Дәрілік зат

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

1. mylektsii.ru - Мои Лекции - 2015-2016 жыл
2. Азембаев А.А., Кусниева А.Е., Адибаева Г. К. «Лекарственные травы в традиционной восточной медицине»
3. М.Қожабеков, Г.Қожабекова «Дәрілік өсімдіктер» Алматы. Қазақстан. 1982 ж.
4. Б.Қ.Махатов, Ә.Қ.Патсаев, К.К.Орынбасарова, Ж.А.Қадишаева «Фармакогнозия» Оқулық. Шымкент. 2011 ж.
5. С.Х.Субханбердин«Дертке дауа, жанға шипа» Алматы 2004ж.
6. Ә.Іскендіров «Қазақстанның дәрілік өсімдіктері» Алматы. Қазақстан, 1982 ж.
7.https://kk.wikipedia.org/

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Дәрілік зат -бұл ауруды емдеу және оның алдын алу үшін қолданылатын зат. Дәрілік препарат бұл құрамында бір немесе бірнеше дәрілік заттары бар және белгілі бір дәрілік формада шығарылатын препарат. Дәрілік форма қолдануға ыңғайлы етіп шығарылатын дәрілік препараттың түрі. Дәрілік формалар қатты, сұйық және жұмсақ болып бөлінеді.

Қатты түрдегі дәрілік формаларға:таблетка, драже, ұнтақтар жатады. Бұлардың ішінде таблетка мен драже кеңінен қолданылады, олар қолдану және сақтау үшін қолайлы. Қазіргі кезде ішуге арналған дәрі дәрмектердің көпшілігі таблетка және драже түрінде шығарылады, тек таблетка немесе драженің құрамында дәрілік заттардың қажетті мөлшері болмаған жағдайда ғана ұнтақ түрінде беріледі.
Сұйық түрдегі дәрілік формаларға:ерітінділер, эмульсиялар, суспензиялар, тұндырма мен қайнатпалар, тұнбалар, экстракттар, микстуралар, линименттер жатады.
Жұмсақ түрдегі дәрілік формаларға:майлар, паста мен ем балауыздар жатады.
Дәрі-дәрмекті пайдалану емдеу процесінің басты бөлігінің бірі болып табылады. Дәрі-дәрмектер ағзаға жергілікті, сонымен қатар жалпылай әсер етеді. Дәрі-дәрмектер адам ағзасына әртүрлі жолдармен енгізіледі. Ағзаға дәрі дәрмекті енгізу әртүрлі жағдайға байланысты:
1. Әсердің басталу жылдамдығына;
2. Әсердің көлеміне;
3. Әсердің ұзақтығына;
Дәрі дәрмекті ағзаға енгізу жолдары:
Энтеральды жол:Ауыз арқылы, тіл асты, тік ішек арқылы.
Сыртқы жол:Теріге, көз, құлақ, мұрын, қынаптың кілегей қабықтарына
Аэрогенді жолмен:Тыныс жолдары арқылы.
Парентеральды жол:Тері ішіне, тері астына, бұлшықетке, тамырға, күре тамырға, қуыстарға, сүйек ішіне, субарахноидалдық кеңістікке.

Жиынтықтар - дәрілік заттардың ежелден келе жатқан формасының бірі, ең ежелгі дәрілік заттар десек те болады. Олардың алғашқы ескертпелері папирустардағы жазбалардан табылған. Жиынтықтар сол уақытта кең тараған болатын, олар сусын ретінде, темекі ретінде шегуге, өртеп хош иісті түтін шығаруға , т.б. мақсаттарда қолданылған. Бұдан басқа жиынтықтар шалафабрикаттар ретінде науқастарға қайнатып беру үшін қолданылған, препарат болды . Кейіннен жиынтықтар неғұрлым ұтымды және ыңғайлы дәрілік препараттарға жол берді. Бүгінгі күні жиынтықтар дәріханалардағы дәрілік заттардың кемінде 1%-ын құрайды.
Жиынтық дәрілік заттардың қолайлылығы - дәрі жасауға пайдаланалатын шикізаттың оңай табылуында және жасалу әдісінің қарапайымдылығында.Пайдалану әдісіне байланысты жиынтық заттар 2 түрге бөлінеді:
1) Құрғақ булауға арналған жиынтық дәрілік заттар (ұсақталуы 2мм шамасында) біршама қыздырылған түрде,матаға оралып пайдланылады.
2) Тұнба және қайнатпалар даярлауға арналған жиынтық дәрілік заттардан (ұсақталуы 4-6 мм шамасында) әртүрлі тұнбалар, қайнатпалар жасалып қолданылады.
Жиынтық дәрілік заттар құрамындағы дәрілік өсімдіктерге байланысты қарапайым (бір ғана өсімдіктен дайындалған) және күрделі (бірнеше өсімдік түрлерінен дайындалған) болып бөлінді.
Жиынтық дәрілік заттар дайындау үшін белгіленген мөлшерде өсімдік бөлігі өлшеп алынады да, сонан соң ол ұсақталынып,араластырылады.Оларды тұнба, ұйнатпа жасау арқылы немесе құрғақ түрінде пайдаланылады.
Жиынтық дәрілік заттарға рецепт дозаланбаған дәрілік ұнтақтар секілді жазылады.Жиынтық дәрілік зат формасы қасықпен немесе стаканмен дозаланып, қағаз қораптарда,қобдишаларда,шөлмектерде сақталынады және қолдану тәсілдері қоса жазылады.
Жиынтық дәрілік заттардың кемшілігі де бар.Оларды науқастарға арнайы қасықтармен өлшеп беретін болғандықтан дозалануында біршама ауытқулар болуы мүмкін.Бірақ қазіргі кезде бұл мәселе шешілді десек те болады.Себебі жиынтықтарды фармзауыттарда қапшықпен жасап шығарады.Бұл дәріханалар мен фармацевттердің жұмысын біршама жеңілдетті десек те болады. Зауыттырды дайындалған жиынтықтардың сапасы дәріханаларда жасалан жиынтықтардан әлдеқайда жоғары болады(дайындау техникасының жақсаруымен, бірқалыпты ұнтақталуымен.Сол арқылы олардың дозалануы да жақсарады.)
Дайындалу технологиясы мен қолданылуына байланысты жиынтықтардың бірнеше түрі бар:
1.Тұнба мен қайнатпа дайындау үшін жиынтықтар (Spesies ad infusum infusum et decoctum)

2.Шегуге арналған жиынтықтар (Spesies ad fumales)

3.Ванналар үшін жиынтықтар (Spesies ad Pro Balneo)

4.Жұмсартқыш жиынтықтар (Spesies ad cataplasmata).

Жиынтықтарды дайындау технологиясы
№1 Ереже
Жиынтықтар - дозаланбаған дәрілік заттар. Жиынтықтардың дозалануы науқастың өзіне байланысты (қасықпен өлшеу) . Сол себепті жиынтықтардың құрамына ешқашан да А және Б тобындағы заттарды қоспайды.
№ 2 Ереже

Жиынтықтардың құрамына кіретін дәрілік өсімдіктен барлық пайдалы шикізаттарды жинап алу үшін, оларды алдын ала ұсақтайды. Жапырақтарды, шөп және қабықтарды қайшы немесе пышақты пайдаланып ұнтақтайды. Тамыр иен тамырсабақтарды бірінші кесіп , содан кейін ступкамен ұнтақтайды.Сонымен қатар ұнтақтауға диірмендер де пайдаланылады. Дәріханаларда дәрі жасайтын аспаптар болмаса ,онда фарфор мен металлдан жасалған ступкаларды пайдаланады.
Гүлдер мен ұсақ гүшелерді ұсақталмаған күйде пайдаланады ,себебі гүлдің қабығы оларды ұсақтауға кедергі жасамайды(кейбір түрлерін қоспағанда , мысалы: әк (липа) оның қабығының қалыңдығы 0,5-20 мм).Кейбір тұқымдар мен жидектерді де ұсақтамай пайдалануға да болады.
Өсімдік шикізаты құрамында су болуына байланысты ұсақталуы қиын обьект болып табылады. Оның ұсақталуын жеңілдету мақсатында оладды кептіріп алады(құрамындағы судың мөлшері 5-7 %-дан аспау керек).
№ 3 Ереже
Жиынтықтардың ұнтақталуы олардың пайдалану мақсаттарына байланысты.Мысалы: жұту немесе жұтынуға, ауыз қуысын шаюға арналған инфузиялық ерітінділер, тұнбалар ,шай , қайнатпалар жасауға арналған жиынтықтар (жапырақтар, гүлдер мен шөптер сипаттмаларына сәйкес - кемінде 5 мм , үлкен бөлшектер сабақтарының қабығы тамыр және тамырлар - кем ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.