Бұйрықтар. Нұсқаулар мен жарлықтар. Қаулылыар, шешімдер, хаттамалар

Пән: Іс жүргізу
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім

Бұйрықтар
Нұсқаулар мен жарлықтар
Қаулылыар, шешімдер, хаттамалар

Қортынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе

Бұйрық -өкілеттік құжаттарға мекеменің қызметтік іс-әрекеттеріне және қызметкерлеріне байланысты жазылатын бұйрықтар мен нұсқаулар жатады. Мұндай құжаттарға мекеме, ұйым, бірлестік жетекшісі қол қояды. Бұйрықтарда ұйымның, өндірістік-шаруашылық және маңызды бағыттағы мәселелері жазылады.

1) Басқару актісі. Мемлекеттік органдардың, мемлекеттік емес ұйымдардың, сондай-ақ коммерциялық, коммерциялық емес құрылымдардың қызметінде қолданылады. Құқықтық болмысына қарай Бұйрық басқарудың нормативтік және индивидуалдық актілері болып бөлінеді. Нормативтік акт ретінде Бұйрық бірнеше мәрте қолдануға арналған әрі белгіленген ахуал шегінде барша адамның орындауы міндетті болып саналатын жалпылама сипаттағы мінез-құлық қағидаларын мазмұндайды. Осы нормативтік акт ретіндегі Бұйрықтың өзі Үкімет құрамына кірмейтін орталық атқарушы органның, идараның (к-ттің), сондай-ақ, Президентке, Бас прокурорға есеп беретін мемл. органның басшылары шығаратын нормативтік-құқықтық актіге (мыс., бұйрықпен бекітілетін Жүктерді тасымалдау ережесі, Паспорт жүйесі туралы ережені қолданудың тәртібі жөніндегі нұсқаухат, т. б. ) және мемл. орган басшысы, коммерциялық, коммерциялық емес ұйым жетекшісі, әскери бөлімше командирі шығаратын нормативтік актіге (мыс., Ішкі еңбек тәртібінің қағидалары, Ұйымның құрылымдық бөлімшелері туралы ереже, т. б. ) жіктеледі. Ал, индивидуалдық акт ретіндегі Бұйрық құқық жосындарын қолдану әрекеті болып саналады әрі жекеше сипаттағы мәселенің шешімін табу үшін шығарылады (мыс., әлеум. жәрдемақы тағайындау, қызмет орнынан алып тастау, кезекті еңбек демалысын беру, т. б. туралы) . Оны атқарушы және билік жүргізуші органдардың, коммерциялық, коммерциялық емес ұйымдардың, т. б. басшылары шығара алады. Идарааралық сипаты немесе азаматтардың құқылары мен бостандықтарына, міндеттеріне қатысы бар Бұйрықтар Әділет мин-нде тіркеліп, ҚР “Нормативтік құқықтық актілер туралы” заңының 6-, 7- тарауларына сәйкес ресми түрде жарияланғаннан кейін ғана күшіне енеді;

2) Шаруашылық істер жөніндегі сот коллегиясының не төреші соттың шешімдерін орындау үшін сот беретін атқарушы құжат.

3) Көне түркі қағанаттары мен тайпалық одақтарындағы лауазым. Жазбадеректербойынша, , мен сарай . П. , , . “бұйрық беру” ұғымынбілдіреді. Бұйрықсөзі “Күлтегін” . “Ду-дуБұйрұн” (Бұйрықтұтық) депаталған. 12 -13 ғ-. Рашид әд-Диннің “Олардың (наймандардың) патшаларыныңаты “Күшлік хан” немесе “Бұйрық хан” болды. “Күшлік хан” сөзініңмағынасы - “күшті” және “ұлымемлекетқайраткері”, “Бұйрықтың” мағынасы - “бұйрықберуші”, соғанқарамастан, - бар” депжазуынақарағанда, .

Жарлық - мемлекет басшысының қабылдайтын құқықтық актісі. Құқықтық жағынан Жарлық нормативтік және нормативтік емес болып бөлінеді. Нормативтік Жарлық мемлекеттің бүкіл аумағында міндетті күші бар құқықтық нормаларды белгілейді. Нормативтік емес Жарлық нақты оқиғаға байланысты шығарылады (мысалы, азаматтарды лауазымды қызметке тағайындауға, марапаттауға, т. б. байланысты) . Қазақстан Республикасының Конституциясында (45-бап, 1-тармақ) : “Қазақстан Республикасының Президенті Конституция мен заңдар негізінде және оларды орындау үшін Республиканың бүкіл аумағында міндетті күші бар жарлықтар мен өкімдер шығарады” деп көрсетілген.

Бұйрықтар

Кәсіпорынның ағымдағы қызметі бұйрық-жарлық құжаттары арқылы реттеліп басқарылып отырады. Бұйрық беру құқығына әдетте, бірінші басшы несиені реттеуші әкімшілік басшысы ие. Кәсіпорын директоры мен оның орынбасарлары құрылымдық бөлімше жетекшілері нұсқау, жарлықтары бере алады.

Басшылықтың алқалық органдары шешім қабылдау барысын қағазға түсіріп белгілейтін хаттаманың бір бөлігі болып табылатын шешімдер шығара алады.

Мазмұны жағынан бұйрықтар екі түрге бөлінеді: негізгі қызмет бойынша және жеке қызметкерлер құрамы бойынша.

Негізгі қызмет бойынша бұйрықтар өндіріс істері, жоспарлау, есеп беру, қаржыландыру, несие алу-беру, тауарлар өткізу мен қызмет көрсетуді ұсыну, ұйымдастыру мәселелері бойынша басқару жөніндегі шешімдерді белгілейді. Олар сондай-ақ жоғары органдардың шешімдерін орындау, шаралар белгілеу, орындау мерзім мен бақылауды және оған жауаптыларды анықтау керек болғанда шығарылады.

Бұйрық нормативті және жекелік болуы мүмкін. Мысалы, еңбек тәртібі ережелерін бекіту туралы бұйрық директордан бастап, барлық қызметкерлерге қатысты, сондақтан ол номативті болады. Ал өтемақы төлеу туралы бұйрық жеке адамдарға қатысты болғандықтан жекелік болады. Бұйрықтың жобасы кәсіпорын мамандары тарапынан әзірленеді де, орынбасарлармен, қызмет бабы бойынша бастықтармен, заңгермен, бас бухалтермен, кадрлар бөлімі бастығымен келісіліп, директор қол қояды. Бұйрық беру тәртібі бұзылғанда, оның заңды күші жойылып, кері қайтарылады. Бұйрық жобасына оның қажеттілігін, заңдылығын негіздейтін құжаттар қоса тіркеледі.

Бұйрық, егер оның мәтінінде өзге мерзім көрсетілмесе, қол қойылған күннен бастап күшіне енді. Қол қою құқығына мекеме басшылары, олардың бірінші орынбасарлары, сондай-ақ біліктілігі жоғары және басшының тапсыруымен кейбір құзырлы адамдар ие бола алады.

Егер мәтінде бұйрықтың аяқталу мерзімі көрсетілмесе оның күші тұрақты болады. Оның күшін мекеме басшысы жаңа бұйрық шығарып қана жоя алады, немесе жоғарлы құзырлы орган, немес сот жояды.

Негізгі қызмет бойынша бұйрықтар кәсіпорыннынң бланкісіне толтырылады және мынадай деректерден тұрады. Кәсіпорын атауы, құжат түрінің атауы, мерзімі, индексі, мәтін тақрыбы, бақылау туралы белгі, мәтін, қойылған қол, бұрыштама, құжаттың орындалғаны туралы, мәліметтердің магнит таспасына аударылғаны туралы белгілер.

Бұйрықтың мәтіні екі боліктен тұрады: белгілеуші жарлық.

Белгілеуші бөлік тиісті істердің мақсат-міндеттері, бұйрық шығарудың себептері баяндалады, не бұйрық шығаруға негіз болған құжатқа сілтеме жасалады.

Жарлық бөлігі жеке жолға жазылған «БҰЙЫРАМЫН» деген сөзден басталады. Мәтіннің бұл бөлімде орындалатын істер, оған жауапты адамдардың аты-жөні лауазымы, іске асыру мерзісі көрсетіледі. Ол араб санымен нөмірленетін тармақтарға бөлінуі мумкін. Әр тармақ үшінші жақ бұйрық рай ырықсыз етіс тұлғасындағы етістіктен және бұйрықты орындаушыны көрсеиуден басталады. Орындауға жауаптылықты: «Бұйрықтың орындалуын бақылау жүктелсін» деп көрсетіледі.

Жекелеген тапсырмалар бұйрыққа қосымша ретінде берілуі мүмкін және бұйрық мәтінде оларға сілтеме жасалуы тиіс. Егер қосымшалар бірнешеу болса, олардың әр қайсысы нөмірленеді.

Іс жүзінде кейде түпнұсқаның қандай да бір бөлімінің үзінді нұсқасы ретінді бұйрықтан көшірме даярлау қажеттігі туфндап жатады.

Бұйрықтан көшірмеде жырлыққа дейінгі бпрлық деректер сақталады, ал жалық бөлімінен тек нақтылы сол жағдайда қажет махлумат алынады.

Көшірмеде үзінді нұсқа сияқты куәландырылады.

Нұсқаулар мен Жарлықтар

Нұсқау-әдістемелік ақпараттық-әдістемелік немесе ұйысдастырушылыққа ие құжат. Нұсқаулар бұйрық, нұсқау, жарлықтардың орындалу тәртібін түсіндіреді. Нұсқауға қоль қою құқығына бірінші басшы, бас мамандар ие.

Нұсқаудың мәтіні бұйрықтағыдай беогілеуші және жарлық бөліктерінен тұрады.

Белгілеуші бөлігі: «орындау, мақсатымен», «соған сәйкес», «мақсатында( деген сөздермен басталады. Жарлық бөлігі бұйрықтағыдай құрылады.

Жарлық- басқарудың шұғыл мәселелері бойынша шоғырланатын құқықтық акт. Оған директордың орынбасарлары; өз өкілетіліктері шегінде құрылымдық құрамды бөліктерден тұрады. Жарлық құжатының сапалы болуы пішімі жағынан дұрыс болуына ғана емес мазмұны жағынан толық, анық, дәл болуынада байланысты. Тәжірбие көрсеткендей, бұйрықты құруда көбінесе мынадай қателіктер жіберіледі:

Құжатты шығаруға сеьеп болған дәлелдерді талдаудың орнына қабылданған шешімге байланысты басшыны ақтау орын алады;
Жарлық құжаты бір мезгілде бірнеше адамға немесе бірнеше бөлімшелеоге қатысты болып келеді де, кімге қажетті нақты айтылмайды;
Құжат не шамадан тыс нақты болып келедіде, орындаушының бастама көрсетуге ынтасын жояды, не бұйрықты орындаудың оған бұрыннан жақсы таныс жолдары мен әдіс-тәсілдерін көрсетеді;
Құжатта оны орындауға жауапты адамдар аталмайды, мерзімі көрсетілмейді;
Құжатта «деңгейін көтеру керек», «жоғарлату қажет», «төмендету қажет» т. б. осындай жалпылама нұсқаулар болады.

Нақыт кімге арналғаны, орындалу мерзімі көрсетілмегендіктен, бұндай тұсқаулардың орындалуын тексеру қыйын болады.

Мұндай «жалпылама басшылық» - жаман әдет, мәнсіз-мағынасыз іс.

Қаулылар, шешімдер, хаттамалар

Мұндай құқықтық актілерді алқалық басқару органдары қабылдайды.

ҚР Азаматтық Кодексіне, басқа да заң шығару актілеріне сә»кес мемелекеттік басқару органлары мынадай жарлық құжаттар шығарады: Министірлер кабинеті қаулылар; Премьер-Министр және оның орынбасарлары- жарлықтар; министірліктер- министірлердің бұйрықтарын, алқа шешімдерін; комитеттер мен комиссиялар- қаулылар, бұйрықтар, нұсқаулар; коперативтік ұйымдар- шешімдер; қоғамдық ұйымдар- қаулылар жарлықтар.

Үлгісі жағынын әр түрлі құжаттар шығаруға өкілетті органдардың бірлескен жарлық құжаттары «бірлескен шешім» түрінде шығарылады және ол шещім бұл құжатты қабылдаған ұйымдардың әрқайсысы үшін құқықтық күшке ие болады.

Мәселелерді талқылаудың барысы және алқалық органдар отырсытарында, кеңестерде, жиналыстарда, мәжілістерде қабылданған шешімдер хаттамаларда белгіленіп отырады.

Хаттамалар мәжіліс барысының жазбасы, мәжілісті өткізуге дайындалған дыбыстық жазбалар мен материалдар, шешім жобалары негізінде толтырылады.

Егер мәжіліс барысы стенограммаға ьірге сақталады. Кино, фото, бейне, аудио- құжаттарыды сақтау бойынга мемлекеттік архивтің ережелері бар.

Хаттама- жиналыстарда, кеңетерде, конференцияларда және алқалық органдардың мәжілістерінде мәсеоені талқылау мен шешеім қабылдаудың барысы туралы мілімет беретін құжат. Толтырудың тәсілі мен көлемі жағынан хаттамалар стенография, конспект, түрінде дәне сөйлеген сөздердің мазмұны жазылмаған ықшыамды түрде болып келуі мүмкін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.