Көмірді экстракциялау

Жоспар
Кіріспе

КІРІСПЕ
1. ӘДЕБИ ШОЛУ
1.1. КӨМІРДІҢ ТҮЗІЛУ КЕЗЕҢДЕРІ.
1.2. Көмірдің физикалық және химиялық құрамы
1.3. Көмірдің молекулалық моделі.
1.4. Көмірді әртүрлі еріткіштермен өңдеу, көмірдің еруі.
2.1. Көмірді экстракциялау процесінің әдістемесі.

Көмірлердің негізгі тармақталған құрылысы бүйірлерінде алифатты тізбектер мен құрамында оттек бар топтардан құралған кондинсерленген ароматты жүйелер арқылы сипатталады.
Көмірдің негізгі физикалық қасиеттеріне тығыздығы, кеуектілігі, беріктігі, серпімділігі, соққыға төтеп бергіштігі жатады. Көмірдің оптикалық қасиеттеріне түсі, жылтырлығы, шашыратқыш қабілеттілігі, адсорбция және сәулелену дефракциясы, сондай – ақ көмірлер электірлік магниттік және химиялық қасиеттерімен сипатталады.
Көмірлердің элиметтік құрамы органикалық масса мен бейорганикалық массадантұрады. Көмірдің органикалық массасына көміртек, сутек, оттек, кұкірт, азот кіреді. Ал көмірдің бейорганикалық массасын мейнералды заттар мен су құрайды.
Көмірдің құрамындағы барлық жанғыш заттар толығымен жанып болғаннан кейінгі бөлігін күл құрайды.
Көмір кен орындарында геологиялық ерекшеліктеріне қарай оның құрамында әртүрлі мөлшерде тау жыныстары мен минералдар кездеседі. Бұл қосылыстарға аллюмини, темір, калций, магний, калий силикаттар, корбанаттар, сульфаттар, тотықтырғыштар, сульфит сонымен қатар органоминералдар гумин қышқылдарының тұздары жатады. Көмір құрамындығы микроэлименттер ( Ge, W, Be, U, Se, Zn, Mo ,Re, Ag, As, Sb, Pb)

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

КӨМІРДІ ЭКСТРАКЦИЯЛАУ
КІРІСПЕ
Келешекте көмір энергия көзі ғана болып қоймай, құнды химиялық шикізат болары сөзсіз. Көмірді зеттеп әдістерәнің ішіндегі маңыздыларының бірі - еріту немесе экстракциялау процесі. Бұл бағыт кқмірден сұйық өнімдер алуға және оның құрамын зеттеуге негізделген. Көмірге экстаркциялау процесін қолдану арқылы әртүрлі көмәрсутекті шикізат пен химиялық өнімдер алуға болады
1. ӘДЕБИ ШОЛУ
1.1. КӨМІРДІҢ ТҮЗІЛУ КЕЗЕҢДЕРІ.
Ең алғаш көмір өсімдіктердің қалдықтарынан түзілгендігін М.В.Лосомоносов айтқан болатын. Көмір түзілуінің бірінші сатысында өсімдіктер шымтезекке айналады, бұл жағдайда материалдар гумин қышқылдары жинақалған. Өсімдік қалдықтары тереңдеген сайын ауа қатысынсыз газ тәріздес өнімдер түзе айырылу процесіне ( шірінді түзе ашу ) түседі. Осы процесс нәтижесінде сапропель түзіледі.
Екінші саты шымтезектің көмірге айналу - шымтезек қабаты мерзімді сумен нәтижесінде минералды шөгінділер мен жабылуы әсерінен жүреді. Екінші сатыдағы барлық өзгерістер оттек мөлшерінің азайуына және көміртегі мөлшерінің артуына алып келеді. Шымтезектің көмірге айналуы және көмірдің ары қарай өзгерістері көмірлену немесе көміртектенуі деп аталады.
Алайда, көмірдің түзілуі күрделі табиғи прцестердің жиынтығы болғандықтан немесе бұл процестерге климат, температура, қысым, уақыт пен тағы басқа факторлар әсер етеді.
Көмірдің түзілуінің жалпы сызбанұсқасы.
Бастапқы шымтезек 2
органикалық қоңыр көмір 3
материал тас көмір 4 антрацит 5 графит 6
1

1.2. Көмірдің физикалық және химиялық құрамы
Көмірлердің негізгі тармақталған құрылысы бүйірлерінде алифатты тізбектер мен құрамында оттек бар топтардан құралған кондинсерленген ароматты жүйелер арқылы сипатталады.
Көмірдің негізгі физикалық қасиеттеріне тығыздығы, кеуектілігі, беріктігі, серпімділігі, соққыға төтеп бергіштігі жатады. Көмірдің оптикалық қасиеттеріне түсі, жылтырлығы, шашыратқыш қабілеттілігі, адсорбция және сәулелену дефракциясы, сондай - ақ көмірлер электірлік магниттік және химиялық қасиеттерімен сипатталады.
Көмірлердің элиметтік құрамы органикалық масса мен бейорганикалық массадантұрады. Көмірдің органикалық массасына көміртек, сутек, оттек, кұкірт, азот кіреді. Ал көмірдің бейорганикалық массасын мейнералды заттар мен су құрайды.
Көмірдің құрамындағы барлық жанғыш заттар толығымен жанып болғаннан кейінгі бөлігін күл құрайды.
Көмір кен орындарында геологиялық ерекшеліктеріне қарай оның құрамында әртүрлі мөлшерде тау жыныстары мен минералдар кездеседі. Бұл қосылыстарға аллюмини, темір, калций, магний, калий силикаттар, корбанаттар, сульфаттар, тотықтырғыштар, сульфит сонымен қатар органоминералдар гумин қышқылдарының тұздары жатады. Көмір құрамындығы микроэлименттер ( Ge, W, Be, U, Se, Zn, Mo ,Re, Ag, As, Sb, Pb)
1.3. Көмірдің молекулалық моделі.
Н. Шторх және М.Орин көмірді полинді құрылымын ұсынды. Бұл құрылымда үш өлшемді бірліктер оттекті көпіршелі байланыстармен молекулаларға біріккен.
Ван Кревлиннің көмірдің құрылымдық моделі физикалық, физико-химиядық және химиялық мәліметтердің жиынтығын ескере отырып құрастырған. Ван Кревилен молекуладағы құрылымының ароматты бөлігін штирхпен белгіліген және молекуланың жазық және құрылыидық ұяшықшалар бір біріне дәл сондай ұқсас еместігін атап көрсеткен.

т.б осындай көмір моделін көптеген ғалымдар ұсынған.
1.4. Көмірді әртүрлі еріткіштермен өңдеу, көмірдің еруі.
Табиғаты бойынша көмірдің ісінуі мен еруі - бір біріне өте жақын процес. Еріткіштің көмірде еруі салдарынан көмірдің ісінуі жүреді.
Неғұрлым жұмсақ жағдайларда көмірден бірнеше ондаған пайызға дейән органикалықзаттарды экстракциялауға болады. Мысалы, ұшқыш заттардың шығымы 42% құрайтын көмірдің органикалық массасының 24% экстаракциялау жүргізілген.
Көмірдің ісінуі мен еруі көмір қасиеттерімен қолданылатын еріткіштің қасиеттеріне байланысты болады. Экстракт шығымына маңызы бар параметрдің бірі температура неғұрлым жұмсақ жағдайдағы экстаркциялау механизмі жоғары температурада ( t=400450° C) экстракциялау механизімінен өзгеше болады. Жұмсақ жағдайда экстракциялау кезіндееріткіш көмірдің органикалық массасының байланысқан бөлігін ғана еріте алады.
Осы уақытқа дейін зерттелген органикалық ерітінділерді мынадый негізгі топтарға бөліп қарастыруға болады.
1) Бейтарап еріткіштер
а) май қатырындағы көмірсутектер
в) ароматты көмірсутектер
с) құрамында оттек бар қосылыстар
д) құрамында хлоры бар қосылыстар
е) құрамында күкірті бар қосылыстар
2) Аралас еріткіштер, мысалы: антрацин майы
3) Негіздік қасиет көрсететін еріткіштер, оларға құрамында азот бар қосылыстар жатады.
4) Қышқылдық қасиеті бар көмірсутектер фенол
Атмосфералық қысым жағдайында бейтарап төменгі температурада қайнайтын еріткіштермен экстракциялау біршама мөлшерде еритін заттың шығымын береді.
Әртүрлі қатты отын түрлерін бензолмен экстракциялау арқылы әртүрлі битум алуға мүмкіндік береді.
Төменгі температурада қайнайтын еріткіштермен: хлороформ, төрт хлорлы көміртек, ацетонмен экстракциялау шығымы әртүрлі битум алуға мүмкіндік береді.
Көмірді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.