КСРО және Кариб дағдарысы

1962ж 14-қазанда АҚШ барлау самолеты Кубада АҚШ-ң қауіпсіздігіне қауіп төндіретін КСРО ракеталарын байқады. Американ президенті Джон Кеннеди кеңес үкіметінен ракеталарды тез арада шығуын талап етті. Әлем ракеталық-ядролық соғыст қауіп төндірді. Бір жағынан алып қарағанда, КСРО өз мақсатына жетті: Түркиядан америкалық ракеталар алынып тасталды. Бірақ КСРО өз ракеталарын Кубадан алып кетуге мәжбүр болды. Бірақ КСРО-ң Кубадан ракеталарды шығаруы Н.С. Хрущев басшылығымен «авантюризмі, волюнтаризмі» деп бағаланды. Кейбір мәліметтер бойынша, КСРО-ң біржақты айыпты екені көрсетіледі. Бірақ 1962ж АҚШ КСРО шекарасының бойына әскери базаларды орнату ұлғая түсті. Сонымен қатар Түркияда «Юпитер» стратегиялық ракетасын орнатты. Жапонияда, Италияда осындай ракеталарды орналастыру жоспарланған еді. Тағы бір ерекше белгілейтін жәйт, АҚШ өзінің ғылыми-техникалық артықшылығын пайдалана отырып, барлау қызметін агентурадан техникаға қарай ығыстырды.
1961 жылы наурызда инаугурациядан кейін Ақ үйге кірген Кеннеди кубалық контрреволюциялық десантты Кочинос шығанағында түсіруге бұйрық берді. Бірақ бұл операция сәтсіз болып, ЦРУ-ң көп жыл қызмет еткен директоры Аллен Даллестің отставкаға кетуімен аяқталды. Сонымен қатар Кеннеди жаңа құпия операция «Мангуст» жасауға бұйрық берді. Бұл операцияның жоспарланғаны тек 1975жылы анықталған еді. «Мангуст» операциясы 2 этаптан турды:
• Тамыз-қыркүйек 1962ж Кубада аниткастролық көтеріліске дайындық;
• Қазанда «халықтық көтерілісті» американ спецслужбасы мен десанты арқылы ұйымдастыру.
Кубиндік «контрас» дайындығы ЦРУ-ң Майамидегі «W» бөлімшесімен жүрді. Олардың құрамында 600 оперативті қызметкерлер мен 3000 аса кубиндік котрреволюционерлер болды. Антикастролық күштердің қолында 80 аса кеме болды. Олар 17 түн бойын «антикастролық көтерілістің» басталуына белгіні күтті. 1962ж мамырда «Мангуст» операциясына Пентагон қосылды. 1962ж 23тамызда Кеннеди дайындықтың соңғы детальдары аяқталып, активизациялауға бұйрық береді. Бірақ 16 қазанда Кубада КСРО ракеталарының орналастырып жатқанын білген Кеннеди «Мангуст» операциясының аяқталуынан бас тартады. 1962ж сәуірдің өзінде «Мангуст» операциясы туралы КСРО мен Куба Республикасы білген болатын. Сондықтан КСРО-ң Қорғаныс Кеңесі 18-мамырда Кубаға көмек беруге шешім қабылдайды. 51 мыңнан аса әскер, қыркүйекте олардың саны 41 мыңға қысқартылады, сонымен қатар бөлек ракеталық дивизия Кубаның тәуелсіздігі мен егемендігін сақтау үшін гарант еді. Кубада 36 баллистикалық ракета Р-12 (батыс терминологиясы бойынша СС-4), 24 Р-14 ракетасын (СС-5), 6 бомбардировщик Ил-28 және истребитель Миг-21 орналастыру көзделді. Кубадағы Кеңестік әскери-теңіз базасы туралы мәліметті Н.С.Хрущевтың қарашада болатын Кубаға сапарында айтылу жоспарланды. КСРО-ң жіберген қателігі – «Ленин қағидасының» бұзуы, яғни құпия келісім шарт жасап, оны жария қылмауында ғана. Мамырдың соңында КСРО «Анадырь» операциясын жасауға кірісті. АҚШ-ң барлау қызметінің тармақталып, барлық жерде орналасқанына қарамастан, кеңес кемелері басында көрінбеді. Аралға 158 ядролық зарядтар жеткізілді және оның тек 24 ғана, қақтығыстың «ыстық фазасына» жеткенде, түсірілмеген еді. Бұл мәліметтің 1992 жылы жария болуы сол кездегі АҚШ Қорғаныс Министрі Роберт Макнамар таң қалды. Себебі әлем ядролық апатқа жақын тұрды.