Малды азықтандыру ерекшеліктері

І.Кіріспе
ІІ.Негігі бөлім.
А) Суалған сиырларды азықтандыру ерекшеліктері.
Б) Сауын сиырларды азықтандыру ерекшеліктері.
В) Аталық бұқаларды азықтандыру ерекшеліктері.
Г) Ірі қара малының төлін азықтандыру ерекшеліктері.
ІІІ. Қорытынды.
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Малды азықтандыру-олардың қоректенуін ғылыми түрде ұйымдастыру малды дүрыс азықтандыру арқылы организмдегі морфологиялық және функционалдық өзгерістерді бағыттап отыруға болады.
Мал шаруашылығы – кез келген мемлекеттің аграрлық секторының маңызды салаларының бірі. Оның халықтық-шаруашылық міндеті – халықты өмірге қажетті азық-түліктер: ет, сүт, жұмыртқамен және т.б.; ал өнеркәсіпке қажетті шикізат: жүн, былғары, тері, қыл, қылшық, қауырсын, түбітпен және т.б;құнды органикалық тыңайтқыш: көң құс саңғырығымен қамтамасыз ету. Сонымен қатар, жылқы, өгіз, қодас, бұғы сияқты жануарларды механикалық құралдарға қоса, ауыл шаруашылық және транспорттық жұмыстарға қолдану. Әлемнің көптеген елдерінде энергетикалық ресурстардың қымбаттауына байланысты мұның үлкен стратегиялық мәні бар. Мал шаруашылық өнімдері өндірісінің қанағатсыз жағдайы – қоғамдағы әлеуметтік шиеленісті сездіретін аса сезімді фактор.
Мал шаруашылығының дамуы үш факторға негізделеді. Оның біріншісі – мал басының тұқымдық қасиеттері, яғни генотипі: екіншісі – сол генотиптік қасиеттердің айқындалуына ең күшті әсер ететін сыртқы орта, яғни фенотиптік фактор болып табылатын қоректендіру мөлшері мен сапасы; үшіншісі – бағып-күту жағдайлары. Осылардың ішінде малдың жеке басының өсіп-жетілуі мен дамуына, яғни онтогенезі мен өнімділігіне қоректендіру факторларының ықпалы басым. Сондықтан мал басын сақтап, сапалы, мол өнім өндіру үшін азықтандыруды, яғни қоректенуін ұйымдастыруды ғылыми негізделген түрде жүргізу қажеттілігі айқындалады.
Ірі қара мал өсіру – ауылдық жерде өз бизнесіңізді бастауға жақсы мүмкіндік. ІҚМ өсірумен айналысу үшін бұл бизнестің барлық қыр-сырын жақсылап зерттеп алу керек.

1.Ірі қара шаруашылығы / Төреханов А.Ә., Каримов Ж.К., Даленов Ш.Д., Найманов Д.Қ., Жазылбеков Н.Ә. Оқулық. – А.: Триумф «Т», 2006. -183б.
2. Нұрғазы Қ.Ш. Мал шаруашылығы: оқулық жоғарғы оқу орындары үшін /Қ.Ш. Нұрғазы. – Алматы. Қайнар 2012. -93б.
3. www.kk.wikipedia.org/wiki/мал_шаруашылығы
4. Н. Омарқожаұлы, Б. Әкімбеков Мал шаруашылығы: оқулық жоғары оқу орындары үшін / Н. Омарқожаұлы, Б. Әкімбеков. - Алматы, 2001. - 161б.
5. Искакбаев Б.Б. Ірі қара шаруашылығы: оқулық жоғарғы оқу орындары үшін / Б.Б. Искакбаев. – Алматы. Қайнар 2006. -114б.
6. Төреханов А. Ә. Қазақстанда мал мен құс азықтандыру және азық дайындау технологиясы: оқулық жоғары оқу орындары үшін / А. Ә. Төреханов, Н. Ә. Жазылбеков, М. А. Кинеев. - Алматы, 1998. -167б.
7. Каримов Ж.К., Даленов Ш.Д., Найманов Д.Қ. Ірі қара шаруашылығы: оқулық . – Қостанай, 1996. -76б.
8. Мустафин О., Баракбаев Б. Мал шаруашылығы өнімдерінің технологиясы: оқулық жоғарғы оқу орындары үшін. – Алматы, 2002, 74б.
9. Барабанщиков Н.Б. Молочное дело: учебное пособие / Н.Б. Брабанщиков. – Москва. Колос 1991. 64с.
10. Каримов Ж.К. Қазақстанның сүтті сиыры: оқулық / Ж.К. Каримов. – Алматы. Қайнар 1979. -82б.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ.Негігі бөлім.
А) Суалған сиырларды азықтандыру ерекшеліктері.
Б) Сауын сиырларды азықтандыру ерекшеліктері.
В) Аталық бұқаларды азықтандыру ерекшеліктері.
Г) Ірі қара малының төлін азықтандыру ерекшеліктері.
ІІІ. Қорытынды.
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Малды азықтандыру-олардың қоректенуін ғылыми түрде ұйымдастыру малды дүрыс азықтандыру арқылы организмдегі морфологиялық және функционалдық өзгерістерді бағыттап отыруға болады.
Мал шаруашылығы - кез келген мемлекеттің аграрлық секторының маңызды салаларының бірі. Оның халықтық-шаруашылық міндеті - халықты өмірге қажетті азық-түліктер: ет, сүт, жұмыртқамен және т.б.; ал өнеркәсіпке қажетті шикізат: жүн, былғары, тері, қыл, қылшық, қауырсын, түбітпен және т.б;құнды органикалық тыңайтқыш: көң құс саңғырығымен қамтамасыз ету. Сонымен қатар, жылқы, өгіз, қодас, бұғы сияқты жануарларды механикалық құралдарға қоса, ауыл шаруашылық және транспорттық жұмыстарға қолдану. Әлемнің көптеген елдерінде энергетикалық ресурстардың қымбаттауына байланысты мұның үлкен стратегиялық мәні бар. Мал шаруашылық өнімдері өндірісінің қанағатсыз жағдайы - қоғамдағы әлеуметтік шиеленісті сездіретін аса сезімді фактор.
Мал шаруашылығының дамуы үш факторға негізделеді. Оның біріншісі - мал басының тұқымдық қасиеттері, яғни генотипі: екіншісі - сол генотиптік қасиеттердің айқындалуына ең күшті әсер ететін сыртқы орта, яғни фенотиптік фактор болып табылатын қоректендіру мөлшері мен сапасы; үшіншісі - бағып-күту жағдайлары. Осылардың ішінде малдың жеке басының өсіп-жетілуі мен дамуына, яғни онтогенезі мен өнімділігіне қоректендіру факторларының ықпалы басым. Сондықтан мал басын сақтап, сапалы, мол өнім өндіру үшін азықтандыруды, яғни қоректенуін ұйымдастыруды ғылыми негізделген түрде жүргізу қажеттілігі айқындалады.
Ірі қара мал өсіру - ауылдық жерде өз бизнесіңізді бастауға жақсы мүмкіндік. ІҚМ өсірумен айналысу үшін бұл бизнестің барлық қыр-сырын жақсылап зерттеп алу керек.

1.Суалған сиырларды азықтандыру ерекшеліктері.
Сиырды суалтқанда екі мақсат қойылады. Біріншіден, туар алдында жедел дами бастаған ұрықты барлық қажетті қоректік заттармен толық қамтамасыз ету. Өйткені бұзаудың болашақ өміршеңдігі, ауру-сырқатқа шалдықпай тез жетілуі және сақайған кезіндегі өнімділігі оның жатырда даму деңгейіне тығыз байланысты болады.
Екіншіден, сиырды суалтқан кезде, оның организмі төлдеуге , бұзаулағаннан кейін басталатын келесі сауылымға дейін дайын болуы көзделеді. Өйткені оңай суалған сүтпен сиыр денесінің қоректік, минералдық заттар қоры азайып, оларды толықтыру қажет.
Сиырды орташа суалту мерзімі 45-60 күнге созылады. Организмнің өсіп-жетілуі аяқталмаған құнажындар мен жоғары өнімді сиырларға бұл мерзімді біршама ұзартады. Ауырған немесе аықтаған сиырларға суалған кезеңді ұзартады.
Сиырларды суалтуды азықтандыру деңгейін өзгерту арқылы жүргізгендіктен, бірінші онкүндікте сиырдың сүт түзуін тежеу үшін негізгі азықтандыру норманың 80 процент көлемінде азықтандырады. Екінші онкүндікте азықтандыру деңгейін-кестеде келтірілген азықтандыру нормасына жеткізіп, үшінші және төртінші онкүндікте одан 20 процент арттырады. Бесінші онкүндікте қайта 100 процентке, алтыншыда 80 процентке түсіреді. Құнажындар мен күйі төмен сиырларға-кестеде келтірілген негізгі нормалық көрсеткіштерді қосымша салмақ қосып қондылығын арттыру үшін 1-2 азық өлшеміне (1 кг қосымша салмаққа) 5 азық өлшемі, 500 г қорытылатын протеин қажет есебінен жоғарылатады. Соған сәйкес сиыр рационындағы басқа да қоректік заттар көлемі жоғарылатады.
Буаз сиыр организмінде жүйке-қан жүйе жұмысы өзгеріп, сүт түзілуін қалыптастыратын орталықтың қызметі әлсірейді де, құрсақтағы бұзаудың өсуін қамтамасыз ететін орталықтың жұмысы күшейе түседі: сиырдың қоректік заттарға деген мұқтаждығы артады. Суалту кезінде буаз сиыр тәулігіне 800-900 г салмақ қосып жаңа туылған бұзау тірі салмағы енесінің салмағының 7-9 процентіне 800-900г салмаққа жетуге тиіс.
Суалған буаз сиырлар рационын таза сапалы азықтардан құратырады. Ластанып немесе шіріп, көгеріп бұзыла бастаған азықтар сиырға іш тастатуы мүмкін.
Буаз сиырларды тыңайтқыш қолданған жайылымда жайғанда, жайылым отының құрамын, әсіресе буаздыққа зиянды нитраттардың деңгейін бақылайды. Бұзаулауға 6-7 күн қалғанда рациондағы шырынды және құнарлы азықтарды күрт азайтып, 2-3 күн қалғанда толығымен алып тастап, азықтар мөлшерін тек тіршілікті қамтамасыз ететін деңгейде кемітеді. Бұзаулайтын күні алдына пішен салып қойып, жылы таза суға қорытылуы жеңіл жем араластырып ішкізеді. Суалған кезеңдегі сиырдың дұрыс азықтандырылғанын салмақ қосымы бойынша бақылайды. Бұл кезеңде сиырдың салмағы 10-12 пайызға артуы тиіс.

2.Сауын сиырларды азықтандыру ерекшеліктері
Бұзаулағаннан кейінгі алғашқы күндері сиыр сүтінің құрамы өзгешеленіп, уыз түрінде пайда болады. Уызда кәдімгі сүтпен салыстырғанда ақзат, қанттар, минералды заттар, каротин және витаминдер мөлшері көп бөлініп, жеңіл қорытылатын құрғақ заты жоғары болады. Жаңа туған бұзауды неғұрлым өз енесінің уызымен ерте ауыздандырса соғұрлым ол ауруға шалдықпай, ас қорытуды жақсартып, тез өсіп жетіледі.
Сауымның алғашқы кезеңін иіту, сүтейту кезеңі дейді. Иіту барысында сауылған сүт мөлшері күнделікті өсіп отырады. Оны қамтамасыз ету үшін сиырды сүт қосымына керек қосымша қоректік заттармен қамтьамасыз етеді.
Сауымның алғашқы иіту кезеңінде сиыр сүттілігін мейілінше тез арада молайту үшін басқа да шаралар қолданады. Шаруашылықта сиырларды алғашқы сауымда сүтейіп, жоғары өнімділікке тез жетуіне қарай сұрыптайды. Жылына 2500-3000 кг сүт беретін 480-500 кг-дық сиырларды дұрыс азықтандырып иіткенде алғашқы сиыр сауымда қосымша 800-1000кг, ал одан кейінгісінде 500-600 кг сүт өндіруге болады. Сауын басында желінген азықпен сүтке жұмсалатын организм шығыны қамтамасыз етілмейтіндіктен, сиыр денесінен сауылып, салмағы азаяды.
Бұзаулағаннан кейінгі алғашқы күндері сиырдың үйреншікті азықтарын біртіндеп ұлғайтып, тәбеті шапқанша беруге болады. Біртіндеп пішендеме, сүрлем ал жазғытұры- көк балауса береді.
Бұзаулайтын сиырлар буаздықтың соңғы кезінде жеке бөліп ұсталатындықтан, бұзаулағаннан кейінгі алғашқы күндері олардың азықтандырылуы жағдайын жекелеп қадағалайды. Рацион құнарлылығын ұлғайту үшін жаңа бұзаулаған сиырларға нақтылы сүттілігіне қарай құнарлы азық мөлшерін 2-3 кг-ға көбейтіп береді.
Жазғытұры сүтті сиыр рационын көк азыққа негіздейді. Сүттілігіне қарай жем береді. Жоғары өнімді сиырлар сауу мерзімінде (8-10 минутта) бос жемнің 2-2,5 ккал, түйіршіктелген жемнің 3 кг жеп үлгеретінін ескереді.
Өнімділігіне байланысты сауымның алғашқы айларындағы сиырды иітуге бағытталған рациондар құрамы келесі 26-шы кестеде келтірілген.
Рацион құрамындағы сүрлемнің бір бөлігін не толығымен пішендемемен, ал жазғытұры ірі азықпен, шырынды азықтарды көк азықпен алмастыруға болады. Құрастырылған рациондарда қант-протеин ара-қатынасы 0,9-1,1, ал крахмалдың қантқа қатынасы 1,3-1,5 аралығында болуға тиіс.
Осыдан әрі сауымның келесі- жоғары өнімділік, чғни қызған кезеңі басталады. Сиырдан сауылатын сүттің негізгі бөлігі осы кезде алынады. Сондықтан бұзаулағаннан кейін сиырды тез арада иітіп, жоғары сүттілікке жеткізіп, сауымының қызған кезеңін мейлінше созу көзделеді. Жақсы азықтандыру нәтижесінде сиыр сүттілігінің 8-10 проценттің орнына айына тек 3-4 процентке дейін кемуін қамтамасыз етуге болады. Бұл кезеңде сиырды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.