Түстік палитра. Компьютерлік түстік модельдер. Аддативтік түстер жүйесі

Суретші еңбегінің әдемі болып шығуы, оның таңдап алған түсіне байланысты болады. Суретшінің бояу таңдап алуы, палитра арқылы анықталады. Палитра – екі ұғымды білдіреді. Бірінші – суретші бояуларды араластыратын тақтайша. Екінші – суретші бояуларының жиынтығы. Адамдар түстерді көру арқылы қабылдайды. Сурет салғанда түстердің өзара үйлесіп, жарасып келуі колорит болып табылады. әрбір суретшінің өз колориті болады.
Бай түстер палитрасын алу үшін негізгі түстерге әртүрлі интенсивтілік қойылуы мүмкін. Мысалы, 24 биттік түс тереңдігінің әр түсіне екілік кодпен берілген (00000000-минимальдыдан 11111111-максимальдыға дейін) N = 28 = 256 интенсивтілік дәлдігі мүмкін.
Жарықтың түске әсері. Объект оған түскен жарықтың шағылысуынан белгілі бір түске боялғандай болып қабылданады. Ақ түсте – барлық түстер шағылысады, ал қара түсте керісінше жұтылады. Табиғатта – түскен жарықтың 100 пайызын шағылыстыратын ақ және қара түс жоқ, нағыз қара түс қара бархытта, ол түскен жарықтың 99,8 пайызын жұтады. Нағыз ақ түс күкірт қышқылында (барий ұнтағы), ол жарықтың 99,4 пайызын шағылыстырады. Ақ, қара және сұр түстер ахроматиялық түстер деп аталады. Ал басқа түстер хроматиялық деп аталады.
Түсті тану үшін адамға қажетті үш элемент бар: 1) көз, 2) күн, 3) бізді қоршаған табиғат – болмыс. Табиғатта барлық түстердің негізін қызыл, жасыл, көк түстер құрайды. Олар негізгі түстер деп аталады. Бұл түстерді екі-екіден біріктіргенде, көгілдір, ал қызыл, сары түстер шығады. Түс пен бояу деген екі түрлі нәрсе, бояу – ол фильтр сияқты жарық сәулесін өткізеді және шағылыстырады. Соның нәтижесінде жаңа түс алынады.
Барлық уақытта компьютердегі түстер табиғи түстермен сәйкес келмейді. Түс мониторда, қағаз беттерінде, табиғатта әр түрлі болады. Әр түрлі түстік ортада бір мәнді түстерді анықтау үшін түстік модель қолданылады. Компьютер экраны мен принтерде суретті нақты етіп беру мақсатында түстік реңктерді сипаттау үшін арнайы құралдар – түстік модельдер жасалған. Оларды компьютерлік графикада тиімді пайдалану үшін:
• әр түстік моделдің ерекшеліктерін түсіне білу қажет;
• әр түрлі түстік модельді қолдана отырып, қажетті түсті анықтай алу қажет.
• әр түрлі графикалық программаларда түсті кодтау мәселесін түсіну керек
• монитордағы суреттегі түстік реңктерді баспаға шығарғанда нақты етіп шығару қиындығын түсіну керек
Заттар жарықты шағылыстырады немесе жұтады соның нәтижесінде біз оларды көреміз.
Жарық – электромагниттік шағылысу.
Түс адамның көзіне таралу әрекетін жасайды. Осылайша жарық сәулелері көздің ішкі тор қабатына түседі де, адам түсті сезеді.
Таралған жарық – ол Күннен, лампадан немесе монитор экранынан шыққан жарық.