Бизнес-жоспарды құру негіздері: кәсіпорын, өнім, маркетинг

Пән: Бизнесті бағалау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

2 Тақырып. Бизнес-жоспарды құру негіздері: кәсіпорын, өнім, маркетинг.

2. 1 Бизнес-жоспар құрудағы әдістемелік ұсыныс.

Бизнес-жоспарлау позициясында кәсіпорынды басқару- басқарушылық шешімдерді қабылдау тәртібін жетілдіруге бағытталған. Мұндай басқарудың табыстылық деңгейі инвестициялық жобаны практикалық құруда алынатын таза табыспен өлшенеді.

Бзнесті-жоспарлау көз қарасында басқарудың негізгі элементтеріне келесілер жатады:

1. Шешім қабылдауға бағытталу.

2. Экономикалық тиімділік критерийі негізінде бағалау.

Әртүрлі жоба нұсқаларын салыстыру есептік бағалауға негізделеп, берілген кәсіпорынның күтілген нәтижесінің пайдалылығын анықтауға мүмкіндік береді.

3. Ақпаратты кешенді есепке алу (сандық және сапалық) .

Зерттеу нәтижесі барлық жеткілікті ақпаратқа сүйену керек, ол жан-жақты талдау жасауға және уақытылы шешім қабылдауға мүмкіндік береді.

4. Басқарудың жеке функциясын бір жүйеге интеграциялау.

Жүргізілген зерттеулер кәсіпорынның бірыңғай мақсатына жетуіне, оның қызметін үйлестіруіне мүмкіндік беретін басқа да бөлімше қызметінің нәтижесіне сүйену керек (маркетингтік зерттеу, қорларды есепке алу, болжам және т. б. ) .

Бизнес-жоспарлау дәлірек «басқару шешімдерді талдау» терминімен сипатталады. Шешім қабылдау сұрағын немесе қызмет түрін таңдау мұндай зерттеудің негізі болады, сондықтан бизнесті-жоспарлауды «таза жоспарлаудан» көрі кең мағынада түсіну керек. Бұл аймаққа жоғары мән берудің себептері -бәсекелестіктің өсуі және нарықта тұтынушылар жағынан талаптардың күшеюі, пайда нормасының төмендеуі. Адекваттық іс-әрекет кәсіпорынның басқару тиімділігін жоғарлатуға, жаңа технологиялар мен жетістіктерді қолдануға, басқарудың жеке функцияларын автоматтандыруға негізделген.

Егер кәсіпорынды басқаруда классикалық анықтамаға жүгінетін болсақ, онда негізгі басқарушылық функциясынан ( жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау, коммуникация және шешім қабылдау) бизнес-жоспарлауды негізі болып табылатын қажетті үш функцияны бөліп қарастыруға болады: жеке жоспарлау+шешім қабылдау + коммуникация (жоспарды жүзеге асыру барысында бақылау функциясын қосу қажет) .

Бизнес-жоспарлау ең басты «бизнес-жоспар» атты соңғы өнімді құруға арналады деген көз қарас жиі кездеседі. Бірақ та бизнес-жоспарлаудың әдістері одан да ауқымды сұрақтарды шешу үшін қолданылады, ол әдетте ұзақ мерзімді жоспарлаумен байланысты: жаңа өнімді/қызметті өндіру, жаңа өндірістік немесе коммерциялық қызмет сферасын игеру, басқа ұйымдармен немесе олардың иеліктерімен бірігу.

Бизнесті-жоспарлау бағыттарына:

кәсіпорынның дамуының инновациялық стратегиясын құру:
кәсіпорынның (бөлімшенің) дамуының тенденциясын анықтау;
қандай да үдерісті/өнімді жетілдіру:
бизнес-процессті моделдеу.

Мұндай бағыттарды бөліп қарау, бизнес-жоспар үдерісінде бір «өнімді» пайдалану мақсатымен біршама ерекшеленеді ( ішкі/сыртқы ресурстарды алу/тарту- негізінде) . Бұл айырмашылық бизнес-жоспарлау үдерісі бизнес-жоспарды құруға әкелмеуі мүмкіндігіне негізделеді. Соған қарамастан бизнес-жоспар мәні жобаны жоспарлау және нәтижелерді болжау қажеттілігіне негізделген. Осыған байланысты, шешім қабылдауды талдау құралын бизнес-жоспарлауда технологияларды дұрыс қолдану ретінде қарастыру- инвестициялық жобаны басқарушы жетекшілер мен мамандар ерекше мағынада болап табылады. (1 сурет)

Сурет 1. Инвестициялық бизнес-жоспарды жасау тәртібі

Ортаны талдау. Уақыт пен кеңістіктен тыс жұмыс істейтін кәсіпорын жоқ.

Олай болса, кәсіпорынның жоспарына ішкі және сыртқы факторлар әсер етеді. Осы әсерді бағалау үшін фирманың қызмет ету ортасына талдау жасалады. Ортанын байқап көру (зондирование) тереңдігі жобанын мақсаты мен тапсырысшының тұтынуына байланысты. Оған кіреді:

жалпы экономикалық талдау;
салалық талдау;
микроэкономикалық талдау.

Жалпы экономикалық талдау кезінде қаралады:

экономиканың өсу қарқыны;
әлеуметтік-саяси тұрақтылықтың деңгейі;
құқықтық тұрақтылықтың деңгейі;
инфляция деңгейі;
ұлттық валютаның тұрақтылығы;
елдің төлем қабілеттілік жағдайы;
несие пайыз мөлшерлемесінің деңгейі;
мемлекеттің шығысы мен инвестициясының мөлшері мен динамикасы;
нарықтық инфрақұрылымның дамуы.

Салалық талдауда келесі сұрақтарды қарау кіреді:

сала өсімінің қарқыны мен болашағы;
өткізу нарығының жағдайы;
бәсекелестік деңгей;
арнайы салықтық режимдер мен мемлекеттік реттеу элементтерінің болуы;
жобаны жасауда объектінің алатыннишасының ерекшелігі.

Микроэкономикалық (локальды) талдау- қазіргі уақытта фирма қызметінің барлық жағын талдауды біріктіреді. Ол ағымдағы бизнес-жоспар түрінде ұсынылады, келесі аспектілерден тұрады:

фирма тарихы;
құқықтық мәртебе;
келісім-шарт жағдайы;
өндіріс жағдайы;
өндірілген өнім;
басқару құрылымы;
фирманың қаржылық жағдайы;
әлеуметтік ортаның жағдайы;
маркетигтік саясат.

Жобаны талдау . Жобаны талдау бизнес-жоспар үдерісін білдіреді. Ол таңдалған модел негізінде жүзеге асады және келесілерді қамтуы қажет:

бастапқы мәліметті тексеру;
маркетигті талдау;
ұйымдық-құқықтық нысанды талдау;
қаржылық-экономикалық талдау.

Жобаны талдау барысында қолданылған ақпарат тексерілуі қажет. Келесі мәліметтер бірінші жағдайда тексерілуі қажет:

жобадағы инвестиция көлемі;
амортизация нормасы;
өнімді өндіру мен сатудағы шығындар;
несие бойынша пайыз мөлшерлемесі;
шығарылуы қажет өнімнің бағасы.

Маркетигті талдау келесі кезеңдерден тұрады:

бәсекелестікті бағалау;
маркетигтік стратегияны анықтау;
нарықты зерттеу;
сату көлемін болжау.

Бәсекелестікті бағалауға кіреді:

бәсекелестікті бағалау;
потенциялды бәсекелестер;
мемлекеттік реттеудің болуы.

Маркетигтік стратегияны анықтау-бұл;

өткізу стратегиясы;
бағаның құрылу стратегиясы;
тауарды өткізудегі жарнама және басқа да әдістер;
кәсіпорынның орналасқан жерін талдау.

Нарықты зерттеуде келесі ждағдайларды ескеру қажет:

бастапқы ақпаратты іздеу және талдау;
нарық реакциясын бағалау.

Сату көлемін болжау-бұл:

кезең бойынша сату көлемі;
өнім мен қызмет бойынша сату көлемі;
тұтынушылар тобы бойынша сату көлемі;
нарықтың үлесі(%) .

Ұйымдық-құқықтық нысанды талдау - жобаны құру жүзеге асыру тәсілін дұрыс таңдаумен байланысты. Келесі жағдайлар болуы мүмкін:

жұмыс істеп жатқан кәсіпорын негізінде жоба іске асырылады. Сонда инвестор құралдар ұсынады-

не болмаса осы кәсіпорынның бағалы қағаздарын сатып алу арқылы
немесе тікелей (стратегиялық) инвестиция арқылы
не инвестициялық кредит нысанында

Жаңадан құрылған кәсіпорын негізінде жоба іске асырылады, жарғылық капиталына келісілген соманы салған потенциялды инвестор құрылтайшы санына кіреді. Бұл жағдайда жобаны құрудағы кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысаны анықталады (мысалы, ААҚ, ЖАҚ және т. б. ) .

Қаржылық-экономикалық моделді құруда келесі элементтер ескеріледі:

бухгалтерлік есепті жүргізу тәсілі;
амортизациялық аударымдар тәртібңі;
салықтық төлемдердің есптемесі;
қарыздық міндеттемені өтеу графигі;
қорды қалыптастыру стратегиясы және т. б.

Құжаттандыру. Бизнес-жоспарды құру кезінде алғашқы әдістемеде құжаттандыру - бұл бизнесті-жоспарлаудың қорытынды кезеңі, бизнес-жоспардың соңғы рәсімделуі деп болжамданған болатын. Бірақ қазіргі кезде бизнесті-жоспарлау біржақты үдеріс еместігі көрінеді, бизнес-жоспар үнемі айқындалып және түзетулер енгізіліп отырылады. Осыған байланысты құжаттандыру мерзімді түзетілуге жатады. Бұл «бүгінгі» фотосурет сияқты, тек айырмашылығы түзету ішіне салынған болып табылады. Шынында да, бизнес-жоспардың мәтін-шаблоны Word- та жасалса, ал кесте, мысалы Excel -де болса, онда түзету автоматты түрде Microsoft Office- тің ішіне салынған финкциясы арқылы болады.

Мәтін-шаблоны мәтін кестесі арқылы тестілеу кестесін құрады, ал программалық құралдар ( әмбебап және мамандандарылған) жиынтығы- бизнес-жоспарды құру құралдары болып табылады. (2сурет)

2сурет. Бизнес-жоспарды құру құралдары

Мәтін-шаблоны бизнес-жоспардың қаңқасы болып табылады, ол жұмыс кезеңінде мәтінмен, кестемен, графикпен толықтырылуы мүмкін.

Бизнес-жоспардың мәтіндік бөлігін құруда мәтін-шаблоны келесі бөлімдерден тұрады:

1. титулды бет

2. мазмұны

3. резюме

4. саладағы істің жағдайын талдау

5. жобаның мәні

6. маркетигтік жоспар

7. өндірістік жоспар

8. ұйымдастырушылық жоспар

9. тәуекел мен сақтандыруды бағалау

10. қаржылық жоспар

11. қаржыландыру стратегиясы

Атап көрсеткендей, мәтін-шаблонның нұсқасы бизнес-жоспардың таңдалған әдістемесіне тәуелді. Кейбір әдістемеде жекелеген бөлімдері болмайда немесе бірге біріктірілген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.