің мәндерін сарапшылармен (эксперттермен) (технологтар, дизайнерлер, дегустаторлар және т. б. ) алу.

Эксперттік әдіс жалпы төрт кезеңнен тұрады. Олар: сарапшыларды жинау, сарапшылар өніммен танысады, келесісі сапа көрсеткіштерінің салмақтық коэффицентіне шкалалар бойынша баға береді, соңында эксперттік комиссия жүргізген сараптамаларды өңдейді және шешім қабылдайды.

Сараптық әдіс сапа көрсеткіштерін өлшеу және көрсеткіштердің салмақтылық коэффициенттерін анықтау үшін қажет.

Өнімнін сапа деңгейін бағалаудың сараптық әдісі сапа көрсеткіштерінің мәнін анықтаудың басқадай объективті әдістерін қолдануға мүмкінділік болмаған жағдайда пайдалануға болады.

Сараптық әдісті төмендегідей жағдайларда қолданады:

• өнімнің сапасын жалпы бағалау үшін;
• бағаланатың өнімді классификациялау үшін;
• бағаланатың өнім қасиеттерінің номенклатурасын анықтау үшін;
• өнім қасиеттерінің көрсеткіштерінің салмақтық коэффициентін анықтау үшін;
• өнімнің сапа көрсеткіштерін органолептикалық әдіспен бағалау үшін.
• Базалық үлгілерді және сапаның базалық көрсеткіштерінің мәнін таңдап алу кезінде;
• дара және кешенді көрсеткіштердің жиынтығының негізінде сапаның қорытынды кешенді көрсеткішін анықтау кезінде;
• өнімді аттестаттау және сертификаттау кезінде.

Сараптау объектісі - өнімнің жеке тұтынушылық қасиеттері немесе олардың жиынтығы болуы мүмкін.

3. Ранг бойынша орналастыру әдісі

Сапаны бағалау нәтижелерін сарапшылар үлгілерді ранг бойынша орналастырған қатар түрінде ұсынады.

Сапаның қорытынды сандық бағаларын анықтау:

• барлық бағаланатың объектілерге ерікті түрде нөмір берілерді.
• Сарапшылар объектілерді реттілік квалиметриялық шкаласына сәйкес ранг бойынша орналастырады.
• Сарапшылармен құрастырылған ранг қатарлары салыстырылады.

4. Өнімнің сапасын бағалаудың әлеуметтік әдісі де болады. Бұл әдіс, сараптық әдіс сияқты, бағаланатын өнімнін тұтынушыларының (арнайы сарапшылардың емес) арасында жүргізілген сауалдар нәтижелерінде негізделген әдіс. Сондықтан әлеуметтік әдісті сараптық әдістін бір түрі ретінде қарастыруға болады.

Бұл әдіс маркетингті әдіс болып табылады. Тұтынушылардың пікірлері арнайы конференциялар, көрмелер жүргізу және арнайы анкеталарды толтыру жолымен жүзеге асырылады.

Қауіпсіздік көрсеткіштерін анықтау

Қауіпсіздік көрсеткіштерін анықтау үшін келесі формула қолданылады:

Ск= $\frac{\mathbf{БШ}}{\mathbf{ЗШ}}$

БШ- базалық шама көрсеткіштерінің арифметикалық ортасы

ЗШ- зерттелінетін шама көрсеткіштерінің арифметикалық ортасы

Базалық шама көрсеткіштері:

Русская пісірілген шұжығының салыстармалы көрсеткіші:

ЗШ $= \frac{0, 4 + 0, 1 + 0, 03 + 0, 05 + 0, 001}{5} = 0, 1162$

БШ= $\frac{0, 5 + 0, 1 + 0, 03 + 0, 05 + 0, 001}{5} = 0, 3162$

СК= $\frac{\mathbf{0, 3162}}{\mathbf{0, 1162}}\mathbf{= 2, 72}$

3 Сапаны жоғарлату жолдары

Ғалымдардың жазған деректері бойынша шұжық өнімдерінің сапасын жоғарлату үшін және сорпаның, майдың домбығуын алдын алу мақсатпен шұжық өндірістерінде әртүрлі фосфат қоспалары қолданылады. Пісірілген шұжық дайындауда ең ондысы орта және қышқылды пирофосфат қоспасын пайдаланған дұрыс. Фосфат тұздарының әсерінен еттің қышқылдылығы өзгереді, яғни сілтілі орталыққа жақындайды, кейбір белоктың ыдырауына әсерін тигізеді. Фосфат қоспаларын ұсақталған етті күттерлеү процесіндн қосады. Фосфатты пайдалану нәтижесінде шұжықтың сапасы жоғарлап, бракқа шығарылатын мөлшері төмендейді.

Қазіргі заманғы азық-түлік өнімдері халықтың әртүрлі топтарының рационалды тамақтанудағы талаптарын орындай отырып, медициналық жетістіктерін, өнім және шикізаттың қауіпсіздік талаптарын ескеруі тиіс [7] .

Соңғы жылдары шетел және Қазақстанда ет сапасы мал және құстың бұлшық ет массасының өсіруде биологиялық стимулятор-гормондар, антибиотиктерді қолдануға тәуелді екені нақтыланбаған. Бүгінгі күні тұрақты бәсекелестік жағдайда ет өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігіне үлкен көңіл бөлінеді. Қалыптасқан нарықтық қатынастарда тек тауардың сапасы тұтынушының көңілін аударады және кәсіпорынға пайда әкеледі. Тек сапа ғана кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігінің критериі, сондықтан оның гүлденуінің бірден бір жолы.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс