Деректер базасын құру және онымен жұмыс істеу
Мазмұны
Есептің қойылымы
I . Кіріспе 4
Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II. Негізгі бөлім 6
2.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру.
2.2 BDE Administrator.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру.
2.4 Кіру құжаттары.
Программаны орындау барысы.
Paradox форматының кестелері.
Компоненттер парағы.
Кестенің қасиетін беру.
2.5 Шығу құжаттары.
Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын жобалар құру.
2.6 Программалық жабдықталуы.
III Қорытынды 29
IV Программа листингі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
V Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .32
Есептің қойылымы
I . Кіріспе 4
Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II. Негізгі бөлім 6
2.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру.
2.2 BDE Administrator.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру.
2.4 Кіру құжаттары.
Программаны орындау барысы.
Paradox форматының кестелері.
Компоненттер парағы.
Кестенің қасиетін беру.
2.5 Шығу құжаттары.
Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын жобалар құру.
2.6 Программалық жабдықталуы.
III Қорытынды 29
IV Программа листингі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
V Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .32
Кіріспе
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат:
1) Қайшылықсыз;
2) Артықсыз;
3) Тұтас
болуы керек.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға, жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған DELPHI құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ – барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер базасында орналасады. Егер бір мәліметтер базасына бірнеше қолданушылар бір мезгілде қатынас жасаса, әрбір қолданушының компьютерінде өзінің локальді МББЖ – нің көшірмесі болуы керек.
Тораптық МББЖ – ге файл – серверлік, клиент – серверлік, бөлінген МББЖ – лар жатады. Осы жүйенің негізгі атрибуты болып, торап саналады. Торап – бірнеше компьютерлерді байланыстырып, бір дерекпен бірнеше қолданушылардың корпоративті жұмысын қамтамасыз етеді.
Көпқолданбалы МББЖ – ақпараттық жүйе құруға мүмкіндік береді. Көпқолданбалы МББЖ – леріне: Oracle, Informix, SyBase, Microsoft SQL Server, InterBase және т.б. жатады.
DELPHI – ді кәдімгі МББЖ деп айтуға, оның өзінің кестелік форматының болмауы (деректерді сипаттау тілі) бөгет жасайды. Сондықтан ол басқа МББЖ кестелік форматын қолданады. Мысалы: dBase, Paradox, InterBase.
Бұны бірақ та жетіспеушілігі деп те айтуға болмайды, себебі аталған форматтар өздерін жақсы қолданушылық қабілетін көрсетті. Сонда да DELPHI мүмкіншіліктерінен қалыспайды, кей – кезде олардан асып та тұрады.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес бейнелейтін мәліметтерді іріктеу, оларды реттеу, сосын шығаратын құрылғыға беру немесе байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік береді:
• Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
• Кестеден бір немесе бірнеше жазбаны қою;
• Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
• Берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ – нің тағы бір функциясы – мәліметтерді басқару. Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету.
МББЖ – ның екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және оның объектілірін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе одан мәліметтер алу үшін бұрын дайындалған объектілер пайдаланылады.
Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді.Базаны құрушылар базаны нақты мәліметтермен толтырмайды. База объектілерін қалау кезеңін де үлгілік мәліметтер мен эксперименттік толтыру бұған қосылмайды.
Базаны пайдаланушы – формалардың көмегімен оны ақпаратпен толтырады, мәліметтерді сұрау салулардың көмегімен өңдейді және қорытындыны нәтижелік кестелер мен есептер түрін де алады.
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат:
1) Қайшылықсыз;
2) Артықсыз;
3) Тұтас
болуы керек.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға, жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған DELPHI құралы локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ – барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер базасында орналасады. Егер бір мәліметтер базасына бірнеше қолданушылар бір мезгілде қатынас жасаса, әрбір қолданушының компьютерінде өзінің локальді МББЖ – нің көшірмесі болуы керек.
Тораптық МББЖ – ге файл – серверлік, клиент – серверлік, бөлінген МББЖ – лар жатады. Осы жүйенің негізгі атрибуты болып, торап саналады. Торап – бірнеше компьютерлерді байланыстырып, бір дерекпен бірнеше қолданушылардың корпоративті жұмысын қамтамасыз етеді.
Көпқолданбалы МББЖ – ақпараттық жүйе құруға мүмкіндік береді. Көпқолданбалы МББЖ – леріне: Oracle, Informix, SyBase, Microsoft SQL Server, InterBase және т.б. жатады.
DELPHI – ді кәдімгі МББЖ деп айтуға, оның өзінің кестелік форматының болмауы (деректерді сипаттау тілі) бөгет жасайды. Сондықтан ол басқа МББЖ кестелік форматын қолданады. Мысалы: dBase, Paradox, InterBase.
Бұны бірақ та жетіспеушілігі деп те айтуға болмайды, себебі аталған форматтар өздерін жақсы қолданушылық қабілетін көрсетті. Сонда да DELPHI мүмкіншіліктерінен қалыспайды, кей – кезде олардан асып та тұрады.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес бейнелейтін мәліметтерді іріктеу, оларды реттеу, сосын шығаратын құрылғыға беру немесе байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік береді:
• Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
• Кестеден бір немесе бірнеше жазбаны қою;
• Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
• Берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ – нің тағы бір функциясы – мәліметтерді басқару. Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету.
МББЖ – ның екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және оның объектілірін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе одан мәліметтер алу үшін бұрын дайындалған объектілер пайдаланылады.
Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді.Базаны құрушылар базаны нақты мәліметтермен толтырмайды. База объектілерін қалау кезеңін де үлгілік мәліметтер мен эксперименттік толтыру бұған қосылмайды.
Базаны пайдаланушы – формалардың көмегімен оны ақпаратпен толтырады, мәліметтерді сұрау салулардың көмегімен өңдейді және қорытындыны нәтижелік кестелер мен есептер түрін де алады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Под редакцией доктора технических наук А.Ф.Черняевского.
Автоматизированные обучающие системы на базе ЭВМ, Минск, Издательство БГУ им.В.И.Ленина, 1980 г.
2. Баронов В.В. и др. – М.: ИНФА – М, 2000. – 239 с. – (Серия “Секреты менеджмента”).
3. Драгныш Ю.Е., Учебное пособие, перевод с англ., Европейский гостиничный маркетинг, Финансы – Статистика, Москва,2004.
4. В.В.Фаронов DELPHI 5. Руководство программиста. Издательство “Нолидж”, Москва,2001.
5. В.Гофман, А.Хомоненко Работа с базами данных в DELPHI. Издательство “БХВ – Петербург”, Санкт - Петербург, 2000г.
6. А.М.Епанешников, В.А.Епанешников DELPHI база данных.
Издательство “ДИАЛОГ – МИФИ”, Москва, 2000г.
7. А.Я.Архангельский Прогамирование в DELPHI 7. Издательство “Бином”, Москва,2004г.
8. Электронный учебник по DELPHI 6.
9. “rambler.ru” және “google.ru” сайттары
1. Под редакцией доктора технических наук А.Ф.Черняевского.
Автоматизированные обучающие системы на базе ЭВМ, Минск, Издательство БГУ им.В.И.Ленина, 1980 г.
2. Баронов В.В. и др. – М.: ИНФА – М, 2000. – 239 с. – (Серия “Секреты менеджмента”).
3. Драгныш Ю.Е., Учебное пособие, перевод с англ., Европейский гостиничный маркетинг, Финансы – Статистика, Москва,2004.
4. В.В.Фаронов DELPHI 5. Руководство программиста. Издательство “Нолидж”, Москва,2001.
5. В.Гофман, А.Хомоненко Работа с базами данных в DELPHI. Издательство “БХВ – Петербург”, Санкт - Петербург, 2000г.
6. А.М.Епанешников, В.А.Епанешников DELPHI база данных.
Издательство “ДИАЛОГ – МИФИ”, Москва, 2000г.
7. А.Я.Архангельский Прогамирование в DELPHI 7. Издательство “Бином”, Москва,2004г.
8. Электронный учебник по DELPHI 6.
9. “rambler.ru” және “google.ru” сайттары
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Есептің қойылымы
I . Кіріспе 4
Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II. Негізгі бөлім 6
2.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру.
2.2 BDE Administrator.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру.
2.4 Кіру құжаттары.
Программаны орындау барысы.
Paradox форматының кестелері.
Компоненттер парағы.
Кестенің қасиетін беру.
2.5 Шығу құжаттары.
Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын жобалар құру.
2.6 Программалық жабдықталуы.
III Қорытынды 29
IV Программа
листингі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
V Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 32
Есептің қойылымы
Программаға арналған негізгі шарттар және оындау жолдар:
Бұл курстық жұмыстың мақсаты – деректер базасын құру және онымен жұмыс
істеу. Олардың қарым – қатынас құрып, оларға қойылған талаптарды жүзеге
асыру. Қатынастар құру барысында Реляциялық алгебра - операциясын
қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті
болуы тиіс;
2) Жолдың реттілігі маңызды емес;
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес;
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс;
Менің курстық жұмысымның негізгі мақсатым – мемлекеттер туралы жалпы
мағлұмат беру.
Мемлекеттер жайлы анықтаманы жасау – дүние жүзі мемлекеттері жайлы барлық
мағлұматтардың базасын кішкентай ғана компьютерлік бағдарламаға сыйғызу
десе де болады. БҰҰ әкімшілігі осыншама күрделі ақпарттарды осындай
мәліметтік программалық қамтама арқылы реттеп отыр.Жасалынған жоба
мемлекеттердің қандай да бір ретпен берілген тізімінен тұрады. Жобадағы
берілген деректерді пайдаланып мемлекет жөнінде толық мағлұматтарды алуға
болады.
Мемлекет туралы жалпы мәліметтер базасын құрудағы біздің мақсатымыз
- өте аз уақыт ішінде кез келген мемлекеттер жайлы толық, нақты
мәліметтерді алу.Сонымен қатар мәліметтер қорын пайдаланып, Delphi
ортасында жұмыс жасай білу керек.
Кіріспе
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез
кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге
сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат:
1) Қайшылықсыз;
2) Артықсыз;
3) Тұтас
болуы керек.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер
сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын
басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған DELPHI құралы
локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс
істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба
құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ – барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер
базасында орналасады. Егер бір мәліметтер базасына бірнеше қолданушылар бір
мезгілде қатынас жасаса, әрбір қолданушының компьютерінде өзінің локальді
МББЖ – нің көшірмесі болуы керек.
Тораптық МББЖ – ге файл – серверлік, клиент – серверлік, бөлінген МББЖ –
лар жатады. Осы жүйенің негізгі атрибуты болып, торап саналады. Торап –
бірнеше компьютерлерді байланыстырып, бір дерекпен бірнеше қолданушылардың
корпоративті жұмысын қамтамасыз етеді.
Көпқолданбалы МББЖ – ақпараттық жүйе құруға мүмкіндік береді.
Көпқолданбалы МББЖ – леріне: Oracle, Informix, SyBase, Microsoft SQL
Server, InterBase және т.б. жатады.
DELPHI – ді кәдімгі МББЖ деп айтуға, оның өзінің кестелік форматының
болмауы (деректерді сипаттау тілі) бөгет жасайды. Сондықтан ол басқа МББЖ
кестелік форматын қолданады. Мысалы: dBase, Paradox, InterBase.
Бұны бірақ та жетіспеушілігі деп те айтуға болмайды, себебі аталған
форматтар өздерін жақсы қолданушылық қабілетін көрсетті. Сонда да DELPHI
мүмкіншіліктерінен қалыспайды, кей – кезде олардан асып та тұрады.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын
құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды
реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс
арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес
бейнелейтін мәліметтерді іріктеу, оларды реттеу, сосын шығаратын құрылғыға
беру немесе байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға
мүмкіндік береді:
• Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
• Кестеден бір немесе бірнеше жазбаны қою;
• Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
• Берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ – нің тағы бір функциясы – мәліметтерді басқару.
Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол
жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау
және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету.
МББЖ – ның екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және
пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және
оның объектілірін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе
одан мәліметтер алу үшін бұрын дайындалған объектілер пайдаланылады.
Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс
берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді.Базаны құрушылар базаны
нақты мәліметтермен толтырмайды. База объектілерін қалау кезеңін де үлгілік
мәліметтер мен эксперименттік толтыру бұған қосылмайды.
Базаны пайдаланушы – формалардың көмегімен оны ақпаратпен
толтырады, мәліметтерді сұрау салулардың көмегімен өңдейді және қорытындыны
нәтижелік кестелер мен есептер түрін де алады.
Негізгі бөлім
2.1Мәліметтер базасын ұйымдастыру
Мәліметтер базасы кейбір қолданбалы ақпараттық жүйеде қолданылатын
деректерді қамтиды. Мәліметтердің ұйымдастыру түріне байланысты мәліметтер
базасындағы деректердің негізгі модульдері келесі түрде болады:
1) Иерархиялық;
2) Желілік;
3) Реляциялық;
4) Объекті - бағытталған;
Иерархиялық модельде – деректер ағаш тәріздес (иерархиялық) құрылым
түрінде беріледі. Деректердің осындай ұйымы иерархиялық реттелген
ақпараттармен жұмыс жасағанда ыңғайлы, бірақ қиын логикалық байланыстармен
жұмыс жасағанда иерархиялық модель әлсіз.
Желілік модельде - деректер ерікті граф түрінде ұйымдастырылады. Желілік
модельдің кемшілігі болып, құрылымының қаттылығы және оны ұйымдастырудың
қиындылығы болып табылады. Сонымен қатар иерархиялық және желілік
модельдерінің кемшіліктерінің бірі болып, деректер құрылымының деректер
базасын жобалау кезінде берілуі және деректерге қатынау барысында өзгертуге
келмейді.
Объекті – бағытталған модельде мәліметтер базасының жазбасы объект
түрінде беріледі. Объекті – бағытталған модель желілік және реляциялық
модель ерекшеліктерін қамтып, күрделі мәліметтер базасын құруда
пайдаланылады.
2.2 BDE Administrator
DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE (Borland DataBase
Engine – Borland фирмасының деректер базасының процессоры) арқылы жүзеге
асырады. BDE өзінен деректерге қатынайтын динамикалық кітапханалар және
драйвер жиынтығын құрайды. BDE деректер базасымен жұмыс істейтін барлық
компьютерлерге орнатылуы тиіс. Деректер базасына BDE арқылы жіберілген
сұраныс, қолданушы сұратқан деректерді алады.
Жергілікті деректер базасы және онымен жұмыс істейтін қолданба бір
компьютерде орналасады. Бұл жағдайда ақпараттық жүйе жергілікті сәулетке
ие.
Деректер базасымен жұмыс, ережеге сай бірқолданушылық режимінде жұмыс
істейді. STANDART драйверлер үшін, әдетте Paradox деректер базасы,
мінездемелер псевдонимі жиынтығы минималды болады: Type - драйвер аты
және PATH – деректер базасына жол. PATH параметрін басқанда,сіз көп нүктелі
батырманы көресіз. Оны басқанда Windows – тің жаңа каталогты таңдау
стандартты диалогы ашылады, ол арқылы бір керекті каталогты таңдап аламыз.
STANDART типті драйверлерді тек Paradox, dBase, FoxPro кестелері үшін
қолдануға болады.
Жергілікті деректер базасына қатынау үшін BDE деректер базасының
процессоры стандартты драйверлерді қолданады. Олар Paradox, dBase, FoxPro
және текстік файлдармен жұмыс жасайды. Жергілікті деректер базасын
қолданғанда, желіде деректер базасына қолданушылық қатынауды ұйымдастыруға
болады. Бұл жағдайда деректер базасының файлдары және осымен жұмыс істейтін
қолданбалар желінің серверінде орналасады. Сонда әрбір қолданушы өз
компьютерінен серверде орналасқан қолданбаны қосқанда, өз компьютерінде
қолданбаның көшірмесі іске асырылады.
BDE Administrator программасы түрлі типтегі BDE мәліметтер қорының жаңа
драйверлерін көруге, құруға, түзетуге мүмкіндік береді.
Программа терезесі екі беттен тұрады: Databases – мәліметтер қоры,
Configuration – конфигурация. Сол жақ панельде мәліметтер қорының жалған
аттарының бұтақшасын көре аласыздар. Кез келген бір жалған атты ерекшелеп
оң жақ панельден Definion оның характеристикаларын көре аласыздар.
Біздің мысалдағы кестеге жалған ат құру үшін Object – New командасын
орындаймыз. Нәтижесінде сұхбат терезе ашылады. Сырғымалы тізімнен STANDART
драйверін таңдап алу керек. Бұл драйвер Paradox, dBase, FoxPro кестелерін
қолдайды.
ОК батырмасын басу арқылы сол жақтағы жалған аттар бұтақшасына жаңа
жалған ат қосамыз. STANDART сөзін өз қалауыңызша атауға болады. PATH
параметрін ерекшелеп ондағы көп нүктелі батырманы басу арқылы кесте
орналасқан каталогты таңдап аламыз. Содан кейін құрал – саймандар
тақташасында Apply батырмасын басамыз.
Жалпы алғанда, BDE Administrator – дың мәліметтер базасын жасағанда
қызметі өте маңызды болып табылады. Себебі ол арқылы біз DataBase – жасаған
кестелерімізді және жалған атты папкамызбен және де кейін DELPHI – де
жасаған барлық формаларымызбен байланыстырамыз. Бұл байланыстарсыз біз
ешқандай да мәліметтер базасын алмаймыз. Сондықтан да мәліметтер базасын
жасағанда бұл байланыстардың бар болуы және ұйымдастырылуы біз үшін өте
маңызды шарт болып табылады. Оның соншалықты маңыздылығын дұрыс түсіну үшін
бұл байланыстарды жасаған кезде өте мұқият болу керек және оны дұрыс
түсінген абзал.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта
тұрады. Кестелер файлдарда сақталып, бөлек құжаттарға немесе электрондық
кестелерге ұқсас. Кестелерді көшіруге, орнын ауыстыруға болады. Бірақ,
құжаттарға қарағанда, деректер базасының кестелері көпқолданбалы қатынау
режимін қолдайды,яғни бірнеше қолданбалармен бір мезгілде қолданылуына
болады. Бір кесте үшін (деректер, кілттер, индекстер т.б. құрайтын) бірнеше
файлдар жасалады. Осылардың ішінде негізгісі болып кестенің атымен аталатын
деректер файлы болып есептеледі. Кестені таңдағанда, әсіресе оның негізгі
файлы таңдалады. Мыс:dBase кестесі үшін кеңейтіндісі DBF болатын файл, ал
Paradox кестесі үшін DB кеңейтіндісі болып табылады. Деректер базасының
әрбір кестесі жолдан және бағаннан тұрады, бір типті объектілердің
ақпараттық жүйелер деректерін сақтауға негізделген.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін оның
өрісінің сипаты құрайды. Әрбір кестенің кем дегенде бір өрісі болуы тиіс
кестенің құрылымдық түсінігі өте кең және оның құрамына:
1) Өріс сипаты;
2) Кілт;
3) Индекс;
4) Өрістің мәтініне шек қою;
5) Кестелер арасындағы біртұтастықты сақтау;
6) Парольдер
кіреді. Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі. Кестенің
атын өзгерткенде кесте және оның файлдары жаңа атқа ие болады. Бұл үшін
деректер базасының кестелерімен жұмыс істейтін арнайы программалар
қолданылады. Мыс: DataBase немесе Data Pump. Дискіден кестені жойғанда,
оның барлық файлдары да жойылады.
Ал енді мәліметтер базасымен жұмыс жасамас бұрын, біз оның каталогын
құрып алайық. Ол каталог бізде C:\Aika. Деректер базасын құру
DataBaseDesktop(DBD) утилит көмегімен іске асырылады. DBD утилит көмегімен
кестені құруға және оның құрылымын өзгертуге, оның біріншілік кілттерін
және индекстерін, жазбалар құру және өзгертулер жасауға болады.
2.4 Кіру құжаттары
Программаны орындау барысы
Осы курстық жұмыста мен әрбір көлік жүргізуші жөнінде мәліметтер қорын
жасадым.
Database Desktop - ты ашып, File – New командасын таңдаған кезде мынадай
менюді көреміз:
QBE Query Визуалды сұраныстарды құру және оларды файлға
жазу.
SQL File SQL – сұраныстар жасау және оларды файлға жазу.
Table Жаңа кесте құру.
Table алғаннан кейін бізге мынадай сұхбат терезесі ашылады. Сырғымалы
тізімнен МББЖ таңдап алуға болады,содан кейін Paradox7 – ні таңдап алдым.
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
Пуск\Программа\Borland Delphi7\DataBase Desktop. DBD кірген мезетте жұмыс
істейтін каталогты таңдап алу керек. Ол үшін DBD менюінде File\Working
Directory және көрсетілген терезеден C:\Aika каталогына сілтеме жасаймыз.
Менің жағдайымда МАИ кестесін құру үшін File\New\Table. DBD Create Table
терезесін шығарады, оның форматын таңдап алу керек.
Жоғарыдағы кестеде программаны іске қосудың жалпы кестесі көрсетілген. Яғни
ең алдымен Delphi7 Borland – Tools – Database Desktop – File – New – Table
арқылы жаңа кесте құрамыз. Содан кейін келесі кестені толтырамыз. Ол үшін
берілген есептің шарты бойынша керекті мәліметтерді жинаймыз.
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес келеді. Field Name
бағанына өріс атын, Type – символ, өрісте сақталынатын мәліметтердің типін
анықтайды. Size бағанына – сан қойылады, өрістің ұзындығын анықтайды, Key -
“*” символы, егер бұл өріс бойынша біріншілікті кілт қою керек болса.
Әр өріске ең алдымен ат (Field Name) беріледі. Өріс идентификаторы. Ол
255 символдан тұрады. Осыдан кейін біз типін анықтаймыз.
Paradox форматының кестелері
Delphi – дің өзіндік кестелік форматы жоқ, бірақ ол Paradox кестелерімен
жұмыс істей береді. Осы кестелердің әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері бар.
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс істегенде
ыңғайлы болып табылады.
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік:
1) деректердің тұтастығын;
2) әр түрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті;
3) енгізілген деректерді тексеруді;
4) кестенің парольдық қорғанысын қамтамасыз етеді;
Төмендегі кестеде Paradox 7 кестесінің өрістік типінің тізімі берілген:
Тип БелгіленуіМәннің мазмұны
Alpha A Символдар қатары. Ұзындығы 255 символ.
Number N Жүзбелі нүкте саны.
Money $ Ақшалық қосынды.
Short S Бүтін сан. Диапазон -32768...32767
Longinteger I Бүтін сан. Диапазон -2 147483648...2 147483647
BCD # Екілік – ондық жүйедегі сан.
Date D Күн
Time T Уақыт
Timestamp @ Күн мен ай
Memo M Символдар қатары. Ұзындығы шектелмеген.
Formatted F Символдық қатар. Memo – дан айырмашылығы,
қатар құрамында форматталған текст болады.
Graphic G Графиктік көрініс. Форматтары BMP, PCX, TIF,
GIF.
OLE O OLE технологиясын қамтитын деректер форматы.
Logical L Логикалық мән.
Autoincrement + Автоинкрементті өріс.
Binary B Байттар тізбегі. Ұзындығы шектелмеген.
Bytes Y Байттық тізбек. Ұзындығы 255 символдан
аспайды.
Ескерту!
DataBase Desktop программалық ортасында жұмыс істегенде Graphic, Binary,
Memo және OLE өрістік типінің мәні көрсетілмейді.
Paradox кестесінде өріс аты әріптен басталып, әріптер мен сандар құрылуы
тиіс. өріс атының максимал ұзындығы 25 символдан аспауы керек.
Өрістің атын бергенде “пробел”, “#”, “$” символдарын қолдануға болады.
Бірақ, “.”, “!”, “” символдарын қолдануға болмайды. Себебі, бұл
символдар DELPHI – де басқа мақсаттарда қолданылады.
DELPHI – дің өзіндік деректер базасының кестелік форматы болмаса да, әр
түрлі МББЖ қамтамасыз етеді. Деректер базасымен жұмыс істеуге арналған
DELPHI құралын екіге бөлуге болады:
1) Аспаптық құрал;
2) Компоненттер;
Аспаптық құралдарға арнайы программалар мен пакеттер жатады. Олар
деректер базасына қызмет етуді қамтамасыз етеді.
Компоненттер, деректер базасымен операция жасайтын қолданбаларды құруға
арналған. Біз солардың компоненттерін қарастырайық.
Компоненттер парағы
Деректер базасының қолданбасын құруда қолданылатын компоненттерді
қарастырайық.
Деректер базасымен жұмыс істегенде қолданылатын компоненттер Data Access,
Data Control, Midas, Decision Cube, Rave және InterBase парақтарында
орналасады.
Data Access парағында деректерге қатынауды ұйымдастыратын визуалды емес
компоненттер орналасады:
1) DataSource – деректердің басы;
2) Table – ДБ кестесіне негізделген деректер жинағы;
3) Query – SQL – сұранысқа негізделген деректер жинағы;
4) StoredProc – серверде сақталатын процедураны шақыру;
5) DataBase – ДБ қосылу;
6) Session – ДБ жұмысының ағымды сеансы;
7) BatchMove – топ жазбалармен операцияларды орындау;
8) Update – деректер жиынтығын модификациялау;
9) NestedTable – қойылған кесте;
Data ... жалғасы
Есептің қойылымы
I . Кіріспе 4
Мәліметтер базасы дегеніміз не?
II. Негізгі бөлім 6
2.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру.
2.2 BDE Administrator.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру.
2.4 Кіру құжаттары.
Программаны орындау барысы.
Paradox форматының кестелері.
Компоненттер парағы.
Кестенің қасиетін беру.
2.5 Шығу құжаттары.
Мәліметтер қорымен жұмыс жасайтын жобалар құру.
2.6 Программалық жабдықталуы.
III Қорытынды 29
IV Программа
листингі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
V Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 32
Есептің қойылымы
Программаға арналған негізгі шарттар және оындау жолдар:
Бұл курстық жұмыстың мақсаты – деректер базасын құру және онымен жұмыс
істеу. Олардың қарым – қатынас құрып, оларға қойылған талаптарды жүзеге
асыру. Қатынастар құру барысында Реляциялық алгебра - операциясын
қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті
болуы тиіс;
2) Жолдың реттілігі маңызды емес;
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес;
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс;
Менің курстық жұмысымның негізгі мақсатым – мемлекеттер туралы жалпы
мағлұмат беру.
Мемлекеттер жайлы анықтаманы жасау – дүние жүзі мемлекеттері жайлы барлық
мағлұматтардың базасын кішкентай ғана компьютерлік бағдарламаға сыйғызу
десе де болады. БҰҰ әкімшілігі осыншама күрделі ақпарттарды осындай
мәліметтік программалық қамтама арқылы реттеп отыр.Жасалынған жоба
мемлекеттердің қандай да бір ретпен берілген тізімінен тұрады. Жобадағы
берілген деректерді пайдаланып мемлекет жөнінде толық мағлұматтарды алуға
болады.
Мемлекет туралы жалпы мәліметтер базасын құрудағы біздің мақсатымыз
- өте аз уақыт ішінде кез келген мемлекеттер жайлы толық, нақты
мәліметтерді алу.Сонымен қатар мәліметтер қорын пайдаланып, Delphi
ортасында жұмыс жасай білу керек.
Кіріспе
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез
кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге
сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат:
1) Қайшылықсыз;
2) Артықсыз;
3) Тұтас
болуы керек.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.
DELPHI жүйесі деректер базасын басқару жүйесі болып табылмайды, егер
сөздің тура мағынасын алатын болсақ, бірақ толық МББЖ (мәліметтер базасын
басқару жүйесі) мүмкіндіктеріне ие. Ұсынылып отырған DELPHI құралы
локальдік және тораптық деректер базасын құрып және оның ішінде жұмыс
істеуге және кез келген деректер базасымен жұмыс істей алатын қолданба
құруға мүмкіндік береді.
Локальді МББЖ – барлық бөліктері қолданушы компьютерінің деректер
базасында орналасады. Егер бір мәліметтер базасына бірнеше қолданушылар бір
мезгілде қатынас жасаса, әрбір қолданушының компьютерінде өзінің локальді
МББЖ – нің көшірмесі болуы керек.
Тораптық МББЖ – ге файл – серверлік, клиент – серверлік, бөлінген МББЖ –
лар жатады. Осы жүйенің негізгі атрибуты болып, торап саналады. Торап –
бірнеше компьютерлерді байланыстырып, бір дерекпен бірнеше қолданушылардың
корпоративті жұмысын қамтамасыз етеді.
Көпқолданбалы МББЖ – ақпараттық жүйе құруға мүмкіндік береді.
Көпқолданбалы МББЖ – леріне: Oracle, Informix, SyBase, Microsoft SQL
Server, InterBase және т.б. жатады.
DELPHI – ді кәдімгі МББЖ деп айтуға, оның өзінің кестелік форматының
болмауы (деректерді сипаттау тілі) бөгет жасайды. Сондықтан ол басқа МББЖ
кестелік форматын қолданады. Мысалы: dBase, Paradox, InterBase.
Бұны бірақ та жетіспеушілігі деп те айтуға болмайды, себебі аталған
форматтар өздерін жақсы қолданушылық қабілетін көрсетті. Сонда да DELPHI
мүмкіншіліктерінен қалыспайды, кей – кезде олардан асып та тұрады.
Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз жаңа мәліметтер базасын
құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды
реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс
арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.
База ақпаратын көрсетушілік ретінде берілген критерийге сәйкес
бейнелейтін мәліметтерді іріктеу, оларды реттеу, сосын шығаратын құрылғыға
беру немесе байланыс арналары бойынша беру.
Кез келген МББЖ мәліметтермен төрт қарапайым операция орындауға
мүмкіндік береді:
• Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
• Кестеден бір немесе бірнеше жазбаны қою;
• Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
• Берілген шартты қанағаттандыратын бір немесе бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ – нің тағы бір функциясы – мәліметтерді басқару.
Мәліметтерді басқару ретінде, әдетте, мәліметтерді рұқсат етілмей қол
жетуден қорғау, мәліметтермен жұмыс режимін көп мәрте пайдалануды қолдау
және мәліметтердің тұтастығы мен үйлесімділігін қамтамасыз ету.
МББЖ – ның екі жұмыс режимі бар: жобалаушылық және
пайдаланушылық. Бірінші режим база құрылымын құру немесе баяндауға және
оның объектілірін жасауға арналған. Екінші режимде базаны толтыру немесе
одан мәліметтер алу үшін бұрын дайындалған объектілер пайдаланылады.
Жобалаушы кесте құрылымдарын мәліметсіз жасайды және оны тапсырыс
берушімен бірге келісіп, бір қорытындыға келеді.Базаны құрушылар базаны
нақты мәліметтермен толтырмайды. База объектілерін қалау кезеңін де үлгілік
мәліметтер мен эксперименттік толтыру бұған қосылмайды.
Базаны пайдаланушы – формалардың көмегімен оны ақпаратпен
толтырады, мәліметтерді сұрау салулардың көмегімен өңдейді және қорытындыны
нәтижелік кестелер мен есептер түрін де алады.
Негізгі бөлім
2.1Мәліметтер базасын ұйымдастыру
Мәліметтер базасы кейбір қолданбалы ақпараттық жүйеде қолданылатын
деректерді қамтиды. Мәліметтердің ұйымдастыру түріне байланысты мәліметтер
базасындағы деректердің негізгі модульдері келесі түрде болады:
1) Иерархиялық;
2) Желілік;
3) Реляциялық;
4) Объекті - бағытталған;
Иерархиялық модельде – деректер ағаш тәріздес (иерархиялық) құрылым
түрінде беріледі. Деректердің осындай ұйымы иерархиялық реттелген
ақпараттармен жұмыс жасағанда ыңғайлы, бірақ қиын логикалық байланыстармен
жұмыс жасағанда иерархиялық модель әлсіз.
Желілік модельде - деректер ерікті граф түрінде ұйымдастырылады. Желілік
модельдің кемшілігі болып, құрылымының қаттылығы және оны ұйымдастырудың
қиындылығы болып табылады. Сонымен қатар иерархиялық және желілік
модельдерінің кемшіліктерінің бірі болып, деректер құрылымының деректер
базасын жобалау кезінде берілуі және деректерге қатынау барысында өзгертуге
келмейді.
Объекті – бағытталған модельде мәліметтер базасының жазбасы объект
түрінде беріледі. Объекті – бағытталған модель желілік және реляциялық
модель ерекшеліктерін қамтып, күрделі мәліметтер базасын құруда
пайдаланылады.
2.2 BDE Administrator
DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE (Borland DataBase
Engine – Borland фирмасының деректер базасының процессоры) арқылы жүзеге
асырады. BDE өзінен деректерге қатынайтын динамикалық кітапханалар және
драйвер жиынтығын құрайды. BDE деректер базасымен жұмыс істейтін барлық
компьютерлерге орнатылуы тиіс. Деректер базасына BDE арқылы жіберілген
сұраныс, қолданушы сұратқан деректерді алады.
Жергілікті деректер базасы және онымен жұмыс істейтін қолданба бір
компьютерде орналасады. Бұл жағдайда ақпараттық жүйе жергілікті сәулетке
ие.
Деректер базасымен жұмыс, ережеге сай бірқолданушылық режимінде жұмыс
істейді. STANDART драйверлер үшін, әдетте Paradox деректер базасы,
мінездемелер псевдонимі жиынтығы минималды болады: Type - драйвер аты
және PATH – деректер базасына жол. PATH параметрін басқанда,сіз көп нүктелі
батырманы көресіз. Оны басқанда Windows – тің жаңа каталогты таңдау
стандартты диалогы ашылады, ол арқылы бір керекті каталогты таңдап аламыз.
STANDART типті драйверлерді тек Paradox, dBase, FoxPro кестелері үшін
қолдануға болады.
Жергілікті деректер базасына қатынау үшін BDE деректер базасының
процессоры стандартты драйверлерді қолданады. Олар Paradox, dBase, FoxPro
және текстік файлдармен жұмыс жасайды. Жергілікті деректер базасын
қолданғанда, желіде деректер базасына қолданушылық қатынауды ұйымдастыруға
болады. Бұл жағдайда деректер базасының файлдары және осымен жұмыс істейтін
қолданбалар желінің серверінде орналасады. Сонда әрбір қолданушы өз
компьютерінен серверде орналасқан қолданбаны қосқанда, өз компьютерінде
қолданбаның көшірмесі іске асырылады.
BDE Administrator программасы түрлі типтегі BDE мәліметтер қорының жаңа
драйверлерін көруге, құруға, түзетуге мүмкіндік береді.
Программа терезесі екі беттен тұрады: Databases – мәліметтер қоры,
Configuration – конфигурация. Сол жақ панельде мәліметтер қорының жалған
аттарының бұтақшасын көре аласыздар. Кез келген бір жалған атты ерекшелеп
оң жақ панельден Definion оның характеристикаларын көре аласыздар.
Біздің мысалдағы кестеге жалған ат құру үшін Object – New командасын
орындаймыз. Нәтижесінде сұхбат терезе ашылады. Сырғымалы тізімнен STANDART
драйверін таңдап алу керек. Бұл драйвер Paradox, dBase, FoxPro кестелерін
қолдайды.
ОК батырмасын басу арқылы сол жақтағы жалған аттар бұтақшасына жаңа
жалған ат қосамыз. STANDART сөзін өз қалауыңызша атауға болады. PATH
параметрін ерекшелеп ондағы көп нүктелі батырманы басу арқылы кесте
орналасқан каталогты таңдап аламыз. Содан кейін құрал – саймандар
тақташасында Apply батырмасын басамыз.
Жалпы алғанда, BDE Administrator – дың мәліметтер базасын жасағанда
қызметі өте маңызды болып табылады. Себебі ол арқылы біз DataBase – жасаған
кестелерімізді және жалған атты папкамызбен және де кейін DELPHI – де
жасаған барлық формаларымызбен байланыстырамыз. Бұл байланыстарсыз біз
ешқандай да мәліметтер базасын алмаймыз. Сондықтан да мәліметтер базасын
жасағанда бұл байланыстардың бар болуы және ұйымдастырылуы біз үшін өте
маңызды шарт болып табылады. Оның соншалықты маңыздылығын дұрыс түсіну үшін
бұл байланыстарды жасаған кезде өте мұқият болу керек және оны дұрыс
түсінген абзал.
2.3 Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта
тұрады. Кестелер файлдарда сақталып, бөлек құжаттарға немесе электрондық
кестелерге ұқсас. Кестелерді көшіруге, орнын ауыстыруға болады. Бірақ,
құжаттарға қарағанда, деректер базасының кестелері көпқолданбалы қатынау
режимін қолдайды,яғни бірнеше қолданбалармен бір мезгілде қолданылуына
болады. Бір кесте үшін (деректер, кілттер, индекстер т.б. құрайтын) бірнеше
файлдар жасалады. Осылардың ішінде негізгісі болып кестенің атымен аталатын
деректер файлы болып есептеледі. Кестені таңдағанда, әсіресе оның негізгі
файлы таңдалады. Мыс:dBase кестесі үшін кеңейтіндісі DBF болатын файл, ал
Paradox кестесі үшін DB кеңейтіндісі болып табылады. Деректер базасының
әрбір кестесі жолдан және бағаннан тұрады, бір типті объектілердің
ақпараттық жүйелер деректерін сақтауға негізделген.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін оның
өрісінің сипаты құрайды. Әрбір кестенің кем дегенде бір өрісі болуы тиіс
кестенің құрылымдық түсінігі өте кең және оның құрамына:
1) Өріс сипаты;
2) Кілт;
3) Индекс;
4) Өрістің мәтініне шек қою;
5) Кестелер арасындағы біртұтастықты сақтау;
6) Парольдер
кіреді. Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі. Кестенің
атын өзгерткенде кесте және оның файлдары жаңа атқа ие болады. Бұл үшін
деректер базасының кестелерімен жұмыс істейтін арнайы программалар
қолданылады. Мыс: DataBase немесе Data Pump. Дискіден кестені жойғанда,
оның барлық файлдары да жойылады.
Ал енді мәліметтер базасымен жұмыс жасамас бұрын, біз оның каталогын
құрып алайық. Ол каталог бізде C:\Aika. Деректер базасын құру
DataBaseDesktop(DBD) утилит көмегімен іске асырылады. DBD утилит көмегімен
кестені құруға және оның құрылымын өзгертуге, оның біріншілік кілттерін
және индекстерін, жазбалар құру және өзгертулер жасауға болады.
2.4 Кіру құжаттары
Программаны орындау барысы
Осы курстық жұмыста мен әрбір көлік жүргізуші жөнінде мәліметтер қорын
жасадым.
Database Desktop - ты ашып, File – New командасын таңдаған кезде мынадай
менюді көреміз:
QBE Query Визуалды сұраныстарды құру және оларды файлға
жазу.
SQL File SQL – сұраныстар жасау және оларды файлға жазу.
Table Жаңа кесте құру.
Table алғаннан кейін бізге мынадай сұхбат терезесі ашылады. Сырғымалы
тізімнен МББЖ таңдап алуға болады,содан кейін Paradox7 – ні таңдап алдым.
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
Пуск\Программа\Borland Delphi7\DataBase Desktop. DBD кірген мезетте жұмыс
істейтін каталогты таңдап алу керек. Ол үшін DBD менюінде File\Working
Directory және көрсетілген терезеден C:\Aika каталогына сілтеме жасаймыз.
Менің жағдайымда МАИ кестесін құру үшін File\New\Table. DBD Create Table
терезесін шығарады, оның форматын таңдап алу керек.
Жоғарыдағы кестеде программаны іске қосудың жалпы кестесі көрсетілген. Яғни
ең алдымен Delphi7 Borland – Tools – Database Desktop – File – New – Table
арқылы жаңа кесте құрамыз. Содан кейін келесі кестені толтырамыз. Ол үшін
берілген есептің шарты бойынша керекті мәліметтерді жинаймыз.
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес келеді. Field Name
бағанына өріс атын, Type – символ, өрісте сақталынатын мәліметтердің типін
анықтайды. Size бағанына – сан қойылады, өрістің ұзындығын анықтайды, Key -
“*” символы, егер бұл өріс бойынша біріншілікті кілт қою керек болса.
Әр өріске ең алдымен ат (Field Name) беріледі. Өріс идентификаторы. Ол
255 символдан тұрады. Осыдан кейін біз типін анықтаймыз.
Paradox форматының кестелері
Delphi – дің өзіндік кестелік форматы жоқ, бірақ ол Paradox кестелерімен
жұмыс істей береді. Осы кестелердің әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері бар.
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс істегенде
ыңғайлы болып табылады.
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік:
1) деректердің тұтастығын;
2) әр түрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті;
3) енгізілген деректерді тексеруді;
4) кестенің парольдық қорғанысын қамтамасыз етеді;
Төмендегі кестеде Paradox 7 кестесінің өрістік типінің тізімі берілген:
Тип БелгіленуіМәннің мазмұны
Alpha A Символдар қатары. Ұзындығы 255 символ.
Number N Жүзбелі нүкте саны.
Money $ Ақшалық қосынды.
Short S Бүтін сан. Диапазон -32768...32767
Longinteger I Бүтін сан. Диапазон -2 147483648...2 147483647
BCD # Екілік – ондық жүйедегі сан.
Date D Күн
Time T Уақыт
Timestamp @ Күн мен ай
Memo M Символдар қатары. Ұзындығы шектелмеген.
Formatted F Символдық қатар. Memo – дан айырмашылығы,
қатар құрамында форматталған текст болады.
Graphic G Графиктік көрініс. Форматтары BMP, PCX, TIF,
GIF.
OLE O OLE технологиясын қамтитын деректер форматы.
Logical L Логикалық мән.
Autoincrement + Автоинкрементті өріс.
Binary B Байттар тізбегі. Ұзындығы шектелмеген.
Bytes Y Байттық тізбек. Ұзындығы 255 символдан
аспайды.
Ескерту!
DataBase Desktop программалық ортасында жұмыс істегенде Graphic, Binary,
Memo және OLE өрістік типінің мәні көрсетілмейді.
Paradox кестесінде өріс аты әріптен басталып, әріптер мен сандар құрылуы
тиіс. өріс атының максимал ұзындығы 25 символдан аспауы керек.
Өрістің атын бергенде “пробел”, “#”, “$” символдарын қолдануға болады.
Бірақ, “.”, “!”, “” символдарын қолдануға болмайды. Себебі, бұл
символдар DELPHI – де басқа мақсаттарда қолданылады.
DELPHI – дің өзіндік деректер базасының кестелік форматы болмаса да, әр
түрлі МББЖ қамтамасыз етеді. Деректер базасымен жұмыс істеуге арналған
DELPHI құралын екіге бөлуге болады:
1) Аспаптық құрал;
2) Компоненттер;
Аспаптық құралдарға арнайы программалар мен пакеттер жатады. Олар
деректер базасына қызмет етуді қамтамасыз етеді.
Компоненттер, деректер базасымен операция жасайтын қолданбаларды құруға
арналған. Біз солардың компоненттерін қарастырайық.
Компоненттер парағы
Деректер базасының қолданбасын құруда қолданылатын компоненттерді
қарастырайық.
Деректер базасымен жұмыс істегенде қолданылатын компоненттер Data Access,
Data Control, Midas, Decision Cube, Rave және InterBase парақтарында
орналасады.
Data Access парағында деректерге қатынауды ұйымдастыратын визуалды емес
компоненттер орналасады:
1) DataSource – деректердің басы;
2) Table – ДБ кестесіне негізделген деректер жинағы;
3) Query – SQL – сұранысқа негізделген деректер жинағы;
4) StoredProc – серверде сақталатын процедураны шақыру;
5) DataBase – ДБ қосылу;
6) Session – ДБ жұмысының ағымды сеансы;
7) BatchMove – топ жазбалармен операцияларды орындау;
8) Update – деректер жиынтығын модификациялау;
9) NestedTable – қойылған кесте;
Data ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz