Антихолинэстеразды заттардың сипаттамасы. Холиноблокаторлар. Андреноблокаторлар



I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
2.1 Орталық жүйке жүйесі
2.2 Холинергиялық жүйе
2.3 Жүйке импульстарының берілу кезеңдері
2.4 Антихолинэстеразды заттар
2.5 Адреноблакаторлар
III.Қорытынды бөлім
IV.Қолданылған әдебиеттер тізімі
Орталық жүйке жүйесі (ОЖЖ) екіге бөлінеді:
1/ ми қыртысының алдыңғы орталық қатпарындағы қимыл аймағының орталығы болып келетін соматикалық жүйке жүйесі және санамен реттеледі. Мысалы, алдыңғы орталық қатпарда орналасқан қимыл орталығы, қаңқа бұлшықет қозғалысын бара-бар реттейді, оған импульстар тікелей холинергиялық синапстан қаңқа бұлшықеттеріне беріледі;
2/ вегетативті жүйке жүйесі, сезіну шаласанамен реттеледі. Жоғары вегетативті орталық – гипоталамус.
Морфологиялық белгілері бойынша вегетативті жүйке жүйесі симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесі болып бөлінеді, ал синапстағы түзілетін медиаторлары бойынша адренергиялық және холинергиялық болып келеді. Адренергиялық жүйке медиаторына норадреналин (НА) және адреналин (Адр), ал холинергиялыққа – ацетилхолин (АХ) жатады. Орталық жүйке жүйесінде медиаторлық қызметті ацетилхолин, норадреналин, дофамин, серотонин, ГАМҚ (гамма-аминомай қышқылы) ж.т.б. орындайды.
Парасимпатикалық жүйке жүйесінің эфференттік жолы екі нейроналды орталықтан шығады – краниальды және сакральды бөлімдерден. Краниальды ядролар орталық және сопақша ми құрамындағы бас-ми жүйкелеріндегі – ІІІ, VІІ, ІХ, Х жұптарында орналасқан. Парасимпатикалық жүйке жүйесінің сакральды вегетативті нейрондары өз бастауларын жұлын миының төменгі бөліміндегі бүйір мүйізінің сұр заттарынан басталады. Осы орталықтардан тораптарға (ганглиге) ұзын торап алды талшықтар кетеді. Ал парасимпатикалық тораптардың өзі тікелей мүшелерде орналасқан және олардан қысқа тораптан кейінгі талшықтар шығады (Сурет 4.2.).
Симпатикалық жүйке жүйесінің орталығы жұлын миының тораколюмбальды бөлімінің бүйір мүйізінің сұр затында орналасқан. Симпатикалық жүйке жүйесінің тораптары жұлын миының жүйке бағанасынан шыққаннан кейін орналасқан және оларды екі жақты паравертебральды тораптар деп атайды, бірақ олар үшін медиатор ацетилхолин болып келеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің тораптар алдындағы талшықтары қысқа, ал тораптардан кейінгі талшықтары ұзын және мүшелерде аяқталады, олардың медиаторы норадреналин болып келеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің қосымша медиаторына адреналин жатады, ол бүйрек үсті безінің милы қабатында, күйзелістік жағдайларда қанға бөлінеді. Ішкі мүшелердің иннервациясында басқа да биологиялық белсенді заттар қатысады – дофаминергиялық, серотонинергиялық және пуринергиялық, сонымен қатар Р субстанциясы, нейропептид V және VІР (вазоактивті интесинальді пептид) және азот тотығы.
1. Айтжанов Б.Д., Заманбеков ., Фамакология. Алматы,2014.
2. Қожанов К.Н., Фармакология. Алматы,2007.
3. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2004.- 608б

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ 
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

БӨЖ
Тақырыбы : 1. антихолинэстеразды заттардың сипаттамасы
2.холиноблокаторлар
3.андреноблокаторлар 

Орындаған: Сембай Асельхан ВМ-305
Тексерген: Жайлаубаева А.Р.

Семей 2015.
Жоспар
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
2.1 Орталық жүйке жүйесі
2.2 Холинергиялық жүйе
2.3 Жүйке импульстарының берілу кезеңдері
2.4 Антихолинэстеразды заттар
2.5 Адреноблакаторлар
III.Қорытынды бөлім
IV.Қолданылған  әдебиеттер тізімі
 

Орталық жүйке жүйесі (ОЖЖ) екіге бөлінеді:
1 ми қыртысының алдыңғы орталық қатпарындағы қимыл аймағының
орталығы болып келетін соматикалық жүйке жүйесі және санамен реттеледі.
Мысалы, алдыңғы орталық қатпарда орналасқан қимыл орталығы, қаңқа бұлшықет
қозғалысын бара-бар реттейді, оған импульстар тікелей холинергиялық
синапстан қаңқа бұлшықеттеріне беріледі;
2 вегетативті жүйке жүйесі, сезіну шаласанамен реттеледі. Жоғары
вегетативті орталық – гипоталамус.
Морфологиялық белгілері бойынша вегетативті жүйке жүйесі симпатикалық
және парасимпатикалық жүйке жүйесі болып бөлінеді, ал синапстағы түзілетін
медиаторлары бойынша адренергиялық және холинергиялық болып келеді.
Адренергиялық жүйке медиаторына норадреналин (НА) және адреналин (Адр), ал
холинергиялыққа – ацетилхолин (АХ) жатады. Орталық жүйке жүйесінде
медиаторлық қызметті ацетилхолин, норадреналин, дофамин, серотонин,
ГАМҚ (гамма-аминомай қышқылы) ж.т.б. орындайды.
Парасимпатикалық жүйке жүйесінің эфференттік жолы екі нейроналды
орталықтан шығады – краниальды және сакральды бөлімдерден. Краниальды
ядролар орталық және сопақша ми құрамындағы бас-ми жүйкелеріндегі – ІІІ,
VІІ, ІХ, Х жұптарында орналасқан. Парасимпатикалық жүйке жүйесінің
сакральды вегетативті нейрондары өз бастауларын жұлын миының төменгі
бөліміндегі бүйір мүйізінің сұр заттарынан басталады. Осы орталықтардан
тораптарға (ганглиге) ұзын торап алды талшықтар кетеді. Ал
парасимпатикалық тораптардың өзі тікелей мүшелерде орналасқан және олардан
қысқа тораптан кейінгі талшықтар шығады (Сурет 4.2.).
Симпатикалық жүйке жүйесінің орталығы жұлын миының тораколюмбальды
бөлімінің бүйір мүйізінің сұр затында орналасқан. Симпатикалық жүйке
жүйесінің тораптары жұлын миының жүйке бағанасынан шыққаннан кейін
орналасқан және оларды екі жақты паравертебральды тораптар деп атайды,
бірақ олар үшін медиатор ацетилхолин болып келеді. Симпатикалық жүйке
жүйесінің тораптар алдындағы талшықтары қысқа, ал тораптардан кейінгі
талшықтары ұзын және мүшелерде аяқталады, олардың медиаторы норадреналин
болып келеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің қосымша медиаторына адреналин
жатады, ол бүйрек үсті безінің милы қабатында, күйзелістік жағдайларда
қанға бөлінеді. Ішкі мүшелердің иннервациясында басқа да биологиялық
белсенді заттар қатысады – дофаминергиялық, серотонинергиялық және
пуринергиялық, сонымен қатар Р субстанциясы, нейропептид V және VІР
(вазоактивті интесинальді пептид) және азот тотығы.

 
 
 

Сурет 4.2. Адамның вегетативті жүйке жүйесінің сызбасы және оның
иннервациялайтын мүшелері (қызыл түспен симпатикалық, көк түспен
парасимпатикалық жүйке жүйесі берілген; қыртыс пен қыртыс асты
орталықтарының арасындағы байланыс және жұлын миының түзілістері үзік
сызықпен берілген): 1 және 2 — қыртыстық және қыртыс асты орталықтар; 3 —
көз қозғалғыш жүйке; 4 — бет жүйке; 5 — тіл жұтқыншақ жүйке; 6 — кезбе
жүйке; 7 — жоғары мойын симпатикалық түйін; 8 — жұлдызды түйін; 9 —
симпатикалық бағана түйіндері (тораптары); 10 — жұлын ми жүйкелерінің
симпатикалық жүйке талшықтары (вегетативті тармақ); 11 — құрсақ өрімі; 12
— жоғары шажырқайлық түйін; 13 — төменгі шажырқайлық түйін; 14 — құрсақ
асты өрімі; 15 — жұлын миының сегізкөз парасимпатикалық ядросы; 16 —
жамбастың ішкі ағзалық жүйке; 17 — құрсақ асты жүйке; 18 — тік ішек; 19 —
жатыр; 20 — қуық; 21 — жіңішке ішек; 22 — жуан ішек; 23 — асқазан; 24 —
көкбауыр; 25 — бауыр; 26 — жүрек; 27 — өкпе; 28 — өңеш; 29 — көмей; 30 —
жұтқыншақ; 31 және 32 — сілекей бездері; 33 — тіл; 34 — шықшыт безі; 35 —
көз алмасы; 36 — жас безі; 37 — кірпікше түйін; 38 — қанаттаңдай түйін; 39
— құлақ түйіні; 40 — жақ асты түйін.
Холинергиялық дәрілер немесе Холинергиялық синапстағы жүйке
талшықтарындағы сезімтал ұштарына әсер ететін дәрілерге эфференттік
иннервацияға әсер ететін дәрілер, яғни орталық жүйке жүйесінен төменгі
орындаушы мүшелерге беріледі (Сурет 4.3.).

Сурет 4.3. Парасимпатикалық иннервацияның сызбасы.
 
Холинергиялық жүйке құрылымы фармакологиялық заттарға және уларға
бірдей сезімтал емес. Осыған байланысты холинергиялық синапстар және
рецепторлар М (шыбын қырғыш саңырауқұлақтардың мускарин уларына сезімтал)
және Н (темекі жапырағының никотиніне) болып бөлінеді.
Мускарин сезгіш холинорецепторларға (одан әрі М-холинорецепторлар) –
парасимпатикалық жүйке ұштарының вегетативті тораптар нейрондарындағы
парасимпатикалық жүйке талшықтарының ұштарындағы эффекторлы мүшелердің
постсинапстық жасуша мембранасы, сонымен қатар орталық жүйке жүйесіндегі,
атап айтқанда бас ми қыртысы мен ретикулярлы формациясы жатады.
М-холинорецепторлардың әр түрлі орналасуына байланысты
гетерогенділігі белгіленген, олар заттарға сезімталдығының әр түрлі
болуымен көрінеді. Сондықтан рецепторлардың 5 түрін бөледі:
М1-холинорецепторлар (вегетативті ганглиде және орталық жүйке
жүйесінде),
М2-холинорецепторлар (жүректе),
М3-холинорецепторлар (тегіс бұлшық еттерде, көбінесе эндокринді
бездерде),
М4-холинорецепторлар (жүректе, өкпе альвеоласының қабырғасында,
орталық жүйке жүйесінде)
М5-холинорецепторлар (орталық жүйке жүйесінде, сілекей бездерінде,
нұрлы қабықшасында, қанның мононуклеарлы жасушаларында).
М-холинорецепторларын қоздырғанда келесі әсерлер дамиды:
- кірпікше бұлшық еттерінің жиырылуы, миоз, көз ішілік қысымның
төмендеуі,
- асқазан мен ішек перистальтикасының белсенуі,
- жас, асқазанның сілекейі мен ұйқы безінің секрециясын белсендіреді,
- бронх пен қуықтың тегіс салалы бұлшықеттерінің жиырылуы,
- брадикардия, жүрек лақтырысының төмендеуі, гипотензия,
-электроэнцефалограмманың десинхронизациясы.
Никотинсезімтал холинорецепторларға (одан әрі Н-холинорецепторлар)
барлық симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесіндегі, бүйрек үсті
безінің милы қыртысындағы, синокаротидті аймақтағы, қаңқа бұлшықетінің
пластинка ұшындағы және орталық жүйке жүйесіндегі (нейрогипофизде немесе
гипофиздің артқы бөлігіндегі) торап алдындағы талшық ұштарындағы торапты
нейрондар жатады.
Н-холинорецепторлардың әр түрлі заттарға сезімталдығы бірдей емес.
Сонымен, вегетативті тораптың нейрональды типті Н-холинорецепторлары
айтарлықтай қаңқа бұлшықеттерінің Н-холинорецепторларынан ерекшелінеді.
Онымен тораптар (ганглиотежегіш заттар) мен жүйке-бұлшықет өткізгіштеріне
(миорелаксанттар) талдамды тежегіш мүмкіндіктерімен түсіндіріледі.
Н-холинорецепторлар қозған кезде ұштардағы пластинкада және
тораптарда потенциал әсері туындайды, тыныс алу және тамырларды қозғау
орталықтарын белсендіреді, катехоламиндерді босатып шығарады.
Жүйке импульстарының берілу кезеңдері:
1. Синапс алдындағы талшықта синтезделуі мен жиналуы
2. Синаптикалық саңылауға медиатордың бөлініп шығу механизмінің
қосылуы
3. Синапстан кейінгі мембрана рецепторымен медиатордың әрекеттесуі
4. Синапстан кейінгі мембрананың белсендірілген рецепторларының
жасуша алмасуымен және қызметімен ұштасу механизмінің қосылуы
5. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Миорелаксанттар
Ішек цестодоздарын емдейтін дәрілер
Жалпы фармакология
Бронх өткізгіштігі бұзылу синдромы барысында емдеуге қолданылатын заттар
«жүйке жүйесі» модулі бойынша дәрістік кешен
Жанама әсері
Аритмия этиологиясы мен түрлері
Дәрілік заттардың әсерінің ағза қасиеттеріне тәуелділігі
Жүрек гликозидтерінің препараттары
Тыныс мүшелерінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар
Пәндер