Қаржы мамандығы бойынша есеп

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе . . . 3

Kansuar Invest Company ЖШС-ң қызметінің ұйымдастырылуы«Kansuar Invest Company» ЖШС-ң заңнамалық негізі . . . 4Кәсіпорынның қызметінің ұйымдық құрылымы . . . 6
«Нури Л Жетысай» ЖШС-ң қаржылық жағдайыКәсіпорынның қаржылық көрсеткіштеріне сипаттама . . . 12Табыстар пен шығындар туралы есеп . . . 19Ақша құралдарының қозғалысы туралы есеп . . . 20Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау . . . 23Өтімділігін талдау . . . 30

Қорытынды . . . 36

Қолданылған әдебиеттер

Қосымша материал

Кіріспе

Өндірістік практикадан өтуіміздің мақсаты, осы 4 жыл бойы оқыған теориялық білімімізді іс-тәжірибеде көрсете білу керек болды. Және өз білімімізді әрі қарай жетілдіруіміз үшін жасалған шаралардың бірі деп ойлаймын.

Мен, Бердалиев Айдос өз өндірістік тәжірибемді ОҚО, Махтаарал ауданындағы ЖШС “Kansuar Invest Company” өткіздім. Мен онда 2010 жылдың 13 желтоқсан айынан 2011 жылдың 30 сәуір аралығында іс-тәжірибеден өттім. Жалпы мен іс-тәжірибемді өткізген мекеме яғни ЖШС “Kansuar Invest Company” қызметінің негізгі мақсаты: жарғысы бойынша қызметінен табыс алу болады. Өндірістік практика барысында дипломдық жұмысыма қажетті материалдар жинақтадым. Мен онда жүріп көптеген мәліметтерге қанық болдым, өзіме қажетті бағдарламаларды және осы мекеменің арнайы бағдарламаларымен таныстым. Мекеменің бухгалтерлік бөлімінде жұмыс жасап, төлем ақы не екендігін, онымен қалай жұмыс жасау қажет екендігін, кәсіпорынның қандай банктермен жұмыс жасайтындығы жайлы мәліметтермен таныстым. Жалпы төлем ақыға келер болсақ, бұл - көрсетілген соманы бенефициар пайдасына ақша жіберушінің оған қызмет көрсететін қабылдаушы банкке ақшаны аудару туралы тапсырысы болып табылады.

Мен бұл есеп беру жұмысымды екі бөлімге бөліп қарастырдым. Бірінші бөлімде жалпы кәсіпорынның құрылымы сипатталған болса екінші бөлімінде кәсіпорынның қаржылық жағдайы талданған.

Ι. ”Kansuar Invest Company ” ЖШС-нің қызметінің ұйымдастырылуы

“Kansuar Invest Company ”ЖШС- нің заңнамалық негізі

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік - жарғылық капиталының мөлшері жүз айлық есептік көрсеткіштен кем болмауы керек. Жарғылық капиталға құрылтайшылардың үлестері натуралдық және мүліктік түрінде ақшалай нысанда барлық құрылтайшылардың қатысуымен немесе серіктестіктің қатысушыларының жалпы жиналысының шешімімен бағаланады.

Мен өндірістік праkтикадан өткен кәсіпорын, яғни “Kansuar Invest Company” ЖШС-і 2001 жылдан бері Қазақстан Республикасы Экономика және сауда министірлігінің Құрылыс істері жөніндегі комитетінің берген мемлекеттік лицензия арқылы жұмыс істеп келеді. Кәсіпорын мақсаты пайда табу.

Серіктестіктің мемлекеттік тілде толық атауы : “Kansuar Invest Company” жауапкершілігі шектеулі серіктестік; қысқаша: ”Kansuar Invest Company” ЖШС.

Негізгі қызметінің түрлері :

Жер жұмыстары
Ғимараттар құрастырмалардың күрделілігі I және II деңгейдегі тіреуіш және қоршау құрастырмаларын тұрғызу:

Метал құрастырмаларды монтаждау, арматураларды орнату;
Құйма бетон және темір - бетонқұрастырмаларын орналастыру;
Негіздер мен ірге тастарды орналастыру;
Құрама бетон және темір - бетон құрастырмаларды, тіреуіш ағаш құрастырмаларды монтаждау, тас, кірпіш, блок қалау және бөлу қалқаларын орналастыру, қоршау құрастырмаларын монтаждау және ойықтарды толтыру;
Шатырлау жұмыстары;

Сыртқы инженерлік желілер мен құрастырмаларды және ішкі инженерлік желілерді орналастыру жөніндегі жұмыстар

Жылу желілері;
Төменгі қысымды желілерді газбен жабдықтау желілері;
Сумен жабдықтау және кәріз желілері;
Орта және жоғарғы қысымды газбен жабдықтау желілері;
Электрмен жабдықтау желілері, электрмен жарықтандыруды орнату;
Байланыс, радио, теледидар желілері мен ішкі жүйелері;
Желдету, ауаны кондициялау, пневмокөлік және шаң-тозаң тұту;
Электрмен жабдықтау, электрмен жарықтандыру, электрмен жылыту;
Жылумен жабдықтау;
Газбен жабдықтау;
Сумен жабдықтау, кәріз;

Құрастырмалар мен жабдықтарды қорғау жөніндегі жұмыстар:

Құрылыс құрастырмаларын су өткізбейтіндей етіп қымтау
Құбырларды, құрылыс құрастырмалары мен жабдықтарын жылу шығармайтындай етіп қымтау
Агрессивті су әсері кезінде химиялық қорғаныш жабындыны қоса алғанда, құрылыс құрастырмалары мен жабдықтарын, құбырларды тоттанудан сақтау

Майлау мен сырлау жұмыстарын қоспағанда, күрделілігі II және III деңгейдегі ғимараттар мен құрылыстардың құрылысын салу, қайта құру, күрделі жөндеу кезіндегі әрлеу жұмыстары
Жол салу жөніндегі жұмыстар

Жайластырылған және шағын жасанды ғимараттарды жергілікті маңызы баравтожолдардың негіздері мен жабыны, ішкі шаруашылық автожолдардың негіздері мен жабыны
Қалалық жол желісінің негіздері мен жабыны

Технологиялық жабдықтарды монтаждау

Көтергіш-көліктік лифтілер
Компрессор машиналары, сорғылар мен желдеткіштер
Технологиялық металл құрастырмалары, құбырлар
Электротехникалық өондырғылар мен жабдықтар, электр пештері
Қазандық қондырғылар, жылулық-күштік және көмекші жабдық
Өндірістік және тұрмыстық мақсаттағы бақылау мен есепке алу аспаптары
Астық өңдеу жөніндегі, тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары және астық қоймалары

“Kansuar Invest Company ” ЖШС-ң толық мекен-жайы: Оңтүстік Қазақстан облысы, Махтаарал ауданы, Жетысай қаласы, Сәтбаев көшесі №1 үй.

1. 2 Кәсіпорынның қызметінің ұйымдастырылуы

«Kansuar Invest Company» ЖШС-нің басшысы бас директор болып табылады. Орынбасары бас инженер әр бөлімдердің қызметтеріне бөлімдердің басшыларына басшылық етеді. Кәсіпорында бас бухгалтер мен оның үш бухгалтері әрқайсысы өз ара бөлінген міндеттерін атқарады. Кәсіпорын мақсаты құрылыс жұмыстарын жүргізу арқылы пайда табу болып табылады.

1-кесте

"Kansuar Invest Company" ЖШС-ның жұмыскерлерінің тізімі (2010 жыл)

№ п/п.

таб. №

ФИО

Должность

№ п/п.: 1

таб. №: 1

ФИО: Байтелиев Мурат Амирбекович

Должность: Директор

№ п/п.: 2

таб. №: 24

ФИО: Свиридонов Аскар Сайдаминович

Должность: Құрылысшы

№ п/п.: 3

таб. №: 102

ФИО: Иманбердиев Адил Сарбасович

Должность: бас. инженер

№ п/п.: 4

таб. №: 215

ФИО: Сейдазимов Адлет Кенесбекович

Должность: сәулетші

№ п/п.: 5

таб. №: 224

ФИО: Ережепов Серик Сапаргалиевич

Должность: жобалаушы

№ п/п.: 6

таб. №: 228

ФИО: Камбаров Асет Дауренбекович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 7

таб. №: 409

ФИО: Панфилов Петр

Должность: архитектор

№ п/п.: 8

таб. №: 606

ФИО: Тилеумбеков Сапарбек

Должность: инженер

№ п/п.: 9

таб. №: 626

ФИО: Елемесов Бахыт Казбекович

Должность: кассир

№ п/п.: 10

таб. №: 633

ФИО: Тастемирова Сандугаш Маратовна

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 11

таб. №: 801

ФИО: Исабеков Омар Насипжанович

Должность: мастер

№ п/п.: 12

таб. №: 810

ФИО: Казиев Ярослав Кайнединович

Должность: мастер

№ п/п.: 13

таб. №: 813

ФИО: Есенғазы Ерік Таксинович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 14

таб. №: 814

ФИО: Хожжаев Иманғали Ошакбаевич

Должность: мастер

№ п/п.: 15

таб. №: 815

ФИО: Байтенов Марат Осербаевич

Должность: механик

№ п/п.: 16

таб. №: 818

ФИО: Тогманов Назар Мейрамович

Должность: сварчик

№ п/п.: 17

таб. №: 820

ФИО: ТогмановБахыт Төлейпекович

Должность: прачка

№ п/п.: 18

таб. №: 821

ФИО: Піримжанов Асхат Нуркасымович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 19

таб. №: 825

ФИО: Максутов Ерасыл Смагызмович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 20

таб. №: 832

ФИО: Божымбетов Асан Елубаевич

Должность: техничка

№ п/п.: 21

таб. №: 835

ФИО: Краубер Алмас

Должность: охранник

№ п/п.: 22

таб. №: 847

ФИО: Жасузаков Нартай Турарович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 23

таб. №: 848

ФИО: Медембаев Асыл Иргебаевич

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 24

таб. №: 850

ФИО: Сейдинбеков Барат Маркаганович

Должность: прораб

№ п/п.: 25

таб. №: 855

ФИО: Канак Василий

Должность: Зав. лабораторией

№ п/п.: 26

таб. №: 857

ФИО: Борщевский Вадим

Должность: мастер

№ п/п.: 27

таб. №: 924

ФИО: Сейдалиев Канат Оралулы

Должность: жүгізуші сбыта

№ п/п.: 28

таб. №: 1039

ФИО: Сергазиев Дулатбек

Должность: жүргізуші Ваз-21102

№ п/п.: 29

таб. №: 1040

ФИО: Оналбеков Бағлан Абдикешевич

Должность: ст. кассир

№ п/п.: 30

таб. №: 1049

ФИО: Кубаев Касым Мақулбекұлы

Должность: Зам. директора

№ п/п.: 31

таб. №: 1093

ФИО: Кулжанов Батыр Беркенович

Должность: жүргізуші

№ п/п.: 32

таб. №: 1178

ФИО: Бакиров Самат Платонович

Должность: диспетчер

№ п/п.: 33

таб. №: 1191

ФИО: Копейсинов Галым

Должность: бухгалтер по реализации

№ п/п.: 34

таб. №: 1192

ФИО: Тогманов Ердос Жунусович

Должность: бухгалтер по зарплате и кадрам

№ п/п.: 35

таб. №: 1199

ФИО: Абдуллаев Мурат Саптикович

Должность: грузчик

№ п/п.: 36

таб. №: 1215

ФИО: Бибер Дарк

Должность: жүргізуші

№ п/п.: 37

таб. №: 1238

ФИО: Турекулов Нуркен Муратович

Должность: грузчик склада

№ п/п.: 38

таб. №: 1248

ФИО: Шушманов Леха Кудайбердиевич

Должность: жүргізуші

№ п/п.: 39

таб. №: 1296

ФИО: Шырақбаев Даурен Акыжанович

Должность: механик

№ п/п.: 40

таб. №: 1345

ФИО: Чынтаев Асет Мырзабекович

Должность: бухгалтер

№ п/п.: 41

таб. №: 1359

ФИО: Попандопуло Нышан Муратович

Должность: грузчик склада

№ п/п.: 42

таб. №: 1382

ФИО: Сенбергенов Бахтияр Мейрамбекович

Должность: программист

№ п/п.: 43

таб. №: 1406

ФИО: Булавка Василий Петрович

Должность: экономист

№ п/п.: 44

таб. №: 1419

ФИО: Даулетов Дауржан Шапибаевич

Должность: бас механик

№ п/п.: 45

таб. №: 1476

ФИО: Наурызов Марат Владимирович

Должность: құрылысшы

№ п/п.: 46

таб. №: 1488

ФИО: Лакаев Досхан Анатольевич

Должность: жүргізуші авт. МАН

№ п/п.: 47

таб. №: 1501

ФИО: Пожидаев Аман

Должность: электрик

№ п/п.: 48

таб. №: 1521

ФИО: Пиралиев Нұғман Кусманович

Должность: жүргізуші сбыта

№ п/п.: 49

таб. №: 1535

ФИО: Жолдасов Нурлан Кентайевич

Должность: зав. складом

№ п/п.: 50

таб. №: 1562

ФИО: Вальер Виталий Муратович

Должность: мукосей хл. цеха

№ п/п.: 51

таб. №: 1594

ФИО: Жаманкараев Дастан Олжасович

Должность: Жұм. бул. цеха

№ п/п.: 52

таб. №: 1629

ФИО: Тохатов Марат Амантаевич

Должность: мастер бул. цеха

№ п/п.: 53

таб. №: 1655

ФИО: Елеупов Бахытбек Несипбайулы

Должность: Жүр. сбыта

№ п/п.: 54

таб. №: 1662

ФИО: Қосақбаев Ердос Амандыкович

Должность: күзет

№ п/п.: 55

таб. №: 1680

ФИО: Махамбетов Сайран Аметұлы

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 56

таб. №: 1685

ФИО: Шадиев Дархан Абдикадировна

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 57

таб. №: 1715

ФИО: Ибадуллаев Самат Каукербековна

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 58

таб. №: 1738

ФИО: Капалов Шохан Муратович

Должность: жұм мех. цеха

№ п/п.: 59

таб. №: 1766

ФИО: Бекайдаров Думан Эргашевич

Должность: бас электрик

№ п/п.: 60

таб. №: 1778

ФИО: Турешов Жандос Агдарбекович

Должность: жұмысшы хл. цеха

№ п/п.: 61

таб. №: 1789

ФИО: Мырзамұратов Касым Саулебекович

Должность: бухгалтер материалист

№ п/п.: 62

таб. №: 1793

ФИО: Тобакабылов Нуралы Тишбаевич

Должность: Жұм мех. цеха

№ п/п.: 63

таб. №: 1831

ФИО: Жорабеков Арман Сагадиевич

Должность: грузчик

№ п/п.: 64

таб. №: 1844

ФИО: Кожабеков Жандар Аділұлы

Должность: грузчик

№ п/п.: 65

таб. №: 1847

ФИО: Қожабеков Жанболат Турсунович

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 66

таб. №: 1872

ФИО: Жусипбеков Канапия Тилеубович

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 67

таб. №: 1881

ФИО: Спабеков Арыс Бейсенулы

Должность: Күзет

№ п/п.: 68

таб. №: 1909

ФИО: Курманбеков Максат Сайлаубекович

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 69

таб. №: 1915

ФИО: Айнабеков Жандос Серикканулы

Должность: күзет

№ п/п.: 70

таб. №: 1921

ФИО: Усенов Самат Омиртаевич

Должность: жұм бул. цеха

№ п/п.: 71

таб. №: 1922

ФИО: Сапарбаев Ерасыл Насипбайұлы

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 72

таб. №: 1923

ФИО: Жаримбетов Мақсұт Бакытович

Должность: техничка

№ п/п.: 73

таб. №: 1998

ФИО: Қожабаев Ернар Нургазиевич

Должность: жұм бул. цеха

№ п/п.: 74

таб. №: 2016

ФИО: Отыншиев Ерқанат Серикович

Должность: мукосей хл. цеха

№ п/п.: 75

таб. №: 2047

ФИО: Тасбулатов Жанғабыл Тишбаевич

Должность: электрик

№ п/п.: 76

таб. №: 2088

ФИО: Момынов Батыр Асхатович

Должность: грузчик

№ п/п.: 77

таб. №: 2089

ФИО: Тулегенов Жылқыбай Бейбитович

Должность: жұм бул. цеха

№ п/п.: 78

таб. №: 2094

ФИО: Аризов Рәтбек Қазақұлы

Должность: жұм бул. цеха

№ п/п.: 79

таб. №: 2108

ФИО: Қараханов Тұрдалы Жолдасович

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 80

таб. №: 2120

ФИО: Муратов Талғат Кайкенович

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 81

таб. №: 2123

ФИО: Наримбаев Райымбек Маралбекович

Должность: электрик

№ п/п.: 82

таб. №: 2135

ФИО: Плющай Николай Петрович

Должность: жұм бул. цеха

№ п/п.: 83

таб. №: 2182

ФИО: Турекулов Темір Куандыкулы

Должность: кафельчик

№ п/п.: 84

таб. №: 2188

ФИО: Часыгов Рима Амантаевич

Должность: сварчик

№ п/п.: 85

таб. №: 2191

ФИО: Жарбаев Алмас Жамантайұлы

Должность: сварчик

№ п/п.: 86

таб. №: 2195

ФИО: Айнабеков Барыс Кокенович

Должность: диспетчер

№ п/п.: 87

таб. №: 2198

ФИО: Рыспанова Самал Кадиркуловна

Должность: грузчик склада

№ п/п.: 88

таб. №: 2199

ФИО: Аширов Нариман Серикович

Должность: секретарь

№ п/п.: 89

таб. №: 2213

ФИО: Мырзамұратов Тимур Шакманович

Должность: техничка

№ п/п.: 90

таб. №: 2225

ФИО: Жаппаров Сағадат Габиденович

Должность: грузчик

№ п/п.: 91

таб. №: 2231

ФИО: Қарсыманов Асылбек Комирбаевич

Должность: жұм хл. цеха

№ п/п.: 92

таб. №: 2236

ФИО: Уажбеков Ердос Абдерханович

Должность: Күзет бөлімінің басшысы

№ п/п.: 93

таб. №: 2246

ФИО: Саменов Самат Бектурсынович

Должность: Күзетші

№ п/п.: 94

таб. №: 2249

ФИО: Агманова Салтанат Владимировна

Должность: электрик

"Kansuar Invest Company" ЖШС-нің жұмыскерлерінің мониторингі

2- кесте

Жұмысшылардың барлығы

Оның ішінде әйелдер

: Басқару бөлімі

Жұмысшылардың барлығы: 6

Оның ішінде әйелдер: 2

: Кадрлық бөлім

Жұмысшылардың барлығы: 3

Оның ішінде әйелдер:

: Қаржылық экономикалық бөлім

Жұмысшылардың барлығы: 4

Оның ішінде әйелдер: 1

: Жобалау бөлімі

Жұмысшылардың барлығы: 5

Оның ішінде әйелдер:

: күзет

Жұмысшылардың барлығы: 6

Оның ішінде әйелдер: 2

: Көлік және механизация

Жұмысшылардың барлығы: 8

Оның ішінде әйелдер:

: Құрылыс бөлімі

Жұмысшылардың барлығы: 30

Оның ішінде әйелдер: 4

: Ақпараттық технология

Жұмысшылардың барлығы: 5

Оның ішінде әйелдер: 2

: Материалды және техниканы қамтамасыз ету бөлімі

Жұмысшылардың барлығы: 8

Оның ішінде әйелдер: 3

: нан цех

Жұмысшылардың барлығы: 19

Оның ішінде әйелдер: 15

Жұмысшылардың барлығы:

Оның ішінде әйелдер:

Қызметкерлер еңбегінің тиімділігі көрсеткіштері

3- кесте

Көрсеткіштердің аты

өлшем бірлігі

2007

2008

2009

Көрсеткіштердің аты: еңбекақы

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 2947640

2008: 4589391

2009: 7259684

Көрсеткіштердің аты: жыл аяғында қызметкерлердің тізімдік саны

өлшем бірлігі: адам

2007: 59

2008: 80

2009: 94

Көрсеткіштердің аты: (апу) соның ішінде әкімдік -басқару қызметшісі

өлшем бірлігі:

2007:

2008:

2009:

Көрсеткіштердің аты: орташа айлық жалақы

өлшем бірлігі: теңге

2007: 49960

2008: 56367

2009: 77230

Көрсеткіштердің аты: қор еңбекақы жинағы

өлшем бірлігі:

2007: 1583791. 69

2008: 2416503. 84

2009: 2396677. 95

Көрсеткіштердің аты: соның ішіндегі АПУ

өлшем бірлігі:

2007: 5692416, 41

2008: 6978980, 43

2009: 7341445, 87

Көрсеткіштердің аты: АПУ соның ішінде

өлшем бірлігі:

2007: 10501061, 9

2008: 11965327, 17

2009: 11754665, 85

Көрсеткіштердің аты:

өлшем бірлігі:

Көрсеткіштердің аты: ( істелінген қызметтер) шығарылған өнімнің көлемі

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 157 859 486

2008: 256 099 100

2009: 242 449 151

Көрсеткіштердің аты: шығарылған өнімнің қөлемі

өлшем бірлігі: мың доллар

2007: 146 503 304

2008: 246 412 566

2009: 234 704 315

Көрсеткіштердің аты: 1 қызметкерге ( жұмыстр, қызметтер) шығарылған өнімнің меншікті көлемі

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 3 288 739

2008: 5 226 512

2009: 4 947 942

Көрсеткіштердің аты: еңбекақының 1 теңгесіне шығарылған өнімнің меншікті көлемі

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 3052152, 17

2008: 5028827, 878

2009: 4789883, 98

Көрсеткіштердің аты: 1 қызметкердегі негізгі қызметінен табыс

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 30 717

2008: -611 097

2009: -134 746

Көрсеткіштердің аты: еңбекақының 1 теңгесіне негізгі қызметтен табыс

өлшем бірлігі: мың тг.

2007: 546, 873908

2008: -38, 5036

2009: -179, 827091

ΙΙ. «Kansuar Invest Company » ЖШС-нің қаржылық жағдайы

2. 1 Кәсіпорынның қаржылық көрсеткіштеріне сипаттама

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық негізі қаржылық есеп беру болып табылады.

ҚР Президентінің 1995 жылғы 26 желтоқсандағы №2732 "Бухгалтерлік есеп туралы" заң күші бар Жарлығына сәйкес, 1998 жылдан бастап қаржылық есеп беруге мыналар жатады:

1) бухгалтерлік баланс;

2) табыстар мен шығыстар туралы есеп;

3) ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп.

Нарықтық экономика жағдайында қаржылық есеп шаруашылық субъектілерінің қызметі жөнінде қаржылық ақпараттардың жүйелендірілген бірден-бір көзіне, әр түрлі ұйымдық-құқықтық нысандардағы шаруашылық субъектілерінің өзара негізгі байланысына және басқару шешімдерін қабылдауға қажетті аналитикалық есептердің ақпараттық базасына айналды. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда негізгі ақпарат көзі қызметін бухгалтерлік баланс атқарады. Баланс есепті жылдың басындағы және соңындағы кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттайды және маңызды қызметтер атқарады. Біріншіден, баланс меншік иелерін шаруашылық субъектісінің мүліктік жағдайымен таныстырады. Осы арқылы олар бұл субъекті нені иеленеді, материалдық құралдардың сандық және сапалық қорлары қандай, кәсіпорын жақын арада үшінші жақ алдындағы өз міндеттемелерін ақтай ала ма, соны білдіреді. Екіншіден, басшылар кәсіпорынның басқа ұқсас кәсіпорындар жүйесіндегі өз орны, таңдап алынған стратегиялық бағытының дұрыстығы туралы, ресурстарды пайдалану тиімділігінің салыстырмалы сипаты және кәсіпорынды басқару бойынша әр түрлі сұрақтарға шешімдер қабылдау туралы түсінік алады. Үшіншіден, баланстың мазмұны, оны ішкі қолданушылары сияқты сыртқы қолданушыларға да пайдалануға мүмкіндік береді. Мысалы, аудиторлар жұмыс процесінде дұрыс шешім қабылдау үшін өз тексеріс жұмысын жоспарлауда, сондай-ақ клиенттің сыртқы есеп берудегі есеп жүйесінде мүмкін болатын, әдейі жасалынған және әдейі жасалынбаған қателіктер аумағындағы әлсіз жақтарын шығару үшін көмек алады, ал талдаушылар қаржылық талдаудың бағытын анықтайды.

Баланс ақпараттары негізінде сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен өзінің серіктесі ретінде жұмыс жүргізудін мақсатқа сәйкестігі және оның шарттары туралы шешімдер қабылдай алады; өз салымдарының мүмкін болатын тәуекелділіктерін және берілген кәсіпорынның акцияларын иеленудің орындылығын және басқа шешімдерді бағалайды. Бухгалтерлік баланс қаржылық есептің негізгі түрі бола отырып, ол есепті кезеңдегі кәсіпорын мүлкінің құрамы мен кұрылымын, ағымдағы активтердің айналымдылығы мен өтімділігін, меншікті капитал мен міндеттеменің қолда барын, дебиторлық және кредиторлық борыштың динамикасы мен жағдайын және кәсіпорынның несие қабілеттілігі мен төлеу қабілеттілігін анықтауға мүмкіндік береді. Баланс көрсеткіштері кәсіпорынның капиталын орналастыру тиімділігін, оның ағымдағы және алдағы кезеңдегі шаруащылық қызметке жетуі, қарыз көздерінің көлемі мен құрылымын, сондай-ақ оларды ынталандыру тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді. Осылайша, бухгалтерлік балансты талдау үшін және кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалауда ақпараттың ең қажетті түрі болып табылады.

1997 жылға дейін бухгалтерлік баланс екі бөліктен: актив және пассивтен тұратын кесте түрінде құрылып келді. Активтер, баланс кәсіпорынының есепті кезеңде бақылап, таратып отыратын мүмкіндік және қарыздық күқық құны ретінде көрсетіледі. Пассивтер кәсіпорынның заемдар мен кредиторлық қарыздар бойынша міндеттемелері болып табылады, оларды өтеу мүлік құнының немесе келіп түсетін табыстың төмендеуіне әкеліп соқтырады.

Мүліктің түрлері және олардың қалыптасу көздері сапалық біркелкі белгілері бойынша топтастырылады. Осының нәтижесінде баланстың активі мен пас-сиві мүлік және онын қалыптасу көздерінің біркелкі экономикалық топтарының аз ғана санынан құралады, ал оның ішінде әр топ өз алдына жекежеке элемент-тер мен қорытындыланған керсеткіштерден тұрады. Актив пен пассивтегі бұн-дай жеке элементтер мен қорытындырылған көрсеткіштер баланс баптары деп аталады.

Баланстың актив бөлімінің құрылымына сай ерекшелік - бұл яғни баланс бөлімдері мен баптарының әр бөлім ішінде (шегінде) қатаң, белгілі бір дәйектілікпен орналасуы - яғни олардың өтімділік дәрежесіне байланысты мына принцип бойынша: өтімділік дәрежесі аз активтерден өтімділігі көп активтерге дейін, демек басында баланстың өтімділігі жағынан төмен бөлімдері мен баптары жазылады, содан кейін өтімділігінің өсу деңгейіне байланысты жоғары өтімді активтер жазылады. Осы принцип бойынша активтің қорытынды баптары ең өтімді айналым қаражаттары (ағымдағы активтер) болып табылады олар қысқа мерзімді қаржылық салымдар, кассадағы, есеп айырысу және валюталық шоттардағы ақша қаражаттары, сондай-ақ басқа да ақша қаражаттары.

Баланс пассивінің бөлімдері мен баптары төлем мерзімінің жеделдік дәрежесіне байланысты мына принципке сай құрылды: төлем мерзімінің жеделдігі аз бағыттарынан жеделдігі көп бағыттарға дейін.

Бухгалтерлік стандарттың іске қосылуынан бастап бухгалтерлік баланс жаңаша анықталады және оның екі бөлігі мен элементтері де жаңаша сипатталады.

Олардың түсіндірмесі нарықтық экономикасы дамыған елдердің бухгалтерлік есеп және аудит тұрғысындағы жетекші ғалымдардың еңбектеріне арқа сүйейді. Осыған орай ағылшын тілінен орыс тіліне аударылған оқулықтардың және тәжірибе құралдарының авторларының пікірлері теориялық көзқарас болып табылады.

Активтер дегеніміз бұл кәсіпорын нені иеленеді және ол нені алуға тиіс, соны көрсетеді (немесе активтер - бұл кәсіпорынның иелігіндегі және алуға тиісті мүлкі) ; пассивтер - бұл кәсіпорынның өзінің біреуге берешек қарызы немесе борышы. Активтер сомасы әрқашан да пассивтер сомасына тең болуы тиіс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.