ҚР және ТМД елдеріндегі отын-энергетикалық баланс

Кіріспе

U.S.Energy Information Administration деректері бойынша 2010 жылы Қазақстан Республикасы ТМД-ның басқа елдерімен қатар әлемде ЖІӨ энергия сыйымдылығының көрсеткіштері бойынша соңғы орындардың бірін алады (Қазақстан - 183-орын, Ресей - 185-орын, Беларусь Республикасы - 179-орын). Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің жоғары энергия сыйымдылығы бірқатар объективті себептермен ішінара түсіндіріледі:
1) суық күрт-континентті климат. Сыртқы ауаның орташа температурасының төмендігі және континентті Еуропа елдерімен салыстырғанда жылыту маусымының едәуір ұзақтығы;
2) энергияны көп қажетсінетін салалардың қомақты үлесі (тау-кен руда және металлургия) 2012 жылы Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің 38 %-ы. Өндірістік тұтынушыларға өндірілетін электр энергиясының 67%-ына жуығы келеді;
3) елдің аумағының кеңдігі және соның салдарынан электр энергиясын алыс қашықтықтарға жеткізу қажеттігі электр желілеріндегі едәуір шығындарға әкеледі. Қазақстан Республикасы әлемде аумағы жағынан 9-орын алады, бұл ретте халқының тығыздығы Еуропалық Одақ елдеріне қарағанда 19 есе аз.
Бастапқы энергия ресурстарын экономиканың негізгі салалары бойынша тұтыну құрылымында энергетика үлесі - 47,71 %-ды, өнеркәсіп - 20,36 %-ды, көлік - 16,24 %-ды, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық пен халық - 15,69 %-ды құрайды.
Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығының жоғары болуының белгілі себептерінің болуына қарамастан, энергияның тиімділігі мен энергия үнемдеуді арттырудың едәуір әлеуеті бар, себебі Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығы климаты суық және халқының тығыздығы параметрлері бойынша салыстыруға келетін көптеген дамыған елдердің осындай көрсеткішінен екі есе асып түседі.
Электр энергиясын жиынтық тұтынудағы өнеркәсіптің қомақты үлесі экономикадағы ауыр өнеркәсіптің басымдылығымен ғана емес, өнеркәсіптік кәсіпорындар активтерінің барынша тозуымен, ескірген технологияларды пайдаланумен түсіндіріледі.
Электр станцияларының энергияны өз мұқтаждықтарына және электр энергиясын беру кезіндегі шығындарға едәуір жұмсауы екі факторға байланысты:
1) 2013 жылғы 1 қаңтардағы деректер бойынша электр энергиясы өндірісінің сегментінде 70 %-ға және электр желілерінде 57 %-ға жететін генерациялайтын және желілік жабдықтардың едәуір тозуы;
2) пайдаланылатын жабдықтардың моральды тұрғыдан ескіруі.
Қазақстан Республикасының бірнеше ірі кәсіпорындарында жүргізілген энергияаудиттердің нәтижелері 40 %-ға дейін энергия үнемдеу әлеуетін көрсетті.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚР және ТМД елдеріндегі отын-энергетикалық баланс
U.S.Energy Information Administration деректері бойынша 2010 жылы Қазақстан Республикасы ТМД-ның басқа елдерімен қатар әлемде ЖІӨ энергия сыйымдылығының көрсеткіштері бойынша соңғы орындардың бірін алады (Қазақстан - 183-орын, Ресей - 185-орын, Беларусь Республикасы - 179-орын). Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің жоғары энергия сыйымдылығы бірқатар объективті себептермен ішінара түсіндіріледі:
1) суық күрт-континентті климат. Сыртқы ауаның орташа температурасының төмендігі және континентті Еуропа елдерімен салыстырғанда жылыту маусымының едәуір ұзақтығы;
2) энергияны көп қажетсінетін салалардың қомақты үлесі (тау-кен руда және металлургия) 2012 жылы Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің 38 %-ы. Өндірістік тұтынушыларға өндірілетін электр энергиясының 67%-ына жуығы келеді;
3) елдің аумағының кеңдігі және соның салдарынан электр энергиясын алыс қашықтықтарға жеткізу қажеттігі электр желілеріндегі едәуір шығындарға әкеледі. Қазақстан Республикасы әлемде аумағы жағынан 9-орын алады, бұл ретте халқының тығыздығы Еуропалық Одақ елдеріне қарағанда 19 есе аз.
Бастапқы энергия ресурстарын экономиканың негізгі салалары бойынша тұтыну құрылымында энергетика үлесі - 47,71 %-ды, өнеркәсіп - 20,36 %-ды, көлік - 16,24 %-ды, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық пен халық - 15,69 %-ды құрайды.
Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығының жоғары болуының белгілі себептерінің болуына қарамастан, энергияның тиімділігі мен энергия үнемдеуді арттырудың едәуір әлеуеті бар, себебі Қазақстан Республикасы ЖІӨ-нің энергия сыйымдылығы климаты суық және халқының тығыздығы параметрлері бойынша салыстыруға келетін көптеген дамыған елдердің осындай көрсеткішінен екі есе асып түседі.
Электр энергиясын жиынтық тұтынудағы өнеркәсіптің қомақты үлесі экономикадағы ауыр өнеркәсіптің басымдылығымен ғана емес, өнеркәсіптік кәсіпорындар активтерінің барынша тозуымен, ескірген технологияларды пайдаланумен түсіндіріледі.
Электр станцияларының энергияны өз мұқтаждықтарына және электр энергиясын беру кезіндегі шығындарға едәуір жұмсауы екі факторға байланысты:
1) 2013 жылғы 1 қаңтардағы деректер бойынша электр энергиясы өндірісінің сегментінде 70 %-ға және электр желілерінде 57 %-ға жететін генерациялайтын және желілік жабдықтардың едәуір тозуы;
2) пайдаланылатын жабдықтардың моральды тұрғыдан ескіруі.
Қазақстан Республикасының бірнеше ірі кәсіпорындарында жүргізілген энергияаудиттердің нәтижелері 40 %-ға дейін энергия үнемдеу әлеуетін көрсетті.
Климаты бойынша ұқсас еуропа елдерімен салыстыру жүргізу Қазақстан Республикасының үй-жайларды жылытуға жұмсалатын жылу энергиясының үлестік шығысы екі есе артық екенін куәландырады.
Жылу энергиясын өндіру мен беру энергия тиімділігінің төмендігімен сипатталады. Жұмыс істеп тұрған қазандықтардың тиімділігі 65 - 70 %-дан аспайды, бұл кезде жаңа қазандықтарды пайдалану тиімділікті 85 - 90 %-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді. Есеп құралдары санының жеткіліксіздігінен жылу желілеріндегі ысырапты дәл белгілеу мүмкін емес. 2013 жылдың қорытындылары бойынша жылу желілеріндегі нормативтік шығын деңгейі
19,6 %-ды құрады
Көмір саласы.Көмір саласы Қазақстан Республикасындағы маңызды ресурстық салалардың бірі болып табылады. Отын генерациясының ағымдағы құрылымында көмір шартты отынның тоннамен алғандағы жиынтық тұтынуының негізгі үлесі - 74 %-ды құрайды. Қазақстанда көмір өнеркәсібінің барлық негізгі сегменттері берілген, алайда энергетикалық көмірді өндіру мен пайдалану ерекше дамығаны. 2013 жылғы жағдай бойынша Қазақстан Республикасы дәлелденген көмір қорларының көлемі бойынша әлемде 7-ші орынды алады.
Мемлекеттің атауы
Дәлелденген көмір қорларының көлемі, млрд. тонна
AҚШ
237
РФ
157
ҚХР
115
Aустралия
76
Үндістан
61
ФГР
41
Қазақстан Республикасы
35
Украина
34
ОAР
30
Колумбия
7
Канада
7
Польша
6
Өзгелері
31
Қазақстан Республикасында энергетикалық көмір өндіру соңғы жылдары орташа қарқынмен 2 %-ға тұрақты өсті, кокстендірілетін - шамалы қысқарды.
Көмір өндіру, млн. тонна
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Энергетикалық
92,9
82,5
93,4
98,6
102,4
101,1
Кокстендірілетін
12,0
11,8
11,9
11,5
11,3
11,7
Барлығы
104,9
94,3
105,3
110,1
113,7
112,8
Энергетикалық көмір өндіру құрылымында қоңыр және ұзын жалынды көмір үлесі - 2008 жылғы 20%-дан, 2012 жылы 27 %-ға дейін өсті. Энергетикалық көмір өндірудің едәуір көлемінің арқасында Қазақстан көмір өндіру бойынша әлемде 10-шы орынға ие.
Энергетикалық көмір нарығы Қазақстанда салыстырмалы түрде фрагменттелген - жиынтық өндірудің 30 %-ға дейінін қамтамасыз ететін ірі ойыншы - ENRC компаниясы (Восточный, Шұбаркөл Көмір бөлінісі), өндіру көлемі бойынша екінші және үшінші ойыншылар Самұрық-Энерго және РУСAЛ болып табылады - әрқайсысы 20 % (Богатырь Көмір), әрі қарай Қазақмыс (8 %), Қаражыра (6 %), Aнгренсор Энерго (5 %) және өзгелері.
Өндірілетін энергетикалық көмірдің негізгі үлесі Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласының мұқтаждарына және экспортқа (тиісінше 51 % және 31 %), қалған көлемі - халықтың коммуналдық-тұрмыстық мұқтаждықтары мен өнеркәсіптік кәсіпорындарға келеді (тиісінше 13 % және 5 %).
Кокстендірілетін көмір нарығы 95 %-ға AрселорМиттал компанияларының өндіруімен қалыптасқан. Өндірілген кокстендірілетін көмірдің негізгі үлесі (шамамен 95 %) байыту рәсімінен өтеді, содан кейін концентраттың 70 %-ы компанияның коксқа меншікті қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін, қалған концентрат Украина мен Ресейге экспортқа жіберіледі.
Мұнай өнеркәсібі
Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі базалық экспортталатын сала, елімізге меншікті минералдық ресурстарды капиталдандыруға мүмкіндік беретін және өнеркәсіптік кешеннің серпінді дамуы үшін жеткілікті ағын алатын экономиканың маңызды саласының бірі болып табылады. Еліміздің экономикасында мұнай саласының рөлі туралы мынадай фактілер айтады:
1) Қазақстаннан экспорттаудың құндық құрылымында шикі мұнайдың үлесі 2012 жылы жалпы көлемнің 61,1 %-ы 92,3 млрд. AҚШ долларын құрады;
2) жер қойнауын пайдаланушылардан түсетін салықтық түсімдердің көлемі 2012 жылы 13,3 млрд. AҚШ долларын құрады;
3) мұнай кешені кәсіпорындары қызметкерлерінің тізімдік саны
2012 жылы 85 мың адамды құрады;
4) мұнай саласы жоғары тура әлеуметтік жүктемемен ерекшеленеді: инфрақұрылымдық объектілер салу, спорттық іс-шараларды қолдау, білім беру саласына инвестициялар және басқа да әлеуметтік жобалар.
Қазақстан Республикасындағы мұнай өнеркәсібі құн жасаудың барлық бөліністер тізбекшесіне ұсынылды: барлау, шикі мұнайды өндіру ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.