Қазақстан Республикасы ұлттық қордың есептілігі мен активтері
1.ҚР Ұлттық қордың есептілігі мен бюджет түсімдері
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
3. Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
4. Ұлттық қор үшiн жинақтарды қалыптастырудың оңтайлы үлгiсi
5. Ұлттық қордың активтерiн пайдалану
6.Ұлттық қордың активтерін басқару
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
3. Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
4. Ұлттық қор үшiн жинақтарды қалыптастырудың оңтайлы үлгiсi
5. Ұлттық қордың активтерiн пайдалану
6.Ұлттық қордың активтерін басқару
Үкіметтің Ұлттық банктегі шотында шоғырландырылатын, мемлекеттің қаржы активі түріндегі,сондай ақ материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге мүлік түріндегі активтері Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры болып табылады.Ұлттық қор мемлекеттің қорланымдарын қалыптастыру,сонымен бірге дүниежүзілік бағалардың жағдаятына республикалық және жергілікті бюджеттердің тәуелдігін төмендету мақсатында жасалады.Ол мемлекеттің тұрақты әлеуметтік экономикалық дамуын қамтамасыз етуге,қаржы активтерінің және материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге мүліктердің қорлануына,экономиканың мұнай секторына тәуелдігін және қолайсыз сыртқы факторлардың ықпалын төмендетуге арналған.
Яғни Қазақстанның Ұлттық қорын қалыптастыру болашақ ұрпақ үшін және елдің экономикасын келеңсіз сыртқы факторлардан қорғау үшін қаржы резервтерін шоғырлагдырады.Сөйтіп,Ұлттық қор жинақтау және тұрақтандыру функцияларын жүзеге асырады.
Жинақтау функциясы материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржы активтерімен өзге де муліктің жинақталуын және тәуекелдің деңгейін бірқалыпты болған кезде ұзақ мерзімді перспективада Ұлттық қор активтерінің кірістілігін қамтамасыз етеді.
Тұрақтандыру функциясы Ұлттық қордың активтерінің өтімділігінің жеткілікті деңгейін ұстап тұруға арналған.Қордың
тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын бір бөлігі кепілдік берілген трансфертті қамтамасыз етуге қажетті мөлшерде анықталады.
Ұлттық қордың түсімі мен жұмсалуы ұлттық және шетелдік валютамен жүргізіледі.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорының операциялар жөніндегі есебі мен есептемесі ұлттық валютамен жүзеге асырылады.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды ұлттық банк пен үкімет арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттың негізінде Қазақстан Респудликасының Ұлттық банкі жүзеге асырады.
Яғни Қазақстанның Ұлттық қорын қалыптастыру болашақ ұрпақ үшін және елдің экономикасын келеңсіз сыртқы факторлардан қорғау үшін қаржы резервтерін шоғырлагдырады.Сөйтіп,Ұлттық қор жинақтау және тұрақтандыру функцияларын жүзеге асырады.
Жинақтау функциясы материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржы активтерімен өзге де муліктің жинақталуын және тәуекелдің деңгейін бірқалыпты болған кезде ұзақ мерзімді перспективада Ұлттық қор активтерінің кірістілігін қамтамасыз етеді.
Тұрақтандыру функциясы Ұлттық қордың активтерінің өтімділігінің жеткілікті деңгейін ұстап тұруға арналған.Қордың
тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын бір бөлігі кепілдік берілген трансфертті қамтамасыз етуге қажетті мөлшерде анықталады.
Ұлттық қордың түсімі мен жұмсалуы ұлттық және шетелдік валютамен жүргізіледі.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорының операциялар жөніндегі есебі мен есептемесі ұлттық валютамен жүзеге асырылады.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды ұлттық банк пен үкімет арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттың негізінде Қазақстан Респудликасының Ұлттық банкі жүзеге асырады.
Тақырып 8 Қазақстан Республикасы Ұлттық қордың есептілігі мен активтері
1.ҚР Ұлттық қордың есептілігі мен бюджет түсімдері
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
3. Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
4. Ұлттық қор үшiн жинақтарды қалыптастырудың оңтайлы үлгiсi
5. Ұлттық қордың активтерiн пайдалану
6.Ұлттық қордың активтерін басқару
Үкіметтің Ұлттық банктегі шотында шоғырландырылатын, мемлекеттің қаржы
активі түріндегі,сондай ақ материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге
мүлік түріндегі активтері Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры болып
табылады.Ұлттық қор мемлекеттің қорланымдарын қалыптастыру,сонымен бірге
дүниежүзілік бағалардың жағдаятына республикалық және жергілікті
бюджеттердің тәуелдігін төмендету мақсатында жасалады.Ол мемлекеттің
тұрақты әлеуметтік экономикалық дамуын қамтамасыз етуге,қаржы активтерінің
және материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге мүліктердің
қорлануына,экономиканың мұнай секторына тәуелдігін және қолайсыз сыртқы
факторлардың ықпалын төмендетуге арналған.
Яғни Қазақстанның Ұлттық қорын қалыптастыру болашақ ұрпақ үшін және елдің
экономикасын келеңсіз сыртқы факторлардан қорғау үшін қаржы резервтерін
шоғырлагдырады.Сөйтіп,Ұлттық қор жинақтау және тұрақтандыру функцияларын
жүзеге асырады.
Жинақтау функциясы материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржы
активтерімен өзге де муліктің жинақталуын және тәуекелдің деңгейін
бірқалыпты болған кезде ұзақ мерзімді перспективада Ұлттық қор активтерінің
кірістілігін қамтамасыз етеді.
Тұрақтандыру функциясы Ұлттық қордың активтерінің өтімділігінің
жеткілікті деңгейін ұстап тұруға арналған.Қордың
тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын бір бөлігі
кепілдік берілген трансфертті қамтамасыз етуге қажетті мөлшерде анықталады.
Ұлттық қордың түсімі мен жұмсалуы ұлттық және шетелдік валютамен
жүргізіледі.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорының операциялар жөніндегі есебі
мен есептемесі ұлттық валютамен жүзеге асырылады.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды ұлттық
банк пен үкімет арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттың
негізінде Қазақстан Респудликасының Ұлттық банкі жүзеге асырады.
Мыналар Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
болып табылады:
Ұлттық қорға жіберілетін бюджет түсімдері.Бұл түсімдер:
1. Мұнай секторы кәсіпорындарынан тура салықтардан (жегілікті
бюджеттердің есебіне жатқызылатын салықтарды қоспағанда)
құралады,оларға: корпорациялық табыс салығы; үстеме пайдаға салынатын
салық; бонустар; роялити; өнімді бөлу бойынша үлес; экспортталған ішкі
мұнайға,газ конденсатына рента салығы жатады;
2. Республикалық меншіктегі және тау кен өндіру мен өңдеу салаларына
жататын мемлекеттік мүлікті жекешелендіруден түсетін мүліктерден;
есебінен айқындалатын республикалық бюджеттен берілетін трансферттер;
3. ауыл шаруышылығы арналымындағы жер учаскелерін сатудан түскетін
түсімдерден тұрады;
4. Ұлттық қорды басқарудан түсетін инвестициялық кірістер. Бұл
кірістер,материалдық активтерді қоспағанда,Ұлттық қоры шетелдік қаржы
құралдарына орналастырудан құрылады;
5. Қазақсиан Республикасының заңнамасымен тиым салынбаған өзге де
түсімдер мен кірістер.
Қаражаттарды Ұлттық қорға есептеу тәртібін Үкімет анықтайды.
Ұлттық қордың қаражаттары:
1. Ұлттық қордан республикалық бюджетке тиісті қаржы жылына арналған
дамудың бюджеттік бағдарламаларын (ішкі бағдарламаларын) іске асыруға
арналған кепілдік берілген трансфер түрінде;
2. Ұлттық қордан республикалық бюджетке Қазақстан Республикасының
Президенті айқындайтын мақсаттарға берілетін нысаналы трансферттер
түрінде;
3. Ұлттық қорды басқаруға және жыл сайын аудит өткізуге байланымты
шығыстарды жабуға жұмсалады;
Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры:
1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сақталуын;
2. Ұлттық қордың жеткілікті өтімділік деңгейін ұстап тұруды;
3. тәуекел деңгейі қалыпты болған жағдайда ұзақ мерзімді перспективада
Ұлттық қор кірістілігінің жоғары деңгейін ұстап тұру;
4. Ұзақ мерзімді перспективада инвестициялық кірістер алуды
қамтамасыз ету мақсатында,рұқсат етілген шетелдік қаржы құралдарына
орналастырылады;
Материалдық активтерді қоспағанда рұқсат етілген құралдарының және
тізбесін Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің
ұсынысы бойынша Ұлттық банкпен Үкімет айқындайды.
Ұлттық қорды жеке және заіды тұлғаларға кредит беруге және
міндетттемелердің орындалуын қамтамасыз ету ретінде пайдалануға болмайды.
Ұлттық қордан кепілдік берілген трансферт мөлшері республиеалық
бюджетті әзірлейтін жыл алдындағы қаржы жылының соңындағы жағдай бойынша
Ұлттық қор активтерінің үштен бір бөлігінен аспауға тиіс.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан үш жылдық кезеңге арналған
кепілдік берілген трансферт мөлшері үкімет
Белгілеген тәртіппен айқындалады және Қазақстан Республикасы заңымен
бекітіледі.
Активтерді Ұлттық қордың есебіне жатқызу және Ұлттық қорды пайдалану
тәртібін Қазақстан Республикасы Үкіметі айқындайды.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін немесе бұл қордан
алынатын активтер Ұлттық банк белгілеген тәртіппен айырбастауға немесе
қайта айырбастауға жатады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңес
Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын тиімді пайдалану
және оны, материалдық емес актиытерді қоспағанда, шетелдік қаржы
құралдарына орналастыру жөнінде ұсыныстар талдап жасайтын консультациялық
кеңесші орган болып табылады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің
функциялары:
1. Ұлттық қорды қалыптастыру мен пайдалану тиімділігін арттыру жөнінде
ұсыныстар талдап жасау;
2. Ұлттық қорды пайдалану көлемдері мен бағыттары жөніндегі ұсыныстарды
қарау және талдап жасау;
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын орналастыру үшін, материалдық
емес активтерді қоспағанда, рұқсат етілген
шетелдік қаржы құралдарының тізбесі жөнінде ұсыныстар талдап жасау
болып табылады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңесті құру
туралы шешімді,оның құрамы мен ол Қазақстан Республикасының Президенті
бекітеді.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдалануы туралы жылдық есепті
Қазақстан Республикасының Үкіметі Ұлттық қор
аудитінің нәтижелерін қоса отырып, жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылдың 1-
сәуіріне дейін Ұлттық банкпен бірлесіп жасайды және оны Ұлттық банкпен
бірлесе отырып жыл сайын ағымдағы жылдың 1-сәуірінен кешіктірмей
Президентке бекітуге табыс етеді.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдаланылуы туралы жылдық есепті
Президент бекіткеннен кейін Үкімет оны ақпарат ретінде Қазақстан
Республикасының Парламентіне ұсынады.
Ұлттық қорды басқаруға байланысты қызметтің транспаренттілігін
қамтамасыз етумақсатында жылсайын аудит жүргізіледі. Аудиторды немесе
аудиторлық ұйымды таңдау конкурстық негізде Қазақстан Республикасының
мемлекеттік сатып алу заңнамасына сай жүзеге асырылады.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдалану туралы жылдық есеп және
аудит жүргізудің нәтижелері туралы ақпарат құралдарында жарияланады.
Қордың қалыптастырылуы және пайдалану туралы жылдық есепте:
1. Ұлттық қордың түсімдері мен пайдалануы туралы есеп;
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің
3. Ұлттық қорды басқару жөніндегі өзге мәліметтер болуы тиіс.
Қордың активтері айрықша шетелдік валюталарда номиналдандырылған
шетелдік қаржы құралдарына инвестицияланады.
Тұрақтандыру портфелі жоғары кредиттік рейтингі бар елдердің
ақша рыногының сенімді активтеріне инвестицияланады.
Жинақтау портфелі әртараптандыру және ұзақ мерзімді перспективада
баршама жоғарырақ табыстылық алу мақсаттарында дүние жүзінің дамыған
елдерінде айналысқа түскен борышқорлық,
сондай-ақ үлестік қаржы құралдарына инвестийияланады.
Ұлттық қор да бюджеттік және макроэкономикалық тұрақтылықты
қамтамасыз етуге шақырады.Индустриялдық-инновациялық даму стратегиясында
қаланған экономиканы әртараптандыру жөніндегі мәселелерді шешуге
көмектесуі,сондай-ақ болашақ ұрпақтарға Қазақстанның мұнай ресурстарының
игіліктерін пайдалануға мүмкіндік беруі тиіс.
Қор активтері шетел банктерінің (ABN AMRO Bank, State Steet Bank,
Deutche Bank, Citibank, HSBC) бағалы қағаздарына орналастырылған. Қор
табысы толымдылығы көбінесе қолайлы сыртқы экономикалық конъюнктурамен және
ұзақ уақыт бағаның мұнайға жоғары болуымен байланысты болып отыр.
Бюджет кодексіне сай Ұлттық қорды толтырудың көздері республикалық
бюджеттен түсетін трансферттер, сондай-ақ шикізат секторынан түсетін нақты
түсімдердің олардың жоспарланғанынан асып түсу көлемі болып табылады.
Сөйтіп қорлардың қалыптасу көздері жеткілікті болғанымен бірақ бұл оның
тұрақты толымдылығына кепілдік бермейді.
Инвестициялық кірістердіңбірде болуы, бірде болмай қалуы мүмкін,
сондықтан қордың инвестициялық кірістері оған түсетін түсімдердің тұрақты
көзі ретінде қарастырылмайды.
Мемлекеттік бюджеттен берілетін трансферттер сияқты көзіне келетін
болсақ мұнай мен металдарға бағаның ұзақ уақыт төмендеуі кезінде олар
едәуір қысқарады. Бұл жағдайда, керісінше, Ұлттық қордың қаражатынан
бюджеттің ысыраптарын өтеуге тура келеді. Мемлекеттік меншікті
жекешелендіруден түсетін кірістер мен бонустар біржолғы болып табылады,
олар да қорды қалыптастырудың тұрақты көзі деп атауға болмайды.
3.Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
Ұлттық қордың қаражатын жинақтау
Әлемдiк тәжiрибенi талдау жинақтаулар үшiн қандай да бiр белгiленген
шек болмайтынын және көптеген елдер қол жеткiзiлген жинақ көлемiне
қарамастан жинақтау саясатын жалғастырып отырғанын көрсетедi. Мәселен,
әртүрлi уақытта Норвегияда Қор активтерiнiң деңгейi ел IЖӨ-iнiң жартысынан
асты, ал Аляскада штаттың бүкiл IЖӨ-iн, Кувейтте IЖӨ-нiң үш жарым бөлiгiн,
Оманда IЖӨ-нiң бестен бiр бөлiгiн құрайды. Қазақстанда 3 жыл iшiнде Ұлттық
қорда IЖӨ-нiң шамамен 12%-i жинақталды.
Ұлттық қорда жоғары баға конъюнктурамен туындаған қосымша түсiмдер
шоғырланғандықтан, Ұлттық Қордың ең жоғары мөлшерi шектеле алмайды. Оның
үстiне Ұлттық қордың жинақтаушы қызметiн атқару үшiн төмендетiлмейтiн
қалдық белгiленедi.
Ұлттық қордың қалыптасуы сол сияқты бiржолғы сипаттағы (республикалық
меншiктегi және тау-кен өндiру мен ұқсату салаларындағы мемлекеттiк мүлiктi
жекешелендiру, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерiн сату) не
түсiмдер көлемi бойынша тұрақты емес (мұнай секторының түсiмдерi) кiрiстер
көзi есебiнен жүзеге асырылуы тиiс, оның мөлшерi едәуiр шекте ауытқуы
мүмкiн, ол осымен Қазақстанның бюджет саясатына елеулi ықпал жасайды.
Осылайша, Ұлттық қорды қалыптастырудың негiзгi көздерi мыналар болып
табылады деп болжанады:
корпорациялық табыс салығы, үстеме пайдаға салынатын салық,
роялтилер, бонустар, өнiмдi бөлу жөнiндегi үлес, экспортталатын шикi
мұнайға, газ конденсатына салынатын ренталық салық, өнiмдi бөлу туралы
келiсiмшарт бойынша қызметтi жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының
қосымша төлемi жататын мұнай секторы кәсiпорындарынан түсетiн тiкелей
салықтар (жергiлiктi бюджеттерге есептелетiн салықтарды қоспағанда), сондай-
ақ мұнай секторы кәсiпорындары жүргiзетiн операциялардан түсетiн басқа да
түсiмдер, оның iшiнде мұнай келiсiмшарттарының талаптарын бұзғаны үшiн
түсетiн түсiмдер (жергiлiктi бюджеттерге есептелетiн түсiмдердi
қоспағанда). Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мұнай
секторы кәсiпорындары төлейтiн салықтардың басқа түрлерi және бюджетке
басқа да мiндеттi төлемдер тиiстi бюджеттерге есептелуге жатады. Бұл ретте
мұнай секторының кәсiпорындарына тiзбеде айқындалатын мұнай операцияларымен
айналысатын, сондай-ақ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.ҚР Ұлттық қордың есептілігі мен бюджет түсімдері
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
3. Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
4. Ұлттық қор үшiн жинақтарды қалыптастырудың оңтайлы үлгiсi
5. Ұлттық қордың активтерiн пайдалану
6.Ұлттық қордың активтерін басқару
Үкіметтің Ұлттық банктегі шотында шоғырландырылатын, мемлекеттің қаржы
активі түріндегі,сондай ақ материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге
мүлік түріндегі активтері Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры болып
табылады.Ұлттық қор мемлекеттің қорланымдарын қалыптастыру,сонымен бірге
дүниежүзілік бағалардың жағдаятына республикалық және жергілікті
бюджеттердің тәуелдігін төмендету мақсатында жасалады.Ол мемлекеттің
тұрақты әлеуметтік экономикалық дамуын қамтамасыз етуге,қаржы активтерінің
және материалдық емес активтерді қоспағанда,өзге мүліктердің
қорлануына,экономиканың мұнай секторына тәуелдігін және қолайсыз сыртқы
факторлардың ықпалын төмендетуге арналған.
Яғни Қазақстанның Ұлттық қорын қалыптастыру болашақ ұрпақ үшін және елдің
экономикасын келеңсіз сыртқы факторлардан қорғау үшін қаржы резервтерін
шоғырлагдырады.Сөйтіп,Ұлттық қор жинақтау және тұрақтандыру функцияларын
жүзеге асырады.
Жинақтау функциясы материалдық емес активтерді қоспағанда, қаржы
активтерімен өзге де муліктің жинақталуын және тәуекелдің деңгейін
бірқалыпты болған кезде ұзақ мерзімді перспективада Ұлттық қор активтерінің
кірістілігін қамтамасыз етеді.
Тұрақтандыру функциясы Ұлттық қордың активтерінің өтімділігінің
жеткілікті деңгейін ұстап тұруға арналған.Қордың
тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын бір бөлігі
кепілдік берілген трансфертті қамтамасыз етуге қажетті мөлшерде анықталады.
Ұлттық қордың түсімі мен жұмсалуы ұлттық және шетелдік валютамен
жүргізіледі.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорының операциялар жөніндегі есебі
мен есептемесі ұлттық валютамен жүзеге асырылады.
Қазақсиан Республикасының Ұлттық қорын сенімгерлік басқаруды ұлттық
банк пен үкімет арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттың
негізінде Қазақстан Респудликасының Ұлттық банкі жүзеге асырады.
Мыналар Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қалыптастыру көздері
болып табылады:
Ұлттық қорға жіберілетін бюджет түсімдері.Бұл түсімдер:
1. Мұнай секторы кәсіпорындарынан тура салықтардан (жегілікті
бюджеттердің есебіне жатқызылатын салықтарды қоспағанда)
құралады,оларға: корпорациялық табыс салығы; үстеме пайдаға салынатын
салық; бонустар; роялити; өнімді бөлу бойынша үлес; экспортталған ішкі
мұнайға,газ конденсатына рента салығы жатады;
2. Республикалық меншіктегі және тау кен өндіру мен өңдеу салаларына
жататын мемлекеттік мүлікті жекешелендіруден түсетін мүліктерден;
есебінен айқындалатын республикалық бюджеттен берілетін трансферттер;
3. ауыл шаруышылығы арналымындағы жер учаскелерін сатудан түскетін
түсімдерден тұрады;
4. Ұлттық қорды басқарудан түсетін инвестициялық кірістер. Бұл
кірістер,материалдық активтерді қоспағанда,Ұлттық қоры шетелдік қаржы
құралдарына орналастырудан құрылады;
5. Қазақсиан Республикасының заңнамасымен тиым салынбаған өзге де
түсімдер мен кірістер.
Қаражаттарды Ұлттық қорға есептеу тәртібін Үкімет анықтайды.
Ұлттық қордың қаражаттары:
1. Ұлттық қордан республикалық бюджетке тиісті қаржы жылына арналған
дамудың бюджеттік бағдарламаларын (ішкі бағдарламаларын) іске асыруға
арналған кепілдік берілген трансфер түрінде;
2. Ұлттық қордан республикалық бюджетке Қазақстан Республикасының
Президенті айқындайтын мақсаттарға берілетін нысаналы трансферттер
түрінде;
3. Ұлттық қорды басқаруға және жыл сайын аудит өткізуге байланымты
шығыстарды жабуға жұмсалады;
Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры:
1. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сақталуын;
2. Ұлттық қордың жеткілікті өтімділік деңгейін ұстап тұруды;
3. тәуекел деңгейі қалыпты болған жағдайда ұзақ мерзімді перспективада
Ұлттық қор кірістілігінің жоғары деңгейін ұстап тұру;
4. Ұзақ мерзімді перспективада инвестициялық кірістер алуды
қамтамасыз ету мақсатында,рұқсат етілген шетелдік қаржы құралдарына
орналастырылады;
Материалдық активтерді қоспағанда рұқсат етілген құралдарының және
тізбесін Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің
ұсынысы бойынша Ұлттық банкпен Үкімет айқындайды.
Ұлттық қорды жеке және заіды тұлғаларға кредит беруге және
міндетттемелердің орындалуын қамтамасыз ету ретінде пайдалануға болмайды.
Ұлттық қордан кепілдік берілген трансферт мөлшері республиеалық
бюджетті әзірлейтін жыл алдындағы қаржы жылының соңындағы жағдай бойынша
Ұлттық қор активтерінің үштен бір бөлігінен аспауға тиіс.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан үш жылдық кезеңге арналған
кепілдік берілген трансферт мөлшері үкімет
Белгілеген тәртіппен айқындалады және Қазақстан Республикасы заңымен
бекітіледі.
Активтерді Ұлттық қордың есебіне жатқызу және Ұлттық қорды пайдалану
тәртібін Қазақстан Республикасы Үкіметі айқындайды.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына түсетін немесе бұл қордан
алынатын активтер Ұлттық банк белгілеген тәртіппен айырбастауға немесе
қайта айырбастауға жатады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңес
Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын тиімді пайдалану
және оны, материалдық емес актиытерді қоспағанда, шетелдік қаржы
құралдарына орналастыру жөнінде ұсыныстар талдап жасайтын консультациялық
кеңесші орган болып табылады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің
функциялары:
1. Ұлттық қорды қалыптастыру мен пайдалану тиімділігін арттыру жөнінде
ұсыныстар талдап жасау;
2. Ұлттық қорды пайдалану көлемдері мен бағыттары жөніндегі ұсыныстарды
қарау және талдап жасау;
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын орналастыру үшін, материалдық
емес активтерді қоспағанда, рұқсат етілген
шетелдік қаржы құралдарының тізбесі жөнінде ұсыныстар талдап жасау
болып табылады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңесті құру
туралы шешімді,оның құрамы мен ол Қазақстан Республикасының Президенті
бекітеді.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдалануы туралы жылдық есепті
Қазақстан Республикасының Үкіметі Ұлттық қор
аудитінің нәтижелерін қоса отырып, жыл сайын есепті жылдан кейінгі жылдың 1-
сәуіріне дейін Ұлттық банкпен бірлесіп жасайды және оны Ұлттық банкпен
бірлесе отырып жыл сайын ағымдағы жылдың 1-сәуірінен кешіктірмей
Президентке бекітуге табыс етеді.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдаланылуы туралы жылдық есепті
Президент бекіткеннен кейін Үкімет оны ақпарат ретінде Қазақстан
Республикасының Парламентіне ұсынады.
Ұлттық қорды басқаруға байланысты қызметтің транспаренттілігін
қамтамасыз етумақсатында жылсайын аудит жүргізіледі. Аудиторды немесе
аудиторлық ұйымды таңдау конкурстық негізде Қазақстан Республикасының
мемлекеттік сатып алу заңнамасына сай жүзеге асырылады.
Ұлттық қордың қалыптастырылуы және пайдалану туралы жылдық есеп және
аудит жүргізудің нәтижелері туралы ақпарат құралдарында жарияланады.
Қордың қалыптастырылуы және пайдалану туралы жылдық есепте:
1. Ұлттық қордың түсімдері мен пайдалануы туралы есеп;
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің
3. Ұлттық қорды басқару жөніндегі өзге мәліметтер болуы тиіс.
Қордың активтері айрықша шетелдік валюталарда номиналдандырылған
шетелдік қаржы құралдарына инвестицияланады.
Тұрақтандыру портфелі жоғары кредиттік рейтингі бар елдердің
ақша рыногының сенімді активтеріне инвестицияланады.
Жинақтау портфелі әртараптандыру және ұзақ мерзімді перспективада
баршама жоғарырақ табыстылық алу мақсаттарында дүние жүзінің дамыған
елдерінде айналысқа түскен борышқорлық,
сондай-ақ үлестік қаржы құралдарына инвестийияланады.
Ұлттық қор да бюджеттік және макроэкономикалық тұрақтылықты
қамтамасыз етуге шақырады.Индустриялдық-инновациялық даму стратегиясында
қаланған экономиканы әртараптандыру жөніндегі мәселелерді шешуге
көмектесуі,сондай-ақ болашақ ұрпақтарға Қазақстанның мұнай ресурстарының
игіліктерін пайдалануға мүмкіндік беруі тиіс.
Қор активтері шетел банктерінің (ABN AMRO Bank, State Steet Bank,
Deutche Bank, Citibank, HSBC) бағалы қағаздарына орналастырылған. Қор
табысы толымдылығы көбінесе қолайлы сыртқы экономикалық конъюнктурамен және
ұзақ уақыт бағаның мұнайға жоғары болуымен байланысты болып отыр.
Бюджет кодексіне сай Ұлттық қорды толтырудың көздері республикалық
бюджеттен түсетін трансферттер, сондай-ақ шикізат секторынан түсетін нақты
түсімдердің олардың жоспарланғанынан асып түсу көлемі болып табылады.
Сөйтіп қорлардың қалыптасу көздері жеткілікті болғанымен бірақ бұл оның
тұрақты толымдылығына кепілдік бермейді.
Инвестициялық кірістердіңбірде болуы, бірде болмай қалуы мүмкін,
сондықтан қордың инвестициялық кірістері оған түсетін түсімдердің тұрақты
көзі ретінде қарастырылмайды.
Мемлекеттік бюджеттен берілетін трансферттер сияқты көзіне келетін
болсақ мұнай мен металдарға бағаның ұзақ уақыт төмендеуі кезінде олар
едәуір қысқарады. Бұл жағдайда, керісінше, Ұлттық қордың қаражатынан
бюджеттің ысыраптарын өтеуге тура келеді. Мемлекеттік меншікті
жекешелендіруден түсетін кірістер мен бонустар біржолғы болып табылады,
олар да қорды қалыптастырудың тұрақты көзі деп атауға болмайды.
3.Ұлттық қордың қаражаттарын қалыптастыру
Ұлттық қордың қаражатын жинақтау
Әлемдiк тәжiрибенi талдау жинақтаулар үшiн қандай да бiр белгiленген
шек болмайтынын және көптеген елдер қол жеткiзiлген жинақ көлемiне
қарамастан жинақтау саясатын жалғастырып отырғанын көрсетедi. Мәселен,
әртүрлi уақытта Норвегияда Қор активтерiнiң деңгейi ел IЖӨ-iнiң жартысынан
асты, ал Аляскада штаттың бүкiл IЖӨ-iн, Кувейтте IЖӨ-нiң үш жарым бөлiгiн,
Оманда IЖӨ-нiң бестен бiр бөлiгiн құрайды. Қазақстанда 3 жыл iшiнде Ұлттық
қорда IЖӨ-нiң шамамен 12%-i жинақталды.
Ұлттық қорда жоғары баға конъюнктурамен туындаған қосымша түсiмдер
шоғырланғандықтан, Ұлттық Қордың ең жоғары мөлшерi шектеле алмайды. Оның
үстiне Ұлттық қордың жинақтаушы қызметiн атқару үшiн төмендетiлмейтiн
қалдық белгiленедi.
Ұлттық қордың қалыптасуы сол сияқты бiржолғы сипаттағы (республикалық
меншiктегi және тау-кен өндiру мен ұқсату салаларындағы мемлекеттiк мүлiктi
жекешелендiру, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерiн сату) не
түсiмдер көлемi бойынша тұрақты емес (мұнай секторының түсiмдерi) кiрiстер
көзi есебiнен жүзеге асырылуы тиiс, оның мөлшерi едәуiр шекте ауытқуы
мүмкiн, ол осымен Қазақстанның бюджет саясатына елеулi ықпал жасайды.
Осылайша, Ұлттық қорды қалыптастырудың негiзгi көздерi мыналар болып
табылады деп болжанады:
корпорациялық табыс салығы, үстеме пайдаға салынатын салық,
роялтилер, бонустар, өнiмдi бөлу жөнiндегi үлес, экспортталатын шикi
мұнайға, газ конденсатына салынатын ренталық салық, өнiмдi бөлу туралы
келiсiмшарт бойынша қызметтi жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының
қосымша төлемi жататын мұнай секторы кәсiпорындарынан түсетiн тiкелей
салықтар (жергiлiктi бюджеттерге есептелетiн салықтарды қоспағанда), сондай-
ақ мұнай секторы кәсiпорындары жүргiзетiн операциялардан түсетiн басқа да
түсiмдер, оның iшiнде мұнай келiсiмшарттарының талаптарын бұзғаны үшiн
түсетiн түсiмдер (жергiлiктi бюджеттерге есептелетiн түсiмдердi
қоспағанда). Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мұнай
секторы кәсiпорындары төлейтiн салықтардың басқа түрлерi және бюджетке
басқа да мiндеттi төлемдер тиiстi бюджеттерге есептелуге жатады. Бұл ретте
мұнай секторының кәсiпорындарына тiзбеде айқындалатын мұнай операцияларымен
айналысатын, сондай-ақ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz