Қала және ауыл тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету

I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1)Қазақстандағы ауыз су мәселесі
2) Қазақстан аудандарындағы ауыз су мәселелері
3) Ауыз су мәселелерін шешу жолдары
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Таза және қауіпсіз ауыз суға деген мүмкіншілік адамның негізгі сұраныстарының бірі. Есептеулер бойынша дамушы елдерде шамамен 1 млрд. адам ауыз суға толық жете алмай отыр. Жалпы адамзаттың 20% таза ауыз суға тапшы болып отыр. Су жетіспей отырған елдерге Солтүстік Африка, Таяу Шығыс, Азия мемлекеттері жатады. Су мен су ресурстарының жетіспеуі көптеген Оңтүстік Африка елдерінің дамуында да тежеуші факторлардың бірі болып тұр. Өте үлкен мөлшерде суды Европа елдері қолдануда.
Адамның денсаулығы судың тазалығы мен оның санитарлық жағдайларды жақсартудағы ролімен тікелей байланысты. Адамның санасының өсуінің нәтижесінде судың жетіспеуі су дағдарысына алып келуде.
Қазіргі уақытта шамамен 2 млрд. адам канализациясы бар жағдайға қол жеткізе алмай отыр, 5 млн. адам, оның ішінде 2-3 млн. балалар, жыл сайын таза судың жетіспеуіне байланысты әр түрлі аурулардан өлуде.
Қаладағы су құбырларынан басқа сулар табиғи ресурстарға жатады және қоғамдық меншікке қарайды. Су ресурстарын қолдану, оны ары қарай дамыту мен оны қолдануға бақылау жасау тек ұлттық мүдде тұрғысынан ғана емес, халықаралық бірлестік дамытуды талап етеді.
Жер бетіндегі таза судың қоры жеткілікті көрінгенмен, әлемнің көп аймақтарындағы халық өте аз мөлшерде ғана таза суды қолданып отыр. Әлемдегі барлық өзендердің суларының жылдық көлемі шамамен 42600 км3, ал бұл 1995 жылғы есептеулер бойынша адам басына шаққанда 7600м3 келеді. Бірақ та адам санының өсуіне байланысты бұл шама жыл сайын өзгеруде. Мысалы, 1970 жылы бұл шама 12900 болса, 2005 жылы ол 5200м3-ге дейін төмендеуі мүмкін.
Бүгінде сапалы ауыз су мәселесі әлемдік күрделі проблемалардың біріне айналып отыр. БҰҰ Бас ассам¬блеясының өткен жылғы мәліметтері бойынша, қазір дүние жүзінде 889 миллион адам ауыз судан тапшылық көріп отыр. Ал 2,6 миллиард адам су жетіспеушілігіне байланысты зардап шегіп антисанитарлық жағдайда өмір кешуде. Планетамызда барған сайын сапалы тұщы су қоры азайып келеді. Ұлан-ғайыр Еуразия кеңістігінде кеңінен көсіліп жатқан қазақ жері де сапалы су көздеріне зәру. Бүгінде Қа¬зақстан ТМД мемлекеттерінің ішіндегі су қоры үлесі жағынан соңғы орынды иеленеді.
Солай бола тұрса да, тәуелсіздік алған кезеңнен бері елімізде тұрғын-дарды сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету мақсатында кешенді шаралар жү¬зеге асырылып, шынайы халықтық мақ¬¬саттар қолға алынуда. Өткен жы¬лы республикамызда елді мекендерді са¬па¬лы ауыз сумен қамтамасыз ету мақ¬сатындағы 2002-2010 жыл¬дарға ар¬нал¬ған салалық «Ауыз су» бағ¬дар¬ламасы іс жүзіне асырылды. Елді мекендерді сапалы ауыз сумен қамта¬ма¬сыз ету бойынша 8 жыл бойы жүр¬гі¬зіл¬ген бұл кешенді шаралардың нә¬ти¬жесінде бірқатар жұмыстар атқа¬рыл¬ды. 2002-2010 жылдарға арналған «Ауыз су» бағдарламасы аясында қар¬жы¬лан¬дыру-дың барлық көздері бо¬йын¬ша 195 миллиард теңге қаржы игерілді.

1. Баешов А., Дәрібаев Ж.Е., Шакиров Б.С. «Экология негіздері» Түркістан 2000ж
2. Мамбетқазиева, Сыбанбеков «Табиғатты қорғау» Алматы 1990 ж.
3. Жатқанбаев Ж. «Экология негіздері» Алматы 2003ж
4. Ү.И. Кенесариев, Н.Ж. Жақашов «Экология және халық денсаулығы» Алматы 2003ж.
5. Провадкин, «Экология» К.Лосев, Москва – 1998г
1. Сағымбаев Ғ.Қ Экология негіздері.. Алматы, 1995ж.
2. Алимбаев ҚР заңдары., 1996ж.
3. Карежов Р.С., Бекишев К.Б.Экологический менеджмент. Алматы, 1996ж.