Тігін тігу технологиялары
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Өндірістегі конструкторлық жобалау дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Техникалық тапсырма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Техникалық ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1 Модель аналогының композициялық шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.2 Модель.аналогының конструктивті шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.3 Модель.аналогының технологиялық шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 Эскиздік жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.1 Модельдің сыртқы көрінісінің техникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2 Материалды таңдау және негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Техникалық жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу конструкциясы ... ... ... ... ... ..
1.4.2 Бұйымның сызбасын макет әдісімен тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Жұмысшы жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5.1 Киім бөлшектерінің оригинал лекалдарын құрастыру және безендіру ... ..
1.5.2 Материал шығынын мөлшерлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.5.3 Лекало градациясы, техникалық өлшемі табелі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2 Технологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1 Өңдеу әдістерін және құрал.жабдық таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Түйінді өңдеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Бұйымды дайындаудың технологиялық бірізділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3 Өндіріс экономикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4 Еңбекті қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5 Экологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Өндірістегі конструкторлық жобалау дайындығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Техникалық тапсырма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Техникалық ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1 Модель аналогының композициялық шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.2 Модель.аналогының конструктивті шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.3 Модель.аналогының технологиялық шешімін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 Эскиздік жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.1 Модельдің сыртқы көрінісінің техникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2 Материалды таңдау және негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Техникалық жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу конструкциясы ... ... ... ... ... ..
1.4.2 Бұйымның сызбасын макет әдісімен тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Жұмысшы жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5.1 Киім бөлшектерінің оригинал лекалдарын құрастыру және безендіру ... ..
1.5.2 Материал шығынын мөлшерлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.5.3 Лекало градациясы, техникалық өлшемі табелі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2 Технологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1 Өңдеу әдістерін және құрал.жабдық таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Түйінді өңдеу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Бұйымды дайындаудың технологиялық бірізділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3 Өндіріс экономикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4 Еңбекті қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5 Экологиялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қазақстан Республикасының халық жағдайын жақсарту ең негізгі мақсаттардың бірі. Жеңіл өнеркәсіптерді дамытудың халық жағдайын жақсартуға зор ықпалын тигізеді.
Жалпы жеңіл өнеркәсіптің негізгі мақсаты қазіргі заманғы халықтың талаптарын қанағаттандыратын, соңғы сән бағытына сай, сапалы өнім шығару.
Қазіргі күнде Қазақстан Республикасының экономикасы дамыған елдердің қатарында. Еліміздің экономикасының дамуына байланысты көптеген бәсекеге қабілетті тауарлар шығарылуда.
Кейінгі уақыттарда жобалау процесіндегі жобалаудың автоматты жүйесін, саланы басқару мен заманға сай ЭВМ жүйесін қолдану көптеген жетістіктерге жеткізуде. Дәл қазіргі уақытта ЛЕКО, САПР, «конструктор», «силует» жүйесіндегі лекалдарды тұрғызу әдісі кеңінен қолданылады. «ЛЕКО» жүйесі кез-келген біліктілікпен қажет лекалдарды тұрғызуға, «САПР» конструктор дайын лекалдарды нүкте немесе өзіндік жүйе жасау арқылы тұрғызуға, «силуэт» жүйесі технологиялық өндірістерді жылдам реттеуге арналған. САПР көмегімен тігін мамандарының білімділігі арқасында тәжірибе арқылы сауда қарқындылығын қанағаттандыруға болады.
Тігін өндірісі жеңіл өнеркәсіптің бір бөлігі болып табылады, ол киім шығару және басқа да тұрмыстық және техникалық жұмыстарға арналған материалдардан тігілетін тігін бұйымдары, трикотажды жайма, жасанды және табиғи былғары мен үлбір, жаңа конструкциядағы материалдар және де әртүрлі сәндік материалдар мен фурнитуралар шығаруда.
Тігін өндірісінде киім дайындағанда әртүрлі құрылымы мен қасиеттері арқылы ерекшеленетін материалдар таңдалады. Материалдарды дұрыс таңдау ол киімнің сапасын, сыртқы түрін, пішімін және тозуға, еңбек төзімділігін анықтайды. Текстильді материалдарды таңдағанда тек қана бөлек қасиеттерінің сипаттамасымен ғана тоқталып қоймай, материалдарды эксплуатациялау кезіндегі мінезін анықтайтын комплексті бағалауды, киімді дайындаған кездегі модельдік ерекшеліктерін, құрастырылуын және технологиясын қарау қажет.
Тігін өнідірісі халықты сәнді әрі ұнамды киіммен қамтамасыз етуі керек. Сондықтан да оларға қойылатын талаптары болады. Негізінен тігін өндірісінде рационалды және жоғарғы дәлдіктегі конструкцияны талап ететін бұйым формасын қалыптастыру қажет. Соған байланысты тігін бұйымының экономикалығында өңдеу уақытын, модельдің конструкциясы мен технологиясында мата шығынын және өндіріс шығынын қадағалауды қажет етеді. Сонымен қатар тігін бұйымының сапа деңгейі тұтыну және өндірістік талабына сай ең жоғарғы категория деңгейін көрсетуі керек. Тігін өндірісі бұйымды ең алдымен сол сезондағы сән бағытына сәйкес етіп жасауы керек, бірақ сән тек бұйым силуэтіне байланысты емес, ол маталар түс және фактурасының сән тенденциясына сәйкес келуі керек.
Жалпы жеңіл өнеркәсіптің негізгі мақсаты қазіргі заманғы халықтың талаптарын қанағаттандыратын, соңғы сән бағытына сай, сапалы өнім шығару.
Қазіргі күнде Қазақстан Республикасының экономикасы дамыған елдердің қатарында. Еліміздің экономикасының дамуына байланысты көптеген бәсекеге қабілетті тауарлар шығарылуда.
Кейінгі уақыттарда жобалау процесіндегі жобалаудың автоматты жүйесін, саланы басқару мен заманға сай ЭВМ жүйесін қолдану көптеген жетістіктерге жеткізуде. Дәл қазіргі уақытта ЛЕКО, САПР, «конструктор», «силует» жүйесіндегі лекалдарды тұрғызу әдісі кеңінен қолданылады. «ЛЕКО» жүйесі кез-келген біліктілікпен қажет лекалдарды тұрғызуға, «САПР» конструктор дайын лекалдарды нүкте немесе өзіндік жүйе жасау арқылы тұрғызуға, «силуэт» жүйесі технологиялық өндірістерді жылдам реттеуге арналған. САПР көмегімен тігін мамандарының білімділігі арқасында тәжірибе арқылы сауда қарқындылығын қанағаттандыруға болады.
Тігін өндірісі жеңіл өнеркәсіптің бір бөлігі болып табылады, ол киім шығару және басқа да тұрмыстық және техникалық жұмыстарға арналған материалдардан тігілетін тігін бұйымдары, трикотажды жайма, жасанды және табиғи былғары мен үлбір, жаңа конструкциядағы материалдар және де әртүрлі сәндік материалдар мен фурнитуралар шығаруда.
Тігін өндірісінде киім дайындағанда әртүрлі құрылымы мен қасиеттері арқылы ерекшеленетін материалдар таңдалады. Материалдарды дұрыс таңдау ол киімнің сапасын, сыртқы түрін, пішімін және тозуға, еңбек төзімділігін анықтайды. Текстильді материалдарды таңдағанда тек қана бөлек қасиеттерінің сипаттамасымен ғана тоқталып қоймай, материалдарды эксплуатациялау кезіндегі мінезін анықтайтын комплексті бағалауды, киімді дайындаған кездегі модельдік ерекшеліктерін, құрастырылуын және технологиясын қарау қажет.
Тігін өнідірісі халықты сәнді әрі ұнамды киіммен қамтамасыз етуі керек. Сондықтан да оларға қойылатын талаптары болады. Негізінен тігін өндірісінде рационалды және жоғарғы дәлдіктегі конструкцияны талап ететін бұйым формасын қалыптастыру қажет. Соған байланысты тігін бұйымының экономикалығында өңдеу уақытын, модельдің конструкциясы мен технологиясында мата шығынын және өндіріс шығынын қадағалауды қажет етеді. Сонымен қатар тігін бұйымының сапа деңгейі тұтыну және өндірістік талабына сай ең жоғарғы категория деңгейін көрсетуі керек. Тігін өндірісі бұйымды ең алдымен сол сезондағы сән бағытына сәйкес етіп жасауы керек, бірақ сән тек бұйым силуэтіне байланысты емес, ол маталар түс және фактурасының сән тенденциясына сәйкес келуі керек.
1. Справочник по подготовке и раскрою материалов при производстве одежды. М., Легкая индустрия, 1980 г.
2. “Ателье” журналы, 2004 ж. №2
3. “Ателье” журналы, 2008 ж. №5
4. “Индустрия моды” журналы, 2007 ж. №3
5. Пармон Ф.М., Композиция костюма. М., Триада плюс, 2002 ж.
6. Орленко Л.В., Гаврилова Н.И. Конфекционирование материалов для одежды. М., Форум - Инфра - М., 2006 ж.
7. Пожидаев Н.Н., Симоненко Д.Ф., Материалы для одежды
8. Савчук Н.Г., Материалы для одежды М., Легкая индустрия, 1975 ж.
9. Ларькина Л.В., Конструирование одежды. М., Форум - Инфра - М, 2006 ж.
10. Мартынова А.И., Андреева Е.Г., Конструктивное моделирование одежды. М., Московская государственная академия легкой промышленности, 1999 ж.
11. Матузова Е.М., Соколова Р.И., Гончарук Н.С., Разработка конструкций женских швейных изделий по моделям. А., издание 2, исправленное и дополненное. 1998 г.
12. ЕМКО СЭВ, I том
13. ЕМКО СЭВ, II том
14. Амирова Э.К., Труханова А.Т., Саккулина О.В., Саккулин Б.С., М., Издателький центр Академия 2004 г.
15 Савостицкий А.В., Меликов Е.Х., Куликова И.А., Технология швейных изделий. М., Легкая индустрия, 1971 г.
16. Кокеткин П.П., Одежда. Справочник. М., МГУДТ, 2001 г.
17. Труханова А.Т., Технология женской и детской легкой одежды. М., Академия, 2000 г.
18. Назарова А.И. Технология швейных изделий по индивидуальным заказам. М., Легкая индустрия. 1975 г.
19. Савостицкий А.В., Меликов Е.Х., Технология швейных изделий. М., Легкая и пищевая промышленность. 1982 г.
20. Кельберт Д.Л., Охрана труда в текстильной промышленности. М., Легкая индустрия, 1977 г.
21. Мейірбекова А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә., Экономика, А., 2003 ж.
22. Оспанова Г.С., Бозшатева Г.Т., Экология, Оқулық – А., 2003 ж.
23. www.industry-daily.ru
24. www.fashion.ru
25.www.moda-online.ru
26.www.fashion details.ru
2. “Ателье” журналы, 2004 ж. №2
3. “Ателье” журналы, 2008 ж. №5
4. “Индустрия моды” журналы, 2007 ж. №3
5. Пармон Ф.М., Композиция костюма. М., Триада плюс, 2002 ж.
6. Орленко Л.В., Гаврилова Н.И. Конфекционирование материалов для одежды. М., Форум - Инфра - М., 2006 ж.
7. Пожидаев Н.Н., Симоненко Д.Ф., Материалы для одежды
8. Савчук Н.Г., Материалы для одежды М., Легкая индустрия, 1975 ж.
9. Ларькина Л.В., Конструирование одежды. М., Форум - Инфра - М, 2006 ж.
10. Мартынова А.И., Андреева Е.Г., Конструктивное моделирование одежды. М., Московская государственная академия легкой промышленности, 1999 ж.
11. Матузова Е.М., Соколова Р.И., Гончарук Н.С., Разработка конструкций женских швейных изделий по моделям. А., издание 2, исправленное и дополненное. 1998 г.
12. ЕМКО СЭВ, I том
13. ЕМКО СЭВ, II том
14. Амирова Э.К., Труханова А.Т., Саккулина О.В., Саккулин Б.С., М., Издателький центр Академия 2004 г.
15 Савостицкий А.В., Меликов Е.Х., Куликова И.А., Технология швейных изделий. М., Легкая индустрия, 1971 г.
16. Кокеткин П.П., Одежда. Справочник. М., МГУДТ, 2001 г.
17. Труханова А.Т., Технология женской и детской легкой одежды. М., Академия, 2000 г.
18. Назарова А.И. Технология швейных изделий по индивидуальным заказам. М., Легкая индустрия. 1975 г.
19. Савостицкий А.В., Меликов Е.Х., Технология швейных изделий. М., Легкая и пищевая промышленность. 1982 г.
20. Кельберт Д.Л., Охрана труда в текстильной промышленности. М., Легкая индустрия, 1977 г.
21. Мейірбекова А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә., Экономика, А., 2003 ж.
22. Оспанова Г.С., Бозшатева Г.Т., Экология, Оқулық – А., 2003 ж.
23. www.industry-daily.ru
24. www.fashion.ru
25.www.moda-online.ru
26.www.fashion details.ru
Мазмұны
Бет
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Өндірістегі конструкторлық жобалау
дайындығы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...
1.1 Техникалық
тапсырма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... .
1.2 Техникалық
ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ..
1.2.1 Модель аналогының композициялық шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
1.2.2 Модель-аналогының конструктивті шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
1.2.3 Модель-аналогының технологиялық шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
1.3 Эскиздік
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.1 Модельдің сыртқы көрінісінің техникалық
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2 Материалды таңдау және
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.4 Техникалық
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу
конструкциясы ... ... ... ... ... ..
1.4.2 Бұйымның сызбасын макет әдісімен
тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Жұмысшы
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...
1.5.1 Киім бөлшектерінің оригинал лекалдарын құрастыру және безендіру ... ..
1.5.2 Материал шығынын
мөлшерлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
..
1.5.3 Лекало градациясы, техникалық өлшемі
табелі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
2 Технологиялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ..
2.1 Өңдеу әдістерін және құрал-жабдық
таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Түйінді өңдеу
тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
2.3 Бұйымды дайындаудың технологиялық
бірізділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3 Өндіріс
экономикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .
4 Еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5 Экологиялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Қазақстан Республикасының халық жағдайын жақсарту ең негізгі
мақсаттардың бірі. Жеңіл өнеркәсіптерді дамытудың халық жағдайын жақсартуға
зор ықпалын тигізеді.
Жалпы жеңіл өнеркәсіптің негізгі мақсаты қазіргі заманғы халықтың
талаптарын қанағаттандыратын, соңғы сән бағытына сай, сапалы өнім шығару.
Қазіргі күнде Қазақстан Республикасының экономикасы дамыған елдердің
қатарында. Еліміздің экономикасының дамуына байланысты көптеген бәсекеге
қабілетті тауарлар шығарылуда.
Кейінгі уақыттарда жобалау процесіндегі жобалаудың автоматты жүйесін,
саланы басқару мен заманға сай ЭВМ жүйесін қолдану көптеген жетістіктерге
жеткізуде. Дәл қазіргі уақытта ЛЕКО, САПР, конструктор, силует
жүйесіндегі лекалдарды тұрғызу әдісі кеңінен қолданылады. ЛЕКО жүйесі
кез-келген біліктілікпен қажет лекалдарды тұрғызуға, САПР конструктор
дайын лекалдарды нүкте немесе өзіндік жүйе жасау арқылы тұрғызуға, силуэт
жүйесі технологиялық өндірістерді жылдам реттеуге арналған. САПР көмегімен
тігін мамандарының білімділігі арқасында тәжірибе арқылы сауда
қарқындылығын қанағаттандыруға болады.
Тігін өндірісі жеңіл өнеркәсіптің бір бөлігі болып табылады, ол киім
шығару және басқа да тұрмыстық және техникалық жұмыстарға арналған
материалдардан тігілетін тігін бұйымдары, трикотажды жайма, жасанды және
табиғи былғары мен үлбір, жаңа конструкциядағы материалдар және де әртүрлі
сәндік материалдар мен фурнитуралар шығаруда.
Тігін өндірісінде киім дайындағанда әртүрлі құрылымы мен қасиеттері
арқылы ерекшеленетін материалдар таңдалады. Материалдарды дұрыс таңдау ол
киімнің сапасын, сыртқы түрін, пішімін және тозуға, еңбек төзімділігін
анықтайды. Текстильді материалдарды таңдағанда тек қана бөлек қасиеттерінің
сипаттамасымен ғана тоқталып қоймай, материалдарды эксплуатациялау
кезіндегі мінезін анықтайтын комплексті бағалауды, киімді дайындаған
кездегі модельдік ерекшеліктерін, құрастырылуын және технологиясын қарау
қажет.
Тігін өнідірісі халықты сәнді әрі ұнамды киіммен қамтамасыз етуі
керек. Сондықтан да оларға қойылатын талаптары болады. Негізінен тігін
өндірісінде рационалды және жоғарғы дәлдіктегі конструкцияны талап ететін
бұйым формасын қалыптастыру қажет. Соған байланысты тігін бұйымының
экономикалығында өңдеу уақытын, модельдің конструкциясы мен технологиясында
мата шығынын және өндіріс шығынын қадағалауды қажет етеді. Сонымен қатар
тігін бұйымының сапа деңгейі тұтыну және өндірістік талабына сай ең жоғарғы
категория деңгейін көрсетуі керек. Тігін өндірісі бұйымды ең алдымен сол
сезондағы сән бағытына сәйкес етіп жасауы керек, бірақ сән тек бұйым
силуэтіне байланысты емес, ол маталар түс және фактурасының сән
тенденциясына сәйкес келуі керек.
Тігін өнімі үшін оңтайлы материалды таңдау және оларды тігін
өндірісінде рационалды пайдалану тек қазіргі заманғы матаны және жайсаны,
олардың сапасының бағалау әдістері негізінде болу керек.
Тігін өндірісі саласының техникалық жабдықталынуы бүгінде қарқынды
жүргізілу үстінде. Автоматты және компьютермен басқарылатын соңғы үлгідегі
машиналарда физико-химиялық өңдеу әдісі, ылғалды жылу, престеу сияқты
әдістері бір машинада орнатылған және осы машиналар сапалы өнімді алуға
мүмкіндік береді. Біздің Отандық жіберушілер мұндай соңғы үлгідегі
жабдықтарды шетелден алып келеді.
Халықтың сұранысын қанағаттандыру және көркемділік құндылығын,
талғамын шеше білу үшін ассортимент түрлеріне көп көңіл бөлу қажет. Киілген
киім адам үстінде алдымен қонымды әрі қолайлы болу керек, сосын адамның
ажарын ашып, дене сұлулығы мен сымбаттылығын айқындап, адамға рухани және
моральдік жағынан дем беруі тиіс. Сондықтан бұйымның өзіне матаны тиімді
қолдануға мүмкіндік беріп, шығындарды азайтып, жоғары сапалылығымен
қамтамасыз ететін кең технологиялады қолдану қажет.
Қорыта келгенде тұтынушылардың киімге деген сұранысын қанағаттандыру
үшін тігін өндіріс саласында шығарылатын өнім ассортиментін жақсарту және
көлемін ұлғайту, жетілдірілген озық техника мен технологияда өңдеу
әдістерін қолдану өндірістік шығындарды азайту, еңбек өнімділігін арттыру
арқылы өнім сапасын жағарлату қажет.
1. Өндірістегі конструкторлық жобалау дайындығы
1.1 Техникалық тапсырма
1. Жобалау обьектісі: Қыздарға арналған жинақ
2. Тапсырыс беруші: АТУ, БжТТК кафедрасы
3. Жетекші: х.ғ.д., проф. Абубакирова Қ.Д
4. Орындаушы: Қыйлыбаева М.Е
5. Жұмыстың орындау негізі: оқу жоспары
6. Орындау мерзімі: 11.02.11 – 2.06.11
7. Жұмыстың түрі: Дипломдық жұмыс
8. Бұйымның аталуы, тағайындалуы: Күнделікті киюге арналған қыздар жинағы
9. Жұмыстың барысы: техникалық тапсырма, техникалық ұсыныс, эскиздік жоба,
техникалық жоба, жұмысшы жоба
10. Жобалау процесінің сипаттамасы: Конструкция сызбасын тұрғызу барысында
модельдің суретін салу, типтік фигураның өлшемдік сипаттамасы және
конструкцияның негізгі орындарына берілетін қосымшалар эскиздік жобада
толықтырылған.
11. Қолданылған әдебиеттер: Конструирование одежды с элементами САПР
Е.Б. Коблякова, Г.С. Ивлева, В.Е. Романов и др. – М.: Легпромбытиздат,
1988. Конструктивное моделирование одежды А.И. Мартынова, Е.Г. Андреева
– М.: Московская государственная академия легкой промышленности, 2002.
Журнал Ателье, Индустия моды.
12. Сән бағыты
Қазіргі кезде стиль және сән өзара байланысқан жүйе, олар бір –
бірінсіз дамып, өрби алмайды. Әдетте, әр заманда бір уақытта бірнеше стиль
өмір сүреді. Атап айтқанда, оларға қолданыстан шыққан, дәл сол кезеңде
салтанат құрған және болашақ стильді қалыптастыратын элементтері бар стиль
жатады. Әрбір елде басқа елдермен мәдени қарым - қатынас дәрежесіне қарай
саяси - әлеуметтік, экономикалық дамуына, мәдениетінің өркендеу дәрежесіне
байланысты көркемдік стильдің даму эволюциясы бар. Адам өмірі мен қоғамның
қарқындап дамуы. Ақпараттық процестің өсуі, жаңа технология мен көпшілік
нарықтың көбеюінің әсері адамзатқа бір ғана стиль емес, бірнеше стиль
пішіні мен пластикалық үлгілерді таңдауына әкелді. 1940 жылдары АҚШта сәнді
костюм үлгісінде кантри , вестерн , латын американдық стильдері, 1950
жылдары нью- лук, шанель, 1960 жылдары космостық, 1970 жылдары
романтикалық, ретро, фолклорлық, этникалық, спорттық,
джинсилық, диффузиялық, әскери, ішкиімдік, диско, сафари, панк
– стиль, 1980 жылдары экологиялық стиль, жаңа пираттар, жаңа
классика, жаңа барокко, секси, корсетті, этникалық, 1990 жылдары
нео – панк, нео – хиппи, минимализм, милитори, т.б стильдер пайда
болды.
Қазіргі заманғы сәндегі стиль көпшілігі ерікті түрде туды деп айтуға
болмайды. Саяси оқиғалармен, адамзатты толғандыратын әлеуметтік
мәселелермен байланысты туған стильдер дамып, құндылығын арттыруда. Жаңа
материалдардың және оларды өңдеу түрлері жаңа стильдердің пайда болуына
әсерін тигізді.
Жаңа сән үлгілерін халыққа жеткізіп таратушы актерлер, музыканттар,
сән экстримистері, элита, яғни, танылған сәнқұмарлар.Жаңа сәнге үйрену
мерзімі екі маусымға дейін созылады , солан күнделікті тұрмысқа еніп,
келесі сән үлгілері, оны ығыстырып ескішіл сәнге айналдырғанша өмір
сүреді. Ал едәуір уақыттан сон дәл осы сән үлгілері жаңа сапамен туындауы
мүмкін.
Жакет – бұл сезонның сәнді киімі ғана емес, ол әрі өте ыңғайлы болып
келеді. Түс костюм пішініне байланысты үлкен ақпарат көлемін бере алады
және белгілі бір мағынада таңбалық қызмет атқарады. Ол адамға эмоционалды
түрде әсер етеді, оның костюмде зор маңызы бар.
Түс үндестігін зерттеудегі келесі кезең шектеулі гаммаларды пайдалану
болып табылады. Негізгі түс гаммасы ретінде қарама-қарсы түстерді
пайдалану, яғни қара мен сары, сары мен күлгін, жасыл мен қызыл т.б
түстерді таңдауға болады.
Сонымен бірге жазғы мезгілдің ашықтығымен және көктемнің нәзік
бояуының белгісі ретінде көк, сұр, қызғылтым, сарғыш, алқызыл, сияқты ашық
түстер сән қатарында.
1.2 Техникалық ұсыныс
Техникалық ұсыныстың негізгі жұмыстарына: модель-аналогтарды таңдау
анализі, жобаланатын бұйымды толықтай немесе оның жеке конструкторлық
элементтерінің макетін дайындау, жобаланатын бұйымның конструкторлық
құрылымын салыстырып баға беру және дұрыс нұсқауын таңдау.
Жобалауға керекті бастапқы мәліметтердің бірі келешектік сән бағыты
болып табылады. Қазіргі заманғы сән дамуының жалпы үрдістерін: Сәнді
пішіндерді, жетекші силуэттерді және сәнді ерекшеліктерді сипаттап,
бейнелеп көрсету.
Жобалау процессінде костюм пішімі ең басты орын алады. Киім пішіннің
тұтас геометриялық түрі, оның көлемі, құрылымы, бөлшектенуі, материал мен
пропорциясын құрайды.
1.2.1 Модель-аналогтың композициялық шешімін талдау
Модель-аналогты анализдеу 3 этаптан тұрады:
1. Модель – аналогты таңдау
2. Оны бағалау
3. Жұмыстың нәтижесін негіздеу
Модель ретінде – стандарт талабына сай келетін, техника – экономикалық
көрсеткіштерін қанағаттандыратын сапалы және жақсы бұйым болып табылады.
Модель-аналогты таңдау және анализдеу принциптері:
- тепе-теңдік, яғни модель-аналогтың сапалы дәрежедегі ақпараты;
- актуальдылығы-ақпараттың пайдалылығы;
- ақпараттың кемшіліктілігі;
- ақпараттың біркелкілігі, яғни модель-аналог туралы уақытша ақпарат алу;
- ақпараттың қолайлылығы, яғни модель-аналог туралы ақпарат ұсыну;
- модель-аналогты негіздеудің комплектеу.
Модель-аналогты анализдеу жалпы және таңдалған болады. Жалпы анализдеу
нәтижесінде бұйымның қасиеттері бағаланады, яғни бұйымның сапасы және
модель – аналогтың ерекшеліктері анықталады.
Ал таңдалған анализ – жеке конструкциялық бөлшектердің техникалық
сапасын бағалау болып табылады.
Мен осы дипломдық жұмысымда өз моделіме ұқсас үш модель-аналог
таңдалып отыр. Осы модель-аналогтардың сыртқы түр сипаттамасы төмендегі 1-
кестеде сипатталады
Кесте 1 - Модель-аналогтың композициялық шешімнің анализі
Модел
ь Модельдің эскизі Сыртқы түр сипаттамасы
номер
і
1 2 3
1 Қыздарға арналған жинақ.
Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – жартылай қынамалы
силуэтті. Жакет бір өңірлі,
3түймеге түймеленеді, жакет
астармен өңделген.
Алдыңғы бойы қолтық ойындысынан
түскен бедер тігісті.
Артқы бойы орта тігісті және
қолтық ойындысынан түскен
бедер тігісті.
Жағасы – пиджакты.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеден жоғары.
Алдыңғы бөлігі бедер тігісті.
Артқы бөлігі орта және бедер
тігісті, орта қиығы жармамен
өңделген.
Белдемшеге белдік қосып
тігілген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
Қыздарға арналған жинақ.
2 Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – қынамалы силуэтті. Бір
өңірлі 3 түймеге түймеленеді,
астармен өңделген.
Алдыңғы бойы иық сызығынан
шығатын бедер тігісті.
Артқы бойы орта тігісті және
бел бүкпесімен өңделген.
Жағасы тік жаға.
Жеңі қондырмалы, бір тігісті.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеге дейін.
Алдыңғы бөлігі бел бүкпесімен
өңделген.
Артқы бөлігі бел бүкпесімен
өңделген.
Белдемшеге белдік қосылып
тігілген. Белдемшенің орта
қиығы жармамен өңделген
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
3 Қыздарға арналған жинақ.
Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – қынамалы силуэтті,
ұзындығы бел деңгейіне дейін.
Алдыңғы бойы иықтан түскен
бедер тігісті.
Артқы бойдың иықтан түскен
бедер тігістері бар, орта
тігісті.
Жағасы қайырмалы пиджакты жаға.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы
жең.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеге дейін.
Алдыңғы бөлігі екі бөліктен
тұрады: иініш және алдыңғы
бөліктен, иініші 3 түймемен
өңделген.
Артқы бөлігі екі бөліктен
тұрады: иініш және артқы
бөліктен.
Белдемшенің орта қиығы
жармамен өңделген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
1.2.2. Модель – аналогтың конструктивті шешімін талдау
Конструктивті көрсеткіш түрін (сапалы және санаулы) жобалаушы бұйым
түріне байланысты, модель – аналог санын орналастырады. Модель – аналог
таңдау белгілеу көрсеткіші бойынша көрсетіледі. Бұл үлгінің көп мөлшері
кезінде шектеулі сапада конструктивті көрсеткіштер қолданылады. Модель –
аналог бағалауда сапа көрсеткіші дәрежесін нақтылайды.
Конструктивті шешімді талдау негізгі бөлшектердің өлшемін алу
негізінде жүзеге асырылады.
Конструкцияның негізгі параметрлерін: адам еркін тұру үшін берілген
қосымшалардың көлемі мен олардың бөліктерге орналасуы, негізгі бөлшектердің
өлшемі – артқы бой ені, бұйым ұзындығы, бұйымның етегі, кеуде ені, алдыңғы
және артқы кеңдігі т.б анықтайды.
Кесте 2 - Негізгі бөлшектер конструкциясының өлшемдері
Өлшемдердің аталуы Шартты Өлшем шамасы
белгілері
Модель номері
1 2 3
1 2 3 4 5
Жилет
Бұйымның ені Т16+Пг 45,2 46,3 46,8
Артқы бой ені Т47+ПС 22,2 22,5 22,8
Алдыңғы бой ені Т45+ПШП 23 23,8 24
Бұйым ұзындығы Д.изд 35 37 38
Өңір ені 3 3 3
Белдемше
Бұйымның ені Т182+Пт 33,51 32,15 33,51
Артқы бөліктің ені Т212+Пс 27,10 23,10 27,10
Алдыңғы бөліктің ені Т212+Пс 27,10 23,10 27,10
Конструктивті модельдеу дегеніміз – жаңа модель үлгісі бойынша бұйым
бөлшектерінің лекалдарын немесе сызбаларын жасаудың инженерлік үлгісі.
Жасалған лекалолар бойынша жасалған үлгі киім өндірісі үшін форманың және
конструкцияның эталоны болып табылады.
Кесте 3 – МА-ның конструкторлық шешімін талдау
Модель Конструкторлы шешім Конструкторлы қосымшалар П16
номері
Псп Ппр Ппол
1 2 3 4 5
1 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,2 5,4 1,3
Артқы бойдың бедер тігісі
Бұйымның жан тігісі
Артқы бойдың орта тігісі
2 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,1 5,1 1,2
Артқы бойдың бедер тігісі
Артқы бойдың орта тігісі
Бұйымның жан тігісі
3 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,1 5,1 1,2
Артқы бойдың бедер тігісі
Бұйымның жан тігісі
1.2.3 Модель – аналогтың технологиялық шешімін талдау
Киім конструкциясының технологиялылығы дегенді былайша түсінуге
болады: өндірістік ағымды рационалды түрде үйымдастыру кезінде шығынды
қамтамасыз етеді. Конструкторлы және технологиялық дайындыққа даярлаудың
әлдеқайда прогрессивті әдістерін қолдануға мүмкіндік беретін бөлшектердің,
түйіндердің және жалпы бұйымның конструктивті шешімі. Нәтижесінде берілген
эксплуатациялық, эргонометриялық және эстетикалық талаптарға толықтай сай
болатын min. өзіндік құнын және жоғары еңбек өнімділігін қамтамасыз етеді.
Технологиялық дәрежесі шығарылым көлемімен және өндіріс типімен
(дара, сериялы немесе жаппай) анықталады.
Бұйымды құрастырмалы бөліктерге бөлу (бөлшектер, жиынтық бірліктер
және комплекстер) еркін паралелльді жинауды, қамтамасыз етеді, бұйымды
жалпы жинаудың цикілін қысқартады, бұйымды құрастырмалы бөліктері бойынша
тексеру және жинау шарттарын жақсартады және жиынтық бірліктерді дайындау
үшін типтік технологиялық үрдістерді қолдануға мүмкіндік береді.
Киім бөлшектерінің сызбаларын конструктивті тұрғызу ерекшеліктерін
және де киім бөлшектерінің және жиынтық бірліктерінің конструкциялық
технологиялылығына қойылатын жалпы талаптарды ескере отырып, келесідей
тәсілмен жиынтықтарын топтастыруға болады:
–агрегаттық принципті ескере отырып құрастырмалы бөліктердің
рационалды санына бөліктенуі керек;
–бірлік жиынтық конструкциясы диефицирленген қолданбалы бөлшектермен
оның компановкасын қамтамасыз етеді;
–қолданылатын бірліктердің түрлері, олардың конструкциясы және
орналасуы жинау жұмыстарын механизациялау және автоматизациялау мүмкіндігін
қамтамасыз етеді;
–бірлік жинақтау конструкциясы базалық құрастырмалы бөлікті қарастыру
қажет;
– дайындау әдістері бірлік жиынтықты немесе бірнеше бөлшектерді қатар
өңдеуді қажет етеді;
– бөлшек және түтін консирукциясы ылғалды жылумен өңдеу бір процесті
пішімдеу тәсілдерінің көмегімен бұйымның көлемді формасын
алуды қажет етеді;
– бөлшек және түтін конструкциясы оларды дайындау үшін типтік
технологиялық үрдестерді қолдануды қамтамасыз етуі қажет.
Жобаланатын киім конструкциясының технологиялық деңгейін жоғарлату
жүйесін модериназациялау, төмендегілерді қарастырған жөн:
– ішкі процесті ылғалды жылумен өңдеуді қысқарту не болмаса мүлдем
ашып тастау;
– артық тігістерді болдырмайтын және оларды дайындайтын аз операциялы
технологияны құруға мүмкіндік беретін тұтас пішілген болшектерді
қолдану;
– унифицириленген бөлшектер мен түтіндерді қолдану есебінен
конструкциялық және технологиялық артықшылығын қамтамасыз етеді;
– қол жұмыстарын машиналық үлгісі және тігіссіз (желімдік) бекіту
әдісіне ауыстыру;
– унифицирленген технологияны қолдану.
Кесте 4
Модель-аналогтың технологиялық шешімдерінің анализі
Модель Жинақталған Конструкция түйіні Қолданылған Ескертулер
нөмері бірлік құралдар
1 2 3 4 5
1,3 Жағаны өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Өңірді өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Жең аузын өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Етегін өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Белдемше
жармасын өңдеу
3. Эскиздік жоба
Эскиздік жобаға рационалды ассортимент сериясын және өндірістік киім
коллекциясының моделін жасауда копазиция мен конструкторлық бұйым
жобалауындағы дайындалған макет жатады.
Эскиздік жобаның кезеңі, сондай-ақ тәжірибелі конструкторлық жұмыс
негізгі принцип бойынша жұмыс жан-жақты орындалады және тұратын жері,
болашақта бұйыммен жұмыс жасау анықталған , оны эскиздік жобаны өңдеу деп
аталады.
Жобадағы эскиздік бөліктерді жасауда, келер жылдағы сән бағытына
байланысты материалдар қолданылады. Эскиздік жобаны өңдеу 3 этаптан тұрады.
Олар:
1. Композициялық және конструкторлық өңдеу жұмысының нұсқасы;
2. Модель үлгісі, бұйым макетін немесе бұйым бөлшектерін сынау;
3. Принцип бойынша анықтап алу
Материалды таңдауда және моделдік қатарына байланысты 2 негізгі шешім
қабылданады: бұйым формасы, материал және түстік шешім.
1.3.1 Модельдің сыртқы көрсеткішінің шығармашылық сипаттамасы
Жас қыздарға арналған атлас матасынан дайындалған жинақ(1 сурет).
Жинақ екі бұйымнан тұрады: жакет және белдемше.
Жакет қынамалы силуэтті. Ұзындығы белге дейін. Жакет бір өңірлі, 3
түймемен түймеленеді.
Алдыңғы бойы бедер тігісті. Өңірі жолақ матамен өңделген.
Артқы бойы иық сызығынан түскен бедер тігісті.
Жағасы – тік жаға.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы жең, жең аузы жолақ матамен өңделген.
Белдемше тік силуэтті. Ұзындығы тізеден жоғары.
Алдыңғы бөлігі екі бел бүкпесімен өңделген.
Артқы бөлігінде екі бел бүкпелері бар. Артқы бөлігі орта тігісті, орта
тігісі жармамен өңделген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
1.3.2 Материалды таңдау және негіздеу
Жакетті немесе кез-келген бұйымды тігу үшін, пішім тұрақтылығы жоғары,
тозуға төзімді маталар қолданылады. Жылу сақтағыш қасиеті жоғары және
бояуға төзімді болуы керек.
Негізінде бұл маталар атласты және жаккардты өрімдермен шығарылады,
вискозалық талшықтардан сызықтық тығыздығы 13,3-22,2 текс (№ 75-45) немесе
вискозалық талшықтармен мен мақта жіптерінің қосылуымен сызықтық тығыздығы
18,5 текс (№ 54) және 10 текс х 2 (№ 1002) өріліп шығарылады. Бұл маталар
ассортиментін жартылай жібек деп атайды. Бұл маталар ассортиментінен
салтанатты және күнделікті әйелдер көйлектері, жұқа костюмдері, белдемшелер
және басқа да бұйымдар тігіледі.
Талшықтық құрамына байланысты маталар біртекті талшықтардан – табиғи
жібек, вискоза, ацетат, үшацетат және капронда жіптерден, сонымен қатар
біртекті емес, яғни әртүрлі талшықтардан ( жібек, жасанды жібек,
синтетикалық, мақта маталы) құралады.
Астарлық маталар. Бұйымға астарлық мата ретінде жібек, жартылай жібек,
синтетикалық және мақта маталы астарлық маталар, жұқа тегіс синтетикалық
жаймалар, табиғи және жасанды үлбірлер қолданылады. Астарлық маталар –
тегіс, тафталық, саржалық және атластық, астарлық жаккардты өрімдерден
алынады. Олардың құрамы да әртүрлі болады: вискоза, полиэстр, араластар
вискозамақта, полиэстрмақта, полиэстрштапель.
Вискоза және вискоза-ацетатты астарлық маталар комплексті жіптерден
сызықтық тығыздығы 11; 13,3; 16,6 текс атласты, саржалық, майда өрнекті
және ірі өрнекті өрімдерден дайындалады, олардың беттік тығыздығы 70-440
гм2. Табиғи ауыр астарларды жылы бұйымдар, яғни пальто және қыстық
костюмдерде, таза вискозадан Белоруссия мен Молдавияда шығарылады.
Аралық маталар. Тігін бұйымдарының бөлек бөлшектеріне форма беру үшін
және кию кезіндегі сол форманы сақтау үшін аралық маталар қолданылады.
Бұлар классикалық аралық маталар – коленкор, мақта маталы, жартылай шұғалы
өңілер; желімдік және аралас әдістермен дайындалған бейматалар – флизелин,
спанбонд, прокламелин, дублерин, фильц, Сюнт, Вива, Лийва.
Коленкор – мақта маталы, жұқа аралық мата. Ол тегіс боялған,
ағартылған. Беттік тығыздығы – 92,97,105 гм2. Оны форма беру үшін
қолданылады ( қалта бойлығына, жаға іштігі ретінде, қақпақша мен
жапырақшаларды және т.б.).
Флизелин – аралық жайма, мақта (80%) және капроннан (20%) дайындалады,
біртекті структуралы, ені 125 см, беттік тығыздығы 90-110 гм2, матаның
орташа қалыңдығы 0,6 мм. Флизелиннің ерекшеліктері ол тығыздылығы,
беріктілігі, ауа өткізгіштігі жоғары, гигроскопиялығы жоғары, химиялық
тазалауға және ылғалды жылумен өңдеуге төзімділігі және бағасының қымбат
еместігі.
Дублерин – аралық мата. Негізгі ұйымның ішкі жағынан орналасып,
матаның форма ұстағыш қасиеттерінің тұрақтылығын қамтамасыз етуші мата,
негізгі мата бөлшектерін қатырмалау үшін қолданылады, бұйымның формасын
сақтап тұрады.
Дипломдық жұмысқа арналған маталар ассортиментін 5 кестеден негізгі
мата, астарлық мата және аралық маталардың кейбір түрлеріне сипаттама
келтірілген.
Кесте 5 - Мата ассортименттері
Мата аталуы Артикулы Мата түрі Өрім түрі Талшықтық
құрамы, %
1 2 3 4 5
Ideal T661 13х3 40 4,0-5,0
Фирнитура – тігін бұйымын түймелеуде, біріктіруде және де
киімдерді эксплуатациялаудағы ыңғайлылығын ретінде қолданылады. Тігін
өндірісіндегі фурнитураларға: түймелер, сыдырмалар, ілгектер,ілмектер және
т.б. жатады.
Түймелер ассортименті өте көптүрлі. Түймелер келесі белгілер бойынша
группаларға бөлінеді.
Қолданылуына байланысты түймелер пальтолық, пиджактық, көйлектік,
шалбарлық, іш киімдік және балалар киіміне арналған болып бөлінеді.
Жасалған материалына байланысты түймелер пластмассалық, металлдық,
керамикалық, ағаштық, сүйектік, перламутрлі, аралас және т.б. болып
бөлінеді.
Сыртқы түріне байланысты түймелер: формасына қарай домалық, жартылай
шар тәрізді, төртбұрышты, цилиндрлі және т.б.; беттік сипатына қарай жұмсақ
және рельефті; боялуына қарай қара, ақ, түрлі түсті.
Кесте 7 - Уақ – түйек сипаттамасы
Түйменің диаметрі Түйме тесіктерінің Сыдырма ұзындығы, см
өлшемі
1 2 3
1,5 - 2,0 0,2 – 0,3 15
1.4 Техникалық жоба
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу конструкциясы
Пропорциялық есепті құрастыру жүйелері алғашқы рет жаппай өндірісте
киім пайдаланылды. Осы әдістердің негізінде адам денесінең өлшемдері туралы
мәліметтер және кеңдікке берілетін қосымшалар қойылған. Бастапқы мәліметтер
қазіргі уақытта келесі әдістемелер қолданылады.
ЕМКО, ЦОТШЛ, ЦНИШП, киім құрастырудың біріңғай әдістемесі ЕМКО СЕВ,
МТИЛП, және т.б.
ЦНИШП тәсілінде 27 өлшем нышаны және 20 шақты қосымшалар қолданылады.
Бұл тәсілге негізгі сызбаны сызбай тұрып, бірнеше конструкциялық бөлшектер
параметірінің алдын-ала есептерін табамыз.
ЦОТШЛ тәсілі ЦНИШП тәсілігіндегі барлық есептеу тәсілінің формулаларын
жеңілдетіп, ықшамдап жасалады.
М. Мюллер и сын пішу жүйесі бойынша жакет, шалбар, юбка және т.б
бұйымдардың түрлі негізгі сызбалары Ателье журналында мысал ретінде
келтірілген. Құрастыру есептелген формула арқылы сызылады. Өлшем нышандары
басқа әдістік жүйелерден өлшеулермен ерекшеленеді.
ЕМКО СЕВ – сандық құрастыру жүйесі. Осы тәсілде негізгі конструкциялық
нүктелер екі араб санымен белгіленеді.
Киімді конструкциялау кезінде ең маңызды мәселе силуэт формасы, типтік
фигура формасына байланысты. Соңғы кездері конструкциялық тәсілдердің
түрлері көп.
Дипломдық жобада ЕМКО СЭВ әдісі таңдалып отыр.
ЕМКО СЭВ тәсілі бойынша әрбір есептік формулада кесіндіні табуға сол
тәсілдің системасында сол кескіннің барлығына бірдей саны мен нөмірі бар
және де киімнің барлық түріне бірдей реттік конструкциясы қолданылады.
ЕМКО СЭВ әдістемесі көптеген өлшем нысандарын, сондай-ақ есептік
формаларды қолдана отырып, есептептеуге негізделген.
ЕМКО СЭВ бойынша киімді жобалау барысында барлық этапта ЭЕМ нің
қолданылуын кеңінен қарастырған. ЕМКО СЭВ тің негізгі бөлімдерінің бірі
өлшем белгілер жүйесі.
Өлшем белгі жүйесі ерлер, әйелдер, балалардың стандартты өлшемдері
бойынша типті дене бітімдеріне негізделген (СТ СЭВ 432 – 77 және СТ СЭВ
1730 – 79). Бұл стандарттар ОСТ 17-325-74, ОСТ 17-326-74, ОСТ 17-66-77 және
ОСТ 17-67-77 стандартынан дене бітім типтік санының көптігімен
ерекшеленеді. (61 – әйелдерге арналған, 57 – ерлерге, 28 – қыздарға, 31 –
ер балаларға арналған).
Өлшем белгілер өлшем белгісіне сәйкес келетін индексі бар Т (дене)
әрпімен белгіленеді, яғни, егер, мысалы ЕМКО ЦНИИШП те ЦОТШЛ және басқа да
көптеген тәсілдерде ұзындық өлшем белгісі (бірінші өлшем белгі) Р
әрпімен, ал бел айналымы ОТ әрпімен (он сегізінші белгі) белгіленген, ЕМКО
СЭВ та ұзындық Т1, ал бел айналымы Т18 болып белгіленеді. Төменде өлшем
белгілер және олардың мағынасы жазылған киім құрылымын конструкциялауға
арналған өлшем белгілері және құрылған конструкцияны бақылауға арналған
өлшем белгілері бар.
Кесте 8 - Типтік фигураның өлшемдік сипаттамасы
Өлшем бірлік Шартты белгі Өлшем
шамасы,см
1 2 3
Бой ұзындығы Т1 164
Мойынның 7-ші нүктесінің биіктігі Т4 139,5
Бел сызығының биіктігі Т7 101,5
Жамбас сүйек нүктесінің биіктігі Т8 90
Тізе нүктесінің биіктігі Т9 44,5
Құйрық асты биіктігі Т12 73,4
Мойын айналымы Т13 34,6
Бірінші кеуде айналымы Т14 82
Екінші кеуде айналымы Т15 89
Үшінші кеуде айналымы Т16 84
Бел айналымы Т18 64,3
Іштің қатысуымен бөксе айналымы Т19 88
Бөксе айналымы Т21 52
Тізе айналымы Т22 34,5
Белден жан сызығынан еденге дейін ұзындығы Т25 104,5
Белден алдыңғы сызығынан еденге дейін Т26 101
ұзындығы
Аяқтың ішкі ұзындығы Т27 76
Білезік айналымы Т29 15,5
Мойын негізгі нүктесінен шынтақ нүктеге дейінТ32 43
ұзындығы
Мойын 7-ші нүктесінен алдыңғы бірінші кеуде Т33 67
айналым сызығына дейінгі ұзындығы
Мойын 7-ші нүктесінен алдыңғы бірінші кеуде Т34 24,3
айналым сызығына дейінгі ұзындығы
Кеуде ұзындығы Т35 32,5
Бел ұзындығы алдынан Т36 51
Жоғарғы иық буынынан өткен доға Т38 29,3
Мойын 7-ші нүктесінің жауырын қатысуымен Т39 17,4
есептегенде бірінші кеуде айналым сызығына
дейінгі ұзындығы
Арқадан белге дейінгі жаурын есептегендегі Т40 40
ұзындығы
8 – кестенің жалғасы
1 2 3
Мойын негізгі нүктесінен дененің жоғарғы Т44 85
бөлігінің доғасы
Кеуде ені Т45 32
Көкірек нүктесінің арақашықтығы Т46 18
Арқа ені Т47 34
Бас айналымы Т48 55,5
Өкше айналымы Т51 31
Қолдың алдыңғы, артқы арақашықтығы Т57 9,3
Кесте 9 - Бұйымның базалық конструкциясының есебі, жетекші өлшем
нышандары 164-84-92
№ Шартты белгілері Формуласы Өлшемдердің
ұзындығы,мм
1 2 3 4
Артқы және алдыңғы бой БК-сы
1 11-91 Т40+(Т7-Т9) 59,41
2 11-21 0,3*Т40+П 12,68
3 11-31 Т39+П 18,13
4 11-41 Т40+П 40,96
5 41-51 0,65* (Т7-Т12)+П 18,45
6 31-33 0,5*Т47-0,5+П 17,43
7 33-35 Т57+1,0+П 11,48
8 35-37 0,5 *(Т45+Т15-0,6-Т14)-0,5+П 19,77
9 31-37 31-33+33-35+35-37 52,17
10 37-47 Т40-Т39+П 22,80
11 47-57 0,65*(Т7-Т12)+П 19,46
12 47-97 Т7-Т9+П
13 33-13 0,5*(Т38+1,5)+П 15,52
14 35-15 0,45*(Т38+1,5)+П 13,85
15 33-331 П 4
16 35-351 П 4
17 331-341 0,62*33-35+а17 7,82
18 351-341 0,38*33-35-а18 3,66
19 331-332 0,62*33-35+а19 8,12
20 R 332-342 0,62*33-35+а19 8,12
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
20.1 R 41-342 0,62*33-35+а19 8,12
20.2 341-332 К
21 351 352 0,38*33-35-а21 3,66
22 R 352-343 0,38*33-35-а21 3,66
22.1 R 3411-343 0,38*33-35-а21 3,66
22.2 3411 352 К
24 41-411 041 0,75
25 51-511 051 0,75
26 91-911 091 0,75
27 11-12 0,18*Т13+П 6,48
28 11-112 0,25 *11-13 1,63
29 12-121 0,07*Т13+П 2,62
30 13-14 3,5-0,08*T47 0,78
31 121-122 0,4 121-14
32 31-32 0,17Т47+П 6
33 122-22 (0,4÷0,5) 122-32
34 122-22-1221 β34-1,7tпп-0,9ПС31-33 12,5
35 R 122-141 1221–14
36 R 22-141 22-141
36.1 R 121-141 121-41
37 R 22-123 22-1231
38 121-113 K
38.1 11-113 K
39 R 121-114 121-113-a39
39.1 R 112-114 121-113-a39
40 121 112 K
41 141-3421 K
41.1 332-3421 K
42 R 141-34211 141- 3421
42.1 R 141-34211 141-3421
43 332 141 K
45 47-46 0,5T46+Π 9,44
46 46-4711 K
47 46-36 T36-T35+Π 18,67
48 36-371 47-46
49 36-372 0,5*T46+Π 8,64
50 R 36-3721 36-372
50.1 372-3721 0,5* (T15-0,6-T14)-0,25*ПС35-37 2,9
50.2 R 36-3711 36-371
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
51 3711-361 0,18T13+Π 6,68
52 R 36-16 T44-(T40+0,07T13)-(T36-T35)+Π 25,18
53 R 16-1411 121-14 (артқы бойдан)
54 16-161 0,205T13+Π 7,84
55 16-171 K
55.1 17-171 K
56 R 16-172 16-171+а56
56.1 R 17-172 16-171+а56
57 17-16 K
58 1411-3431 K
58.1 352-3431 K
59 R1411-34311 1411-3431+а59
59.1 R352-34311 1411-3431+a59
60 352 1411 K
61 411-470 0,5*T18+Π 36
62 511-570 0,5*Т19+П 47,25
63 Жеңнің өлшем параметрлері
63.1 ДП 0,93*Т38+ (П33-13+ П35-15)+0,57*44,2
*(Т57+П33-35) + 2*33-331
63.2 ПОР Н*ДП=0,08*44,2 3,54
63.3 ДОР (h+H)*ДП=1,08*44,2 47,74
Жең БК
64 331-351 33-35 11,5
65 331-341 0,62*33-35+а17 7,83
66 351-3411 0,38*33-35-а18 3,67
67 331-332 0,62*33-35+а19 8,13
68 332-342 0,62*33-35+а19 8,13
68.1 341-342 0,62*33-35+а19 8,13
68.2 341332 К
69 351-352 0,38*33-35-а21 3,67
70 352-343 0,38*33-35-а21 3,67
70.1 3411-343 0,38*33-35-а21 3,67
70.2 341352 К
71 351-333 Т57+4,5+П 16,25
(ШОР)
72 333-13 0,885*ДОР*2 15,5
(ВОР)
73 13-14 0,45*351-333 7,31
74 13-141 0,73*351-333 11,86
75 15-1411 15-141
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
76 1411-353 0,5*1411-343
77 R 353-354 353-343
78 141-142 141-15
79 14-143 0,5*14-141
80 13-131 0,3*333-13
82 131-344 0,5*131-342
83 R 344-345 344-342
84 13-133 13-1331
85 133-134 0,5*133-131
86 133-144 0,5*133-14
Белдемше БК
1 41-91 Т7-Т9+0,75+П 58,4
2 41-51 0,65*(Т7-Т12) + 0,75 19,21
3 51-57 0,5*Т19+П 46,15
4 51-54 0,5*51-57 23,1
5 94-441 Т25-Т9-0,3+П 60,3
6 97-47 Т26-Т9+П 57,15
7 41-470 0,5*Т18+П 33,49
7.1 470-47 (0,5*Т19+П) – (0,5*Т18+П) 11,85
(dT)
8 41-420 0,1*41-470 3,34
9 47-460 0,1*41-470 3,34
10 441-442 0,26* dT 3,1
10.1 441-4421 0,26* dT 3,1
11 41-42 0,4*51-54 9,24
11.1 42-521 0,8*41-51 15,37
11.2 42-4211 0,17* dT 2,01
11.3 42-421 0,17* dT 2,01
12 47-46 0,5*Т46 9
12.1 46-561 0,5*41-51 9,6
12.2 46-461 0,07* dT 0,83
12.3 46-4611 0,07* dT 0,83
1.4.2. Бұйымның сызбасын макет әдісімен тексеру
Негізгі сызбаны дайындаған кейін бұйым негізі бойынша матадан макет
жасау арқылы тексеру жүргізіледі. Бұйым макетінің бөлшектерін біріктіретін
тігістер шамасын сызбасын нақтылау қосындыларын теңестіріп тексереміз.
Бұйым бөлшектерінің алғашқы сызбасы денеге қонымды, модельге сәйкес болу
керек. Сондықтан негізгі сызбаны матадан пішіп үлгіні тұлғаға немесе жеке
түлғаға дәйекті түрде жетілдіре түсу керек. Базалық жэне модельдік
конструкциясын тұлғаға кигізіп, шақтап кигіземіз.Тексеру кезінде бұйымның
тұлғаға ықшамдай түсіп,оның тұтас формасын жекелеген бөлшектерін модельге
байланысты туралығын іздестіріп пропорциясын анықтайды. Макет әдісімен
тексеру базалық бөлшектерді уақытша көктейді. Бұйымның барлық
конструкциялық сызықтары бөлшектерге енгізіледі. Макет қиықтарын макетті
дене бітімге дұрыс қондырған соң ғана біржола біріктіріледі.
Бұйымның горизонтальді жүйелері горизонтальді, вертикальды сызықтары
дұрыс жату керек. Дене бітімге шақтап көрудің нәтижелері бойынша
конструкциялық ақауларды тауып анықтаймыз. Денеге шақтап көрудің нәтижелері
бойынша макетке және конструкцияның сызбасына анықтаулар енгізіп түзетеміз.
1.5 Жұмысшы жоба
Жұмысшы жобалау кезінде барлық схемалық-конструциялық және
технологиялық шешімдерді дайындау жүргізіледі. Бұл кезеңнің нәтижесі
жұмысшы жоба болып табылады. Жұмысшы жобалауда жұмыс құжаты
дайындалып,техникалық сипаттама құрастыру жүргізіледі және негізгі, туынды
бөлшектедің комплект лекалдары дайындалады.
1.5.1 Киім бөлшектерінің оргинал лекалдардарын құрастыру және
безендіру
Киім бөлшектері лекалосының сызбасын жасауға арналған бастапқы
мәліметтер ретінде бұйымның модельдік конструкциясының сызбасын, бұйымды
дайныдауға ұсынылатын материалдардың қасиеттері мен таңдалған технологиялық
өңдеу әдістерін айтуға болады.
Лекало дегеніміз бұйым бөлшектер жазбасының технологиялық тігістерін
қағаз бетіне түсіру.
Лекал сызбалары-бөлшетің өлшемдері мен формасын, құрастырылуын және
піщу мен өңдеуге қойылған техникалық шарттарын анықтайтын техникалық құжат
болып табылады.
Киімнің лекало үлгісін жинау үшін БК сызбасынан бөлшектің контурлы
сызығын калкаға түсіріп, сол контурлы сызығына параллельді технология тігіс
шамасын беріп әр бір бөлшекті жеке қиып аламыз.
Лекалдар 3 түрге бөлінеді:
1. Негізгі
2. Өндірістік
3. Көмекші
Негізгі лекалдар қолданылуына қарай:
- Оригинал лекало-берілген модельдің негізгі сызбаға сәйкес алынған
бөлшектердің жазбасы. Оригинал лекал комплектісі бір өлшем, бір
ұзындығы, негізгі астар қатырмаланатын матадан пішілген бөлшектерге
жасалады.
- Эталон лекало-оригинал лекало арқылы градация жасалып алынған
лекалдардың комплектісі. Бір өлшем, бір бой, бір толықтық тобындағы
белгілі бір жас аралығына арналған.
- Жұмысшы лекало-оригинал, эталон лекало арқылы алынған лекалдар
комплектісін айтады. Жұмысшы лекало жайма жасауға, матаның шығынын
анықтауға, матаны пішуге, лекалдардың контурын бормен комкеруге,
трафарет жасауға, пішімнің сапасын тексеруге арналған.
Көмекші лекало-бұйымды тігу кезінде қолданылады. Қалтаның орнын,
түйменің, түймеліктің орны, етектің, жеңнің қайырылуын, жаға ұштарын,
қалталардың модельге байланысты формасын анықтауға арналған. Қима үлгіні
қаттф қағазға конструкциясынан кескішпен көшіру арқылы алады.
Өндірістік лекалолар бұйымды декоративті әрлеуге арналады. Бөлшек
қиықтарын ішкі тігістерді бекіту үшін қолданылады. Сондықтан негізгі бөлшек
сызықтарымен тығыз байланысты. Өндірістік лекалдарға келесілер жатады:
негізгі матадан өңір қайырмасы, үстіңгі жаға, қақпақшалар, белдіктер;
астарлық матадан: артқы бой, алдыңғы бой, жеңнің астыңғы және үстіңгі
бөліктері, бұйым астары жатады; астараралық материалдардан: көкірек
қайырмасы, иық көтермесі; желімді қатырма материалдар: алдыңғы бой іштік
матасы, жең азының іштігі және т.б.
Лекалдарды безендіруге қойылатын техникалық талаптар. Киім
бөлшектерінің лекалосын негізгі матаға арналған астарлық матаға, іштік
матаға арналған болып қатты кардон қағаздан жасауға болады.
Барлық лыкалдар ЕСКД талабына сәйкес безендірілді. Лекалдарда негізгі
жібі және оның ауытқуы көрсетіледі, кертпелер болуы қажет, лекало
бөлшектердің сипаттамасы жазылады.
Жұмысқа дайындалған лекалдарға мынадай мәліметтер енгізіледі:
- лекало атауы (түпнұсқа немесе эталон);
- бұйым атауы;
- лекало қолданылуы, бөлшек атауы және негізгі бөлшектер саны;
- бұйым өлшемдері;
- жіп негіздері және жіп негізі бойынша рұқсат етілетін ауытқу;
- жинақтау кертпесі;
- технологиялық өңдеу.
Бір өлшемдегі және бойдағы бұйым конструкциясын жасау-жеткілікті
еңбекті қажет ететін ұзақ жасалатын процесс. Осыған қарай әдеттелекало
конструкциясын және жинақталымын бір өлшем мен бір бойға жасайды. Басқа
өлшеу және бойлы бөлшектер лекалосын орташа есеппен алынған өлшем және бой
лекалосының сызықтарын пропорционалды үлкейту немесе кішірейту жолымен
жасайды, яғни лекало градациясының көмегімен алынады.
Лекалдарды жасау үшін:
1. Сызбаны тексереді (БК), (МК).
2. Қосымша матаның отырылуын анықтайды.
3. Негізгі сызбадан бөлшектің контурлы сызбасын калькаға көшіреді.
4. Лекалдар бөлшектің контурлы сызығына технологиялық тігістің шамасын
береді.
5. Лекалдарды безендіреді және әрбір қосылатын екі бөлшектің
ұзындықтарын тексереді.
6. Лекал бөлшектерінің тігіс ұзындығына байланысты екі бөлшектердің
ұзындығын тексереді.
7. Туынды лекалдар бөлшектерін сызамыз.
8. Лекалдарды қатты картон қағаздан шаблондарын жасаймыз.
Кесте 10 - Лекало сызбасындағы технологиялық қосымшасының шамасы
№ Түйін аталуы Жинақтау Техникалық қосымша
бірлігіні
ң
кесіндісі
Пт Птп Пт
қайырылуғлайықт
а ауға
Тігіс Жиегі Тігіс
қалыңдығы(шеті) еніне
1 2 3 4 5 6 7 8
1 Жакеттің А-А 0,3 - 1,0 - -
жағасын өңдеу
2 Жакеттің Б-Б 0,3 0,2 1,0 3,0 3,0
етегін өңдеу
3 Белдемшенің В-В 0,3 0,2 1,0 - -
бел қиығын
өңдеу
4 Өңірді өңдеуГ-Г 0,3 0,2 1,0 - -
1.5.2 Материал шығынын мөлшерлеу
Бұйымға жұмаслатын мата шығыны мөлшерін анықтаудың аса зор маңызы бар.
Мата шығынын анықтайтын негізгі фактор бұйым лекалосының ауданы болып
табылады. Бұйым лекалосының ауданы тұрақсыз шама. Ол бұйым моделінің
өлшеміне, ұзындығына және тігістер қосымшасының мөлшеріне байланысты
болады.
Лекало ауданын анықтаудың бірнеше тәсілі бар.
1. Лекало ауданын ИЛ фотоэлектронды машинамен анықтау тәсілі.
2. Геометриялық фигуралар жасау тәсілі. Лекало ауданын бұл тәсілмен
анықтағанда әрбір лекалоны бірнеше түзу сызықты фигураларға бөлшектейді,
олардың ауданын өлшейді.
3. Аралас тәсіл, бұл тәсіл бойынша лекалоның негізгі бөлігін ішкі
жағынан енмесе айналдыра тікбұрыш сыза отырып өлшейді, ал кішкене қисық
сызықты бөліктерін планиметрмен өлшейді.
4. Өлшеу тәсілі. Бұл әдіс бойынша алдымен барлық лекалоны оның
жайылмасының техникалық шарттарын ескеремстен қағазға немесе картонға жазып
салады. Онда – Sp1 тәрізді қандай да бір аудан алады, содан соң осы
берілген ауданнан бөлшектер қияды, ал қалған қалдықтардан екінші жайылмасын
жасайды, сөйтіп қалдықтар ауданын шығарады – Sp2. Содан соң екінші
жайылмасынан алынған қалдықтарды пішеді және олардың ауданын Sp3 дейді,
үшінші жайылмасын жасайды. Үш жайылманың ауданын білгеннен кейін төмендегі
формула бойынша лекал ауданын есептеп шығарады:
Sл = Sp1 – (Sp2 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Бет
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Өндірістегі конструкторлық жобалау
дайындығы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...
1.1 Техникалық
тапсырма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... .
1.2 Техникалық
ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ..
1.2.1 Модель аналогының композициялық шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
1.2.2 Модель-аналогының конструктивті шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
1.2.3 Модель-аналогының технологиялық шешімін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
1.3 Эскиздік
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.1 Модельдің сыртқы көрінісінің техникалық
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2 Материалды таңдау және
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.4 Техникалық
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу
конструкциясы ... ... ... ... ... ..
1.4.2 Бұйымның сызбасын макет әдісімен
тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Жұмысшы
жоба ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...
1.5.1 Киім бөлшектерінің оригинал лекалдарын құрастыру және безендіру ... ..
1.5.2 Материал шығынын
мөлшерлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
..
1.5.3 Лекало градациясы, техникалық өлшемі
табелі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
2 Технологиялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ..
2.1 Өңдеу әдістерін және құрал-жабдық
таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Түйінді өңдеу
тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
2.3 Бұйымды дайындаудың технологиялық
бірізділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3 Өндіріс
экономикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .
4 Еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5 Экологиялық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Қазақстан Республикасының халық жағдайын жақсарту ең негізгі
мақсаттардың бірі. Жеңіл өнеркәсіптерді дамытудың халық жағдайын жақсартуға
зор ықпалын тигізеді.
Жалпы жеңіл өнеркәсіптің негізгі мақсаты қазіргі заманғы халықтың
талаптарын қанағаттандыратын, соңғы сән бағытына сай, сапалы өнім шығару.
Қазіргі күнде Қазақстан Республикасының экономикасы дамыған елдердің
қатарында. Еліміздің экономикасының дамуына байланысты көптеген бәсекеге
қабілетті тауарлар шығарылуда.
Кейінгі уақыттарда жобалау процесіндегі жобалаудың автоматты жүйесін,
саланы басқару мен заманға сай ЭВМ жүйесін қолдану көптеген жетістіктерге
жеткізуде. Дәл қазіргі уақытта ЛЕКО, САПР, конструктор, силует
жүйесіндегі лекалдарды тұрғызу әдісі кеңінен қолданылады. ЛЕКО жүйесі
кез-келген біліктілікпен қажет лекалдарды тұрғызуға, САПР конструктор
дайын лекалдарды нүкте немесе өзіндік жүйе жасау арқылы тұрғызуға, силуэт
жүйесі технологиялық өндірістерді жылдам реттеуге арналған. САПР көмегімен
тігін мамандарының білімділігі арқасында тәжірибе арқылы сауда
қарқындылығын қанағаттандыруға болады.
Тігін өндірісі жеңіл өнеркәсіптің бір бөлігі болып табылады, ол киім
шығару және басқа да тұрмыстық және техникалық жұмыстарға арналған
материалдардан тігілетін тігін бұйымдары, трикотажды жайма, жасанды және
табиғи былғары мен үлбір, жаңа конструкциядағы материалдар және де әртүрлі
сәндік материалдар мен фурнитуралар шығаруда.
Тігін өндірісінде киім дайындағанда әртүрлі құрылымы мен қасиеттері
арқылы ерекшеленетін материалдар таңдалады. Материалдарды дұрыс таңдау ол
киімнің сапасын, сыртқы түрін, пішімін және тозуға, еңбек төзімділігін
анықтайды. Текстильді материалдарды таңдағанда тек қана бөлек қасиеттерінің
сипаттамасымен ғана тоқталып қоймай, материалдарды эксплуатациялау
кезіндегі мінезін анықтайтын комплексті бағалауды, киімді дайындаған
кездегі модельдік ерекшеліктерін, құрастырылуын және технологиясын қарау
қажет.
Тігін өнідірісі халықты сәнді әрі ұнамды киіммен қамтамасыз етуі
керек. Сондықтан да оларға қойылатын талаптары болады. Негізінен тігін
өндірісінде рационалды және жоғарғы дәлдіктегі конструкцияны талап ететін
бұйым формасын қалыптастыру қажет. Соған байланысты тігін бұйымының
экономикалығында өңдеу уақытын, модельдің конструкциясы мен технологиясында
мата шығынын және өндіріс шығынын қадағалауды қажет етеді. Сонымен қатар
тігін бұйымының сапа деңгейі тұтыну және өндірістік талабына сай ең жоғарғы
категория деңгейін көрсетуі керек. Тігін өндірісі бұйымды ең алдымен сол
сезондағы сән бағытына сәйкес етіп жасауы керек, бірақ сән тек бұйым
силуэтіне байланысты емес, ол маталар түс және фактурасының сән
тенденциясына сәйкес келуі керек.
Тігін өнімі үшін оңтайлы материалды таңдау және оларды тігін
өндірісінде рационалды пайдалану тек қазіргі заманғы матаны және жайсаны,
олардың сапасының бағалау әдістері негізінде болу керек.
Тігін өндірісі саласының техникалық жабдықталынуы бүгінде қарқынды
жүргізілу үстінде. Автоматты және компьютермен басқарылатын соңғы үлгідегі
машиналарда физико-химиялық өңдеу әдісі, ылғалды жылу, престеу сияқты
әдістері бір машинада орнатылған және осы машиналар сапалы өнімді алуға
мүмкіндік береді. Біздің Отандық жіберушілер мұндай соңғы үлгідегі
жабдықтарды шетелден алып келеді.
Халықтың сұранысын қанағаттандыру және көркемділік құндылығын,
талғамын шеше білу үшін ассортимент түрлеріне көп көңіл бөлу қажет. Киілген
киім адам үстінде алдымен қонымды әрі қолайлы болу керек, сосын адамның
ажарын ашып, дене сұлулығы мен сымбаттылығын айқындап, адамға рухани және
моральдік жағынан дем беруі тиіс. Сондықтан бұйымның өзіне матаны тиімді
қолдануға мүмкіндік беріп, шығындарды азайтып, жоғары сапалылығымен
қамтамасыз ететін кең технологиялады қолдану қажет.
Қорыта келгенде тұтынушылардың киімге деген сұранысын қанағаттандыру
үшін тігін өндіріс саласында шығарылатын өнім ассортиментін жақсарту және
көлемін ұлғайту, жетілдірілген озық техника мен технологияда өңдеу
әдістерін қолдану өндірістік шығындарды азайту, еңбек өнімділігін арттыру
арқылы өнім сапасын жағарлату қажет.
1. Өндірістегі конструкторлық жобалау дайындығы
1.1 Техникалық тапсырма
1. Жобалау обьектісі: Қыздарға арналған жинақ
2. Тапсырыс беруші: АТУ, БжТТК кафедрасы
3. Жетекші: х.ғ.д., проф. Абубакирова Қ.Д
4. Орындаушы: Қыйлыбаева М.Е
5. Жұмыстың орындау негізі: оқу жоспары
6. Орындау мерзімі: 11.02.11 – 2.06.11
7. Жұмыстың түрі: Дипломдық жұмыс
8. Бұйымның аталуы, тағайындалуы: Күнделікті киюге арналған қыздар жинағы
9. Жұмыстың барысы: техникалық тапсырма, техникалық ұсыныс, эскиздік жоба,
техникалық жоба, жұмысшы жоба
10. Жобалау процесінің сипаттамасы: Конструкция сызбасын тұрғызу барысында
модельдің суретін салу, типтік фигураның өлшемдік сипаттамасы және
конструкцияның негізгі орындарына берілетін қосымшалар эскиздік жобада
толықтырылған.
11. Қолданылған әдебиеттер: Конструирование одежды с элементами САПР
Е.Б. Коблякова, Г.С. Ивлева, В.Е. Романов и др. – М.: Легпромбытиздат,
1988. Конструктивное моделирование одежды А.И. Мартынова, Е.Г. Андреева
– М.: Московская государственная академия легкой промышленности, 2002.
Журнал Ателье, Индустия моды.
12. Сән бағыты
Қазіргі кезде стиль және сән өзара байланысқан жүйе, олар бір –
бірінсіз дамып, өрби алмайды. Әдетте, әр заманда бір уақытта бірнеше стиль
өмір сүреді. Атап айтқанда, оларға қолданыстан шыққан, дәл сол кезеңде
салтанат құрған және болашақ стильді қалыптастыратын элементтері бар стиль
жатады. Әрбір елде басқа елдермен мәдени қарым - қатынас дәрежесіне қарай
саяси - әлеуметтік, экономикалық дамуына, мәдениетінің өркендеу дәрежесіне
байланысты көркемдік стильдің даму эволюциясы бар. Адам өмірі мен қоғамның
қарқындап дамуы. Ақпараттық процестің өсуі, жаңа технология мен көпшілік
нарықтың көбеюінің әсері адамзатқа бір ғана стиль емес, бірнеше стиль
пішіні мен пластикалық үлгілерді таңдауына әкелді. 1940 жылдары АҚШта сәнді
костюм үлгісінде кантри , вестерн , латын американдық стильдері, 1950
жылдары нью- лук, шанель, 1960 жылдары космостық, 1970 жылдары
романтикалық, ретро, фолклорлық, этникалық, спорттық,
джинсилық, диффузиялық, әскери, ішкиімдік, диско, сафари, панк
– стиль, 1980 жылдары экологиялық стиль, жаңа пираттар, жаңа
классика, жаңа барокко, секси, корсетті, этникалық, 1990 жылдары
нео – панк, нео – хиппи, минимализм, милитори, т.б стильдер пайда
болды.
Қазіргі заманғы сәндегі стиль көпшілігі ерікті түрде туды деп айтуға
болмайды. Саяси оқиғалармен, адамзатты толғандыратын әлеуметтік
мәселелермен байланысты туған стильдер дамып, құндылығын арттыруда. Жаңа
материалдардың және оларды өңдеу түрлері жаңа стильдердің пайда болуына
әсерін тигізді.
Жаңа сән үлгілерін халыққа жеткізіп таратушы актерлер, музыканттар,
сән экстримистері, элита, яғни, танылған сәнқұмарлар.Жаңа сәнге үйрену
мерзімі екі маусымға дейін созылады , солан күнделікті тұрмысқа еніп,
келесі сән үлгілері, оны ығыстырып ескішіл сәнге айналдырғанша өмір
сүреді. Ал едәуір уақыттан сон дәл осы сән үлгілері жаңа сапамен туындауы
мүмкін.
Жакет – бұл сезонның сәнді киімі ғана емес, ол әрі өте ыңғайлы болып
келеді. Түс костюм пішініне байланысты үлкен ақпарат көлемін бере алады
және белгілі бір мағынада таңбалық қызмет атқарады. Ол адамға эмоционалды
түрде әсер етеді, оның костюмде зор маңызы бар.
Түс үндестігін зерттеудегі келесі кезең шектеулі гаммаларды пайдалану
болып табылады. Негізгі түс гаммасы ретінде қарама-қарсы түстерді
пайдалану, яғни қара мен сары, сары мен күлгін, жасыл мен қызыл т.б
түстерді таңдауға болады.
Сонымен бірге жазғы мезгілдің ашықтығымен және көктемнің нәзік
бояуының белгісі ретінде көк, сұр, қызғылтым, сарғыш, алқызыл, сияқты ашық
түстер сән қатарында.
1.2 Техникалық ұсыныс
Техникалық ұсыныстың негізгі жұмыстарына: модель-аналогтарды таңдау
анализі, жобаланатын бұйымды толықтай немесе оның жеке конструкторлық
элементтерінің макетін дайындау, жобаланатын бұйымның конструкторлық
құрылымын салыстырып баға беру және дұрыс нұсқауын таңдау.
Жобалауға керекті бастапқы мәліметтердің бірі келешектік сән бағыты
болып табылады. Қазіргі заманғы сән дамуының жалпы үрдістерін: Сәнді
пішіндерді, жетекші силуэттерді және сәнді ерекшеліктерді сипаттап,
бейнелеп көрсету.
Жобалау процессінде костюм пішімі ең басты орын алады. Киім пішіннің
тұтас геометриялық түрі, оның көлемі, құрылымы, бөлшектенуі, материал мен
пропорциясын құрайды.
1.2.1 Модель-аналогтың композициялық шешімін талдау
Модель-аналогты анализдеу 3 этаптан тұрады:
1. Модель – аналогты таңдау
2. Оны бағалау
3. Жұмыстың нәтижесін негіздеу
Модель ретінде – стандарт талабына сай келетін, техника – экономикалық
көрсеткіштерін қанағаттандыратын сапалы және жақсы бұйым болып табылады.
Модель-аналогты таңдау және анализдеу принциптері:
- тепе-теңдік, яғни модель-аналогтың сапалы дәрежедегі ақпараты;
- актуальдылығы-ақпараттың пайдалылығы;
- ақпараттың кемшіліктілігі;
- ақпараттың біркелкілігі, яғни модель-аналог туралы уақытша ақпарат алу;
- ақпараттың қолайлылығы, яғни модель-аналог туралы ақпарат ұсыну;
- модель-аналогты негіздеудің комплектеу.
Модель-аналогты анализдеу жалпы және таңдалған болады. Жалпы анализдеу
нәтижесінде бұйымның қасиеттері бағаланады, яғни бұйымның сапасы және
модель – аналогтың ерекшеліктері анықталады.
Ал таңдалған анализ – жеке конструкциялық бөлшектердің техникалық
сапасын бағалау болып табылады.
Мен осы дипломдық жұмысымда өз моделіме ұқсас үш модель-аналог
таңдалып отыр. Осы модель-аналогтардың сыртқы түр сипаттамасы төмендегі 1-
кестеде сипатталады
Кесте 1 - Модель-аналогтың композициялық шешімнің анализі
Модел
ь Модельдің эскизі Сыртқы түр сипаттамасы
номер
і
1 2 3
1 Қыздарға арналған жинақ.
Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – жартылай қынамалы
силуэтті. Жакет бір өңірлі,
3түймеге түймеленеді, жакет
астармен өңделген.
Алдыңғы бойы қолтық ойындысынан
түскен бедер тігісті.
Артқы бойы орта тігісті және
қолтық ойындысынан түскен
бедер тігісті.
Жағасы – пиджакты.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеден жоғары.
Алдыңғы бөлігі бедер тігісті.
Артқы бөлігі орта және бедер
тігісті, орта қиығы жармамен
өңделген.
Белдемшеге белдік қосып
тігілген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
Қыздарға арналған жинақ.
2 Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – қынамалы силуэтті. Бір
өңірлі 3 түймеге түймеленеді,
астармен өңделген.
Алдыңғы бойы иық сызығынан
шығатын бедер тігісті.
Артқы бойы орта тігісті және
бел бүкпесімен өңделген.
Жағасы тік жаға.
Жеңі қондырмалы, бір тігісті.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеге дейін.
Алдыңғы бөлігі бел бүкпесімен
өңделген.
Артқы бөлігі бел бүкпесімен
өңделген.
Белдемшеге белдік қосылып
тігілген. Белдемшенің орта
қиығы жармамен өңделген
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
3 Қыздарға арналған жинақ.
Жинақ екі бұйымнан тұрады:
жакет және белдемше.
Жакет – қынамалы силуэтті,
ұзындығы бел деңгейіне дейін.
Алдыңғы бойы иықтан түскен
бедер тігісті.
Артқы бойдың иықтан түскен
бедер тігістері бар, орта
тігісті.
Жағасы қайырмалы пиджакты жаға.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы
жең.
Белдемше – тік силуэтті,
ұзындығы тізеге дейін.
Алдыңғы бөлігі екі бөліктен
тұрады: иініш және алдыңғы
бөліктен, иініші 3 түймемен
өңделген.
Артқы бөлігі екі бөліктен
тұрады: иініш және артқы
бөліктен.
Белдемшенің орта қиығы
жармамен өңделген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
1.2.2. Модель – аналогтың конструктивті шешімін талдау
Конструктивті көрсеткіш түрін (сапалы және санаулы) жобалаушы бұйым
түріне байланысты, модель – аналог санын орналастырады. Модель – аналог
таңдау белгілеу көрсеткіші бойынша көрсетіледі. Бұл үлгінің көп мөлшері
кезінде шектеулі сапада конструктивті көрсеткіштер қолданылады. Модель –
аналог бағалауда сапа көрсеткіші дәрежесін нақтылайды.
Конструктивті шешімді талдау негізгі бөлшектердің өлшемін алу
негізінде жүзеге асырылады.
Конструкцияның негізгі параметрлерін: адам еркін тұру үшін берілген
қосымшалардың көлемі мен олардың бөліктерге орналасуы, негізгі бөлшектердің
өлшемі – артқы бой ені, бұйым ұзындығы, бұйымның етегі, кеуде ені, алдыңғы
және артқы кеңдігі т.б анықтайды.
Кесте 2 - Негізгі бөлшектер конструкциясының өлшемдері
Өлшемдердің аталуы Шартты Өлшем шамасы
белгілері
Модель номері
1 2 3
1 2 3 4 5
Жилет
Бұйымның ені Т16+Пг 45,2 46,3 46,8
Артқы бой ені Т47+ПС 22,2 22,5 22,8
Алдыңғы бой ені Т45+ПШП 23 23,8 24
Бұйым ұзындығы Д.изд 35 37 38
Өңір ені 3 3 3
Белдемше
Бұйымның ені Т182+Пт 33,51 32,15 33,51
Артқы бөліктің ені Т212+Пс 27,10 23,10 27,10
Алдыңғы бөліктің ені Т212+Пс 27,10 23,10 27,10
Конструктивті модельдеу дегеніміз – жаңа модель үлгісі бойынша бұйым
бөлшектерінің лекалдарын немесе сызбаларын жасаудың инженерлік үлгісі.
Жасалған лекалолар бойынша жасалған үлгі киім өндірісі үшін форманың және
конструкцияның эталоны болып табылады.
Кесте 3 – МА-ның конструкторлық шешімін талдау
Модель Конструкторлы шешім Конструкторлы қосымшалар П16
номері
Псп Ппр Ппол
1 2 3 4 5
1 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,2 5,4 1,3
Артқы бойдың бедер тігісі
Бұйымның жан тігісі
Артқы бойдың орта тігісі
2 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,1 5,1 1,2
Артқы бойдың бедер тігісі
Артқы бойдың орта тігісі
Бұйымның жан тігісі
3 Алдыңғы бойдың бедер тігісі 2,1 5,1 1,2
Артқы бойдың бедер тігісі
Бұйымның жан тігісі
1.2.3 Модель – аналогтың технологиялық шешімін талдау
Киім конструкциясының технологиялылығы дегенді былайша түсінуге
болады: өндірістік ағымды рационалды түрде үйымдастыру кезінде шығынды
қамтамасыз етеді. Конструкторлы және технологиялық дайындыққа даярлаудың
әлдеқайда прогрессивті әдістерін қолдануға мүмкіндік беретін бөлшектердің,
түйіндердің және жалпы бұйымның конструктивті шешімі. Нәтижесінде берілген
эксплуатациялық, эргонометриялық және эстетикалық талаптарға толықтай сай
болатын min. өзіндік құнын және жоғары еңбек өнімділігін қамтамасыз етеді.
Технологиялық дәрежесі шығарылым көлемімен және өндіріс типімен
(дара, сериялы немесе жаппай) анықталады.
Бұйымды құрастырмалы бөліктерге бөлу (бөлшектер, жиынтық бірліктер
және комплекстер) еркін паралелльді жинауды, қамтамасыз етеді, бұйымды
жалпы жинаудың цикілін қысқартады, бұйымды құрастырмалы бөліктері бойынша
тексеру және жинау шарттарын жақсартады және жиынтық бірліктерді дайындау
үшін типтік технологиялық үрдістерді қолдануға мүмкіндік береді.
Киім бөлшектерінің сызбаларын конструктивті тұрғызу ерекшеліктерін
және де киім бөлшектерінің және жиынтық бірліктерінің конструкциялық
технологиялылығына қойылатын жалпы талаптарды ескере отырып, келесідей
тәсілмен жиынтықтарын топтастыруға болады:
–агрегаттық принципті ескере отырып құрастырмалы бөліктердің
рационалды санына бөліктенуі керек;
–бірлік жиынтық конструкциясы диефицирленген қолданбалы бөлшектермен
оның компановкасын қамтамасыз етеді;
–қолданылатын бірліктердің түрлері, олардың конструкциясы және
орналасуы жинау жұмыстарын механизациялау және автоматизациялау мүмкіндігін
қамтамасыз етеді;
–бірлік жинақтау конструкциясы базалық құрастырмалы бөлікті қарастыру
қажет;
– дайындау әдістері бірлік жиынтықты немесе бірнеше бөлшектерді қатар
өңдеуді қажет етеді;
– бөлшек және түтін консирукциясы ылғалды жылумен өңдеу бір процесті
пішімдеу тәсілдерінің көмегімен бұйымның көлемді формасын
алуды қажет етеді;
– бөлшек және түтін конструкциясы оларды дайындау үшін типтік
технологиялық үрдестерді қолдануды қамтамасыз етуі қажет.
Жобаланатын киім конструкциясының технологиялық деңгейін жоғарлату
жүйесін модериназациялау, төмендегілерді қарастырған жөн:
– ішкі процесті ылғалды жылумен өңдеуді қысқарту не болмаса мүлдем
ашып тастау;
– артық тігістерді болдырмайтын және оларды дайындайтын аз операциялы
технологияны құруға мүмкіндік беретін тұтас пішілген болшектерді
қолдану;
– унифицириленген бөлшектер мен түтіндерді қолдану есебінен
конструкциялық және технологиялық артықшылығын қамтамасыз етеді;
– қол жұмыстарын машиналық үлгісі және тігіссіз (желімдік) бекіту
әдісіне ауыстыру;
– унифицирленген технологияны қолдану.
Кесте 4
Модель-аналогтың технологиялық шешімдерінің анализі
Модель Жинақталған Конструкция түйіні Қолданылған Ескертулер
нөмері бірлік құралдар
1 2 3 4 5
1,3 Жағаны өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Өңірді өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Жең аузын өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Етегін өңдеу DURKOPP 291
1,2,3 Белдемше
жармасын өңдеу
3. Эскиздік жоба
Эскиздік жобаға рационалды ассортимент сериясын және өндірістік киім
коллекциясының моделін жасауда копазиция мен конструкторлық бұйым
жобалауындағы дайындалған макет жатады.
Эскиздік жобаның кезеңі, сондай-ақ тәжірибелі конструкторлық жұмыс
негізгі принцип бойынша жұмыс жан-жақты орындалады және тұратын жері,
болашақта бұйыммен жұмыс жасау анықталған , оны эскиздік жобаны өңдеу деп
аталады.
Жобадағы эскиздік бөліктерді жасауда, келер жылдағы сән бағытына
байланысты материалдар қолданылады. Эскиздік жобаны өңдеу 3 этаптан тұрады.
Олар:
1. Композициялық және конструкторлық өңдеу жұмысының нұсқасы;
2. Модель үлгісі, бұйым макетін немесе бұйым бөлшектерін сынау;
3. Принцип бойынша анықтап алу
Материалды таңдауда және моделдік қатарына байланысты 2 негізгі шешім
қабылданады: бұйым формасы, материал және түстік шешім.
1.3.1 Модельдің сыртқы көрсеткішінің шығармашылық сипаттамасы
Жас қыздарға арналған атлас матасынан дайындалған жинақ(1 сурет).
Жинақ екі бұйымнан тұрады: жакет және белдемше.
Жакет қынамалы силуэтті. Ұзындығы белге дейін. Жакет бір өңірлі, 3
түймемен түймеленеді.
Алдыңғы бойы бедер тігісті. Өңірі жолақ матамен өңделген.
Артқы бойы иық сызығынан түскен бедер тігісті.
Жағасы – тік жаға.
Жеңі – бір тігісті қондырмалы жең, жең аузы жолақ матамен өңделген.
Белдемше тік силуэтті. Ұзындығы тізеден жоғары.
Алдыңғы бөлігі екі бел бүкпесімен өңделген.
Артқы бөлігінде екі бел бүкпелері бар. Артқы бөлігі орта тігісті, орта
тігісі жармамен өңделген.
Ұсынылатын өлшем: 164-84-92
1.3.2 Материалды таңдау және негіздеу
Жакетті немесе кез-келген бұйымды тігу үшін, пішім тұрақтылығы жоғары,
тозуға төзімді маталар қолданылады. Жылу сақтағыш қасиеті жоғары және
бояуға төзімді болуы керек.
Негізінде бұл маталар атласты және жаккардты өрімдермен шығарылады,
вискозалық талшықтардан сызықтық тығыздығы 13,3-22,2 текс (№ 75-45) немесе
вискозалық талшықтармен мен мақта жіптерінің қосылуымен сызықтық тығыздығы
18,5 текс (№ 54) және 10 текс х 2 (№ 1002) өріліп шығарылады. Бұл маталар
ассортиментін жартылай жібек деп атайды. Бұл маталар ассортиментінен
салтанатты және күнделікті әйелдер көйлектері, жұқа костюмдері, белдемшелер
және басқа да бұйымдар тігіледі.
Талшықтық құрамына байланысты маталар біртекті талшықтардан – табиғи
жібек, вискоза, ацетат, үшацетат және капронда жіптерден, сонымен қатар
біртекті емес, яғни әртүрлі талшықтардан ( жібек, жасанды жібек,
синтетикалық, мақта маталы) құралады.
Астарлық маталар. Бұйымға астарлық мата ретінде жібек, жартылай жібек,
синтетикалық және мақта маталы астарлық маталар, жұқа тегіс синтетикалық
жаймалар, табиғи және жасанды үлбірлер қолданылады. Астарлық маталар –
тегіс, тафталық, саржалық және атластық, астарлық жаккардты өрімдерден
алынады. Олардың құрамы да әртүрлі болады: вискоза, полиэстр, араластар
вискозамақта, полиэстрмақта, полиэстрштапель.
Вискоза және вискоза-ацетатты астарлық маталар комплексті жіптерден
сызықтық тығыздығы 11; 13,3; 16,6 текс атласты, саржалық, майда өрнекті
және ірі өрнекті өрімдерден дайындалады, олардың беттік тығыздығы 70-440
гм2. Табиғи ауыр астарларды жылы бұйымдар, яғни пальто және қыстық
костюмдерде, таза вискозадан Белоруссия мен Молдавияда шығарылады.
Аралық маталар. Тігін бұйымдарының бөлек бөлшектеріне форма беру үшін
және кию кезіндегі сол форманы сақтау үшін аралық маталар қолданылады.
Бұлар классикалық аралық маталар – коленкор, мақта маталы, жартылай шұғалы
өңілер; желімдік және аралас әдістермен дайындалған бейматалар – флизелин,
спанбонд, прокламелин, дублерин, фильц, Сюнт, Вива, Лийва.
Коленкор – мақта маталы, жұқа аралық мата. Ол тегіс боялған,
ағартылған. Беттік тығыздығы – 92,97,105 гм2. Оны форма беру үшін
қолданылады ( қалта бойлығына, жаға іштігі ретінде, қақпақша мен
жапырақшаларды және т.б.).
Флизелин – аралық жайма, мақта (80%) және капроннан (20%) дайындалады,
біртекті структуралы, ені 125 см, беттік тығыздығы 90-110 гм2, матаның
орташа қалыңдығы 0,6 мм. Флизелиннің ерекшеліктері ол тығыздылығы,
беріктілігі, ауа өткізгіштігі жоғары, гигроскопиялығы жоғары, химиялық
тазалауға және ылғалды жылумен өңдеуге төзімділігі және бағасының қымбат
еместігі.
Дублерин – аралық мата. Негізгі ұйымның ішкі жағынан орналасып,
матаның форма ұстағыш қасиеттерінің тұрақтылығын қамтамасыз етуші мата,
негізгі мата бөлшектерін қатырмалау үшін қолданылады, бұйымның формасын
сақтап тұрады.
Дипломдық жұмысқа арналған маталар ассортиментін 5 кестеден негізгі
мата, астарлық мата және аралық маталардың кейбір түрлеріне сипаттама
келтірілген.
Кесте 5 - Мата ассортименттері
Мата аталуы Артикулы Мата түрі Өрім түрі Талшықтық
құрамы, %
1 2 3 4 5
Ideal T661 13х3 40 4,0-5,0
Фирнитура – тігін бұйымын түймелеуде, біріктіруде және де
киімдерді эксплуатациялаудағы ыңғайлылығын ретінде қолданылады. Тігін
өндірісіндегі фурнитураларға: түймелер, сыдырмалар, ілгектер,ілмектер және
т.б. жатады.
Түймелер ассортименті өте көптүрлі. Түймелер келесі белгілер бойынша
группаларға бөлінеді.
Қолданылуына байланысты түймелер пальтолық, пиджактық, көйлектік,
шалбарлық, іш киімдік және балалар киіміне арналған болып бөлінеді.
Жасалған материалына байланысты түймелер пластмассалық, металлдық,
керамикалық, ағаштық, сүйектік, перламутрлі, аралас және т.б. болып
бөлінеді.
Сыртқы түріне байланысты түймелер: формасына қарай домалық, жартылай
шар тәрізді, төртбұрышты, цилиндрлі және т.б.; беттік сипатына қарай жұмсақ
және рельефті; боялуына қарай қара, ақ, түрлі түсті.
Кесте 7 - Уақ – түйек сипаттамасы
Түйменің диаметрі Түйме тесіктерінің Сыдырма ұзындығы, см
өлшемі
1 2 3
1,5 - 2,0 0,2 – 0,3 15
1.4 Техникалық жоба
1.4.1 Бұйымның негізгі сызбасы және модельдеу конструкциясы
Пропорциялық есепті құрастыру жүйелері алғашқы рет жаппай өндірісте
киім пайдаланылды. Осы әдістердің негізінде адам денесінең өлшемдері туралы
мәліметтер және кеңдікке берілетін қосымшалар қойылған. Бастапқы мәліметтер
қазіргі уақытта келесі әдістемелер қолданылады.
ЕМКО, ЦОТШЛ, ЦНИШП, киім құрастырудың біріңғай әдістемесі ЕМКО СЕВ,
МТИЛП, және т.б.
ЦНИШП тәсілінде 27 өлшем нышаны және 20 шақты қосымшалар қолданылады.
Бұл тәсілге негізгі сызбаны сызбай тұрып, бірнеше конструкциялық бөлшектер
параметірінің алдын-ала есептерін табамыз.
ЦОТШЛ тәсілі ЦНИШП тәсілігіндегі барлық есептеу тәсілінің формулаларын
жеңілдетіп, ықшамдап жасалады.
М. Мюллер и сын пішу жүйесі бойынша жакет, шалбар, юбка және т.б
бұйымдардың түрлі негізгі сызбалары Ателье журналында мысал ретінде
келтірілген. Құрастыру есептелген формула арқылы сызылады. Өлшем нышандары
басқа әдістік жүйелерден өлшеулермен ерекшеленеді.
ЕМКО СЕВ – сандық құрастыру жүйесі. Осы тәсілде негізгі конструкциялық
нүктелер екі араб санымен белгіленеді.
Киімді конструкциялау кезінде ең маңызды мәселе силуэт формасы, типтік
фигура формасына байланысты. Соңғы кездері конструкциялық тәсілдердің
түрлері көп.
Дипломдық жобада ЕМКО СЭВ әдісі таңдалып отыр.
ЕМКО СЭВ тәсілі бойынша әрбір есептік формулада кесіндіні табуға сол
тәсілдің системасында сол кескіннің барлығына бірдей саны мен нөмірі бар
және де киімнің барлық түріне бірдей реттік конструкциясы қолданылады.
ЕМКО СЭВ әдістемесі көптеген өлшем нысандарын, сондай-ақ есептік
формаларды қолдана отырып, есептептеуге негізделген.
ЕМКО СЭВ бойынша киімді жобалау барысында барлық этапта ЭЕМ нің
қолданылуын кеңінен қарастырған. ЕМКО СЭВ тің негізгі бөлімдерінің бірі
өлшем белгілер жүйесі.
Өлшем белгі жүйесі ерлер, әйелдер, балалардың стандартты өлшемдері
бойынша типті дене бітімдеріне негізделген (СТ СЭВ 432 – 77 және СТ СЭВ
1730 – 79). Бұл стандарттар ОСТ 17-325-74, ОСТ 17-326-74, ОСТ 17-66-77 және
ОСТ 17-67-77 стандартынан дене бітім типтік санының көптігімен
ерекшеленеді. (61 – әйелдерге арналған, 57 – ерлерге, 28 – қыздарға, 31 –
ер балаларға арналған).
Өлшем белгілер өлшем белгісіне сәйкес келетін индексі бар Т (дене)
әрпімен белгіленеді, яғни, егер, мысалы ЕМКО ЦНИИШП те ЦОТШЛ және басқа да
көптеген тәсілдерде ұзындық өлшем белгісі (бірінші өлшем белгі) Р
әрпімен, ал бел айналымы ОТ әрпімен (он сегізінші белгі) белгіленген, ЕМКО
СЭВ та ұзындық Т1, ал бел айналымы Т18 болып белгіленеді. Төменде өлшем
белгілер және олардың мағынасы жазылған киім құрылымын конструкциялауға
арналған өлшем белгілері және құрылған конструкцияны бақылауға арналған
өлшем белгілері бар.
Кесте 8 - Типтік фигураның өлшемдік сипаттамасы
Өлшем бірлік Шартты белгі Өлшем
шамасы,см
1 2 3
Бой ұзындығы Т1 164
Мойынның 7-ші нүктесінің биіктігі Т4 139,5
Бел сызығының биіктігі Т7 101,5
Жамбас сүйек нүктесінің биіктігі Т8 90
Тізе нүктесінің биіктігі Т9 44,5
Құйрық асты биіктігі Т12 73,4
Мойын айналымы Т13 34,6
Бірінші кеуде айналымы Т14 82
Екінші кеуде айналымы Т15 89
Үшінші кеуде айналымы Т16 84
Бел айналымы Т18 64,3
Іштің қатысуымен бөксе айналымы Т19 88
Бөксе айналымы Т21 52
Тізе айналымы Т22 34,5
Белден жан сызығынан еденге дейін ұзындығы Т25 104,5
Белден алдыңғы сызығынан еденге дейін Т26 101
ұзындығы
Аяқтың ішкі ұзындығы Т27 76
Білезік айналымы Т29 15,5
Мойын негізгі нүктесінен шынтақ нүктеге дейінТ32 43
ұзындығы
Мойын 7-ші нүктесінен алдыңғы бірінші кеуде Т33 67
айналым сызығына дейінгі ұзындығы
Мойын 7-ші нүктесінен алдыңғы бірінші кеуде Т34 24,3
айналым сызығына дейінгі ұзындығы
Кеуде ұзындығы Т35 32,5
Бел ұзындығы алдынан Т36 51
Жоғарғы иық буынынан өткен доға Т38 29,3
Мойын 7-ші нүктесінің жауырын қатысуымен Т39 17,4
есептегенде бірінші кеуде айналым сызығына
дейінгі ұзындығы
Арқадан белге дейінгі жаурын есептегендегі Т40 40
ұзындығы
8 – кестенің жалғасы
1 2 3
Мойын негізгі нүктесінен дененің жоғарғы Т44 85
бөлігінің доғасы
Кеуде ені Т45 32
Көкірек нүктесінің арақашықтығы Т46 18
Арқа ені Т47 34
Бас айналымы Т48 55,5
Өкше айналымы Т51 31
Қолдың алдыңғы, артқы арақашықтығы Т57 9,3
Кесте 9 - Бұйымның базалық конструкциясының есебі, жетекші өлшем
нышандары 164-84-92
№ Шартты белгілері Формуласы Өлшемдердің
ұзындығы,мм
1 2 3 4
Артқы және алдыңғы бой БК-сы
1 11-91 Т40+(Т7-Т9) 59,41
2 11-21 0,3*Т40+П 12,68
3 11-31 Т39+П 18,13
4 11-41 Т40+П 40,96
5 41-51 0,65* (Т7-Т12)+П 18,45
6 31-33 0,5*Т47-0,5+П 17,43
7 33-35 Т57+1,0+П 11,48
8 35-37 0,5 *(Т45+Т15-0,6-Т14)-0,5+П 19,77
9 31-37 31-33+33-35+35-37 52,17
10 37-47 Т40-Т39+П 22,80
11 47-57 0,65*(Т7-Т12)+П 19,46
12 47-97 Т7-Т9+П
13 33-13 0,5*(Т38+1,5)+П 15,52
14 35-15 0,45*(Т38+1,5)+П 13,85
15 33-331 П 4
16 35-351 П 4
17 331-341 0,62*33-35+а17 7,82
18 351-341 0,38*33-35-а18 3,66
19 331-332 0,62*33-35+а19 8,12
20 R 332-342 0,62*33-35+а19 8,12
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
20.1 R 41-342 0,62*33-35+а19 8,12
20.2 341-332 К
21 351 352 0,38*33-35-а21 3,66
22 R 352-343 0,38*33-35-а21 3,66
22.1 R 3411-343 0,38*33-35-а21 3,66
22.2 3411 352 К
24 41-411 041 0,75
25 51-511 051 0,75
26 91-911 091 0,75
27 11-12 0,18*Т13+П 6,48
28 11-112 0,25 *11-13 1,63
29 12-121 0,07*Т13+П 2,62
30 13-14 3,5-0,08*T47 0,78
31 121-122 0,4 121-14
32 31-32 0,17Т47+П 6
33 122-22 (0,4÷0,5) 122-32
34 122-22-1221 β34-1,7tпп-0,9ПС31-33 12,5
35 R 122-141 1221–14
36 R 22-141 22-141
36.1 R 121-141 121-41
37 R 22-123 22-1231
38 121-113 K
38.1 11-113 K
39 R 121-114 121-113-a39
39.1 R 112-114 121-113-a39
40 121 112 K
41 141-3421 K
41.1 332-3421 K
42 R 141-34211 141- 3421
42.1 R 141-34211 141-3421
43 332 141 K
45 47-46 0,5T46+Π 9,44
46 46-4711 K
47 46-36 T36-T35+Π 18,67
48 36-371 47-46
49 36-372 0,5*T46+Π 8,64
50 R 36-3721 36-372
50.1 372-3721 0,5* (T15-0,6-T14)-0,25*ПС35-37 2,9
50.2 R 36-3711 36-371
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
51 3711-361 0,18T13+Π 6,68
52 R 36-16 T44-(T40+0,07T13)-(T36-T35)+Π 25,18
53 R 16-1411 121-14 (артқы бойдан)
54 16-161 0,205T13+Π 7,84
55 16-171 K
55.1 17-171 K
56 R 16-172 16-171+а56
56.1 R 17-172 16-171+а56
57 17-16 K
58 1411-3431 K
58.1 352-3431 K
59 R1411-34311 1411-3431+а59
59.1 R352-34311 1411-3431+a59
60 352 1411 K
61 411-470 0,5*T18+Π 36
62 511-570 0,5*Т19+П 47,25
63 Жеңнің өлшем параметрлері
63.1 ДП 0,93*Т38+ (П33-13+ П35-15)+0,57*44,2
*(Т57+П33-35) + 2*33-331
63.2 ПОР Н*ДП=0,08*44,2 3,54
63.3 ДОР (h+H)*ДП=1,08*44,2 47,74
Жең БК
64 331-351 33-35 11,5
65 331-341 0,62*33-35+а17 7,83
66 351-3411 0,38*33-35-а18 3,67
67 331-332 0,62*33-35+а19 8,13
68 332-342 0,62*33-35+а19 8,13
68.1 341-342 0,62*33-35+а19 8,13
68.2 341332 К
69 351-352 0,38*33-35-а21 3,67
70 352-343 0,38*33-35-а21 3,67
70.1 3411-343 0,38*33-35-а21 3,67
70.2 341352 К
71 351-333 Т57+4,5+П 16,25
(ШОР)
72 333-13 0,885*ДОР*2 15,5
(ВОР)
73 13-14 0,45*351-333 7,31
74 13-141 0,73*351-333 11,86
75 15-1411 15-141
9 – кестенің жалғасы
1 2 3 4
76 1411-353 0,5*1411-343
77 R 353-354 353-343
78 141-142 141-15
79 14-143 0,5*14-141
80 13-131 0,3*333-13
82 131-344 0,5*131-342
83 R 344-345 344-342
84 13-133 13-1331
85 133-134 0,5*133-131
86 133-144 0,5*133-14
Белдемше БК
1 41-91 Т7-Т9+0,75+П 58,4
2 41-51 0,65*(Т7-Т12) + 0,75 19,21
3 51-57 0,5*Т19+П 46,15
4 51-54 0,5*51-57 23,1
5 94-441 Т25-Т9-0,3+П 60,3
6 97-47 Т26-Т9+П 57,15
7 41-470 0,5*Т18+П 33,49
7.1 470-47 (0,5*Т19+П) – (0,5*Т18+П) 11,85
(dT)
8 41-420 0,1*41-470 3,34
9 47-460 0,1*41-470 3,34
10 441-442 0,26* dT 3,1
10.1 441-4421 0,26* dT 3,1
11 41-42 0,4*51-54 9,24
11.1 42-521 0,8*41-51 15,37
11.2 42-4211 0,17* dT 2,01
11.3 42-421 0,17* dT 2,01
12 47-46 0,5*Т46 9
12.1 46-561 0,5*41-51 9,6
12.2 46-461 0,07* dT 0,83
12.3 46-4611 0,07* dT 0,83
1.4.2. Бұйымның сызбасын макет әдісімен тексеру
Негізгі сызбаны дайындаған кейін бұйым негізі бойынша матадан макет
жасау арқылы тексеру жүргізіледі. Бұйым макетінің бөлшектерін біріктіретін
тігістер шамасын сызбасын нақтылау қосындыларын теңестіріп тексереміз.
Бұйым бөлшектерінің алғашқы сызбасы денеге қонымды, модельге сәйкес болу
керек. Сондықтан негізгі сызбаны матадан пішіп үлгіні тұлғаға немесе жеке
түлғаға дәйекті түрде жетілдіре түсу керек. Базалық жэне модельдік
конструкциясын тұлғаға кигізіп, шақтап кигіземіз.Тексеру кезінде бұйымның
тұлғаға ықшамдай түсіп,оның тұтас формасын жекелеген бөлшектерін модельге
байланысты туралығын іздестіріп пропорциясын анықтайды. Макет әдісімен
тексеру базалық бөлшектерді уақытша көктейді. Бұйымның барлық
конструкциялық сызықтары бөлшектерге енгізіледі. Макет қиықтарын макетті
дене бітімге дұрыс қондырған соң ғана біржола біріктіріледі.
Бұйымның горизонтальді жүйелері горизонтальді, вертикальды сызықтары
дұрыс жату керек. Дене бітімге шақтап көрудің нәтижелері бойынша
конструкциялық ақауларды тауып анықтаймыз. Денеге шақтап көрудің нәтижелері
бойынша макетке және конструкцияның сызбасына анықтаулар енгізіп түзетеміз.
1.5 Жұмысшы жоба
Жұмысшы жобалау кезінде барлық схемалық-конструциялық және
технологиялық шешімдерді дайындау жүргізіледі. Бұл кезеңнің нәтижесі
жұмысшы жоба болып табылады. Жұмысшы жобалауда жұмыс құжаты
дайындалып,техникалық сипаттама құрастыру жүргізіледі және негізгі, туынды
бөлшектедің комплект лекалдары дайындалады.
1.5.1 Киім бөлшектерінің оргинал лекалдардарын құрастыру және
безендіру
Киім бөлшектері лекалосының сызбасын жасауға арналған бастапқы
мәліметтер ретінде бұйымның модельдік конструкциясының сызбасын, бұйымды
дайныдауға ұсынылатын материалдардың қасиеттері мен таңдалған технологиялық
өңдеу әдістерін айтуға болады.
Лекало дегеніміз бұйым бөлшектер жазбасының технологиялық тігістерін
қағаз бетіне түсіру.
Лекал сызбалары-бөлшетің өлшемдері мен формасын, құрастырылуын және
піщу мен өңдеуге қойылған техникалық шарттарын анықтайтын техникалық құжат
болып табылады.
Киімнің лекало үлгісін жинау үшін БК сызбасынан бөлшектің контурлы
сызығын калкаға түсіріп, сол контурлы сызығына параллельді технология тігіс
шамасын беріп әр бір бөлшекті жеке қиып аламыз.
Лекалдар 3 түрге бөлінеді:
1. Негізгі
2. Өндірістік
3. Көмекші
Негізгі лекалдар қолданылуына қарай:
- Оригинал лекало-берілген модельдің негізгі сызбаға сәйкес алынған
бөлшектердің жазбасы. Оригинал лекал комплектісі бір өлшем, бір
ұзындығы, негізгі астар қатырмаланатын матадан пішілген бөлшектерге
жасалады.
- Эталон лекало-оригинал лекало арқылы градация жасалып алынған
лекалдардың комплектісі. Бір өлшем, бір бой, бір толықтық тобындағы
белгілі бір жас аралығына арналған.
- Жұмысшы лекало-оригинал, эталон лекало арқылы алынған лекалдар
комплектісін айтады. Жұмысшы лекало жайма жасауға, матаның шығынын
анықтауға, матаны пішуге, лекалдардың контурын бормен комкеруге,
трафарет жасауға, пішімнің сапасын тексеруге арналған.
Көмекші лекало-бұйымды тігу кезінде қолданылады. Қалтаның орнын,
түйменің, түймеліктің орны, етектің, жеңнің қайырылуын, жаға ұштарын,
қалталардың модельге байланысты формасын анықтауға арналған. Қима үлгіні
қаттф қағазға конструкциясынан кескішпен көшіру арқылы алады.
Өндірістік лекалолар бұйымды декоративті әрлеуге арналады. Бөлшек
қиықтарын ішкі тігістерді бекіту үшін қолданылады. Сондықтан негізгі бөлшек
сызықтарымен тығыз байланысты. Өндірістік лекалдарға келесілер жатады:
негізгі матадан өңір қайырмасы, үстіңгі жаға, қақпақшалар, белдіктер;
астарлық матадан: артқы бой, алдыңғы бой, жеңнің астыңғы және үстіңгі
бөліктері, бұйым астары жатады; астараралық материалдардан: көкірек
қайырмасы, иық көтермесі; желімді қатырма материалдар: алдыңғы бой іштік
матасы, жең азының іштігі және т.б.
Лекалдарды безендіруге қойылатын техникалық талаптар. Киім
бөлшектерінің лекалосын негізгі матаға арналған астарлық матаға, іштік
матаға арналған болып қатты кардон қағаздан жасауға болады.
Барлық лыкалдар ЕСКД талабына сәйкес безендірілді. Лекалдарда негізгі
жібі және оның ауытқуы көрсетіледі, кертпелер болуы қажет, лекало
бөлшектердің сипаттамасы жазылады.
Жұмысқа дайындалған лекалдарға мынадай мәліметтер енгізіледі:
- лекало атауы (түпнұсқа немесе эталон);
- бұйым атауы;
- лекало қолданылуы, бөлшек атауы және негізгі бөлшектер саны;
- бұйым өлшемдері;
- жіп негіздері және жіп негізі бойынша рұқсат етілетін ауытқу;
- жинақтау кертпесі;
- технологиялық өңдеу.
Бір өлшемдегі және бойдағы бұйым конструкциясын жасау-жеткілікті
еңбекті қажет ететін ұзақ жасалатын процесс. Осыған қарай әдеттелекало
конструкциясын және жинақталымын бір өлшем мен бір бойға жасайды. Басқа
өлшеу және бойлы бөлшектер лекалосын орташа есеппен алынған өлшем және бой
лекалосының сызықтарын пропорционалды үлкейту немесе кішірейту жолымен
жасайды, яғни лекало градациясының көмегімен алынады.
Лекалдарды жасау үшін:
1. Сызбаны тексереді (БК), (МК).
2. Қосымша матаның отырылуын анықтайды.
3. Негізгі сызбадан бөлшектің контурлы сызбасын калькаға көшіреді.
4. Лекалдар бөлшектің контурлы сызығына технологиялық тігістің шамасын
береді.
5. Лекалдарды безендіреді және әрбір қосылатын екі бөлшектің
ұзындықтарын тексереді.
6. Лекал бөлшектерінің тігіс ұзындығына байланысты екі бөлшектердің
ұзындығын тексереді.
7. Туынды лекалдар бөлшектерін сызамыз.
8. Лекалдарды қатты картон қағаздан шаблондарын жасаймыз.
Кесте 10 - Лекало сызбасындағы технологиялық қосымшасының шамасы
№ Түйін аталуы Жинақтау Техникалық қосымша
бірлігіні
ң
кесіндісі
Пт Птп Пт
қайырылуғлайықт
а ауға
Тігіс Жиегі Тігіс
қалыңдығы(шеті) еніне
1 2 3 4 5 6 7 8
1 Жакеттің А-А 0,3 - 1,0 - -
жағасын өңдеу
2 Жакеттің Б-Б 0,3 0,2 1,0 3,0 3,0
етегін өңдеу
3 Белдемшенің В-В 0,3 0,2 1,0 - -
бел қиығын
өңдеу
4 Өңірді өңдеуГ-Г 0,3 0,2 1,0 - -
1.5.2 Материал шығынын мөлшерлеу
Бұйымға жұмаслатын мата шығыны мөлшерін анықтаудың аса зор маңызы бар.
Мата шығынын анықтайтын негізгі фактор бұйым лекалосының ауданы болып
табылады. Бұйым лекалосының ауданы тұрақсыз шама. Ол бұйым моделінің
өлшеміне, ұзындығына және тігістер қосымшасының мөлшеріне байланысты
болады.
Лекало ауданын анықтаудың бірнеше тәсілі бар.
1. Лекало ауданын ИЛ фотоэлектронды машинамен анықтау тәсілі.
2. Геометриялық фигуралар жасау тәсілі. Лекало ауданын бұл тәсілмен
анықтағанда әрбір лекалоны бірнеше түзу сызықты фигураларға бөлшектейді,
олардың ауданын өлшейді.
3. Аралас тәсіл, бұл тәсіл бойынша лекалоның негізгі бөлігін ішкі
жағынан енмесе айналдыра тікбұрыш сыза отырып өлшейді, ал кішкене қисық
сызықты бөліктерін планиметрмен өлшейді.
4. Өлшеу тәсілі. Бұл әдіс бойынша алдымен барлық лекалоны оның
жайылмасының техникалық шарттарын ескеремстен қағазға немесе картонға жазып
салады. Онда – Sp1 тәрізді қандай да бір аудан алады, содан соң осы
берілген ауданнан бөлшектер қияды, ал қалған қалдықтардан екінші жайылмасын
жасайды, сөйтіп қалдықтар ауданын шығарады – Sp2. Содан соң екінші
жайылмасынан алынған қалдықтарды пішеді және олардың ауданын Sp3 дейді,
үшінші жайылмасын жасайды. Үш жайылманың ауданын білгеннен кейін төмендегі
формула бойынша лекал ауданын есептеп шығарады:
Sл = Sp1 – (Sp2 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz