Қазақстан Республикасындағы валюталық нарықтың қалыптасуы мен дамуы



Монетарлық тұжырымдамада макроэкономикалық саясат мемлекеттік борыш, инфляция, қайта инвестициялау, ұлттық ақша өлшемінің валюталық бағамының проблемаларымен түйіседі. Бұл жағдайда мемлекеттің валюта нарығының дамуы мен құрылуына ерекше назар аудару керек, бұл өз кезегінде Қазақстанның экономикалық стратегиялық дамуының маңызды кезеңі болып табылады.
Қазақстан Республикасының валюта нарығы – құрылу сатысындағы ішкі валюта нарықтарының категориясына жатқызылады. Қазақстандық валюталық нарық өзінің тұрақсыздылығы және болжамсыздығымен сипатталады. Бұл негізінде әлемдегі экономикалық және саяси өзгерістерге валюта нарығының әдеттен тыс жылдам реакциясымен түсіндіріледі (Қазақстан Республикасының ішкі валюта нарығына көп дәрежеде экономикалық сілкіністер ықпал етеді).
Ұлттық валюта нарығы, әдетте, өздерінің клиенттеріне валюталық қызмет көрсету бойынша, соның ішінде халықаралық операциялар жүргізуге маманданбаған жеке тұлғалар мен банктер, компаниялар болуы мүмкін, сол мемлекеттің аумағында орналасқан банктермен жүзеге асырылатын операциялар жиынтығы. Бұдан басқа, ішкі ұлттық нарық операцияларына жеке тұлғалар арасындағы операциялар, жеке компаниялар арасында жасалатын валюталық операциялар, сонымен қатар, валюта биржасында жүргізілетін операциялар жатқызылады. Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын «теңге» енгізумен байланысты қазақстандық валюта нарығының қалыптасу процесі басталды, ол 17 жыл бойы табысты дамуда.
Валюталық шектеулерге байланысты валюта нарығын еркін және еркін емес валюта нарығы деп бөлуге болады. Валюталық шектеулері бар валюта нарығы еркін емес, ал олардың болмауы – еркін деп есептеледі.
Қолданылатын валюталық бағамдар бойынша валюталық нарық бір жақты және қосарлы болуы мүмкін. Қазақстан бір жақты валюта нарығымен сипатталады, бұл Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі белгілеген және есеп айырысу мен кеден төлемдерін жүргізу үшін ресми жарияланады. Екіншісі биржада сұраныс пен ұсыныс негізінде белгіленеді және коммерциялық есеп айырысулар үшін қолданылады. Қазақстанда Ұлттық банк бұл режимді қолданбайды.
1. Бондаренко А. Какие современные мировые валюты можно считать мировыми?//Мировая экономика и международные отношения,2003г.
2. Ноговицин А.Г. Валютная политика. М., 2000ж.
3. "Деловая неделя", N 7, 01 марта 2010г.
4. Журнал «Рынок Ценных Бумаг» 3 (396) 2010г.
5. Соколов В. Российский рынок дериватитов: взгляд из Санкт-Петербурга.//Рынок ценных бумаг, 2005, №1-2

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Муздыбаева А.Ш.
Оқытушы, Т.Рысқұлов ат. КазЭУ, Алматы қ.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ВАЛЮТАЛЫҚ НАРЫҚТЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ

Монетарлық тұжырымдамада макроэкономикалық саясат мемлекеттік борыш, инфляция, қайта инвестициялау, ұлттық ақша өлшемінің валюталық бағамының проблемаларымен түйіседі. Бұл жағдайда мемлекеттің валюта нарығының дамуы мен құрылуына ерекше назар аудару керек, бұл өз кезегінде Қазақстанның экономикалық стратегиялық дамуының маңызды кезеңі болып табылады.
Қазақстан Республикасының валюта нарығы - құрылу сатысындағы ішкі валюта нарықтарының категориясына жатқызылады. Қазақстандық валюталық нарық өзінің тұрақсыздылығы және болжамсыздығымен сипатталады. Бұл негізінде әлемдегі экономикалық және саяси өзгерістерге валюта нарығының әдеттен тыс жылдам реакциясымен түсіндіріледі (Қазақстан Республикасының ішкі валюта нарығына көп дәрежеде экономикалық сілкіністер ықпал етеді).
Ұлттық валюта нарығы, әдетте, өздерінің клиенттеріне валюталық қызмет көрсету бойынша, соның ішінде халықаралық операциялар жүргізуге маманданбаған жеке тұлғалар мен банктер, компаниялар болуы мүмкін, сол мемлекеттің аумағында орналасқан банктермен жүзеге асырылатын операциялар жиынтығы. Бұдан басқа, ішкі ұлттық нарық операцияларына жеке тұлғалар арасындағы операциялар, жеке компаниялар арасында жасалатын валюталық операциялар, сонымен қатар, валюта биржасында жүргізілетін операциялар жатқызылады. Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын теңге енгізумен байланысты қазақстандық валюта нарығының қалыптасу процесі басталды, ол 17 жыл бойы табысты дамуда.
Валюталық шектеулерге байланысты валюта нарығын еркін және еркін емес валюта нарығы деп бөлуге болады. Валюталық шектеулері бар валюта нарығы еркін емес, ал олардың болмауы - еркін деп есептеледі.
Қолданылатын валюталық бағамдар бойынша валюталық нарық бір жақты және қосарлы болуы мүмкін. Қазақстан бір жақты валюта нарығымен сипатталады, бұл Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі белгілеген және есеп айырысу мен кеден төлемдерін жүргізу үшін ресми жарияланады. Екіншісі биржада сұраныс пен ұсыныс негізінде белгіленеді және коммерциялық есеп айырысулар үшін қолданылады. Қазақстанда Ұлттық банк бұл режимді қолданбайды.
Ұйымшылдық дәрежесі бойынша валюта нарығы биржалық және биржадан тыс болады. Биржа нарығының артықшылығы валюта қаражаттары мен валютаның ең арзан көзі болып табылады, ал сауда-саттыққа шығарылған өтінімдер абсолютті өтімділікке ие. Қазақстанда валюта нарығы 1992 жылдың маусым айынан, яғни Қазақстан банкаралық валюталық-қор биржасының ашылу мезетінен бастап қызмет атқарады (1996 жылдан - AFINEX, 1998 жылдан - KASE).
Қазақстан үшін биржадан тыс нарық белгілі мөлшердегі оның қатысушыларымен сипатты (брокерлік компаниялар, сыртқы сауда жүргізетін фирмалар, банктер, уәкілетті немесе девиздік валюталық дилерлер және т.б.).
Негізгі қатысушылардың мүмкін болатын мәмілері және валюталық нарыққа шығу мақсаттарына шолуды төмендегі кестеден байқауға болады.

Қазақстан Республикасындағы валюталық нарыққа қатысушыларды шолу
Қатысушылар
Мәмілелер
Себептер
Коммерциялық банктер
- клиенттер үшін мәмілелер
- меншікті шоттан сауда
- валютаны сату және сатып алу
- валюталық тәуекелдерді сақтандыру үшін мәмілелер
Төлемдерді жүргізу
Клиенттік мәмілелер бойынша позицияны теңестіру немесе пайда алу

Кәсіпорындар (экспортерлер, импортерлер)
Шетел валютасында несиені алу және ұсыну
Сыртқы сауда операцияларын жүзеге асыру
Ұлттық және шетел валютасында төленетін төлемдер
Өзіндік құн калькуляциясы үшін сенімді база құру
Валюталық тәуекелдерді болдырмау
Тиімді шарттарды алу үшін мүмкіндіктерді пайдалану
Ұлттық банк
Валютаны сату және сатып алу
Валюталық интервенция
Төлемдер, вексельдерді, чектерді инкассолау және т.б.
Валюта нарығының қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету және валюта бағамын қолдау үшін валютаны сату және сатып алу
Брокерлер
Валюталық және пайыздық мәмілелер кезіндегі делдалдық
Мәмілелерден процент немесе комиссиялық түрде пайда алу

Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі заң негізінде валюталық бақылауды жүзеге асырады, валюталық операциялардың құқығын анықтайды, мемлекеттің барлық ішкі және сыртқы борышын актив және пассив бойынша есеп жүргізеді және борыш құрылымын қайта қарауды жүзеге асырады, халықаралық есеп айырысу тәртібін нығайтумен айналысады. Бұдан басқа, Ұлттық банк Қазақстан Республикасының ресми алтын-валюталық резервтерін басқарады, басқа мемлекеттердің ақша бірлігіне қатысты теңге бағамын анықтайды және ресми жариялайды.
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі валюта нарығында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Дүниежүзілік валюталық жүйе
«Қазақстан Республикасындағы валюталық реттеу»
Валюталық қатынастар және валюта жүйесінің қалыптасып дамуы
Қазақстан Республикасындағы қаржы нарығының қалыптасуы,және қызмет атқару механизмдері
Валюта нарығының дамуы және оның тарихи аспектілері
Дүниежүзілік валюта жүйесінің даму кезеңдері
Халықаралық валюталық өтімділік
Қазақстан Республикасындағы биржаның жағдайы
Ұлттық банктің Қазақстан Республикасының Орталық банк қызметінің заңдылық негіздерін атап өту
Валюталық реттеу қызметі
Пәндер