Радиоастрономия: негізгі ұғымдар, бақылау диапазондары және ғарыштық радиосәулелену

Пән: Астрономия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Радиоастрономия тақырыбы.

Радиоастрономия - радио-телескоптың көмегімен аспан денелерін, олардың радиотолқын шығару қасиеттерін зерттейтін астрономия саласы. Жер бетінен жүргізілетін астрономиялық бақылаулар 1 мм -30 м толқындар диапазонында жүргізіледі. Радиоастрономия көмегімен ғарыштық электромагниттік сәуле көздерінің жаңа типтері (радиогалактикалар, пульсарлар, жұлдыздар-аралық газдар) ашылған

Радиоастраномия - ғарыштағы барлық денелердің (Күн жүйесіндегі денелерден бастап квазарларға дейін) және олардың жүйелерін сондай-ақ ғарыштық кеңістікті толтыратын ортаны зерттейді.

Радиоастраномия -ғарыштық объектілердің олар шығаратын радиоаралығындағы электромагниттік сәулелерді танып білумен айналысатын бір бөлігі.

Күннен Жерге дейін жарық 8 минут жүреді - 150 млн км.

Ең жақын жұлдыз - Цитаврдың альфасы.

Күн жүйесінің өлшемі- 100 астраномиялық бірлік.

1 астраномиялық бірлік - Жер мен Күн арасындағы қашықтық - 150 млн км.

1 парсек - 3, 28 жарық жылдамдығы

Күн R=750

Жұлдыздармен жұлдыздар шоғыры олардың арасындағы ортамен бірге галактикалар деп аталатын зеңгір жұлдыздық жүйеге кіреді.

Жұлдыздық шоғырланудың 2 түрі бар:

1) Шашыраған- оған 1000-ға дейін жұлдыз кіреді

2) Шар тәріді- мыңнан млн- ға дейін жұлдыз кіреді, пішіні шар тәрізді.

Галактикалар пішіні бойынша 4-ке бөлінеді:

1) шиыршықты

2) элипсті

3) линза тәрізді

4) дұрыс емес

Біздің галактика шиыршықтыға жатады. Оған - 300 млрд жұлдыз кіреді. Біздің галактиканың дискінің радииусы-15*10 ³ Пк.

Андромеда тұмандығы -бізге ең жақын басқа зеңгір галактика, оған дейінгі қашықтық-0, 7мПк(700кПк)

Біздің галактика- құс жолы . Галактикалар да түрлі топтар мен шоғырлануларға және аса шоғырлануларға жиналады. Аса шоғырланулар ұяшықтар деп аталатын құылымдардың қабырғалары бойымен орналасады. Ұяшықтар өлшемдері -100 мега парсек. Ұяшықтар әлемінің ең үлкен құрылымы. Ұяшықтар өлшемдерінен аз масштабта қарастырылатын әлем біртексіз және изотропты емес. Ал үлкен масштабтарда қарастырылатын әлем біртекті және изотропты.

1930 ж. Янский радио бөгеттерді зерттеп, Жерден тыс келетін радиосәулелену бар екенін анықтады. 2-ші дж соғыс кезінде раиолакация, радиобайланысқа арналған құралдар өте көп дамыды. Соғыстан соң сол құралдар астраномиялық зерттеулер жүргізу үшін пайдаланы. 40 ж-ға дейін астраномия оптика болып табылады. Барлық толқындық астраномияның пайда болуына байланысты көптеген маңызды жаңалықтар пайда бола бастады.

Пульсар - нейтрондық жұлдызға жатады.

Табиғатта әсерлесудің 4 түрі бар:

1) гравитациялық

2) электромагнитті

3) күшти(ядролық)

4) әлсіз

Ядролық күштердің қарқындылығы жоғары, 2адрон арасында ядролық күштер іске қосылу үшін олар бір-біріне 1Ф(ферми) =10 ^-12 см қашықтыққа жақындауы керек.

Электрондар әлсіз әсерлерге қатысады, қарқындылығы аз. Пратон, нейтрон, неон адрондарға жатады. Ядролық әсерлердің қарқындылығы өте жоғары сондықтан күшті деп аталады.

Гравитациялық әсердің қарқындылығы әлсізден де аз.

2. Радиоастраномияның негізгі ұғымдары:

Бұл шекаралық жиілік төменгі шекара тәуліктің уақытына қай маусым болғанына байланысты 3-30 МГц өзгеріп тұрады.

Жоғары шекара шартты түрде 300 МГц құрайды. Оған сейкес келетін λ =1 мм

λ =c/v

Толқын ұзындығы 1 мм төмен тоқын ұындықтары -субмилиметрлік радиоастраномия зерттейді. Ол инфрақызыл сәулелерімен шекаралас. Миллиметрлик толқындарды зерттеп атмосферада жұтылумен шектеледі.

Мысалы: 55-65 және 118 ГГц малекулалар маңайында толқындар көп.

O ₂ малекулалармен жұтылады, басқа жиіліктегі толқындар

Н ₂ маекулалармен жұтылады және O ₂ малекулалар жұтылады.

Атмосферадан тыс радиоастраномияның пайда болуына байланысты әлдеқайда төмен жиіліктегі сәулелену бақылана алатын болды. (КГц сәулелену толқын ұзындығы 100-ден кем сәуле)

Толқын ұзындығы 1 мм төмен сәулеленуді көбісі радиотелескоптың көмегімен емес инфрақызыл құралдармен зерттейді. Сөйтіп инфрақызыл радиоастраномия мен радиоастраномия арасындағы шекара шартты түрдегі шекара.

5. Ғарыштық радиосәулелену түрлері

а) Кеңістік үлестірілуі бойынша: ғарыштық радиосәулелену фондық радиосәулеленуге және дискретті көздердің радиосәулеленуіне юөлінеді.

2) Фондық радиосәулеленуге реликтілік аялық микротолқындық және галактикалық жылулық емес сәулеленуә жатады.

3) Дискретті көздердің радиосәулеленуіне: өлшемдері кішкентай болмасада (бірнеше градус болса да) бірақ шекаралары анық аймақтардан шығатын радиосәулелену.

в) Спектр түрі бойынша :

1) Спектр үздіксіз сәулелен. Ол өз кезегінде жылулық және жылулық емес.

2) Монохроматты сәулелену -ол атомдар мен малекулалардың спектрлік сызықтарындағы сәулеленуде жатады.

с) Уақыттық сипаттамалары бойынша:

1) Тұрақты немесе баяу өзгеретін

2) импульстерге сәулеленуге бөлінеді

д) Поляризациялануы бойынша:

1) поляризацияланбаған

2) поляризацияланған

Поляризацияланған сызықты эллипс бойымен және дөңгелек бойымен поляризацияланғанға бөлінеді.

Радиоастраномияда қолданылатын энергиялық шамалар

... жалғасы