ҚР корпоративтік табыс салығының компаниялардың қызметінде ерекшеліктері

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ҚР корпоративтік табыс салығының компаниялардың қызметінде ерекшеліктері

«Қаржы» мамандығының 3-курс студенті Баубекова Айнур

Ғылыми жетекші «Қаржы» кафедрасының доценті, э. ғ. к., Абиева С. Н.

Нарықтық қатынастар жағдайында салық жүйесі экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі қаржы - несие механизмі, ең маңызды реттеушілердің бірі болып табылады. Салық саясаты облысындағы негізгі бағыт - мемлекет пен салық төлеушілер арасындағы қатынастардың жаңа типін қалыптастыру басты негізде салық жүйесі арқылы жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі он жылдан астам уақыт бойы әрекет етуде және де осы уақытқа дейін қатан сынаудың объектісі болуын жалғастырып келеді. Еліміздің жеке салық қызметінің ұйымдасқан күніне бастағандығы он жыл ішінде біздің тәуелсіз мемлекетіміздің салық жүйесін қалыптастырып және оның, әрі қарай дамуына сәйкес біршама жұмыстар атқарылады.

Экономикамыздағы әр түрлі салалардың ішінде қазіргі кезде ең маңызды саласы заңды тұлғалар болып табылатын ірі кәсіпорындар мен өндіріс болып табылатындықтан және шикізат шығарушы ел болып қала бермеуіміз үшін елбасы бұл мәселелерді шешуді және жетілдіруді ең басты мақсат етіп қойды.

Бұл экономикалық категориялардың мазмұны, әсересе олар салық салу объектісі ретінде қызмет атқарса, олар тұрақсыз болады. Жалпы алғанда, пайда дегеніміз шығыстарды шегергеннен кейінгі табыс, ал табыс - шаруашылық субъектілерінің өз тауарын, қызметін, жұмысын сатқаннан түскен түсім.

«Табыс» категориясы қашанда «пайда» ұғымынан кең екендігі белгілі. Қазақстанда қабылданған салықтық есеп ережесіне сәйкес, табыс - бұл есепті кезеңдегі активтердің өсуі немесе міндеттемелердің азаюы. Табыс алынған немесе алынуға тиіс өткізу құны бойынша бағаланады. Өткізу құны салық төлеуші мен сатып алушы немесе активтерді қолданушы арасындағы келісіммен анықталады.

Қаржы Министрлігі заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығын есептеу мен төлеудің тәртібі туралы бөлек 2 нұсқаулық дайындады. Жаңа Салық Кодексінде осы кемшіліктер ескеріп Салық Кодексінің табыс салығына байланысты ең негізгі ерекшелігі заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығының бір тұтастығы бұзылып, жеке - жеке салық болып бөлінген және дүниежүзілік халықаралық стандартқа сәйкес заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы корпорациялық табыс салығы деген жаңа терминмен алынатын болды. Қабылданған концепцияға сәйкес корпорациялық табыс салығының салық салу негізінде заңды тұлғалардан алынатын табыс салығының салық салу принциптері алынған. Корпорациялық табыс салығы корпорациялардың табысына салынатын тікелей салық. Сондай - ақ бюджеттің реттеуші кірісі болып табылады.

Бюджеттің кірісін реттелетін және бекітілетін салықтар құрайды.

Реттелген салықтар - қалыпты мөлшер бойынша бюджеттің әр деңгейі арасындағы бөлінетін салықтар.

Бекітілетін салықтар - тек бір бюджетке түсетін салықтар.

Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен көзделген шегерімдер арасындағы айырма ретінде анықталды.

Салық салынатын табыс = жылдық жиынтық табыс = шегерістер.

Жылдық жиынтық табыс - заңды тұлғалардың бір жыл ішінде түрлі көздерден алған табысы.

Салықтық шегерістер - заңмен бекітілген шекте салық төлеушінің ЖЖТ - ты алуға байланысты шығындары. Оған өткізілген тауар, қызмет, жұмыс бойынша шығындар және басқа да шығындар, оның ішінде:

Тауарлар - материалдық қорлар бойынша;
Тіркелген активтер;
Еңбекке ақы төлеу;
Төленген күмәнді міндеттемелер бойынша;
Сыйақы бойынша;
Теріс бағамдық айырма бойынша;
Әлеуметтік төлемдерге жұмсалған шығыстар бойынша;
Сақтандыру сыйақылар бойынша;
Тіркелген активтерді жөндеуге жұмсалған шығыстар бойынша;
Бюджеттен төленген салықтар бойынша;
Басқа да шығыстар бойынша шегерімге жатады.

Мысал ретінде мына 1 кестеде көрсеттеміз.

Кесте1- Жылдық жиынтық табыстан корпоративтік табыс салығының

есептеу жолы

Жылдық жиынтық табыс

Жылдық жиынтық табыс: жеке зейнетақы шоттарына бағытталған инвестициялық табыстар;

48: 6

Жылдық жиынтық табыс: Қызметтік іссапарлар кезінде өтемақылар

48: 14

Жылдық жиынтық табыс: Резервтік қорларға аударымдар

48: 7

Жылдық жиынтық табыс: Төленген күмәнді міндеттемелер

48: 26

Корпоративтік табыс салығын табу керек

Шешуі:

КТС = ССТ * СС

ССТ = (ЖЖТ - Түзету) - Шегерім

Мұнда:

КТС - Корпоративтік табыс салығы

ССТ - Салық салынғанға дейінгі табыс

ЖЖТ - Жылдық жиынтық табыс

Түзету = 6

Шегерім = 14 + 7 + 26 = 11

Енді формулаға салып көреміз

ССТ = (48 - 6) - 11 = 31

КТС = 31 * 20 % = 62

Коммерциялық емес ұймдарға корпорациялық табыс салығын есептеудің жаңа тәртібі белгіленген.

Ұйым коммерциялық емес ұйым болып саналу үшін мына талаптарға сай болу керек:

өз қызметін жүзеге асыруда негізгі мақсаты, табыс табу болмау керек;
алынған таза табысты немесе мүлікті қатысушылар арасында бөлмеу керек.

Егер жоғарыдағы жағдайға қайшы келмесе, мемлекеттің әлеуметтік тапсырыстарын орындау барысында алған коммерциялық емес ұйымның табысына салық салынбайды. Осы талаптарды орындаған кезде коммерциялық емес ұйымның сыйақы, грант, мүшелік салымдары, қайтарымсыз берілген мүлік, қайырымдылық қызметтен түскен табыстар бойынша коммерциялық емес ұйым жеке есеп - қисап жүргізу қажет.

Кәсіпорындардың корпорациялық табыс салығын есептегенде келесі шығындар шегертулерге жатпайды. Олар:

жалған кәсіпорын деп танылған, салық төлеушілермен келісім - шарттар барысында жасалған шығындар;
шартты түре реестырдан шығарылған салық төлеушілермен келісім - шарттар шығындары.

Жоғарыдағы аталған жағдай, жалған кәсіпорындардың қызметін қолданатын, яғни өздері де қылмыс жасайтын заңды тұлғаларды анықтауға мүмкіндік береді.

Егер осы шаралар тиісті дәрежеде іске асырылса, ол, әрине кәсіпкерліктің дамуына тікелей әсерін тигізеді. Қосылған құнға салық мөлшері азайса, ол тауарлар мен қызметтердің арзандауына әкеледі. Әлеуметтік салықтың азаюы, жұмыс берушілердің жалақыны көтеруіне әсерін тигізеді. Жеке табыс салығының мөлшері азайса, халықтың тұтыну қабілеті ұлғаяды, және әлеуметтік жағдайы жақсарады, тауарлар мен қызметтерге деген сұранысы күшейеді. Сұраныстың өсуі өндірістің дамуына ықпал етеді, осы жағдайда кәсіпкерлікте дамиды. Сонымен қатар салық ауыртпашылығының деңгейі көлеңкелі бизнеске әсер ететін негізгі факторлардың бірі болып саналады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.