Жұлдыздар туралы жалпы мәліметтер
Кіріспе
Жұлдыздардың Әлемедегі рөлі:
1) Жұлдыздар Әлемдегі ең көп таралған объектілер. Әлем затының 98%-і олардан құралған.
2) Жұлдыздар Әлемдегі электрмагнит энергиясының ең маңызды көзі болып табылады.
Жұлдыздардың Әлемедегі рөлі:
1) Жұлдыздар Әлемдегі ең көп таралған объектілер. Әлем затының 98%-і олардан құралған.
2) Жұлдыздар Әлемдегі электрмагнит энергиясының ең маңызды көзі болып табылады.
Жұлдыздар туралы жалпы мәліметтер
Кіріспе
Жұлдыздардың Әлемедегі рөлі:
1) Жұлдыздар Әлемдегі ең көп таралған объектілер. Әлем затының 98%-і олардан құралған.
2) Жұлдыздар Әлемдегі электрмагнит энергиясының ең маңызды көзі болып табылады.
3) Әлемдегі барлық гелийден ауыр химиялық элементтер жұлдыздар ішінде және аса жаңа жұлдыздардың жарылыстары кезінде олардағы термоядролық реакциялар нәтижесінде ғана пайда болып, жұлдыздар жарылғанда, ғарыштық кеңістікке тарайды, ал сосын бұл ауыр элементтерге байытылған заттан жұлдыздардың жаңа ұрпағы, планеталар, т.б. түзіледі. Сөйтіп, жұлдыздар болмаса, Әлемде гелийден ауыр элементтер болмайтын еді, сонда, мысалы өмір де пайда болмас еді.
Жұлдыз физикалық объект ретінде
Жұлдыз - оның ішінде айтарлықтай масштабта сутегінің гелийге айналу термоядролық реакциялары жүретін (немесе болашақта болатын, немесе бұрында өткен) гравитация арқылы байланыстырылған кеңістікте жекеленіп тұратын сәулелену үшін мөлдір емес зат массасы.
Бұл анықтамада жұлдызды басқа ғарыштық объектілерден ерекшелейтін үш фактор көрсетілген. Біріншіден, зат массасы өзіндік гравитация арқылы ұсталып тұруы тиіс, демек, сол масса аз болмауы және жұлдыз өте созылған болмауы тиіс. Екіншіден, зат үздіксіз үлестірілген болуы тиіс, оның тығыздығы мен температурасы жоғары болуы керек. Тек осындай жағдайда зат сәулелену үшін мөлдір емес болып табылады. Егер анықтамада сәулелену үшін мөлдір еместік шарты айтылмаса, бұл анықтамаға галактика, жұлдыз шоғырлары сияқты және т.б. объектілер кіріп кетер еді. Үшіншіден, оның қойнауында жүретін термоядролық реакциялар (сутегінің гелийге айналу процесі).
Мектептің анықтамасы бойынша, "жұлдыз-қыздырылған, алып, сәулелену шығаратын, плазмалық шар."
Ақ ергежейлілердің өлшемдері жердікіне жуық, ал тығыздығы 106 кгсм3 қа дейін жетеді, нейтрондық жұлдыздың радиусы 10-15 км. Мұндай жұлдызды алып деп айта алмаймыз. Спектрлік класы кем жұлдыздардың энергиясы алыс инфрақызыл аймақта шығарылады, яғни бұл жұлдыз бетіндегі температура Шолпан бетіндегі температурадан сәл ғана жоғары. Яғни қыздырылған деп айта алмаймыз. Юпитер планета болса да энергия шығарады. Яғни ол да сәулелену шығаратын дене болып табылады. Нейтрондық жұлдыздардың беті қазіргі заманғы түсінік бойынша қатты болып табылады. Сондықтан плазмалық шар деп айтуға келмейді. Шар деуге болмайды өйткені егер жұлдыз тез айналса немесе тығыз қос жүйе ішіне кірсе, жұлдыз пішіні шар тәрізді болмайды. Яғни, мектептің анықтамасы астрономия бүгінгі күні жұлдыз деп атайтын объектілердің барлығын қамти алмайды.
Біз берген анықтамаға массалары ~(106 -109)М аралықта жататын галактикалар ядроларында орналасқан массасы аса жоғары қара құрдымдар да сәйкес келеді. Сондықтан бұл анықтамада термоядролық реакция туралы сөздің орнына жұлдыздың болуы мүмкін массаларын келтіруге болады:
Жұлдыздар: 10[32] M 10[35] г немесе 10[-][1] М M 10[2] М
Массалары дәлірек айтсақ немесе одан да дәлірек (мұндағы, MJ- Юпитер массасы) объектілерді қоңыр ергежейлілер деп атайды (brown dwarfs). Олардың ішінде сутегінің гелийге айналуы өтеді, бірақ айтарлықтай масштабта емес, және де Н1 жанбайды тек ауыр сутегі 2D гелийдің 3He жеңіл изотобына айналады.
Ал егер М=13MJ болса, оларда еш термоядролық рекция жүрмегендіктен, оларды планета деп атайды.
Егер объектінің массасы ~102 М ден көп болса, ішкі температурасы өте жоғары болады, термоядролық реакциялар өте тез өтеді, сәулелену қысымы өте жоғары болады жұлдыз сол қысым әсерінен ыдырап кетеді.
Жұлдыздан пайда болатын қара құрдымдар ~101 М массаға ие болады. Яғни, олар галактикалардың ядроларындағы қара құрдымдардан масса бойынша ажыратылған. Ал егер массалары табылса оларды жұлдыздарға жатқызу жатқызбау туралы келісу керек болады.
Жұлдыздардың физикалық классификациясы
Жұлдыздардың 4- түрі бар:
1. Қалыпты.
2. Ақ ергежейлілер.
3. Нейтрондық жұлдыздар.
4. Қара құрдымдар.
Қалыпты жұлдыздарда заттың өзіндік гравитацияға әсер ететін күштер әдеттегі азғындалмаған газ қысымы. Мұндай жұлдыздардың тығыздықтары онша жоғары емес, ал ішкі температурасы жоғары болу керек.
Мұндай шартта гравитацияға қарсы әрекет ете алатын қысым болады және газдың элементарлық құраушысы азғындалмаған болады. Қалыпты жұлдыздар табиғатта ең көп таралғандары.
Олардың қасиеттері бойынша айырмашылықтары өте үлкен, сондықтан оларды тағы топтарға бөледі (бас тізбек жұлдыздары, алыптар, субергежейлілер т.б.). Мұндай жұлдыздарда газдың жылулық қысымға қоса, тағы үш фактор айтарлықтай роль атқаруы мүмкін. Біріншісі, сәулелену қысымы. Массасы жоғары, демек жарқырауы жоғары жұлдыздар үшін оның ролі елеулі. Екіншісі, кейбір осындай жұлдыздардың бір бөлігінде электронды газ азғындалған болуы мүмкін (массасы жоғары емес қызыл алыптарда). Үшіншісі, массасы аз жұлдыздарда газ Кулондық әсерлесу себебінен идеал емес болады.
Қалыпты жұлдыздардың маңызды ерекшелігі, олардағы механикалық тепе-теңдігі жылулық құрылымымен тығыз байланысты.
Жұлдыз сәулеленгендіктен, оның ішкі құрылысы да өзгеріске ұшырайды. Бұл тоқтам жұлдыз гравитациялық энергия есебінен сәулелену шығарған кезеңдер үшін де ... жалғасы
Кіріспе
Жұлдыздардың Әлемедегі рөлі:
1) Жұлдыздар Әлемдегі ең көп таралған объектілер. Әлем затының 98%-і олардан құралған.
2) Жұлдыздар Әлемдегі электрмагнит энергиясының ең маңызды көзі болып табылады.
3) Әлемдегі барлық гелийден ауыр химиялық элементтер жұлдыздар ішінде және аса жаңа жұлдыздардың жарылыстары кезінде олардағы термоядролық реакциялар нәтижесінде ғана пайда болып, жұлдыздар жарылғанда, ғарыштық кеңістікке тарайды, ал сосын бұл ауыр элементтерге байытылған заттан жұлдыздардың жаңа ұрпағы, планеталар, т.б. түзіледі. Сөйтіп, жұлдыздар болмаса, Әлемде гелийден ауыр элементтер болмайтын еді, сонда, мысалы өмір де пайда болмас еді.
Жұлдыз физикалық объект ретінде
Жұлдыз - оның ішінде айтарлықтай масштабта сутегінің гелийге айналу термоядролық реакциялары жүретін (немесе болашақта болатын, немесе бұрында өткен) гравитация арқылы байланыстырылған кеңістікте жекеленіп тұратын сәулелену үшін мөлдір емес зат массасы.
Бұл анықтамада жұлдызды басқа ғарыштық объектілерден ерекшелейтін үш фактор көрсетілген. Біріншіден, зат массасы өзіндік гравитация арқылы ұсталып тұруы тиіс, демек, сол масса аз болмауы және жұлдыз өте созылған болмауы тиіс. Екіншіден, зат үздіксіз үлестірілген болуы тиіс, оның тығыздығы мен температурасы жоғары болуы керек. Тек осындай жағдайда зат сәулелену үшін мөлдір емес болып табылады. Егер анықтамада сәулелену үшін мөлдір еместік шарты айтылмаса, бұл анықтамаға галактика, жұлдыз шоғырлары сияқты және т.б. объектілер кіріп кетер еді. Үшіншіден, оның қойнауында жүретін термоядролық реакциялар (сутегінің гелийге айналу процесі).
Мектептің анықтамасы бойынша, "жұлдыз-қыздырылған, алып, сәулелену шығаратын, плазмалық шар."
Ақ ергежейлілердің өлшемдері жердікіне жуық, ал тығыздығы 106 кгсм3 қа дейін жетеді, нейтрондық жұлдыздың радиусы 10-15 км. Мұндай жұлдызды алып деп айта алмаймыз. Спектрлік класы кем жұлдыздардың энергиясы алыс инфрақызыл аймақта шығарылады, яғни бұл жұлдыз бетіндегі температура Шолпан бетіндегі температурадан сәл ғана жоғары. Яғни қыздырылған деп айта алмаймыз. Юпитер планета болса да энергия шығарады. Яғни ол да сәулелену шығаратын дене болып табылады. Нейтрондық жұлдыздардың беті қазіргі заманғы түсінік бойынша қатты болып табылады. Сондықтан плазмалық шар деп айтуға келмейді. Шар деуге болмайды өйткені егер жұлдыз тез айналса немесе тығыз қос жүйе ішіне кірсе, жұлдыз пішіні шар тәрізді болмайды. Яғни, мектептің анықтамасы астрономия бүгінгі күні жұлдыз деп атайтын объектілердің барлығын қамти алмайды.
Біз берген анықтамаға массалары ~(106 -109)М аралықта жататын галактикалар ядроларында орналасқан массасы аса жоғары қара құрдымдар да сәйкес келеді. Сондықтан бұл анықтамада термоядролық реакция туралы сөздің орнына жұлдыздың болуы мүмкін массаларын келтіруге болады:
Жұлдыздар: 10[32] M 10[35] г немесе 10[-][1] М M 10[2] М
Массалары дәлірек айтсақ немесе одан да дәлірек (мұндағы, MJ- Юпитер массасы) объектілерді қоңыр ергежейлілер деп атайды (brown dwarfs). Олардың ішінде сутегінің гелийге айналуы өтеді, бірақ айтарлықтай масштабта емес, және де Н1 жанбайды тек ауыр сутегі 2D гелийдің 3He жеңіл изотобына айналады.
Ал егер М=13MJ болса, оларда еш термоядролық рекция жүрмегендіктен, оларды планета деп атайды.
Егер объектінің массасы ~102 М ден көп болса, ішкі температурасы өте жоғары болады, термоядролық реакциялар өте тез өтеді, сәулелену қысымы өте жоғары болады жұлдыз сол қысым әсерінен ыдырап кетеді.
Жұлдыздан пайда болатын қара құрдымдар ~101 М массаға ие болады. Яғни, олар галактикалардың ядроларындағы қара құрдымдардан масса бойынша ажыратылған. Ал егер массалары табылса оларды жұлдыздарға жатқызу жатқызбау туралы келісу керек болады.
Жұлдыздардың физикалық классификациясы
Жұлдыздардың 4- түрі бар:
1. Қалыпты.
2. Ақ ергежейлілер.
3. Нейтрондық жұлдыздар.
4. Қара құрдымдар.
Қалыпты жұлдыздарда заттың өзіндік гравитацияға әсер ететін күштер әдеттегі азғындалмаған газ қысымы. Мұндай жұлдыздардың тығыздықтары онша жоғары емес, ал ішкі температурасы жоғары болу керек.
Мұндай шартта гравитацияға қарсы әрекет ете алатын қысым болады және газдың элементарлық құраушысы азғындалмаған болады. Қалыпты жұлдыздар табиғатта ең көп таралғандары.
Олардың қасиеттері бойынша айырмашылықтары өте үлкен, сондықтан оларды тағы топтарға бөледі (бас тізбек жұлдыздары, алыптар, субергежейлілер т.б.). Мұндай жұлдыздарда газдың жылулық қысымға қоса, тағы үш фактор айтарлықтай роль атқаруы мүмкін. Біріншісі, сәулелену қысымы. Массасы жоғары, демек жарқырауы жоғары жұлдыздар үшін оның ролі елеулі. Екіншісі, кейбір осындай жұлдыздардың бір бөлігінде электронды газ азғындалған болуы мүмкін (массасы жоғары емес қызыл алыптарда). Үшіншісі, массасы аз жұлдыздарда газ Кулондық әсерлесу себебінен идеал емес болады.
Қалыпты жұлдыздардың маңызды ерекшелігі, олардағы механикалық тепе-теңдігі жылулық құрылымымен тығыз байланысты.
Жұлдыз сәулеленгендіктен, оның ішкі құрылысы да өзгеріске ұшырайды. Бұл тоқтам жұлдыз гравитациялық энергия есебінен сәулелену шығарған кезеңдер үшін де ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz