Диплом алдындағы тәжiрибе есебі
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары ... ... ... ... ... ... ... ... .
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ.
2.1 Процестің мақсаты және физика . химиялық негізі ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ ИНСТРУКТАЖЫ ... ... ... ... ..
3.1 Техника қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі, өндірістік санитария ... ... ... ... .
3.2 Атмосфералық ауаны және су ресурсын зиянды заттармен ластанудан қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Қондырғы жұмысындағы маңызды орындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4 Жабдықтарды жөндеу түрлері, кестесі. Жөндеуге дайындау ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары ... ... ... ... ... ... ... ... .
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ.
2.1 Процестің мақсаты және физика . химиялық негізі ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ ИНСТРУКТАЖЫ ... ... ... ... ..
3.1 Техника қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі, өндірістік санитария ... ... ... ... .
3.2 Атмосфералық ауаны және су ресурсын зиянды заттармен ластанудан қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Қондырғы жұмысындағы маңызды орындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4 Жабдықтарды жөндеу түрлері, кестесі. Жөндеуге дайындау ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Өндiрiстiк диплом алдындағы жалпы кәсіби білімдерді бекіту және өндірістік шарттардағы арнайы пәндерге, дағдаларды әбден жетілдіру, өндірістік тәжірибе кезінде алынған кәсіпорыннның қоғамдық өміріндегі жұмысы болып табылады.
Диплом алдындағы тәжiрибенiң мақсаты кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелердiң жаттығу қызметке араласуын негiзде алған теориялық бiлiмдердiң оқушыларымен бекiту және қуыс болып табылады; кәсiби дағдылардың онына алу және өзiндiк жұмысты тәжiрибе; техникалық, қаржы және адам факторлары мамандық, өндiрiстiк қатынастардың негiздерiнiң бiлiмдерi және есепке алумен қағида басқаруын алу бойынша дипломдық жұмыстың жазуы, еңбектiң өндiрiстiк дағдылар және алдынғы әдiстерiмен меңгеру үшiн жиын, талдау және материалды қорыту. тәжiрибенiң мақсаттардың бiрлерi объекттiң толық зерттеуi диплом алдындағы болып табылады кемшiлiктер және жүрiсте дипломдық жобалаудың оның жұмыс жасауын әбден жетiлдiрудiң мүмкiндiктерiнiң анықталулары үшiн тәжiрибе.
Тәжірбиені өту қорытындысы бойынша техник-технолог тиісті және кәсіптік тәжірибені алу керек. Тәжірибе міндеттері:
1. Мекеменің ішкі тәртібі ережелерін;
2. Шикізат пен дайын өнімге қойылатын негізгі талаптарды;
3. Қондырғының технологиялық сызбасын;
4. Негізгі және қосымша аппараттарына қойылатын негізгі талаптарды;
5. Технологиялық процесті реттеу мен бақылау жүргізудің ерекшеліктерін;
6. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шаралары;
7. Қондырғының жұмыс режимі, қондырғының жобалық және шындық өнімділігін;
8. Зауыттың құрылымдық сызбасы, негізгі және көмекші цехтарына өзара байланысын құруды;
9. Мекеменің технико-экономикалық көрсеткіштерді анықтауды;
10. Қондырғының блоктарына немесе жеке технологиялық жабдықтарына қызмет көрсетуді жұмыстарын жүргізуді;
11. Жабдықтың немесе блоктың жұмыс режимін бақылау және реттеуді,
12. Процестің технологиялық параметрін ешикізаттың әсерін аныктауды;
13. Ауаға зиянды заттарды жіберуді азайтуды шараларын ұйымдастыруды;
14. Шикізат пен өнім сапасына бақылау жасауды;
15. Технологиялық режим нормасын анықтауды;
16. Қондырғының негізгі жабдықтарды, конструкциясын, жабдықтарды қайта өңдеу шараларын алуды;
17. Өндіріс ортасын бақылау, зиянды заттар ШРК бақылау;
18. Өрт жәе жарылыс қауіпін сақтау шараларын жүргізу;
19. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шараларын алуды;
20. Аппаратты іскеқосу мен тоқтатуды.
Диплом алдындағы тәжiрибенiң мақсаты кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелердiң жаттығу қызметке араласуын негiзде алған теориялық бiлiмдердiң оқушыларымен бекiту және қуыс болып табылады; кәсiби дағдылардың онына алу және өзiндiк жұмысты тәжiрибе; техникалық, қаржы және адам факторлары мамандық, өндiрiстiк қатынастардың негiздерiнiң бiлiмдерi және есепке алумен қағида басқаруын алу бойынша дипломдық жұмыстың жазуы, еңбектiң өндiрiстiк дағдылар және алдынғы әдiстерiмен меңгеру үшiн жиын, талдау және материалды қорыту. тәжiрибенiң мақсаттардың бiрлерi объекттiң толық зерттеуi диплом алдындағы болып табылады кемшiлiктер және жүрiсте дипломдық жобалаудың оның жұмыс жасауын әбден жетiлдiрудiң мүмкiндiктерiнiң анықталулары үшiн тәжiрибе.
Тәжірбиені өту қорытындысы бойынша техник-технолог тиісті және кәсіптік тәжірибені алу керек. Тәжірибе міндеттері:
1. Мекеменің ішкі тәртібі ережелерін;
2. Шикізат пен дайын өнімге қойылатын негізгі талаптарды;
3. Қондырғының технологиялық сызбасын;
4. Негізгі және қосымша аппараттарына қойылатын негізгі талаптарды;
5. Технологиялық процесті реттеу мен бақылау жүргізудің ерекшеліктерін;
6. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шаралары;
7. Қондырғының жұмыс режимі, қондырғының жобалық және шындық өнімділігін;
8. Зауыттың құрылымдық сызбасы, негізгі және көмекші цехтарына өзара байланысын құруды;
9. Мекеменің технико-экономикалық көрсеткіштерді анықтауды;
10. Қондырғының блоктарына немесе жеке технологиялық жабдықтарына қызмет көрсетуді жұмыстарын жүргізуді;
11. Жабдықтың немесе блоктың жұмыс режимін бақылау және реттеуді,
12. Процестің технологиялық параметрін ешикізаттың әсерін аныктауды;
13. Ауаға зиянды заттарды жіберуді азайтуды шараларын ұйымдастыруды;
14. Шикізат пен өнім сапасына бақылау жасауды;
15. Технологиялық режим нормасын анықтауды;
16. Қондырғының негізгі жабдықтарды, конструкциясын, жабдықтарды қайта өңдеу шараларын алуды;
17. Өндіріс ортасын бақылау, зиянды заттар ШРК бақылау;
18. Өрт жәе жарылыс қауіпін сақтау шараларын жүргізу;
19. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шараларын алуды;
20. Аппаратты іскеқосу мен тоқтатуды.
1. http://kmg.kz
2. Закон «Об иностранных инвестициях» от 27 декабря 1994 г. – Алматы –1995
3. Бекенова Л.И. Национальные компании: функции, структура и проблемы Вестник университета ТУРАН.-2000
4. http://adilet.zan.kz/
5. Суербаев Х.А., Қоқанбаев Ә.Қ., Шалмағамбетов Қ.М. Мұнай химиясына кіріспе. 2004 г.
6. Надиров Н.К. Нефть и газ Казахстана. 1995г.
7. Надиров Н.К. Высоковязкие нефти и природные битумы 2001г.
8. Суербаев Х.А. Катализ в нефтепереработке ч.3. Алматы, 2002.
9. Суербаев Х.А. Каталитические процессы в нефтеперерабатывающей промышленности. Алматы, 2002.
10. Смидович Е.В. - Технология переработки нефти и газа. Ч. 2-я. Крекинг нефтяного сырья и переработка углеводородных газов - М.:Химия, 1980г.,328 с.
11. Ж. Қ. Қайырбеков, Е. А. Әубәкіров, Ж.К. Мылтықбаева «Жалпы химиялық технология» 2009 ж - 142-165 б
12. Рудин М.Г. Краткий справочник нефтепереработчика. Л., Химия, 1980.
13. Шкатов Е.Ф., Шувалов В.В. Основы автоматизации технологических процессов химических производств. М. Химия. 1985г.;
14. Дианов В.Г. Автоматическое регулирование и регуляторы в химической промышленности. М. Химия. 1978г.;
15. Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х. Проектирование систем автоматизацией технологических процессов. М. Энергия. 1983г.;
16. Панов Г. Е. Охрана окружающей среды на предприятиях нефтяной и газовой промышленности. – М.: Недра, 1986.
17. Хакимжанов Т.Е. Охрана труда. Учебное пособие для вузов:-Алматы: Эверо, 2006-264с.
18. Калыгин В.Г. Промышленная экология. — М.:МНЭПУ,2000. — 241 с.
19. Андруз Дж.,Бримлекумб П., Джикелз Т., Лисс П. Введение в химию окружающей среды. — М.:Мир,1999. — 271 с.
20. Пальгунов П.П., Сумароков М.В. Утилизация промышленных отходов. — М.:Стройиздат, 1990. — 352с.
21. Куцын П.В. Охрана труда в нефтегазодобывающей промышленности. – М.: Недра, 1987.
22. Гайдамак К.М., Тыркин Б.А. Монтаж оборудования предприятий химической и нефтехимической промышленности. – М.: Высшая школа, 1974. – 286 с., ил.
23. Маршев В.З., Петрухин И.П. Монтаж оборудования предприятий химической и нефтяной промышленности/ М.: Высшая школа, 1990. – 208с.
2. Закон «Об иностранных инвестициях» от 27 декабря 1994 г. – Алматы –1995
3. Бекенова Л.И. Национальные компании: функции, структура и проблемы Вестник университета ТУРАН.-2000
4. http://adilet.zan.kz/
5. Суербаев Х.А., Қоқанбаев Ә.Қ., Шалмағамбетов Қ.М. Мұнай химиясына кіріспе. 2004 г.
6. Надиров Н.К. Нефть и газ Казахстана. 1995г.
7. Надиров Н.К. Высоковязкие нефти и природные битумы 2001г.
8. Суербаев Х.А. Катализ в нефтепереработке ч.3. Алматы, 2002.
9. Суербаев Х.А. Каталитические процессы в нефтеперерабатывающей промышленности. Алматы, 2002.
10. Смидович Е.В. - Технология переработки нефти и газа. Ч. 2-я. Крекинг нефтяного сырья и переработка углеводородных газов - М.:Химия, 1980г.,328 с.
11. Ж. Қ. Қайырбеков, Е. А. Әубәкіров, Ж.К. Мылтықбаева «Жалпы химиялық технология» 2009 ж - 142-165 б
12. Рудин М.Г. Краткий справочник нефтепереработчика. Л., Химия, 1980.
13. Шкатов Е.Ф., Шувалов В.В. Основы автоматизации технологических процессов химических производств. М. Химия. 1985г.;
14. Дианов В.Г. Автоматическое регулирование и регуляторы в химической промышленности. М. Химия. 1978г.;
15. Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х. Проектирование систем автоматизацией технологических процессов. М. Энергия. 1983г.;
16. Панов Г. Е. Охрана окружающей среды на предприятиях нефтяной и газовой промышленности. – М.: Недра, 1986.
17. Хакимжанов Т.Е. Охрана труда. Учебное пособие для вузов:-Алматы: Эверо, 2006-264с.
18. Калыгин В.Г. Промышленная экология. — М.:МНЭПУ,2000. — 241 с.
19. Андруз Дж.,Бримлекумб П., Джикелз Т., Лисс П. Введение в химию окружающей среды. — М.:Мир,1999. — 271 с.
20. Пальгунов П.П., Сумароков М.В. Утилизация промышленных отходов. — М.:Стройиздат, 1990. — 352с.
21. Куцын П.В. Охрана труда в нефтегазодобывающей промышленности. – М.: Недра, 1987.
22. Гайдамак К.М., Тыркин Б.А. Монтаж оборудования предприятий химической и нефтехимической промышленности. – М.: Высшая школа, 1974. – 286 с., ил.
23. Маршев В.З., Петрухин И.П. Монтаж оборудования предприятий химической и нефтяной промышленности/ М.: Высшая школа, 1990. – 208с.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары ... ... ... ... ... ... .. ... ...
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ.
0.1 Процестің мақсаты және физика - химиялық негізі ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ ИНСТРУКТАЖЫ ... ... ... ... ..
3.1 Техника қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі, өндірістік санитария ... ... ... ... .
3.2 Атмосфералық ауаны және су ресурсын зиянды заттармен ластанудан қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Қондырғы жұмысындағы маңызды орындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4 Жабдықтарды жөндеу түрлері, кестесі. Жөндеуге дайындау ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5
5
7
10
10
10
12
14
18
18
20
22
24
28
ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
29
ҚОСЫМША
КІРІСПЕ
Өндiрiстiк диплом алдындағы жалпы кәсіби білімдерді бекіту және өндірістік шарттардағы арнайы пәндерге, дағдаларды әбден жетілдіру, өндірістік тәжірибе кезінде алынған кәсіпорыннның қоғамдық өміріндегі жұмысы болып табылады.
Диплом алдындағы тәжiрибенiң мақсаты кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелердiң жаттығу қызметке араласуын негiзде алған теориялық бiлiмдердiң оқушыларымен бекiту және қуыс болып табылады; кәсiби дағдылардың онына алу және өзiндiк жұмысты тәжiрибе; техникалық, қаржы және адам факторлары мамандық, өндiрiстiк қатынастардың негiздерiнiң бiлiмдерi және есепке алумен қағида басқаруын алу бойынша дипломдық жұмыстың жазуы, еңбектiң өндiрiстiк дағдылар және алдынғы әдiстерiмен меңгеру үшiн жиын, талдау және материалды қорыту. тәжiрибенiң мақсаттардың бiрлерi объекттiң толық зерттеуi диплом алдындағы болып табылады кемшiлiктер және жүрiсте дипломдық жобалаудың оның жұмыс жасауын әбден жетiлдiрудiң мүмкiндiктерiнiң анықталулары үшiн тәжiрибе.
Тәжірбиені өту қорытындысы бойынша техник-технолог тиісті және кәсіптік тәжірибені алу керек. Тәжірибе міндеттері:
1. Мекеменің ішкі тәртібі ережелерін;
2. Шикізат пен дайын өнімге қойылатын негізгі талаптарды;
3. Қондырғының технологиялық сызбасын;
4. Негізгі және қосымша аппараттарына қойылатын негізгі талаптарды;
5. Технологиялық процесті реттеу мен бақылау жүргізудің ерекшеліктерін;
6. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шаралары;
7. Қондырғының жұмыс режимі, қондырғының жобалық және шындық өнімділігін;
8. Зауыттың құрылымдық сызбасы, негізгі және көмекші цехтарына өзара байланысын құруды;
9. Мекеменің технико-экономикалық көрсеткіштерді анықтауды;
10. Қондырғының блоктарына немесе жеке технологиялық жабдықтарына қызмет көрсетуді жұмыстарын жүргізуді;
11. Жабдықтың немесе блоктың жұмыс режимін бақылау және реттеуді,
12. Процестің технологиялық параметрін ешикізаттың әсерін аныктауды;
13. Ауаға зиянды заттарды жіберуді азайтуды шараларын ұйымдастыруды;
14. Шикізат пен өнім сапасына бақылау жасауды;
15. Технологиялық режим нормасын анықтауды;
16. Қондырғының негізгі жабдықтарды, конструкциясын, жабдықтарды қайта өңдеу шараларын алуды;
17. Өндіріс ортасын бақылау, зиянды заттар ШРК бақылау;
18. Өрт жәе жарылыс қауіпін сақтау шараларын жүргізу;
19. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шараларын алуды;
20. Аппаратты іскеқосу мен тоқтатуды.
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы
Компания қызметінің бағыттары:
ҚазМұнайГаз Өнімдері акционерлік қоғамы - Қазақстан Республикасының энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында мемлекет саясатының ілгері жылжуына ықпал ететін мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін ішкі нарықта өткізетін жоғары тиімді және көшбасшы компания.
- Мұнай өнімдерін көтерме және бөлшек сауда арқылы өткізу;
- Газды бөлшек сауда арқылы өткізу;
- Сұйытылған мұнай газын (СМГ) өткізу;
- Мұнай өнімдері мен газды сатып алу;
- Жанар-жағар май құю станцияларын, мұнай базаларын, газ толтыру станцияларын, автомобиль газ толтыру компрессорлық станцияларын пайдалану және жөндеу;
- Мұнай өнімдерін сақтау қызметтерін көрсету;
- Мұнай өнімдерінің сапасын анықтау бойынша зертханалық сынақтаулар;
- ЖМҚС және АГҚС-те ілеспе қызметтерді көрсету.
ҚазМұнайГаз Өнімдері компания миссиясы
ҚазМұнайГаз Өнімдері АҚ Қазақстан Республикасының ішкі нарығын сапалы мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету мен оларды ҚазМұнайГаз кеңінен таралған өз желісі арқылы өткізуді қамтамасыз ету-ге жәрдемдесу болып табылады.
2013 жылы өткізуден түсетін кіріс бойынша (операциялық кіріс) жоспар 2012 жылға қарағанда, 27 286 млн. теңгеге артық. Мұнай өнімдері нарығында, импорттық Аи-92(қосымшадан қара) көтерме сауда арқылы өткізуге қалыптасқан баға және бөлшек сауда арқылы өткізу нысандарының артуы нәтижесінде 2012 жылы өткізуден түскен кірістің өсу қарқыны 122 % құрады.
Нарықта МӨ сатып алу бағасының және тж тарифтерінің артуына байланысты өнімнің 1 тоннасына 6 439 теңгетонна шығынның артуы нәтижесінде өзіндік құнның өсу қарқыны 2012 жылы 121 % құрады.
Алдыңғы кезеңмен салыстырғанда жалпы ақшалай түсім 31% өсті.
2013 жылдың басында және жыл бойы өндірістік нысандар санының артуы есебінен 2012 жылмен салыстырғанда өткізу бойынша шығындардың өсу қарқыны 119 % құрады. Оқыту, спорттық іс-шаралар мен амортизация бойынша шығындардың өсуі, САП КАБЖ техникалық қолдау шығындары есебінен ОАР-дың өсу қарқыны 2012 жылмен салыстырғанда 103% құрады.
Өзге кіріс артуының негізгі себебі - № 48 ЖМҚС 216 млн. теңгеге өткізу, операциялық жалға алудан, мини-марттар арқылы ХТТ өткізу кезінде комисси-ядан түсетін кірістің өсуі. Нәтижесінде 2013 жылы таза түсім 2012 жылмен салыстырғанда, 382 %-ға артты және 3 449,7 млн. теңгені құрады(сурет 1.1 қара).
ҚазМұнайГазӨнімдері АҚ жеке құрылымын 1.2 суреттен к-руе болады[1].
Сурет 1.1 - Негізгі экономикалық көрсеткіштері
Сурет 1.2 - ҚазМұнайГазӨнімдері АҚ жеке құрылымдық бөлімшелері
Мұнай саласының қызмет етуінің жаңа бағытқа ауысуы аса маңызды мәселелердің шешілуін талап етеді. Оның шеңберінде іс-әрекеттің ұйымдастыру және басқару нысандары, көмірсутек шикізатымен операциялар жүргізудің құқықтық нормалары әзірленіп, жүзеге асырылуы тиіс. Мұнай потенциалын ғана емес, сондай-ақ оны шығару кезінде болған компоненттерді кешенді пайдалану бағдарламасы әзірленді. Ол көмірсутек құрамы өнімінің және өзге құрамының кеңе ассортиментін алғаннан кейін суммарлы әсер шығарудың перспективті мүмкіншілігі сенімді белгілеуге мүмкіндік береді.
Нарық экономикасының заңы елдің шикізат саласына ендірілуінің сол немесе өзге қарқындылығымен жаңа ұйымдастыру нысандарын қалыптастыру қажеттілігін белгіледі. Қысқа мерзім ішінде Қазақстанның мұнай саласында ұлттық компаниялар, акционерлік қоғамдар, бірлескен кәсіпорындар құрылды, олардың өндірістік-шаруашылық іс-әрекеті жаңа сындармен, нақты коммерциялық параметрлер бойынша жүзеге асырылған жобалардың анализінде негізделген көрсеткіш жүйелерімен бағаланады.
Көмірсутек шикізатына бай бірқатар елдердің қазіргі жағдайын талдай отырып, жалпы ішкі өнім ЖІӨ өсуінің темпін, энергияға бағытталған ғылым салаларының даму деңгейін белгілей отыра, олар табиғат байлығын ысырапты пайдалану іс-әрекеттің бағыты басқа қазіргі өндірістің құрылуына, өнімкәсіптің реструктуризациясына, мұнайгазхимиялық профильдегі ірі тоннажды қайта өндейтін кешендердің қалыптасуына күш салуын шоғырландыруға мүмкіндік бермейді деген қорытындыға келді.
Әдетте, осындай қорытындыларды растау үшін ұлттық экономиканың Жапонияда, Оңтүстік Кореяда, Сингапурда және шикізат ресурстары жоқ басқа да қалаларда жүзеге асырылған реструктуризация процесстері келтіріледі. Бірақ-та, менің ойымша, осы мемлекеттердің даму жолдарын әлемдік нарыққа ресурстарды жеткізушілердің шаруашылығының дамуындағы бағыттарға қарсы қою қажеттілігі жоқ[2].
Бірақ та, әлемдік практикада мұнай-газ ресурстарын иелену ұлттық экономиканың дамуында елеулі қорытындыға себеп болған жағдайлар бар. Осындай өзгерудің бір өкілі болып Норвегия табылады, ол Солтүстік теңіз кен орынның көмірсутек ресурстары есебінен осы шикізатты өзі үлкен пайдамен қолданумен қатар, сондай-ақ қысқа мерзім ішінде мұнай жабдықтарын және технологиясын өндіру және шығару бойынша әлемдік лидер болып шыға алды.
Яғни, ірі мұнай-газдың бар болуы және оларды шығару мемлекет алатын табыс өздері қалыптастырған тұрақты валютамен, білімнің жоғары деңгейімен, төмен салықпен сипатталатын жүйеде қолданылатын шартта ғана өндірістік күштердің дамуына қуатты импульс береді. Мемлекет берікті нәтижелі экономикалық жүйе құрған кезде, сондай-ақ экономиканың реформалануын жүргізуге ықпал ететін табиғат байлығы болған жағдай ең жақсы болып табылады.
2000 жылдың ақпан айында Филипс Петролеум, Шеврон америка мұнай-газ компаниялары 6 млдр. доллар астам активпен бірлескен кәсіпорын ашты. Осы құрылымға жататын әр серіктестікке кәсіпорынның бір жартысы беріледі. Құрылған БК хош иісті заттардың, стирол, полистирол шығаруға пайдаланылатын олефин мен полиолефин шығаратын бес әлемдік өндірісшілердің ішінде бірінші орын алған әлемдегі жетекші компаниялардың бірі болып табылады.
Қазақстан Республикасының ұлттық экономикасының даму стратегиясында негізі ірі мұнай-газ қайта өндіретін және мұнай химиялық потенциалды құруда негізделетін түбегейлі өзгерістерді жүзеге асыру қажет, ал шикізат ресурсының көзі болып көмірсутек шикізаты - мұнай, табиғат және жолаушы газ табылады.
Қазақстан Республикасындағы шығаратын және қайта өндіретін өндірістің, көлік коммуникацияның активтері берілген Казмұнайгаз ұлттық мұнай-газ компаниясындағы білім мұнай өніпкәсібі реструктуризациясының ісін алдыға жылжытуы мүмкін[3].
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары
Аға оператордың жұмыс сипаттамасы:
oo қабылданатын,сақталатын және өткізілетін мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің сапасын, бақылау сынамаларының алынуы, актілердің ресімделуі дұрыстығын, мұнай, мұнай өнімдері құйылатын тараның даяр болуын, сухогруздер мен реагенттердің таралануын бақылау;
oo бүліну мен қайта сұрыптаудан сақтандыратын іс-шараларды әзірлеуге, тұтынушылардың жеткізушілерге мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің сапасы жөніндегі шағымдарын қарауға қатысу;
oo мұнай өнімдерінің, жартылай фабрикаттардың сапасын дұрыстау технологиясын әзірлеу және сапаны дұрыстау жұмысына басшылық ету.
oo этилдендірілген және этилдендірілмеген бензиндердің және керосиннің октан сандарын, дизельді отынның цетан сандарын анықтау жөніндегі әдістемелерде немесе мемлекеттік стандарттарда көзделген іштен жану қозғағыштарына қызмет көрсету;
oo этил сұйығын отынға және присадкаларды майға дозалау;
oo бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау;
oo күйені түсіре отырып қозғағышты қайта өңдеуге және жабдықты жөндеуге қатысу;
oo сынау кезінде пайда болатын ақауларды біліктілігі анағұрлым жоғары машинистің басшылығымен анықтау және жою;
oo сынақ журналын жүргізу.
Білуге тиіс:
oo мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің түрлерін, олардың физикалық және химиялық қасиеттерін;
oo резервуарлы паркті, эстакаданы, айлақты технологиялық байламдауды;
oo қойма орынжайларының орналасу жоспарын;
oo резервуарларды, қойма орынжайларын өнім қабылдауға дайындау ережесін;
oo сынама алу МС пен техникалық шарттарын және талдау жүргізу әдістемесін;
oo бақылау сынамаларын ресімдеудің тәртібі мен бақылау сынамаларын сақтау мерзімдерін;
oo мұнайды, мұнай өнімдері мен реагенттерді цистерналарға, баржаларға және танкерлерге құюдың тәртібін, сухогрузды тараға буып-түю ережесін.
oo қызмет көрсететін генераторлардың, электр қозғағыштардың, отын насостарының, аспаптар мен көмекші механизмдердің құрылымы мен пайдалану ережесін;
oo сыналатын отын мен мұнай өнімдерін өндіру технологиясын;
oo отын құрамының октан сипатына әсерін және тетраэтил қорғасынға сезгіштігін;
oo қондырғы формулярына жаза отырып, қозғағыштың жұмыс есебін жүргізу ережесін;
oo отынды, майларды, жақпалар мен присадкаларды сынауға арналған мемлекеттік стандарттар мен әдістемені;
oo жазба журналын жүргізу ережесін;
oo отын және мұнай өнімдерін сынау жөніндегі машиналар мен қондырғылардың, детонация, детонометрлердің, ұшқындату және шашырату индикаторларының датчиктері мен басқа да аспаптардың құрылымын, оларды реттеу ережесін;
oo алғашқы эталонды және бақылау отынын дозалаумен жасау ережесін;
oo мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттерін;
oo қозғағыш сынақтарын жүргізу жөніндегі мемлекеттік стандарттар мен әдістемені;
oo қолданылатын металлдардың, балқымалар мен металл емес материалдардың негізгі қасиеттерін;
oo сынақ журналы мен жөндеу карталарын жүргізу ережесін;
oo слесарь ісін [4].
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ
2.1 Процестің мақсаты және физика - химиялық негізі
Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеуге оларды дайындау және өңдеудің біріншілік және екіншілік процестері жатады.
Жер қойнауынан өндірілген мұнайды дайындаудағы мақсат, оның құрамындағы механикалық қалдықтардан, еріген тұздардан, судан айыру және құрамы бойынша тұрақтандыру болып табылады. Бұл операцияларды мұнайлы кәсіп орындарында және сонымен қатар мұнай өңдеу заводтарында жүргізеді.
Мұнайды біріншілік өңдеуіне (біріншілік процестер), оны әрі қайсысы түрлі көмірсутектер қоспасынан тұратын жеке фракцияларға (дистиляттар) бөлуі жатады. Біріншілік өңдеу физикалық процесс болып табылады және мұнай құрамындағы қосылыстрадың химиялық табиғаты мен құрылысына әсер етпейді.
Мұнайды екіншілік өңдеу процесіне - тікелей айдау әдісімен алынған мұнай өнімдерінің әртүрлі өңдеу әдістері жатады. Бұл процестер мұнай өнімдернің құрамындағы көмірсутектердің деструктивті түрленулері және табиғатының өзгеруімен жүреді, әғни химиялық процестерболып табылады.
Мұнай өнімдерінің екіншілік процестері көп түрлі болып келеді:
а) - қайнау температурасы жоғары (крекинг) фракцияларға сүйене отырып жеңіл қайнайтын фракциялар шығымын жоғарлату мақсатында жүретін процестер;
- шикізаттың көмірсутекті құрамын өзгерту мақсатында жүретін процестер (риформинг);
- жеке көмірсутектерді синтездеу процестері (алкилдендіру);
- мұнай өнімдерін қоспақтардан тазалау процестері (гидротазалау).
б) жүру жағдайларына байланысты:
- жоғары температура және қысымның әсерімен өтетін термиялық поцестер;
- жоғары температурада, катализатордың қатысымен жүретін, каталитикалық процестер.
в) өңделетін шикізаттың күйіне байланысты:
- сұйық фазадағы процестер;
- булы фазадағы процестер.
Екіншілік процестердің ішіндегі маңыздылары - термиялық каталитикалық крекинг, риформинг, алкилирлеу, мұнай өнімдерін кокстеу және гидротазалау болып табылады[5].
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
Гидротазалау процессінің жалпы технологиялық сызбасы(сурет 2.1)
Сурет 2.1 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы:
Күкірт, азот, асфальтендердің мөлшерін, металдар қосындысын азайту, қалдық шикізаттың кокстелуін төмендету, оны кейіннен сапалық қазандық отын ретінде немесе келесі игерілу процесстерінде: гидрокрекинг, ККФ, кокстеу, каталитикалық крекингтің қалдық шикізаты ретінде қолдануға болады.
Шикізат: Әртүрлі шикізат: экстракциялық тазалау өнімдерінен бастап атмосфералық және вакуумдық газойльдерге дейін[6].
Процесстің сипаттамасы: Процессті қозғалмайтын катализатор қабатында қалыпты температурада және қалыпты және жоғары парциальдық сутегі қысымында жүргізеді. Әдеттегідей сутегінің қолданысы көп емес, газ тәріздес және жеңіл сұйық өнімдердің өндірілуі минимал шамады болады. Алайда процесстің шарты, технологиялық сызбасы және катализатордың мінездемесі орташа дистиляттар мен жеңіл өнімдердің шығарылуын көбейту мақсатында өзгеруі мүмкін.
Шикі шикізатты шикі сутегімен және айдалатын газбен араластырылады, одан соң қоспаны жылу алмастырғышта және пеште қыздырып, реакторлық жүйеге беріледі. Құрылымы оңай реактордың қозғалмайтын катализатор қабатында және ағынның төмен түсетін бағыты минимал жанама реакцияларда және минимал гидравликалық қарсылықта процесстің қажет бағытта жүруін қамтамасыз етеді. Реакциондық қоспа қатар орналасқан бірнеше сепараторларда газ және сұйық фазаларға бөлінеді. Сутегімен байытылған айналатын газды амин ерітіндісімен күкірт қышқылынан тазартады, ал сұйық фазаны ректификация жүйесіне соңғы тазартылған өнім алу үшін жібереді. Бұл секция төмен қайнайтын өнімнің кең фракциясын алуға немесе дара фракцияларды алуға негізделіп жоспарланған[7].
Өнеркәсіп қондырғылар:
Қуаттылығының қосындысы шамамен 143 мың м3сағ болатын 26 қондырғының лицензиясы сатылды. Кейбір өнеркәсіптік қондырғыларда атмосфералық және вакуумдық қалдықтарды және экстракциялық қалдықтарды тазалайды.
Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы(сурет 2.2)
Сурет 2.2 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы: Нафта, керосин, дизельдік дистилляттарды және газойльдерді күкірттен, азоттан және металлдардан тазарту.
Өнімдер: Аз күкіртті өнімдер - тауарлық немесе келесі қайта өңдеуге арналған.
Процесстің сипаттамасы: Көмірсутек фракциясиясын катализатордың бір немесе бірнеше қабатында сутегі қатысында тазарту - органикалық күкірттің күкірт қышқылына және органикалық азоттың аммиакка айналуы. Нафтаны тазалауды әдетте бу фазасында жүргізсе, ал одан ауыр фракцияларды аралас фазада жүргізеді. Бу реакторда катализатордың бірнеше қабаты орналасуы мүмкін - бұл жағдайда ағындардың қайта бөлінуін және олардың салқындатылуы (салқынырақ ағынмен араластыру арқылы) қабаттар арасында жүргізу қажет[8].
Сутегімен байытылған газды әдетте сутегішикізат қатынасының қажетті ара қатынасын ұстап тұру үшін реакторға қайтарады. Шикізаттағы күкірттің мөлшеріне байланысты айналатын газдан күкірт қышқылын жуу қажет болуы мүмкін. Реакция өнімінен жеңіл фракцияларды айдауды су қайнатқышта немесе қатты будың көмегімен жүзеге асырады. Катализаторлар - кобальт-молибдендік, никель-молибдендік, никель-вольфрамдық немесе олардың қоспалары.
Процесстің талаптары: Реактордағы температура 290-4000С, ал артық қысым 2,76-дан 10,4МПа дейін.
Шығарылатын өнім шикізаттың құрамы мен соңғы өнімнің сапасына байланысты болады. Мақсаттық өнім әрқашан массасы 98,5%-дан жоғары және әдетте шығуы 99% болып келеді.
Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы(сурет 2.3)
Сурет 2.3 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы:
Технология нафталарды, дистилляттарды және қалдық шикізаттарды тазартуға және де терең күкіртсіздендіруге және дизельдік отынның түсін жақсартуға, ККФ және гидрокрекинг шикізатын тазалауға кеңінен қолданылады.
Өнімдер: Күкірттің өте аз құрамы бар дизельдік отын, ККф қондырғысы және гидрокрекингке арналған тазартылған шикізат.
Процесстің сипаттамасы:
Гидротазалау процессінде тексерілген жоғары активті ТК типті катализаторы және патенттелген реактордың шикі құрылысына ықшамдалған қатты катализаторы жүктеледі. Бұл мінездемелердің және жобаның қосылысы, тапсырыс берушінің талаптарын қанағаттандырып, оның мақсаттарына экономикалық жағынан тиімді жауап беретін процессті жасауды қамтамасыз етеді.
Шикізатты сутегімен араластырып, қыздырады және жылуалмастырғышта жиі буландырады, содан соң пеш арқылы реакторға жібереді. Реактордағы қондырғысының жоғары тиімділікті ішкі бөлігі көлденең еместікке сезімталдығы аз және будың сұйықпен толық орын ауысуы, сонымен қатар катализатор мөлшерін максималды қолдануға мүмкіндік береді. Бұл ішкі қондырғылар кең диапозонда тиімді, соның арқасында қондырғы аз және көп жүктеме кезінде де жұмыс жасай алады. Катализатор қабатының жүктемесінің шешімі жоғары қабатындағы инертті материалдың түйірінің оптимальды формасы, катализатордың түйірі қарсыласқан қабаттың өсуін азайтып, катализатор жүрісін ұзартады. Негізгі катализаторлар ТК сериясына жатады және олардың активтілігі мен тиімділігі әлемнің әртүрлі елдерінің көптеген қондырғыларында дәлелденген. Жылуалмастырғышта салқындатылған реакционды қоспа жоғары қысымды сепараторда бөлініп, одан сутегі құрамды газ күкірт қышқылынан тазарту үшін аминді адсорберге беріледі, содан соң реакторға қайта оралады. Салқын айналатын газ катализатордың қабаттарына реакция жылуын төмендету үшін енеді. Сұйық өнім төмен қысымды сепаратордан өтіп, колоннаға түседі, онда өнімнен суы буы ретінде күкірт қышқылы, ерітілген газдар мен жеңіл фракциялар буланып ұшады[9].
Процесстің шарттары:
Процесстің типтік қысымы - 2-ден 8 МПа дейін, типтік жұмысшы температура - 320-дан -4000С дейін.
Өнеркәсіп қондырғылары: ТорSØе технологиясы бойынша гидротазалаудың 35 қондырғысы кезінде жұмыс жасайды немесе жобалану сатысында.
Процестің технологиялық режимдері
Көрсеткіш
Бензин
(керосин)
Дизель
отыны
Вакуум газойлі
Мұнай қалдықтары
Температура, 0С
300-400
340-400
380-410
380-410
Қысым, МПа
1,5-2,0
2,5-4,0
4,0-5,0
7,0-15,0
Шикізатты берудің көлем жылдамдығы, сағ-1
5,0-10,0
3,5-5,0
1,0-2,0
0,5-1,0
Сутекті газдың қайта айналуы, м3
150
200
500
1000 дейін
Қалдық күкірт мөлшері, %
0,00001
0,1-0,2
0,1-0,5
0,3-0,5
Күкіртсіздену дәрежесі,%
99
92-97
85-95
70-75
Катализаторды пайдалану қоры, шикізаткг
100
150-200
50-80
-
Катализаторды пайдалану уақыты, жыл
5-8
4-6
2-4
1-2
Регенерация саны
2-3
2-4
2-3
1-2
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау
Сутегін өндіретін қондырғысы (сурет 2.4) № 3 КТ-1 технологиялық цехінің құрамына кіреді.
Қондырғы 300 ЛК-6у секциясында дизель отынын гидротазалау және парафинсіздендіру процесі үшін қажетті техникалық сутегін алуға, сондай-ақ 100 КТ-1 секциясының каталитикалық крекинг шикізатын гидротазалауға арналған.
Жаңа қондырғы зауыттың басқа технологиялық кешендеріне ұқсамайды. Оған принципиалды жаңа, зауытта еш жерде қолданылмаған технологиялық процесті автоматтық басқару жүйесі, апаттық жағдайларда қызмет көрсетуші персоналдың қатысуынсыз тоқтатуға мүмкіндік беретін қауіпсіздік және блоктау автоматтық жүйесі, және техникалық жабдықтау тұрғысынан жаңа, СӨҚ-ны бірнеше сатыға жоғары көтеретін, өзге де көптеген жаға технологиялар қойылған[10].
Сурет 2.4 - Сутек өндіру қондырғысы
Сутек өндіру қондырғысының шикізаты болып мыналар табылады:
oo 400 ЛК-6У (С5 фракциясы және одан жоғары) секциясының газ бензині;
oo 100 ЛК-6У (фракция 70 - 180 °С) секциясының тура айдалатын бензині;
oo КЦА-2 үрлеуіш газ;
oo 200 ЛК-6У секциясының суқұрамдас газы (СҚГ).
Битумдарды шығару қондырғысы (БШҚ) мұнай қалдықтарын өңдеуге және жоғары сапалы мұнай битумын алуға арналған.
Битум шығару қондырғысының жобалық қуаттылығы жылына 500 мың тоннаны құрады. Қондырғы гудронды (мазутты) өңдеуге және жоғары сапалы түрлі маркалы: жол, құрылыс, оқшаулау және жабын битумын алуға арналған.
Колонна түріндегі аппараттарда гудронды битумның берілген маркасына дейін үздіксіз тікелей тотықтандыру (фр.500 °С) әдісі БШҚ технологиялық үдерісінің негізіне салынған.
Қондырғы мазутты вакуумды айдау блогі мен битум блогінен тұрады.
Мазутты вакуумды айдау блогі битум блогінің шикізаты - гудронды алу мақсатында вакуумда тазарту әдісімен мазутты өңдеуге арналған.
Битум блогі тотықтыру колонналарында гудронды оттекпен тотықтандыру арқылы битум алуға арналған[11].
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау
Қондырғы агрегаттарын пайдалану кезінде қосу және тоқтату тәртіптері неге ең жауапкершілікті екенін түсіну керек. Қондырғы агрегаттарын кезекті қосу туралы, тік ағынды және дағыралы қазандарды қосуды жүзеге асыру туралы, блокты қосу ерекшеліктері туралы хабардар болулары керек. Материалды енгізген кезде агрегаттары жұмысындағы ақаулардың себептерін анықтау, оларды қалай болдырмау, керек болса жою қажет.
Сапалық реттеуде мұнай және реагенттердің шығынын жылу тұтынатын қондырғы арқылы тұрақты етіп ұстайды, ал жылулық жүктеме өзгеретін болса, жылутасығыш температурасын өзгертеді. Сандық реттеуде параметрлер қондырғы алдында тұрақты етіп ұстайды, ал шығынын жүктеме өзгеретін болса, тұтынатын мұнай және реагенттердің мөлшерін қондырғы арқылы өзгертеді. Сапалық - сандық реттеуде жүктеме өзгеретін болса, мұнай және реагенттердің шығынын қондырғы арқылы, ал параметрлерін жылу тұтынатын қондырғы алдында өзгертеді. Жалпы жүктемені реттеудің төрт сатысын ажыратады: орталықтан, топтық, жергілікті, жеке реттеу. Орталықтан реттеу қамтамасыз ету жүйесінің барлық тұтынушыларын арқылы жүзеге асырады, жіберетін желі құбырларының температурасын ұстап тұрады. Топтық реттеу орталық бөлімінде жүзеге асады. Бұл сатыда жылытатын жүйелерге қажет шығын, су температурасы қамтамасыз етіледі және ыстық су жүйесіне берілетін су температурасы тұрақты етіп ұсталынады. Жергілікті реттеу жеке жылу бөлімінде жүзеге асады. Ол әдетте ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесіндегі ыстық су температурасын және желдендіру жүйесіндегі қондырғыда белгілі деңгейде ұстап тұрады
Мұнай алу үрдісінің автоматтандырылған жұйесін жасау мақсатымыз, берілген негізгі параметрлерді регламент бойынша ұстану және жаңа басқару есептеу комплексін енгізу арқылы максималды экономикалық тиімділікке жету; профилактикалық жұмыстар периодын және ұзақтығын қысқарту, технологиялық қондырғының тоқтау уақытын қысқартуына әкеледі, технолог - операторлар және қызмет көрсету персоналының жұмұнай уақытын қысқарту, реттеу сапасын жақсарту, оптималды реттеу есебінен, қоршаған ортаға қалдықтар тасталуын қысқарту[12]
Бұрын жасалған ТПАБЖ-не қарап жобалаумызға байланысты, жаңа ТПАБЖ жасау мақсатымызға келесілер кіреді:
- тез орындалатын және тактілі АРЖ қолдану; мысалы: каскадты;
- ескірген техникалық автоматтандыру жабдықтарын жаңаларына ауыстыру.
Осының барлығы біздің технологиялық үрдісті автоматты басқарудың жалпы мақсаты болып табылады. ТПАБЖ технологиялық басқару объектісінде қабылданған басқару критерийлерін орындауға және өңдеуге арналған.
Жаңа автоматтандыру жұйесі үрдісті реттеудің оптималды сапасын қамтамасыз ету және үрдістің жүру туралы толық көрініс беруі қажет. Үрдіс туралы ақпаратты көрнекті және қолайлы формада беру қажет, оператор техникалық үрдістің жүруін бақылауға, басқаруға және авариялық жағдайларды болдырмауға және үрдістің жүруін керекті технологиялық режимге қайтаруға мүмкіндік беру, қоршаған ортаның лайықсыз жағдайларына тұрақты болуы тиіс, жөндегенде және техникалық қызмет көрсеткенде ыңғайлы болуы тиіс [13].
Технологиялық басқару обектісінің анализдерінің нәтижесіне қарап, оның ішінде термо-химиялық, химиялық, жылуалмасу үрдістердің болып жатқанын көреміз. Осының нәтижесінде толық жүйені қарапайым бөліктерге бөліп қарастыруға болады.
Қондырғылардың жұмысын реттеу және бақылау, ауаны бөлу қондырғының механизмдері және аппаратуралары технологиялық режимінің тиімділігіне жету, электр энергия және материалдардың меншікті төменгі шығыны арқылы, мұнай алудан шыққан өнімдердің максималды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары ... ... ... ... ... ... .. ... ...
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ.
0.1 Процестің мақсаты және физика - химиялық негізі ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
БӨЛІМ 3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ ИНСТРУКТАЖЫ ... ... ... ... ..
3.1 Техника қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі, өндірістік санитария ... ... ... ... .
3.2 Атмосфералық ауаны және су ресурсын зиянды заттармен ластанудан қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Қондырғы жұмысындағы маңызды орындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4 Жабдықтарды жөндеу түрлері, кестесі. Жөндеуге дайындау ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5
5
7
10
10
10
12
14
18
18
20
22
24
28
ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
29
ҚОСЫМША
КІРІСПЕ
Өндiрiстiк диплом алдындағы жалпы кәсіби білімдерді бекіту және өндірістік шарттардағы арнайы пәндерге, дағдаларды әбден жетілдіру, өндірістік тәжірибе кезінде алынған кәсіпорыннның қоғамдық өміріндегі жұмысы болып табылады.
Диплом алдындағы тәжiрибенiң мақсаты кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелердiң жаттығу қызметке араласуын негiзде алған теориялық бiлiмдердiң оқушыларымен бекiту және қуыс болып табылады; кәсiби дағдылардың онына алу және өзiндiк жұмысты тәжiрибе; техникалық, қаржы және адам факторлары мамандық, өндiрiстiк қатынастардың негiздерiнiң бiлiмдерi және есепке алумен қағида басқаруын алу бойынша дипломдық жұмыстың жазуы, еңбектiң өндiрiстiк дағдылар және алдынғы әдiстерiмен меңгеру үшiн жиын, талдау және материалды қорыту. тәжiрибенiң мақсаттардың бiрлерi объекттiң толық зерттеуi диплом алдындағы болып табылады кемшiлiктер және жүрiсте дипломдық жобалаудың оның жұмыс жасауын әбден жетiлдiрудiң мүмкiндiктерiнiң анықталулары үшiн тәжiрибе.
Тәжірбиені өту қорытындысы бойынша техник-технолог тиісті және кәсіптік тәжірибені алу керек. Тәжірибе міндеттері:
1. Мекеменің ішкі тәртібі ережелерін;
2. Шикізат пен дайын өнімге қойылатын негізгі талаптарды;
3. Қондырғының технологиялық сызбасын;
4. Негізгі және қосымша аппараттарына қойылатын негізгі талаптарды;
5. Технологиялық процесті реттеу мен бақылау жүргізудің ерекшеліктерін;
6. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шаралары;
7. Қондырғының жұмыс режимі, қондырғының жобалық және шындық өнімділігін;
8. Зауыттың құрылымдық сызбасы, негізгі және көмекші цехтарына өзара байланысын құруды;
9. Мекеменің технико-экономикалық көрсеткіштерді анықтауды;
10. Қондырғының блоктарына немесе жеке технологиялық жабдықтарына қызмет көрсетуді жұмыстарын жүргізуді;
11. Жабдықтың немесе блоктың жұмыс режимін бақылау және реттеуді,
12. Процестің технологиялық параметрін ешикізаттың әсерін аныктауды;
13. Ауаға зиянды заттарды жіберуді азайтуды шараларын ұйымдастыруды;
14. Шикізат пен өнім сапасына бақылау жасауды;
15. Технологиялық режим нормасын анықтауды;
16. Қондырғының негізгі жабдықтарды, конструкциясын, жабдықтарды қайта өңдеу шараларын алуды;
17. Өндіріс ортасын бақылау, зиянды заттар ШРК бақылау;
18. Өрт жәе жарылыс қауіпін сақтау шараларын жүргізу;
19. Ауаны және суды өндірістік қалдықтармен ластанудан қорғау шараларын алуды;
20. Аппаратты іскеқосу мен тоқтатуды.
БӨЛІМ 1. МЕКЕМЕМЕН ТАНЫСУ
1.1 Саланың даму перспективалары және жағдайына жалпы сипаттама. Зауыттың ағымдық сызбасы
Компания қызметінің бағыттары:
ҚазМұнайГаз Өнімдері акционерлік қоғамы - Қазақстан Республикасының энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында мемлекет саясатының ілгері жылжуына ықпал ететін мұнай мен газды қайта өңдеу өнімдерін ішкі нарықта өткізетін жоғары тиімді және көшбасшы компания.
- Мұнай өнімдерін көтерме және бөлшек сауда арқылы өткізу;
- Газды бөлшек сауда арқылы өткізу;
- Сұйытылған мұнай газын (СМГ) өткізу;
- Мұнай өнімдері мен газды сатып алу;
- Жанар-жағар май құю станцияларын, мұнай базаларын, газ толтыру станцияларын, автомобиль газ толтыру компрессорлық станцияларын пайдалану және жөндеу;
- Мұнай өнімдерін сақтау қызметтерін көрсету;
- Мұнай өнімдерінің сапасын анықтау бойынша зертханалық сынақтаулар;
- ЖМҚС және АГҚС-те ілеспе қызметтерді көрсету.
ҚазМұнайГаз Өнімдері компания миссиясы
ҚазМұнайГаз Өнімдері АҚ Қазақстан Республикасының ішкі нарығын сапалы мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету мен оларды ҚазМұнайГаз кеңінен таралған өз желісі арқылы өткізуді қамтамасыз ету-ге жәрдемдесу болып табылады.
2013 жылы өткізуден түсетін кіріс бойынша (операциялық кіріс) жоспар 2012 жылға қарағанда, 27 286 млн. теңгеге артық. Мұнай өнімдері нарығында, импорттық Аи-92(қосымшадан қара) көтерме сауда арқылы өткізуге қалыптасқан баға және бөлшек сауда арқылы өткізу нысандарының артуы нәтижесінде 2012 жылы өткізуден түскен кірістің өсу қарқыны 122 % құрады.
Нарықта МӨ сатып алу бағасының және тж тарифтерінің артуына байланысты өнімнің 1 тоннасына 6 439 теңгетонна шығынның артуы нәтижесінде өзіндік құнның өсу қарқыны 2012 жылы 121 % құрады.
Алдыңғы кезеңмен салыстырғанда жалпы ақшалай түсім 31% өсті.
2013 жылдың басында және жыл бойы өндірістік нысандар санының артуы есебінен 2012 жылмен салыстырғанда өткізу бойынша шығындардың өсу қарқыны 119 % құрады. Оқыту, спорттық іс-шаралар мен амортизация бойынша шығындардың өсуі, САП КАБЖ техникалық қолдау шығындары есебінен ОАР-дың өсу қарқыны 2012 жылмен салыстырғанда 103% құрады.
Өзге кіріс артуының негізгі себебі - № 48 ЖМҚС 216 млн. теңгеге өткізу, операциялық жалға алудан, мини-марттар арқылы ХТТ өткізу кезінде комисси-ядан түсетін кірістің өсуі. Нәтижесінде 2013 жылы таза түсім 2012 жылмен салыстырғанда, 382 %-ға артты және 3 449,7 млн. теңгені құрады(сурет 1.1 қара).
ҚазМұнайГазӨнімдері АҚ жеке құрылымын 1.2 суреттен к-руе болады[1].
Сурет 1.1 - Негізгі экономикалық көрсеткіштері
Сурет 1.2 - ҚазМұнайГазӨнімдері АҚ жеке құрылымдық бөлімшелері
Мұнай саласының қызмет етуінің жаңа бағытқа ауысуы аса маңызды мәселелердің шешілуін талап етеді. Оның шеңберінде іс-әрекеттің ұйымдастыру және басқару нысандары, көмірсутек шикізатымен операциялар жүргізудің құқықтық нормалары әзірленіп, жүзеге асырылуы тиіс. Мұнай потенциалын ғана емес, сондай-ақ оны шығару кезінде болған компоненттерді кешенді пайдалану бағдарламасы әзірленді. Ол көмірсутек құрамы өнімінің және өзге құрамының кеңе ассортиментін алғаннан кейін суммарлы әсер шығарудың перспективті мүмкіншілігі сенімді белгілеуге мүмкіндік береді.
Нарық экономикасының заңы елдің шикізат саласына ендірілуінің сол немесе өзге қарқындылығымен жаңа ұйымдастыру нысандарын қалыптастыру қажеттілігін белгіледі. Қысқа мерзім ішінде Қазақстанның мұнай саласында ұлттық компаниялар, акционерлік қоғамдар, бірлескен кәсіпорындар құрылды, олардың өндірістік-шаруашылық іс-әрекеті жаңа сындармен, нақты коммерциялық параметрлер бойынша жүзеге асырылған жобалардың анализінде негізделген көрсеткіш жүйелерімен бағаланады.
Көмірсутек шикізатына бай бірқатар елдердің қазіргі жағдайын талдай отырып, жалпы ішкі өнім ЖІӨ өсуінің темпін, энергияға бағытталған ғылым салаларының даму деңгейін белгілей отыра, олар табиғат байлығын ысырапты пайдалану іс-әрекеттің бағыты басқа қазіргі өндірістің құрылуына, өнімкәсіптің реструктуризациясына, мұнайгазхимиялық профильдегі ірі тоннажды қайта өндейтін кешендердің қалыптасуына күш салуын шоғырландыруға мүмкіндік бермейді деген қорытындыға келді.
Әдетте, осындай қорытындыларды растау үшін ұлттық экономиканың Жапонияда, Оңтүстік Кореяда, Сингапурда және шикізат ресурстары жоқ басқа да қалаларда жүзеге асырылған реструктуризация процесстері келтіріледі. Бірақ-та, менің ойымша, осы мемлекеттердің даму жолдарын әлемдік нарыққа ресурстарды жеткізушілердің шаруашылығының дамуындағы бағыттарға қарсы қою қажеттілігі жоқ[2].
Бірақ та, әлемдік практикада мұнай-газ ресурстарын иелену ұлттық экономиканың дамуында елеулі қорытындыға себеп болған жағдайлар бар. Осындай өзгерудің бір өкілі болып Норвегия табылады, ол Солтүстік теңіз кен орынның көмірсутек ресурстары есебінен осы шикізатты өзі үлкен пайдамен қолданумен қатар, сондай-ақ қысқа мерзім ішінде мұнай жабдықтарын және технологиясын өндіру және шығару бойынша әлемдік лидер болып шыға алды.
Яғни, ірі мұнай-газдың бар болуы және оларды шығару мемлекет алатын табыс өздері қалыптастырған тұрақты валютамен, білімнің жоғары деңгейімен, төмен салықпен сипатталатын жүйеде қолданылатын шартта ғана өндірістік күштердің дамуына қуатты импульс береді. Мемлекет берікті нәтижелі экономикалық жүйе құрған кезде, сондай-ақ экономиканың реформалануын жүргізуге ықпал ететін табиғат байлығы болған жағдай ең жақсы болып табылады.
2000 жылдың ақпан айында Филипс Петролеум, Шеврон америка мұнай-газ компаниялары 6 млдр. доллар астам активпен бірлескен кәсіпорын ашты. Осы құрылымға жататын әр серіктестікке кәсіпорынның бір жартысы беріледі. Құрылған БК хош иісті заттардың, стирол, полистирол шығаруға пайдаланылатын олефин мен полиолефин шығаратын бес әлемдік өндірісшілердің ішінде бірінші орын алған әлемдегі жетекші компаниялардың бірі болып табылады.
Қазақстан Республикасының ұлттық экономикасының даму стратегиясында негізі ірі мұнай-газ қайта өндіретін және мұнай химиялық потенциалды құруда негізделетін түбегейлі өзгерістерді жүзеге асыру қажет, ал шикізат ресурсының көзі болып көмірсутек шикізаты - мұнай, табиғат және жолаушы газ табылады.
Қазақстан Республикасындағы шығаратын және қайта өндіретін өндірістің, көлік коммуникацияның активтері берілген Казмұнайгаз ұлттық мұнай-газ компаниясындағы білім мұнай өніпкәсібі реструктуризациясының ісін алдыға жылжытуы мүмкін[3].
1.2 Аға оператордың міндеттері мен құқықтары
Аға оператордың жұмыс сипаттамасы:
oo қабылданатын,сақталатын және өткізілетін мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің сапасын, бақылау сынамаларының алынуы, актілердің ресімделуі дұрыстығын, мұнай, мұнай өнімдері құйылатын тараның даяр болуын, сухогруздер мен реагенттердің таралануын бақылау;
oo бүліну мен қайта сұрыптаудан сақтандыратын іс-шараларды әзірлеуге, тұтынушылардың жеткізушілерге мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің сапасы жөніндегі шағымдарын қарауға қатысу;
oo мұнай өнімдерінің, жартылай фабрикаттардың сапасын дұрыстау технологиясын әзірлеу және сапаны дұрыстау жұмысына басшылық ету.
oo этилдендірілген және этилдендірілмеген бензиндердің және керосиннің октан сандарын, дизельді отынның цетан сандарын анықтау жөніндегі әдістемелерде немесе мемлекеттік стандарттарда көзделген іштен жану қозғағыштарына қызмет көрсету;
oo этил сұйығын отынға және присадкаларды майға дозалау;
oo бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау;
oo күйені түсіре отырып қозғағышты қайта өңдеуге және жабдықты жөндеуге қатысу;
oo сынау кезінде пайда болатын ақауларды біліктілігі анағұрлым жоғары машинистің басшылығымен анықтау және жою;
oo сынақ журналын жүргізу.
Білуге тиіс:
oo мұнайдың, мұнай өнімдерінің, реагенттер мен тауарлы өнімнің түрлерін, олардың физикалық және химиялық қасиеттерін;
oo резервуарлы паркті, эстакаданы, айлақты технологиялық байламдауды;
oo қойма орынжайларының орналасу жоспарын;
oo резервуарларды, қойма орынжайларын өнім қабылдауға дайындау ережесін;
oo сынама алу МС пен техникалық шарттарын және талдау жүргізу әдістемесін;
oo бақылау сынамаларын ресімдеудің тәртібі мен бақылау сынамаларын сақтау мерзімдерін;
oo мұнайды, мұнай өнімдері мен реагенттерді цистерналарға, баржаларға және танкерлерге құюдың тәртібін, сухогрузды тараға буып-түю ережесін.
oo қызмет көрсететін генераторлардың, электр қозғағыштардың, отын насостарының, аспаптар мен көмекші механизмдердің құрылымы мен пайдалану ережесін;
oo сыналатын отын мен мұнай өнімдерін өндіру технологиясын;
oo отын құрамының октан сипатына әсерін және тетраэтил қорғасынға сезгіштігін;
oo қондырғы формулярына жаза отырып, қозғағыштың жұмыс есебін жүргізу ережесін;
oo отынды, майларды, жақпалар мен присадкаларды сынауға арналған мемлекеттік стандарттар мен әдістемені;
oo жазба журналын жүргізу ережесін;
oo отын және мұнай өнімдерін сынау жөніндегі машиналар мен қондырғылардың, детонация, детонометрлердің, ұшқындату және шашырату индикаторларының датчиктері мен басқа да аспаптардың құрылымын, оларды реттеу ережесін;
oo алғашқы эталонды және бақылау отынын дозалаумен жасау ережесін;
oo мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттерін;
oo қозғағыш сынақтарын жүргізу жөніндегі мемлекеттік стандарттар мен әдістемені;
oo қолданылатын металлдардың, балқымалар мен металл емес материалдардың негізгі қасиеттерін;
oo сынақ журналы мен жөндеу карталарын жүргізу ережесін;
oo слесарь ісін [4].
БӨЛІМ 2. МЕКЕМЕНІҢ НЕГІЗГІ ПРОЦЕСТЕРІ МЕН АППАРАТТАРЫ
2.1 Процестің мақсаты және физика - химиялық негізі
Мұнай және мұнай өнімдерін өңдеуге оларды дайындау және өңдеудің біріншілік және екіншілік процестері жатады.
Жер қойнауынан өндірілген мұнайды дайындаудағы мақсат, оның құрамындағы механикалық қалдықтардан, еріген тұздардан, судан айыру және құрамы бойынша тұрақтандыру болып табылады. Бұл операцияларды мұнайлы кәсіп орындарында және сонымен қатар мұнай өңдеу заводтарында жүргізеді.
Мұнайды біріншілік өңдеуіне (біріншілік процестер), оны әрі қайсысы түрлі көмірсутектер қоспасынан тұратын жеке фракцияларға (дистиляттар) бөлуі жатады. Біріншілік өңдеу физикалық процесс болып табылады және мұнай құрамындағы қосылыстрадың химиялық табиғаты мен құрылысына әсер етпейді.
Мұнайды екіншілік өңдеу процесіне - тікелей айдау әдісімен алынған мұнай өнімдерінің әртүрлі өңдеу әдістері жатады. Бұл процестер мұнай өнімдернің құрамындағы көмірсутектердің деструктивті түрленулері және табиғатының өзгеруімен жүреді, әғни химиялық процестерболып табылады.
Мұнай өнімдерінің екіншілік процестері көп түрлі болып келеді:
а) - қайнау температурасы жоғары (крекинг) фракцияларға сүйене отырып жеңіл қайнайтын фракциялар шығымын жоғарлату мақсатында жүретін процестер;
- шикізаттың көмірсутекті құрамын өзгерту мақсатында жүретін процестер (риформинг);
- жеке көмірсутектерді синтездеу процестері (алкилдендіру);
- мұнай өнімдерін қоспақтардан тазалау процестері (гидротазалау).
б) жүру жағдайларына байланысты:
- жоғары температура және қысымның әсерімен өтетін термиялық поцестер;
- жоғары температурада, катализатордың қатысымен жүретін, каталитикалық процестер.
в) өңделетін шикізаттың күйіне байланысты:
- сұйық фазадағы процестер;
- булы фазадағы процестер.
Екіншілік процестердің ішіндегі маңыздылары - термиялық каталитикалық крекинг, риформинг, алкилирлеу, мұнай өнімдерін кокстеу және гидротазалау болып табылады[5].
2.2 Процестің технологиялық сызбасы, технологиялық режим нормасы.
Гидротазалау процессінің жалпы технологиялық сызбасы(сурет 2.1)
Сурет 2.1 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы:
Күкірт, азот, асфальтендердің мөлшерін, металдар қосындысын азайту, қалдық шикізаттың кокстелуін төмендету, оны кейіннен сапалық қазандық отын ретінде немесе келесі игерілу процесстерінде: гидрокрекинг, ККФ, кокстеу, каталитикалық крекингтің қалдық шикізаты ретінде қолдануға болады.
Шикізат: Әртүрлі шикізат: экстракциялық тазалау өнімдерінен бастап атмосфералық және вакуумдық газойльдерге дейін[6].
Процесстің сипаттамасы: Процессті қозғалмайтын катализатор қабатында қалыпты температурада және қалыпты және жоғары парциальдық сутегі қысымында жүргізеді. Әдеттегідей сутегінің қолданысы көп емес, газ тәріздес және жеңіл сұйық өнімдердің өндірілуі минимал шамады болады. Алайда процесстің шарты, технологиялық сызбасы және катализатордың мінездемесі орташа дистиляттар мен жеңіл өнімдердің шығарылуын көбейту мақсатында өзгеруі мүмкін.
Шикі шикізатты шикі сутегімен және айдалатын газбен араластырылады, одан соң қоспаны жылу алмастырғышта және пеште қыздырып, реакторлық жүйеге беріледі. Құрылымы оңай реактордың қозғалмайтын катализатор қабатында және ағынның төмен түсетін бағыты минимал жанама реакцияларда және минимал гидравликалық қарсылықта процесстің қажет бағытта жүруін қамтамасыз етеді. Реакциондық қоспа қатар орналасқан бірнеше сепараторларда газ және сұйық фазаларға бөлінеді. Сутегімен байытылған айналатын газды амин ерітіндісімен күкірт қышқылынан тазартады, ал сұйық фазаны ректификация жүйесіне соңғы тазартылған өнім алу үшін жібереді. Бұл секция төмен қайнайтын өнімнің кең фракциясын алуға немесе дара фракцияларды алуға негізделіп жоспарланған[7].
Өнеркәсіп қондырғылар:
Қуаттылығының қосындысы шамамен 143 мың м3сағ болатын 26 қондырғының лицензиясы сатылды. Кейбір өнеркәсіптік қондырғыларда атмосфералық және вакуумдық қалдықтарды және экстракциялық қалдықтарды тазалайды.
Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы(сурет 2.2)
Сурет 2.2 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы: Нафта, керосин, дизельдік дистилляттарды және газойльдерді күкірттен, азоттан және металлдардан тазарту.
Өнімдер: Аз күкіртті өнімдер - тауарлық немесе келесі қайта өңдеуге арналған.
Процесстің сипаттамасы: Көмірсутек фракциясиясын катализатордың бір немесе бірнеше қабатында сутегі қатысында тазарту - органикалық күкірттің күкірт қышқылына және органикалық азоттың аммиакка айналуы. Нафтаны тазалауды әдетте бу фазасында жүргізсе, ал одан ауыр фракцияларды аралас фазада жүргізеді. Бу реакторда катализатордың бірнеше қабаты орналасуы мүмкін - бұл жағдайда ағындардың қайта бөлінуін және олардың салқындатылуы (салқынырақ ағынмен араластыру арқылы) қабаттар арасында жүргізу қажет[8].
Сутегімен байытылған газды әдетте сутегішикізат қатынасының қажетті ара қатынасын ұстап тұру үшін реакторға қайтарады. Шикізаттағы күкірттің мөлшеріне байланысты айналатын газдан күкірт қышқылын жуу қажет болуы мүмкін. Реакция өнімінен жеңіл фракцияларды айдауды су қайнатқышта немесе қатты будың көмегімен жүзеге асырады. Катализаторлар - кобальт-молибдендік, никель-молибдендік, никель-вольфрамдық немесе олардың қоспалары.
Процесстің талаптары: Реактордағы температура 290-4000С, ал артық қысым 2,76-дан 10,4МПа дейін.
Шығарылатын өнім шикізаттың құрамы мен соңғы өнімнің сапасына байланысты болады. Мақсаттық өнім әрқашан массасы 98,5%-дан жоғары және әдетте шығуы 99% болып келеді.
Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы(сурет 2.3)
Сурет 2.3 - Гидротазалау процессінің технологиялық сызбасы
Процесстің тағайындалуы:
Технология нафталарды, дистилляттарды және қалдық шикізаттарды тазартуға және де терең күкіртсіздендіруге және дизельдік отынның түсін жақсартуға, ККФ және гидрокрекинг шикізатын тазалауға кеңінен қолданылады.
Өнімдер: Күкірттің өте аз құрамы бар дизельдік отын, ККф қондырғысы және гидрокрекингке арналған тазартылған шикізат.
Процесстің сипаттамасы:
Гидротазалау процессінде тексерілген жоғары активті ТК типті катализаторы және патенттелген реактордың шикі құрылысына ықшамдалған қатты катализаторы жүктеледі. Бұл мінездемелердің және жобаның қосылысы, тапсырыс берушінің талаптарын қанағаттандырып, оның мақсаттарына экономикалық жағынан тиімді жауап беретін процессті жасауды қамтамасыз етеді.
Шикізатты сутегімен араластырып, қыздырады және жылуалмастырғышта жиі буландырады, содан соң пеш арқылы реакторға жібереді. Реактордағы қондырғысының жоғары тиімділікті ішкі бөлігі көлденең еместікке сезімталдығы аз және будың сұйықпен толық орын ауысуы, сонымен қатар катализатор мөлшерін максималды қолдануға мүмкіндік береді. Бұл ішкі қондырғылар кең диапозонда тиімді, соның арқасында қондырғы аз және көп жүктеме кезінде де жұмыс жасай алады. Катализатор қабатының жүктемесінің шешімі жоғары қабатындағы инертті материалдың түйірінің оптимальды формасы, катализатордың түйірі қарсыласқан қабаттың өсуін азайтып, катализатор жүрісін ұзартады. Негізгі катализаторлар ТК сериясына жатады және олардың активтілігі мен тиімділігі әлемнің әртүрлі елдерінің көптеген қондырғыларында дәлелденген. Жылуалмастырғышта салқындатылған реакционды қоспа жоғары қысымды сепараторда бөлініп, одан сутегі құрамды газ күкірт қышқылынан тазарту үшін аминді адсорберге беріледі, содан соң реакторға қайта оралады. Салқын айналатын газ катализатордың қабаттарына реакция жылуын төмендету үшін енеді. Сұйық өнім төмен қысымды сепаратордан өтіп, колоннаға түседі, онда өнімнен суы буы ретінде күкірт қышқылы, ерітілген газдар мен жеңіл фракциялар буланып ұшады[9].
Процесстің шарттары:
Процесстің типтік қысымы - 2-ден 8 МПа дейін, типтік жұмысшы температура - 320-дан -4000С дейін.
Өнеркәсіп қондырғылары: ТорSØе технологиясы бойынша гидротазалаудың 35 қондырғысы кезінде жұмыс жасайды немесе жобалану сатысында.
Процестің технологиялық режимдері
Көрсеткіш
Бензин
(керосин)
Дизель
отыны
Вакуум газойлі
Мұнай қалдықтары
Температура, 0С
300-400
340-400
380-410
380-410
Қысым, МПа
1,5-2,0
2,5-4,0
4,0-5,0
7,0-15,0
Шикізатты берудің көлем жылдамдығы, сағ-1
5,0-10,0
3,5-5,0
1,0-2,0
0,5-1,0
Сутекті газдың қайта айналуы, м3
150
200
500
1000 дейін
Қалдық күкірт мөлшері, %
0,00001
0,1-0,2
0,1-0,5
0,3-0,5
Күкіртсіздену дәрежесі,%
99
92-97
85-95
70-75
Катализаторды пайдалану қоры, шикізаткг
100
150-200
50-80
-
Катализаторды пайдалану уақыты, жыл
5-8
4-6
2-4
1-2
Регенерация саны
2-3
2-4
2-3
1-2
2.3 Негізгі аппараттары, оның конструкциясы, жұмыс принципі, тоқтату және іске қосу, коррозиядан қорғау
Сутегін өндіретін қондырғысы (сурет 2.4) № 3 КТ-1 технологиялық цехінің құрамына кіреді.
Қондырғы 300 ЛК-6у секциясында дизель отынын гидротазалау және парафинсіздендіру процесі үшін қажетті техникалық сутегін алуға, сондай-ақ 100 КТ-1 секциясының каталитикалық крекинг шикізатын гидротазалауға арналған.
Жаңа қондырғы зауыттың басқа технологиялық кешендеріне ұқсамайды. Оған принципиалды жаңа, зауытта еш жерде қолданылмаған технологиялық процесті автоматтық басқару жүйесі, апаттық жағдайларда қызмет көрсетуші персоналдың қатысуынсыз тоқтатуға мүмкіндік беретін қауіпсіздік және блоктау автоматтық жүйесі, және техникалық жабдықтау тұрғысынан жаңа, СӨҚ-ны бірнеше сатыға жоғары көтеретін, өзге де көптеген жаға технологиялар қойылған[10].
Сурет 2.4 - Сутек өндіру қондырғысы
Сутек өндіру қондырғысының шикізаты болып мыналар табылады:
oo 400 ЛК-6У (С5 фракциясы және одан жоғары) секциясының газ бензині;
oo 100 ЛК-6У (фракция 70 - 180 °С) секциясының тура айдалатын бензині;
oo КЦА-2 үрлеуіш газ;
oo 200 ЛК-6У секциясының суқұрамдас газы (СҚГ).
Битумдарды шығару қондырғысы (БШҚ) мұнай қалдықтарын өңдеуге және жоғары сапалы мұнай битумын алуға арналған.
Битум шығару қондырғысының жобалық қуаттылығы жылына 500 мың тоннаны құрады. Қондырғы гудронды (мазутты) өңдеуге және жоғары сапалы түрлі маркалы: жол, құрылыс, оқшаулау және жабын битумын алуға арналған.
Колонна түріндегі аппараттарда гудронды битумның берілген маркасына дейін үздіксіз тікелей тотықтандыру (фр.500 °С) әдісі БШҚ технологиялық үдерісінің негізіне салынған.
Қондырғы мазутты вакуумды айдау блогі мен битум блогінен тұрады.
Мазутты вакуумды айдау блогі битум блогінің шикізаты - гудронды алу мақсатында вакуумда тазарту әдісімен мазутты өңдеуге арналған.
Битум блогі тотықтыру колонналарында гудронды оттекпен тотықтандыру арқылы битум алуға арналған[11].
2.4 Технологиялық процесті бақылау және реттеу. Дабыл беру, қорғау, қоршау
Қондырғы агрегаттарын пайдалану кезінде қосу және тоқтату тәртіптері неге ең жауапкершілікті екенін түсіну керек. Қондырғы агрегаттарын кезекті қосу туралы, тік ағынды және дағыралы қазандарды қосуды жүзеге асыру туралы, блокты қосу ерекшеліктері туралы хабардар болулары керек. Материалды енгізген кезде агрегаттары жұмысындағы ақаулардың себептерін анықтау, оларды қалай болдырмау, керек болса жою қажет.
Сапалық реттеуде мұнай және реагенттердің шығынын жылу тұтынатын қондырғы арқылы тұрақты етіп ұстайды, ал жылулық жүктеме өзгеретін болса, жылутасығыш температурасын өзгертеді. Сандық реттеуде параметрлер қондырғы алдында тұрақты етіп ұстайды, ал шығынын жүктеме өзгеретін болса, тұтынатын мұнай және реагенттердің мөлшерін қондырғы арқылы өзгертеді. Сапалық - сандық реттеуде жүктеме өзгеретін болса, мұнай және реагенттердің шығынын қондырғы арқылы, ал параметрлерін жылу тұтынатын қондырғы алдында өзгертеді. Жалпы жүктемені реттеудің төрт сатысын ажыратады: орталықтан, топтық, жергілікті, жеке реттеу. Орталықтан реттеу қамтамасыз ету жүйесінің барлық тұтынушыларын арқылы жүзеге асырады, жіберетін желі құбырларының температурасын ұстап тұрады. Топтық реттеу орталық бөлімінде жүзеге асады. Бұл сатыда жылытатын жүйелерге қажет шығын, су температурасы қамтамасыз етіледі және ыстық су жүйесіне берілетін су температурасы тұрақты етіп ұсталынады. Жергілікті реттеу жеке жылу бөлімінде жүзеге асады. Ол әдетте ыстық сумен қамтамасыз ету жүйесіндегі ыстық су температурасын және желдендіру жүйесіндегі қондырғыда белгілі деңгейде ұстап тұрады
Мұнай алу үрдісінің автоматтандырылған жұйесін жасау мақсатымыз, берілген негізгі параметрлерді регламент бойынша ұстану және жаңа басқару есептеу комплексін енгізу арқылы максималды экономикалық тиімділікке жету; профилактикалық жұмыстар периодын және ұзақтығын қысқарту, технологиялық қондырғының тоқтау уақытын қысқартуына әкеледі, технолог - операторлар және қызмет көрсету персоналының жұмұнай уақытын қысқарту, реттеу сапасын жақсарту, оптималды реттеу есебінен, қоршаған ортаға қалдықтар тасталуын қысқарту[12]
Бұрын жасалған ТПАБЖ-не қарап жобалаумызға байланысты, жаңа ТПАБЖ жасау мақсатымызға келесілер кіреді:
- тез орындалатын және тактілі АРЖ қолдану; мысалы: каскадты;
- ескірген техникалық автоматтандыру жабдықтарын жаңаларына ауыстыру.
Осының барлығы біздің технологиялық үрдісті автоматты басқарудың жалпы мақсаты болып табылады. ТПАБЖ технологиялық басқару объектісінде қабылданған басқару критерийлерін орындауға және өңдеуге арналған.
Жаңа автоматтандыру жұйесі үрдісті реттеудің оптималды сапасын қамтамасыз ету және үрдістің жүру туралы толық көрініс беруі қажет. Үрдіс туралы ақпаратты көрнекті және қолайлы формада беру қажет, оператор техникалық үрдістің жүруін бақылауға, басқаруға және авариялық жағдайларды болдырмауға және үрдістің жүруін керекті технологиялық режимге қайтаруға мүмкіндік беру, қоршаған ортаның лайықсыз жағдайларына тұрақты болуы тиіс, жөндегенде және техникалық қызмет көрсеткенде ыңғайлы болуы тиіс [13].
Технологиялық басқару обектісінің анализдерінің нәтижесіне қарап, оның ішінде термо-химиялық, химиялық, жылуалмасу үрдістердің болып жатқанын көреміз. Осының нәтижесінде толық жүйені қарапайым бөліктерге бөліп қарастыруға болады.
Қондырғылардың жұмысын реттеу және бақылау, ауаны бөлу қондырғының механизмдері және аппаратуралары технологиялық режимінің тиімділігіне жету, электр энергия және материалдардың меншікті төменгі шығыны арқылы, мұнай алудан шыққан өнімдердің максималды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz