Туризмдегі маркетингтік басқару

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1 ТУРИЗМДЕГІ МАРКЕТИНГТІК БАСҚАРУ

1. 1 Туризмде маркетингтік басқару түсінігі, функциялары мен рөлі . . . 5

1. 2 Туристік кәсіпорындарда маркетингттік басқару концепциясын жүзеге асыру технологиясы . . . 9

1. 3 Туризмде маркетингтік басқаруды қолданудың ерекшеліктері . . . 19

2 «ПЕГАС» ЖШС-ГІ ҚЫЗМЕТІН МАРКЕТИНГТІК ПРИНЦИПТЕР НЕГІЗІНДЕ ЗЕРТТЕУ

2. 1 «ПЕГАС» туристік компаниясының жалпы сипатамасы

және қаржылық көрсеткіштерін талдау . . . 23

2. 2 «ПЕГАС» ЖШС-сінің туристік қызметіндегі

маркетинг элементтерін талдау . . . 29

3 ТУРИСТІК НАРЫҚТАҒЫ МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУ

3. 1 Туристік ұйымдардың қызметтерін алға жылжыту стратегиясы . . . 36

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 46

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 48

КІРІСПЕ

Қазіргі кезде туризм индустиясы халықаралық қызмет саласының бірі. Оның кеңеюі мен дамуының маңызы саланың басқа экспорттық салалардан артықшылығымен күшейеді.

Туризм, бәрінен бұрын, қалпына келмейтін ресурстарды шетелге шығарумен байланысты емес, ал белсенді туризмнің дамуы шетел валютасының құйылуын және төлем балансын жақсартады. Қазіргі туризм-бұл әлемдік экономиканың құлдырауды білмейтін саласы. Шикізат сату елдің энергия көздерін азайтады, ал туристік өндіріс таусылмайтын ресурстармен жұмыс істейді. Шетелдік экономистердің есебі бойынша, 100 мың турист қалада орташа есеппен екі сағат болған кезде кемінде 350 мың доллар немесе адам басына бір сағатта 17. 5 доллар жұмсайды. Сөйтіп, шикізат сату өзіндік экономикалық тығырыққа тірелу болса, ал туризмді дамыту - ұзақ мерзімді, экономикалық тиімді болашақ [1] .

Туристік бизнесте капиталдың тез айналымы байқалады және де ең маңыздысы, туризм қосымша салалардың дамуына әсерін тигізеді.

Соңғы жиырма жылда әлемдегі шетел туристерінің келу санының орташа жылдық өсу қарқыны 5. 1%, ал валютаның келуі 14%-ды құрады. Дүниежүзілік Туристік Ұйымның мәліметтері бойынша әлемде 714. 6 млн туристік келулер тіркеліп, халықаралық туризмнен түсім 481 млрд долларға жеткен. Жалпы алғанда туризмнен валюталық түсім көлемі 1960 - 2008 жылдар аралығында 174 пайызға өскен.

Мамандардың болжамы бойынша халықаралық туризмнің дамуы әрі қарай жалғасын табады. Егер осы қарқын тұрақты болса 2010 жылы халықаралық саяхаттар саны 937 млн адамды құрайды [2] .

Қазақстанда, ТМД ның басқа мемлекеттеріндегідей, туризм жеке сала ретінде пайда болғанына көп уақыт болған жоқ. Еліміздің нарықтық экономикаға көшуімен байланысты пайда болған саяси және әлеумметік өзгерістер туризмнің дамуына әсерін тигізді. Туристік әрекеттің стратегиясы мен тактикасы түбірімен өзгерді, туризм түрлері мен формасының жаңартылуы саланың алдына қойған мақсаттарының өзгеруіне әкелді. Осы аспектілердің барлығы Ұлттық экономикаға үлкен әсерін тигізеді.

Қазақстан үшін туризмнің дамуы қазіргі таңда өте маңызды міндет. Бұл туралы Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан 2030» Бағдарламасы негізінде Қазақстан халқына жолдауында атап өткен. «Бірінші кезекте 2010 жылы өзінің мүмкіндіктері мен бәсеке қабілеттілік тұрғысынан перспективті салаларды дамыту керек. Олар ауыл шаруашылығы, орман және орман өңдеу өнеркәсібі, жеңіл және тамақ өнеркәсібі, туризм, тұрғын - үй құрылысы және инфрақұрылымы» [3] .

Сонымен, туризм Қазақстанда халық шаруашылығының маңызды салаларының ішінен мемлекет басшылығы үміт артып отырған сала ретінде бөліп көрсетілген.

Дегенмен, елімізде туризм саласы әлі де болса төмен деңгейде қалып отыр. Сондықтан туризм саласының барлық аспектілерін, оның ішінде маркетингті де, көп көңіл бөлу болашықта жоғары пайда әкеледі. Дәл осы фактор зерттеліп отырған проблеманың маңыздылығын анықтап, курстық жұмыс тақырыбын таңдаудың есебі болып отыр.

Қазіргі кезде мемлекеттік кәсіпорындардың орнына жаңа меншік туристік фирмалары көптеп пайда бола бастады. Нарықтық жағдайдайлармен бетпе-бет кездескен кезде оларға көптеген дамыған елдерде сыналған ғылыми әдістерді зерттеп, практикада қолдану осы экономикада тұрақты орын алуға көмектеседі.

Маркетинг мәселелері кәсіпорын менеджментінде ең маңызды болып табылады. Оны кешенді қолдану - фирма сәттілігінің кепілі.

Маркетинг әдістерін қолданар алдында, оның барлық кешенін зерттеп алу керек, тек содан кейін ғана белгілі жағдайларда оның қай аспектілеріне көп көңіл бөлу керек екенін анықтау керек.

Қазақтанда нарық инфрақұрылымы өте тез қалыптасты: нарықтар қалыптасып оның шаруашылық әрекетінің әр түрлі салаларында нарық көшбасшылары анықталды. Соңғы жылдары экономика саларының барлығында өндіріс қарқыны өсіп, кәсіпорындар саны артып келеді.

Бәсекелестіктің күшеюіне байланысты, сонымен қатар тұтынушылар сұранысының жаңа нысанға ие болуы маркетингтік құралдарды қолдану маңыздылығын арттырып отыр.

Осы курстық жұмыста туристік қызметтер маркетингін жетілдіру тақырыбы қарастырылған және алынған ақпарат негізінде зерттеліп отырған «ПЕГАС» ЖШС-нің маркетингін жетілдіру жолдары ұсынылған.

Жұмыстың мақсаты кәсіпорын әрекетін маркетингтік принциптер негізінде алынған ақпаратқа сүйене отырып кәсіпорынды дамыту шешімін қабылдауға қажетті әрекеттер тізімін анықтау.

Жұмыс мақсатына сәйкес келесі міндеттерді шешу көзделген:

• туристік қызметтер маркетингінің теориялық негізін баяндау;
• кәсіпорынның экономикалық әрекетін талдау;
• баға құрудың тиімділігін бағалау;
• өткізуді ынталандыру әдістерін бағалау.

Аталған тақырыпта жүргізілген зерттеу жұмысының жаңалығы. ҚР туристік нарығын маркетингтік зерттеу, қызметтер жүйесін жетілдіру жолдарын «Пегас» ЖШС-де қолдану түрғысынан зерттеу жүргізу.

Туризмнің дамуы барлық жақтан қарап келгенде де тек оң әсерін тигізеді. Мысалға, мұнай өнеркәсібі қоршаған ортаны қатты ластайды, жергілікті тіршілікке үлкен зиянын тигізеді. Ал, туризм саласы, керісінше табиғаттың тазаруы мен күтілімін талап етеді, осыдан туристік кәсіпорындар қызметі тек жалпы экономикаға емес, сонымен қатар, қоршаған ортаға да өз пайдасын тигізеді. Қазақстанның туризм потенциалы өте жоғары деңгейде және оны қолданып дамыту үшін, бұл салаға кәсіпқой менеджмент пен маркетинг ендірілуі қажет.

1. ТУРИЗМДЕ МАРЕКТИНГТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІТуризмде маркетингтік басқару түсінігі, функциялары мен рөлі

Маркетингтiң басқару тұжырымдамаларына көшпес бұрын, маркетингтiң анықтамасын берiп, оның экономикадағы рөлiн айта кетудi жөн көремiз. Нарықтық экономиканың эволюциялық жолына түскен Қазақстандағы маркетингтiң дамуы нарық заңдары мен қағидаларынан туындайды. Маркетингтi игеру және оның кәсiпорындағы басқару жүйесiмен бiрiгуi нарықтық экономиканың даму деңгейiн көрсетедi.

Маркетингтің эволюциялық даму кезеңі ғасырдан астам уақытқа созылып келеді. Ірі ауқымды өндіріс қалыптасып, бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайларында өндірісті басқару және өнімді өткізу әдісі ретінде ол, ең алғаш АҚШ-та, содан кейін Еуропа елдерінде де пайдаланыла бастады. ХХ ғасырдың 60-жылдары маркетинг ғылыми негізделді және толысқан нарық жағдайында өнімді сатудың тиімді әдісі ретінде кең қолданылды, 70-жылдары өнеркәсіпте белсенді пайдаланылды, ал 80-жылдары қызмет көрсету саласында және коммерциялық емес іс - әрекетте де енгізіле бастады.

«Маркетинг» ұғымы ағылшынның «market» (нарық) сөзінен шыққан, ал «инг» жалғауы нарық жасаушы немесе нарық аумағындағы қызмет дегенді сипаттайды. Маркетинг ірі ауқымды өндірістің қалыптасуы және бәсекелестіктің күрт шиеленіскен жағдайында өнімді өндіру мен өткізуді басқарудың әдісі ретінде бөлініп шықты.

Көпшiлiк маркетингтi тауар өткiзумен және ынталандырумен теңестiредi. Бiрақ өткiзу - маркетинг айсбергiнiң тек басы жағы, ол маркетинг функцияларының тек бiрi ғана болып табылады. Егер маркетинг қайраткерi маркетингтiң тұтынушылар мұқтаждығын анықтау, жарамды тауарлар дайындау және оларға лайықты бағалар қою, тарату жүйелерiн жолға қою және тиiмдi ынталандыру сияқты тарауларымен жақсы жұмыс атқарған болса, ондай тауарларды өткiзу қиынға соқпайды.

Менеджменттің әйгілі маманы Питер Друкердің ұйғарымы бойынша: «Бизнес мақсатының тек бір ғана дұрыс анықтамасы бар, ол- тұтынышы жасау. Фирманың болашақ бизнесі мен оның табыстылығы үшін, фирма өз өнімі туралы не ойлайтыны басты мәселе емес. Өзінің сатып алатын тауары туралы тұтынушы не ойлайды, оның құндылығы деп нені есептейді, осының барлығы бизнестің мәнін анықтап, түпкілікті маңызын білдіреді, фирманың табысқа жету жолын айқындайды» [2] .

Маркетингтің дамуына қарай, ғалымдар мен мамандардың көзқарастары өзгеріп отырады. Ф. Котлер алғашында маркетингті «Фирмаға ұзақ мерзімді ең үлкен шамадағы пайданы қамтамасыз ететін, тұтынушыға бейімделген өндірістік - өткізу әрекеті» деп сипаттаған болса, соңғы еңбектерінде оны «тауарды өндіру, оны тұтынушыға ұсыну және айырбас жолдарымен жеке және топталған тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқару процессі» деп көрсетті [3] .

Маркетинг - бұл нарықты жан - жақты зерттеу негізінде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру жолымен бәсекелестік қабілеттілігін арттыру арқылы пайда табуға бағытталған тұжырымдама және біріккен қызмет [4] .

Сонымен нарық экономикасының әлемдік тәжірибесі халық шаруашылығы салаларын басқарудың тиімділігін арттыру үшін кәсіпорынның өз өміршеңдігін сақтап қалу және күшейту мақсатында оның жұмысының екі негізгі кезеңі -өндіру мен өнімді өткізудің жаңа әдісін, яғни маркетингі басқаруды іс -әрекетінің пайдалану қажеттілігін тудырады.

Маркетингті басқару - бұл табыс табу, өткізудін, көлемін өсіру, нарық бөлігін жоғарылату сияқты мекеменің алдына қойған мақсаттарына жету үшін мақсатты сатып алушылармен пайдалы алмастыруларды белгілеу, нығайту және қолдау шараларын талдау, жоспарлау және оларды жүзеге асыруды бақылау [5] .

Маркетинг басқарушысы өзінің ең әйгілі бейнесінде фирманың осы мезеттегі өндірген өнімдерінің барлық көлемдерін өткізуге қанша клиенттер керек болатын болса, соншасын таба алатын маман ретінде көрсетіледі. Демек, бұл оның міндет шеңберін өте қысқа түрде көрсету болып саналады. Маркетинг басқарушысы тек қана сұранымды болдыру және кеңейтумен айналысуымен қатар, оны қысқарту, өзгерту проблемаларымен де айналысады.

Маркетингті баскарудың міндеті - сұранымның деңгейіне, уақытына және сипаттамасына әсер ету арқылы мекеменің алдына қойған мақсатына жетуіне көмектесу. Жай айтқанда, маркетингті басқару - бұл сұранымды басқару.

Мекеме өз тауарының сұраным деңгейі туралы ұсыныс дайындайды. Әрбір бөлек алынған кезеңде нақты сұранымның деңгейі тілекті деңгейден төмен, оған сәйкес не одан жоғары болуы мүмкін. Осы жағдайлардың бәрімен де маркетингті басқару байланысты түрде болады.

Маркетингті басқарушылар - бұлар маркетингілік жағдайларды таңдайтын, белгіленген жоспарларды іске асыратын не бақылау функцияларын орындайтын фирмалардың лауазымды адамдары. Бұларға өткізу қызметінің басшылары және жәй қызметкерлері, жарнама қызметінің басқарушылары, өткізуді ынталандыру мамандары, маркетингті зерттеушілер, тауарды басқарушылар және баға белгілеу проблемасының мамандары жатады.

Маркетинг нарықтық экономикалық жүйеде орны бар ойлау стилі, іргетасты қалайтын қондырғы немесе басқару филсофиясы сияқты кәсіпкерліктің де ең негізгі тірегі болмақ. Маркетингтік басқару тұжырымдамасы туристік фирма қызметінің басты мұраты - сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және осының негізінде оның өсу мен мол пайда табу мақсатына жетуді көздейді. Маркетингтің теориясы мен тәжірибесінде мынадай басқару тұжырымдамалары белгілі (кесте 1) [4] .

1 кесте

Маркетингті басқару тұжырымдамалары [4]

Бұл тұжырымдамалар өркендеген экономика тарихының әртүрлі кезеңдерін және соңғы 50 жылдағы негізгі әлеуметтік - экономикалық және саяси өзгерістерді бейнелейді. Жалпы өркендеу тенденциясы - акцентті өндіріс және тауардан коммерциялық күштерге, тұтынушыларға ауыстыру, әлеуметтік-этикалық проблемаларға көбірек бағыт алу болып отыр [4] .

Маркетингтік теорияға сәйкес маркетинг анықталған функциялар жиынтығын орындайды. Функциялар түрлі іс - әрекеттерін біріктіруін білдіреді, олар нарықты зерттеуімен, ассортиментінің дамуымен, тауарлардың нарыққа жылжытудың каналдарын құрылуымен, жарнаманы өткізуімен және сатылымдарға қолайлы жағдай жасау, сонымен қатар басқару мен бақылаумен тығыз байланыста болады. Бұл фукциялардың әрқайсысы маңызды болып табылады, бірақ тығыз қарым - қатынаста болып олар маркетингтік принциптерін іске асыра алады. Нәтижесінде оларды 4 топқа бөлуге болады:

1. Аналитикалық (нарықты, тұтынушыларды, тауарлық құрылымды бәсекелелерді және кәсіпорынның ішкі ортаны зерттеу) ;

2. Өндірістік (жаңа тауарлардың немесе қызмет көрсетулердің өндіруін ұйымдастыру, материалды- техникалық қамтамасыздануды ұйымдастыру, жаңа тхнологияларды енгізу, өндіретін тауарлар немесе қызмет көрсетулердің жоғары сапасымен және бәсекелестік қабілетттілігімен қамтамасыз ету) ;

3. Үлестіру-өтімдік (өтім каналдарды ұйымдастыру, транспорттау және сақтау құрылымын ұйымдастыру, тауарға және бағаға негізделген саясатты өткізу, жарнама) ;

4. Басқару (тактикалық және стратегиялық деңгейде жоспарлау, маркетингті анықтамалық қаматамасыздануы, бақылау) [6] .

Маркетингтік бақылау үш түрлі болады: стратегиялық, жоспарланған жылсайынғы (тактикалық) және пайда түсуді бақылау. Стратегиялық бақылау - мерзімділік сипатқа ие, кәсіпорынның маркетингтік шаруашылықты жанжақты және әділ бақылау, оның мақсаты нарықта өтетін іске асырылатын процесстерге таңдалған стартегияның сәйкестігін анықтау болып табылады. Тактикалық - қойылған мақсаттарға жетудің ағымдағы бақылау (сату көлемі, нарықтағы орны, тұтынушылардың тауарлаға қарым-қатынасы және т. б. ) . Пайда түсуді бақылау түскен пайданың мен шығындардың баланс негізінде өткізіледі, шығындар мен қол жеткен нәтижелер қатынасы болып табылады. Бұл бақылау түрі көптеген өткізу каналдары бойынша және көптеген мақсаттағы нарықтарда өз тауарларды жылжытатын ірі сауда компаниялар үшін маңызды болып келеді. Бақылау маркетингтік шаруашылықтың соңғы саты болып табылады. Бұл жерде «ситуациялық анализ» кажет етіледі.

«Ситуациялық анализ» деп - басшылыққа кәсіпорынның қазіргі уақытта қандай жағдайда тұратынын мәліметтер береді, бұл жағдайда басшылық табыстарды бағалап және кемшіліктерді анықтап, оларға талдау жасап, тактикалық және стратегиялық жоспарларға қажет ететін енгізулер енгізе алады.

Нәтижесінде, маркетингті басқару функциясы кәсіпорынның мүддесін бөлек бөлімшелердің мүдесінен арттыруға мүмкіндік туғызады. Сонымен қатар Қазақстанның экономикасының нарықтық экономикаға ауысуымен әрбір деңгейдегі кәсіпорындардың басқару жүйесінде «өндіру мүддесінен нарық мүдделеріне» принципі бойынша қайта құрулу процестері өтуінен, маркетингтік басқарудың рөлі артуда.

Маркетингтің негізгі принциптері оның концепцияларынан қалыптасып, мыналардан тұрады:

Біріншісі, фирманың нақты белгіленген коммерциялық түпкі әрекет нысанасына бағытталған ұзақ уақытқа арналған мақсатына сәйкес рынок үлесіне жету. Сайып келгенде мақсатқа жетуге арналған маркетинг қызметі үш басты компонентін анықтайды: мерзімін, ресурстарды, жауапкершілікті. Осыдан тұтынушылардың төлей аларлық мүмкіндіктерінен бастап барлық маркетингтік жағдайдың ұзақ мерзімге арналған болжамын белгілейді.

Екіншісі, фирманың өз алдына қойған мақсаттарына жету жолдарын кешенді түрде айқындау. Өйткені табысты әрекетті тек қана барлық маркетинг құралдары жиынтығы ғана қамтамасыз етеді. Ал жиынтық түрінде емес, тек жеке алынған маркетинг әрекеттері ойдағыдай нәтиже бере алмайды, керісінше түбінде бір - бірімен байланыспаған, кейде тіпті қарама - қарсы нәтижеге бағытталған элементтерін қолдануымен қанағаттанып, жоспарлаған мақсатына жете алмайды.

Үшіншісі, әрекеттенуге таңдап алған нарықтың жағдайын және өз талабына барынша ұштастырып есепке алу, сонымен бірге ол нарыққа нысаналы әсер ету.

Төртіншісі, “келешекті сезу” және соған байланысты жаңа тұтыну қасиеттерімен тауарын өңдеу. Тек осы жолмен ең жоғары коммерциялық нәтижеге жетуге болады.

Бесіншісі, фирманың сыртқы ортасының өзгерісіне өзіне ыңғайлы тез және тиімді реакция қамтамасыз ететін белсенділік, бастаушылық, іскерлік көрсету. Ондай болмаған жағдайда коммерциялық табысқа жету және бәсекелестік артықшылық алу мүмкін емес. Қазіргі кезде ғылым, техника, технология салалары тез дамуда. Бұл бәсеке жағдайын тез арада өзгертіп, маркетинг концепциясын творчестволықпен қолданғанды, тез арада өзгеріп жатқан нарық жағдайларына бейімделу жолдарын іздегенді талап етеді. Тек осы әдіспен фирмалар тиімді жұмыс жасай алады.

Бұл принциптер маркетинг басқару шаралары арқылы жүзеге асырылады. Маркетинг шараларын белгілеу жұмысы нарық мүмкіндіктерін талдаудан басталады. Бұл талдау кешенді маркетингтік зерттеуді жүргізу арқылы шешіледі.

2. Туристік кәсіпорындарда маркетингттік басқару концепциясын жүзеге асыру технологиясы

Шетелдік және отандық теорияларында және практикада маркетингтік басқару конципцияны іске асыру реті мен оның құрылысы жөнінде ортақ пікірі жоқ. Туризмдегі маркетингтік басқаруды жүйе ретінде қарастырылатын болсақ, ол құрылымдық бөлімдерден тұратынын ескерілуіміз қажет. Олардың арасындағы байланысты және әсерлерін анықтап, туристік кәсіпорында маркетингтік басқарудың конципцияларын іске асырудың негізгі шарттарын айқындауға болады (1сурет) [4] :

1 сурет. Туристік мекемеде маркетингтік басқару концепцияларын іске асыру технологиясы [4]

Маркетингтік басқару процесі нарықтық мүмкіншіліктер бағалау жұмыстарынан басталады. Бұл міндетін маркетингтік зерттеулер кешенді жұмыстар жүргізу арқылы шешіледі. Бұның қорытындысы мекеменің қазіргі нарықтағы жағдайы және тартымды бағыттарға қаржыларды бөлуді есепке алынып туристік фирманың перспективалы шаруашылығы бойынша нақты ұсыныстарды жасау болып табылады. Нарықтық мүмкіншіліктер мен кәсіпорынның мақсаты мен ресурстарын салыстыру негізінде мекеменің маркетингттік мүмкіншіліктер анықталады.

Маркетингттік мүмкіншіліктерді анықтау туристік фирманың перспективасы жақсы мақсатты нарықты таңдауға мүмкіндік береді. Бұл тәсілі бүкіл нарыққа жұмыс істемей, яғни өз маркетингттік күштерін жан - жаққа жұмсалмай, тұтынушылардың тек белгілі топтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталып жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Маркетингтің ең негізгі міндеттердің бірі туристік мекеменің шаруашылығында максималды мүмкін жоспарлылықты қамтамасыз ету болып табылады. Бұл мақсат оптималды маркетингтік стратегияны таңдау арқылы жүзеге асырылады. Осының нәтижесінде маркетингтік басқаруда белгісіздік пен тәуекел дәрежесі төмендейді, сонымен қатар ресурстардың таңдалған перспективалы бағыттарда шоғырлануы қамтамасыз етіледі.

Маркетингтік стратегияның жүзеге асырылуы құралдардың таңдауымен тікелей байланысты. Сондықтан маркетингтік басқаруды маркетингтік кешенін жетілдіру негізгі орын алады. Бұл әсер ету құралдардың жиынысы болып табылады. Төменде туристік фирманың маркетингтік кешеннің элементтері көрсетілген (2сурет) [5] .

2 сурет. Маркетинг кешеннің негізгі элементтері [5]

Соңғы кездерде маркетинг кешенінің басқа құрамдары белгіленеді:

• Қызметшілер, олардың квалификациясы мен оқуы;
• Қызметті тұтыну процессі;
• Орта.

Маркетинг кешеннің маркетингтік стратегияның маңызды құрамы болып табылатынын ескере отырып, оның құрамдары бойынша жеке стратегиялар жасалынады [8] :

• Өнім стратегиясы;
• Баға стратегиясы;
• Өтім стратегиясы;
• Коммуникациялық стратегия.

Өнім стратегиясы туристердің қажеттіліктеріне сай келетін туристік өнімнің жетілдіруін және нарыққа жаңа туристік қызметтерінің жетілдіруін және енгізуін ескереді.

Баға стратегиясы туристік мекеменің әрбір туристік өніміне және белгілі нарық сегментіне пайдаланатын баға тактикасын ескеретін мекеменің нарықта мінез-құлқын анықтауды білдіреді.

Өтім стратегиясы туристік өнімдерді тұтынушыларға дейін өткізу каналдарын, формаларын және тәсілдерін анықтауды білдіреді.

Коммуникациялық стратегия туристік кәсіпорынның өзі және өзінің өндіретін өнімі туралы жағымды мәліметтерін тарату бойынша мекемнің осы бағыттағы мақсатты шаруашылықты анықтайды. Бұл шаруашылыққа жарнама, жеке сатылымдар, пропаганда, фирмалық стильдің қалыптасуы, көрмелік шараларда қатысуы жатады.

Маркетингті басқаруды жетілдіруін қаматмасыз ету үшін оның көмекші жүйелерін жетілдіру қажеттілігін ескерілу қажет (3сурет) [6] :

3 сурет. Маркетингтті басқарудың көмекші жүйелері [6]

Маркетингтік ақпарат жүйесі туристік мекеменің сыртқы мен ішкі ортаның жағдайын сипатталатын ақпаратты алу, жүйелеу, бағалау мен пайдалануды қамтамасыз етеді. Оперативті және стратегиялық шешімдерді объективті, актуалды, толық маркетингтік ақпаратсыз қабылдауға болмайды.

Маркетингті басқаруды ұйымдастыру жүйесі туристік мекеменің тиісті ұйымдастырушылық құрылымды құруына бағытталған. Бұл жүйе маркетингтік шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

Маркетингттік стратегиялардың және бағдарламалардың жүзеге асыруын үздіксіз бақылау үшін маркетингтік бақылау жүйесі құрылады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс