Қыртысының тектоникалық құрылымы. Вулканизм. Жер асты суларының құрамы. Жер асты суларының құрылымы

1.Қыртысының тектоникалық құрылымы.
2.Вулканизм.
3. Жер асты суларының құрамы. Жер асты суларының құрылымы.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Тектоника (грекше tektonіkos – құрылыс), геотектоника – геологияның Жер қыртысының құрылысын, ондағы тектоникалық құрылымдарды және олардың орналасу, даму заңдылықтарын зерттейтін бөлімі. Тектониканың негізін 17 ғасырда даниялық ғалым Н.Стенон (1638 – 1686) қалаған. 18 ғасырда М.В. Ломоносов пен шотландтық ғалым Дж. Геттон (1726 – 1797) жер қыртысы құрылымы дамуының алғашқы көтерілу болжамын жасады. 19 ғасырдың басында бұл болжамды Германия ғалымдары А.Гумбольдт (1769 – 1859) пен Л.Бух (1774 – 1853) одан әрі дамытты. 19 ғасырдың ортасында геосинклиналь туралы ілімнің негізі болып саналатын жапсарлық (контракция) болжам (жер шарының суынуынан көлемі кішірейіп, жер қыртысының қысылуы) дүниеге келді. Оны француз геологы Эли де Бомон (1798 – 1874) ұсынған. Бұл болжамның дамуында үлкен рөл атқарды. 1930 жылдардың басында ғалымдар бұрынғы КСРО-ның ұсақ масштабты тектоникалық карталарын жасады. Терең жарылыстар және тектоносфераның жақпарлық құрылысы жөніндегі теория дамыды. Геосинклиналдар мен платформалар туралы жаңа көзқарастар пайда болып, мұхит түбіне арнаулы тектоникалық зерттеулер жүргізілді. Қазақстан геологтары да бірнеше дәл тектоникалық карталар жасап, терең сейсмикалық қималардың көмегімен жер қыртысының құрылысы жөнінде деректер алды. Тектоникалық құрылым және тектоникалық қозғалыстар тектониканың басты негіздері болып табылады. Тау жыныстары жатысының әр тектілігі тектоникалық құрылымды қалыптастырады. Мұндай әр тектілікке жер қыртысындағы және одан да тереңдегі тектоникалық қозғалыстар себеп болады. Зерттеу әдістерінің сипатына қарай тектоника бірнеше салаға бөлінеді. Морфологиялық тектоника немесе құрылымдық геология жер қыртысының тектоникалық қозғалысы салдарынан қалыптасқан құрылымдық пішіндерді зерттеп, оларды жіктеумен айналысады. Тау жыныстары қабаттарының және олардағы тектоникалық бұзылыстар қалыптасуының физикалық жағдайларын анықтаумен Тектониканың геомеханика тарауы айналысады. Аймақтық геотектоника әр түрлі тектоникалық бұзылыстардың қазіргі жер қыртысындағы таралуын зерттеп, тектоникалық карталарда көрсетілетін жеке геоқұрылымдық белдемдерді белгілейді. Тарихи геотектоника жер қыртысының тетелес дамуын және осы дамудың геологиялық тарихи сатылары мен кезеңдерін анықтайды. Мұның бір тарауы ретінде қазіргі геологиялық дәуірде жер қыртысының жаңа тектоникалық қозғалыстарын саралайтын неотектоника (ең жаңа тектоника) пәні оқытылады.

1. Ғаламтор желісі
2. Неклюкова К.П. Жалпы жертану. М 1985