Қазақстан Республикасының өндірістік кәсіпорындарын акционерлік қоғам немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестік негіздерінде құру
Мазмұны
Кіріспе
Курстық жұмыстың мақсаты
ЖШС «ТаразТрансПасс» автопаркі
Табысы туралы
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы мәлімет
Тіршілік қауіпсіздігі
Электрқауіпсіздік
Өртке қарсы іс.шаралар
Азаматтық қорғаныс
Қоршаған ортаны қорғау
Кәсіпорындар туралы мәлімет
Қалалық тасмалдың рентабельдік шешім
Техникалық баптау мен күрделi жөндеудiң жылдық санын анықтау
ТБ бойынша өндiрiстiк бағдарлама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Курстық жұмыстың мақсаты
ЖШС «ТаразТрансПасс» автопаркі
Табысы туралы
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы мәлімет
Тіршілік қауіпсіздігі
Электрқауіпсіздік
Өртке қарсы іс.шаралар
Азаматтық қорғаныс
Қоршаған ортаны қорғау
Кәсіпорындар туралы мәлімет
Қалалық тасмалдың рентабельдік шешім
Техникалық баптау мен күрделi жөндеудiң жылдық санын анықтау
ТБ бойынша өндiрiстiк бағдарлама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кiрiспе
Автомобиль көлiгi қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегi тұрғындар үшiн де зор маңызға ие болады. Ол халықтық экономикалық жєне мєдени тұрмыстық өмiрiн көтеруi қала мен ауыл арасындағы әлеуметтiк –техникалық, экономкалық жєне мєдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды аластатуға, орталық облыстар, елiмiздiң шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өмiрiндегi жағдайларды теңестiруге септiгiн тигiзедi. Автомобиль көлiгiнiң басты мiндетi халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктердi материалдық жєне еңбек қорларының мүмкiн боларлық ең төменгi шығындарын пайдалана отырып тасымалдаудағы қажеттiлiгiн сапалы уақытылы қамтамасыз ету болып табылады. Бұл мєселенi шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлiгiн пайдалануды, жүк жєне тауар айналымдарын арттыруды, материалдық-техникалық негiздi бекiтудi жеке көлiк құралдарын iрi автокөлiк кєсiпорындарда шоғырландыру, жылжымалы тiзбектiң техникалық баптауы мен жөндеуiн жақсартуды талап етедi.
Техникалық пайдалану автомобиль көлiгi жүйесiнiң бiрыңғай түрi болып табылады. Автомобиль көлiгiнiң алдында тұрған маңызды мєселелердiң бiрi автомобильдердiң пайдалану сенiмдiлiгiн арттыру жєне оны ұстауға кететiн шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркiнiң техникалық күйiн жақсарту өте баяу жүргiзiлуде. Бұл мєселенi шешу бiр жағынан сенiмдiлiгiн жоғары автобустарды техникалық пайдалану єдiстерiн жетiлдiру, еңбек өнiмдiлiгiн арттыру, техникалық баптау жєне жөндеу жұмыстарының еңбек
Автомобиль көлiгi қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегi тұрғындар үшiн де зор маңызға ие болады. Ол халықтық экономикалық жєне мєдени тұрмыстық өмiрiн көтеруi қала мен ауыл арасындағы әлеуметтiк –техникалық, экономкалық жєне мєдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды аластатуға, орталық облыстар, елiмiздiң шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өмiрiндегi жағдайларды теңестiруге септiгiн тигiзедi. Автомобиль көлiгiнiң басты мiндетi халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктердi материалдық жєне еңбек қорларының мүмкiн боларлық ең төменгi шығындарын пайдалана отырып тасымалдаудағы қажеттiлiгiн сапалы уақытылы қамтамасыз ету болып табылады. Бұл мєселенi шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлiгiн пайдалануды, жүк жєне тауар айналымдарын арттыруды, материалдық-техникалық негiздi бекiтудi жеке көлiк құралдарын iрi автокөлiк кєсiпорындарда шоғырландыру, жылжымалы тiзбектiң техникалық баптауы мен жөндеуiн жақсартуды талап етедi.
Техникалық пайдалану автомобиль көлiгi жүйесiнiң бiрыңғай түрi болып табылады. Автомобиль көлiгiнiң алдында тұрған маңызды мєселелердiң бiрi автомобильдердiң пайдалану сенiмдiлiгiн арттыру жєне оны ұстауға кететiн шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркiнiң техникалық күйiн жақсарту өте баяу жүргiзiлуде. Бұл мєселенi шешу бiр жағынан сенiмдiлiгiн жоғары автобустарды техникалық пайдалану єдiстерiн жетiлдiру, еңбек өнiмдiлiгiн арттыру, техникалық баптау жєне жөндеу жұмыстарының еңбек
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Ашимбаев Т. Қазақстанның нарық жолындағы экономикасы, Қазақстан,1994 ж.;
2. Шмолен Г. Кәсіпорын экономикасының негіздері және проблемалары – М., 1996 ж.;
3. Ақша, Несие, Банктер: Оқу құралы./ Жалпы ред. Басқарған профессор Сейітқасымов Ғ. С. Алматы: Экономика, 2005.-103-114, 139-141, 198-234 беттер.
4. Көшекенова Б. А. Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2000.-111-112, 116-119 беттер.
5. Баймуханова С. Б. Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2001.- 179-182 беттер.
6. Тасмағанбетов Т. А. Әбленов Д. О. Бизнестегі есеп пен талдау: Оқу құралы./ Алматы: Дәуір, 2002.- 253-255 беттер.
7. Кеулімжаев Қ. К. Әжібаев З. Н. Құдайбергенов Н. А. Жантаева А. Ә. Қаржылық есеп: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2001.- 166-170 беттер.
8. Ғаламтор Stud24.ru
1. Ашимбаев Т. Қазақстанның нарық жолындағы экономикасы, Қазақстан,1994 ж.;
2. Шмолен Г. Кәсіпорын экономикасының негіздері және проблемалары – М., 1996 ж.;
3. Ақша, Несие, Банктер: Оқу құралы./ Жалпы ред. Басқарған профессор Сейітқасымов Ғ. С. Алматы: Экономика, 2005.-103-114, 139-141, 198-234 беттер.
4. Көшекенова Б. А. Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2000.-111-112, 116-119 беттер.
5. Баймуханова С. Б. Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2001.- 179-182 беттер.
6. Тасмағанбетов Т. А. Әбленов Д. О. Бизнестегі есеп пен талдау: Оқу құралы./ Алматы: Дәуір, 2002.- 253-255 беттер.
7. Кеулімжаев Қ. К. Әжібаев З. Н. Құдайбергенов Н. А. Жантаева А. Ә. Қаржылық есеп: Оқу құралы./ Алматы: Экономика, 2001.- 166-170 беттер.
8. Ғаламтор Stud24.ru
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Курстық жұмыстың
мақсаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..3
ЖШС ТаразТрансПасс
автопаркі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Табысы
туралы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 4
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы
мәлімет ... ... ... ... ... ... ... .5
Тіршілік
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .8
Электрқауіпсіздік ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Өртке қарсы іс-
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .10
Азаматтық
қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11
Қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..12
Кәсіпорындар туралы
мәлімет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
Қалалық тасмалдың рентабельдік
шешім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..20
Техникалық баптау мен күрделi жөндеудiң жылдық санын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
ТБ бойынша өндiрiстiк
бағдарлама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .24
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Кiрiспе
Автомобиль көлiгi қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегi тұрғындар
үшiн де зор маңызға ие болады. Ол халықтық экономикалық жєне мєдени
тұрмыстық өмiрiн көтеруi қала мен ауыл арасындағы әлеуметтiк –техникалық,
экономкалық жєне мєдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды аластатуға, орталық
облыстар, елiмiздiң шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өмiрiндегi
жағдайларды теңестiруге септiгiн тигiзедi. Автомобиль көлiгiнiң басты
мiндетi халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктердi материалдық жєне еңбек
қорларының мүмкiн боларлық ең төменгi шығындарын пайдалана отырып
тасымалдаудағы қажеттiлiгiн сапалы уақытылы қамтамасыз ету болып табылады.
Бұл мєселенi шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлiгiн пайдалануды, жүк
жєне тауар айналымдарын арттыруды, материалдық-техникалық негiздi бекiтудi
жеке көлiк құралдарын iрi автокөлiк кєсiпорындарда шоғырландыру, жылжымалы
тiзбектiң техникалық баптауы мен жөндеуiн жақсартуды талап етедi.
Техникалық пайдалану автомобиль көлiгi жүйесiнiң бiрыңғай түрi болып
табылады. Автомобиль көлiгiнiң алдында тұрған маңызды мєселелердiң бiрi
автомобильдердiң пайдалану сенiмдiлiгiн арттыру жєне оны ұстауға кететiн
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркiнiң техникалық күйiн жақсарту өте баяу
жүргiзiлуде. Бұл мєселенi шешу бiр жағынан сенiмдiлiгiн жоғары автобустарды
техникалық пайдалану єдiстерiн жетiлдiру, еңбек өнiмдiлiгiн арттыру,
техникалық баптау жєне жөндеу жұмыстарының еңбек сыйымдылығын төмендету
автобустардың жөндеу аралық жүрiсiн арттыру есебiнен қамтамасыз етiледi.
Нұсқалған шарттарға қосымша жылжымалы тiзбектiң ақаусыз күйде демеуге
қажеттi өндiрiстiк негiздi құру, өндiрiстiк процесстердi механикаландыру
жєне автоматтандыру құралдарын кеңiнен енгiзудi талап етедi. Қазiргi
уақытта автокөлiк кєсiпорындарындағы өндiрiстiк процесстердi
механикаландыру деңгейi салыстырмалы түрде шамалы ғана.
Тарихи тұрғыдан алғанда, елiмiздiң аумағы арқылы шығыстан батысқа жєне
керi қарай көлiк легi тоқтаусыз өтiп жатты, ал олардың жылжу жиiлiгi
азаятын емес. Қазақстанның мiндетi отандық көлiк –коммуникация кешенiнiң
бєсекелестiк қабiлетiн жєне аумағымыз арқылы өтетiн сауда легiнiң
ұлғайтылуын қамтамасыз етуде.
Белгiлi-бiр дєрежеде бұл сала бiршама дамыған, ал ұзақ мерзiмдiк
келешекте жан-жақты өсу стратегиясына iлесуге тиiс, мұның өзi ұлттық
рынокты жан-жақты жетiлдiруге жєне бiздiң көлiк пен коммуникациялық
қызметiмiзге ден қоятын жаңа рыноктар iздеуге салды. Бұл стратегия
автомобиль жасау, туризм, қызмет жүйесi, жол жєне күрделi құрылыс салаларын
барған сайын дамытуға жєне отандық сенiмнiң құнындағы көлiк шығынын
кемiтуге жєрдемдесетiн болады.
Курстық жұмыстың мақсаты
Курстық жұмысты орындау мақсатым осы пәннен алатын білімдерді нығайту
және болашақта Өндірісті ұйымдастыру және кәсіпорын менеджменті курсының
теориялық негіздерін өндірісте іс жүзінде мәселелерін шешу үшін пайдалануға
үйрету болып табылады.
Курстық жұмысты орындау өндірістік кәсіпорындарды ұйымдастыру және
басқарудың экономикалық және құқықтық негіздерін меңгеруге үйретеді,
нарықтық экономиканың талаптарына сәйкес келетін болашақ маман ретінде
жоғары професссионалдық деңгейде дайындау.
Курстық жұмысты орындау кезінде Қазақстан Республикасының өндірістік
кәсіпорындарын акционерлік қоғам немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестік
негіздерінде құру және жұмыс істеу заңдарымен танысу және сонымен бірге
өндірістік менеджменттің жаңа әдістемелерінің, бизнес-жоспардың ең басты
принциптерін ұғыну болып табылады.
ЖШС ТаразТрансПасс автопаркі
ТаразТрансПасс жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, әрі қарай
Серіктестік, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексіне, 1998 жылғы 22
сәуірдегі Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар
серіктестер туралы Қазақтан Республикасының Заңына және басқа нормативтік
актілерге сәйкес шағын кәсіпкерлік субъектісі ретінде тіркелген.
ТаразТрансПасс жауапкершілігі шектеулі серіктестігі – қысқартылған атауы
ТаразТрансПасс ЖШС.
Серіктестіктің оқшауланған мүлкі, дербес балансы, банктерде есептік
және басқа шоттары, дөңгелек мөрі, мөртабандары, өз атауы көрсетілген
бланктері, басқа да қажетті деректемелері бар заңды тұлға болып табылады.
Серіктестік филиалдар, өкілдіктер ашуға құқығы бар.
Серіктестік заңнамамен белгіленген тәртіпте сыртқы экономикалық
қызметін дербес жүргізуге құқығы бар.
Серіктестік қызметіне байланысты залалдарға өздерінің Жарғылық
капиталына қосқан салымдарының құны шегінде тәуекел етеді.
Өз мақсаттарына сәйкес және заңнамада белгіленген тәртіп бойынша
Серіктестік өз атынан шарттар, әр түрлі мәмілелер жасайды, мүліктік және
жеке мүліктік емес құқықтарға ие болады, сотта талапкер және жауапкер бола
алады. Өз шаруашылық қызметінің нәтижесіне, әріптестерінің алдында жасалған
шарт міндеттемелері бойынша, мемлекеттік бюджет және банктер, сонымен қатар
еңбек ұжымының алдында қолданыстағы заңнамаға сәйкес жауап береді.
Серіктестік шектеусіз мерзімге қызмет етуге құрылады.
Серіктестіктің мақсаты – Тараз қаласының тұрғындарына қоғамдық көлік
қызметін көрсету. Яғни белгілі бір маршруттық бағыттар негізінде
тұрғындарды тасымалдау қызметін көрсету. Қала аумағында жолаушыларды
тасымалдау қызметін сапалы ұйымдастырып, уақыты жүзеге асырылуын қамтамасыз
ету. Серіктестіктің балансында тұрған автобустар мен шағын автобустарды
жаңатып отыру.
Серіктестікті құру және оның қызметін қамтамасыз ету үшін
Серіктестіктің Жарғылық капиталы құрылады. Ақшалар, бағалы қағаздар,
жылжымалы және жылжымайтын мүлік, мүліктік құқықтар, сонымен қатар жер
пайдалану құқығы мен интеллектуалдық қызмет нәтижелерін иелену құқығы және
өзге де мүлік Серіктестіктің жарғылық капиталына салым болуы мүмкін.
Салымды жеке мүліктік емес құқықтар және өзге де материалдық емес
игіліктер түрінде салуға жол берілмейді. Серіктестіктің жарғылық капиталы
Қазақстан Республикасының Жауапкершілігі шектеулі және қосымша
жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы Заңының 24-бабына сәйкес
құрылады.
ДамРус жауапкершілігі шектеулі серіктестігі – қала тұрғындарына
ақылы қоғамдық көлік қызметін көрсететін фирма. Жауапкершілігі шектеулі
серіктестігінің барлық заңды жолмен жұмыс істейтін ұйымдар сияқты
мемлекеттік лицензиясы, статистикалық картасы, салық төлеушінің куәлігі,
мекеменің Жарғысы бар.
Фирманың штат құрамында серіктестіктің директоры, оның орынбасары, бас
есепші, бригадир, көлік жүргізушілері, күзетші, еден жуушы жұмыс істейді.
Тұрғындарға ақылы қоғамдық көлікке қызмет көрсету Тараз қаласы
әкімдігінің тұрғын жай-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және
автомобиль жолдары бөлімі коммуналдық мемлекеттік мекемесі бекіткен
кестеге сәйкес жүргізіледі. ДамРус жауапкершілігі шектеулі
серіктестігінің балансында 30 автобус жұмыс істейді. Яғни 3 түрлі бағытта:
№40, №4 және №45 маршруттық бағыттарда тұрғындарды тасымалдайды.
Табысы туралы
Серіктестіктің табысы қала тұрғындарына көрсетілген ақылы қоғамдық
көлікпен тасымалдау табысы есебінен құралады.
Оның бір жылдық қызметінің нәтижесінен түскен табысы ай сайынғы
жұмысшылардың еңбекақы, сыйақысымен қоса жаңа автобустар мен шағын
автобустар сатып алуға жұмсалады.
1 кесте. Пайда мен шығын көлемі:
Маршрут Автобус Күнделікті Жүргізушіге Қызмет Күнделікті
нөмірі саны табыс төленетін көрсетуге пайда
(теңге) ақы (теңге) жұмсалатын (теңге)
қаржы
(теңге)
№ 40 1 12 000 3 000 3 000 6 000
№4 1 10 000 3 000 2 000 5 000
№45 1 15 000 3 000 4 000 8 000
Барлығы 37 000 9 000 9 000 19 000
№40 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті 12000
теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 6000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 6 000 х 25=150 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 150 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 150 000= 1 500 000 теңге.
№4 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті 10000
теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 5 000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 5 000 х 25=125 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 125 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 125 000= 1 250 000 теңге.
№45 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті
15000 теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 8 000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 8 000 х 25=200 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 200 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 200 000= 2 000 000 теңге.
1 айда 3 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 30 автобустан барлығы
1500000+1250000+2000000=4 750 000 теңге пайда түседі. 1 жылдағы табыс көзін
есептейтін болсақ: 12 ай х 4 750 000 теңге = 57 000 000 теңге пайда
түседі.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы мәлімет
Қазақстан Республикасының Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша
жауапкершiлiгi бар серiктестiктер туралы заңына сәйкес жауапкершiлiгi
шектеулi серiктестiктiң серiктестiк атауын, сондай- ақ "жауапкершiлiгi
шектеулi серiктестiк" деген сөздердi немесе "ЖШС" деген аббревиатураны
қамтуға тиiс фирмалық атауы болады.
Қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiктiң фирмалық атауында тиiсiнше
"қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiк" деген сөздер немесе "ҚЖС" деген
аббревиатура болуға тиiс.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк коммерциялық ұйым болып табылады,
азаматтық құқықтары болады. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң
орналасқан жерi деп оның тұрақты жұмыс iстейтiн органының орналасқан жерi
танылады.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк өзi орналасқан жерден тыс жерлерде
филиалдар құрып, өкiлдiктер ашуға құқылы.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктi құру оның құрылтайшыларының
құрылтай шартын жасасуынан басталып, серiктестiктi заңды тұлға ретiнде
мемлекеттiк тiркеуден өткiзумен аяқталады.
Құрылтай шарты
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң құрылтай шарты:жазбаша нысанда,
әрбiр құрылтайшының немесе оның уәкiлеттi өкiлiнiң шартқа қол қоюы арқылы
жасалады, құрылтай шартын нотариат куәландыруға тиiс.
Құрылтайшылар қатарына кiретiн заңды тұлғаларды олардың тиiстi заңды
тұлға атынан сенiмхатсыз әрекет етуге құқылы басшылары ұсынуы мүмкiн.
Шартқа қол қоюдан бас тарту серiктестiкке кiруден бас тартуды бiлдiредi.
Шартқа ескертпелер жасай отырып қол қоюға жол берiлмейдi. Серiктестiктiң
жекелеген қатысушылары мәртебесiнiң ерекшелiктерi барлық құрылтайшылар қол
қойған шарттың мәтiнiнде көрсетiлуге тиiс. Құрылтай шартын нотариат
куәландыруға тиiс
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысы
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысы серiктестiктiң заңды
тұлға ретiндегi құқықтық мәртебесiн белгiлейтiн құжат болып табылады.
• Серiктестiктi мемлекеттiк тiркеу кезiнде оның жарғысы құрылтай құжаты
ретiнде қаралады. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысында:
• серiктестiктiң фирмалық атауы, орналасқан жерi мен мекен-жайы;
• серiктестiкке қатысушылардың (серiктестiкке қатысушыларының тiзiлiмiн
жүргiзудi тiркеушi жүзеге асыратын серiктестiктердi қоспағанда)
олардың атауы, орналасқан жерi, мекен-жайы, банк реквизиттерi (eгep
құрылтайшы заңды тұлға болса) немесе аты-жөнi, тұратын жерi және жеке
басын куәландыратын құжаттың деректерi (eгep құрылтайшы жеке тұлға
болса) көрсетiлген тiзбесi;
• серiктестiктiң жарғылық капиталының мөлшерi туралы мәлiметтер;
• серiктестiк органдарын құру тәртiбi мен олардың құзыретi;
• серiктестiктi қайта ұйымдастыру және оның қызметiн тоқтату ережелерi;
• серiктестiкке қатысушылар тiзiлiмiн жүргiзудi тiркеушi жүзеге асыратын
жағдайда серiктестiктiң таза кiрiсiн бөлудiң тәртiбi;
• серiктестiкке қатысушыларға және үлестердi сатып алушыларға
серiктестiктiң қызметi туралы ақпаратты ұсыну тәртiбi және мерзiмi;
• серiктестiкке қатысушылардың құқықтары мен мiндеттерi болуға тиiс.
• Жарғыда Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа
ережелер де болуы мүмкiн.
• Серiктестiктiң жарғысында оның қызметiнiң мәнi мен мақсаттары көзделуi
мүмкiн.
• Серiктестiктiң нотариат куәландырған жарғысында даналары, сондай-ақ
оның кейiнгi өзгерiстерi туралы барлық құжаттар серiктестiктi
мемлекеттiк тiркеудi жүзеге асырған органда сақталады.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғылық капиталы
Жарғылық капиталдың бастапқы мөлшерi құрылтайшылар салымдарының
сомасына тең болады және серiктестiктi мемлекеттiк тiркеу үшiн құжаттар
табыс етiлген күнгi айлық жүз есептiк көрсеткiштiң мөлшерiне бара-бар
сомадан кем болмауы керек. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғылық
капиталына салым ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүлiктiк құқықтар, оның
iшiнде жер пайдалану құқығы мен интеллектуалдық қызмет нәтижелерiне құқық
және өзге де мүлiк болуы мүмкiн.
Жүйені ендіру тиімділігі
ЕС АТЖ толық ендіру нәтижесінде теміржолда тасымалдау мәселелерін
шешу кезінде маңызды тиімділікті алуды қамтамасыз етеді. Біріншіден бұл-
кешігу,тұру уақытының қысқару есебінен жүк тасымалдау қарқындылығын
жоғарылату;
жүктердің сақталуын және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
пайдалану ұзақтығын бақылау есебінен бөлшектер мен тораптарды жөндеу аралық
пайдалану мерзімдерін ұлғайту;
мемлекет араларында, бақылау-өткізу пунктерінде, кедендерде өткізу
қабілетін жоғарылату;
қызмет көрсететін персонал санын қысқарту, бірінші кезекте-теміржолдың
төменгі сатыдағы жұмысшыларын-вагон нөмірін тіркеушілер,жөндеу жұмысшылары
және т.б.
Жұйені ендірудің экономикалық тиімділігі:
бос жүріс коэффициентін 2.4% азайту;
қосымша тасымалдауды 1.6% игеру;
вагондарды жөндеуге шығындарды 2.5% азайту.
Тасымалдауды ұйымдастырудың нормативтік құжаттарын жасауда басқарудың
ұсынылған жүйесінде түпкілікті өзгереді.АТЖ құралдарымен қамтамасыз
етілетін хаттама пойызды құрастыру жоспарын, қозғалыс графигін жасау және
қатаң график бойынша жұмыста тасымалдауды ұйымдастыруға өту шешімдерін
жаңадан қарастыруға мүмкіндік береді.
Бүгінде қозғалыс кестесін, вагонағындарын ұйымдастыру жоспарының
ықтималды негізі бар.
Пойыздардың қозғалыс кестесі теміржол өндірісінің ырғақтылықты,
реттілікті, тегістілікті қамтамасыз ету мәселесін шешуге бағытталған.Оны
құру кезінде айналым пунктерінде локомотивтердің тұруын, қажетті тарту
құралдарын азайту, техникалық қызмет көрсету және өңдеу станцияларына
пойыздардың біртегіс келуін қамтамасыз ету мәселелері қойылған. Бұған жету
тек кестедегі барлық тізбектер толық кезде, яғни қолданылатын кезде ғана
мүмкін.
АТЖ тасымалдау процесінің ағымды жағдайын, тасымалдау туралы
мағлұматтарды құрастыруды модельдеу сенімділігінің жоғарғы деңгейін
қамтамасыз етеді. Осы мағлұматтардың мониторингі, жиналатын есеп беру
ақпаратын автоматты өңдеу тасымалдау процесінің статикалық заңдылығын толық
өңдеуге және осы заңдылықтарды ескеріп қозғалыс кестнсін құруға мүмкіндік
береді.
Кесте жасауды автоматтандыру тасымалдау процесін оңтайландыратын
шешімді ендіре отырып, тасымалдауға сұраныс тербелісін апта, күн, маусым
бойы ескеруге мүмкіндік береді.
Жаңа жүйе үшін кестенің толықтығын қамтамасыз ету қабілеттігі өте
маңызды.
Тіршілік қауіпсіздігі
Қазақтстан Республикасында еңбекті қорғау мәселелері 12.03.2004 жылы
бекітілген Еңбекті қорғау және қауіпсіздік туралы Заңымен реттеледі.
Еңбек етуге салауатты және қауіпсіз жағдайлар жасау қамқорлық көрсету
мәселесі әрқашан Үкіметтің назарында болды және басты мәселелердің бірі
болып қалуда. Жарты ғасырдан астам уақыт бойы осы мәселеге байланысты
теориялық және практикалық міндеттерді шешіге көптеген техникалық
экномикалық ұйымдастырушы және құқықты іс-шаралар бағытталады.
Жаңа техниканы, жаңа неғұрлым жетілдірілген технологиялық процестерді
ендіру техника қауіпсіздігінен қауіпсіз техникаға принціпін кезекпен
жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Өндірісте еңбектің қауіпсіз және салауатты жағдайларын жасау
негізінде бізде ауқымды ғылыми зерттеулер жатыр. Арнайы ғылыми-зерттеу
институттары мен зертханалары жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардың
себептерін зерттейдіжәне талдайды, олардың алдын алу шараларын әзірлейді,
өндірістің зияндары мен қауіпті жоюдың оңтайлы тәсілдерін табады, техника
қаупсіздігі бойынша құрылғылар мен айлабұйымдарды жобалап құрылымдайды.
Қазіргі жұмыс істеп жатқан барлық кәсіпорындарда, техника
қауіпсіздігі және еңбек жағдайларын қорғау жөнінде іс-шаралар әзірлеуге
ерекше назар аударылады, сонымен бірге жан-жақты сауықтыру және еңбек
жағдайларын жеңілдету халықтың әл-ауқатын көтерудің маңызды міндеттерінің
бірі деп көрсетілуде.
Келешекте ғылым мен техниканың жетістіктерін кеңінен пайдалануды
көздеу, жұмыстың қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ету үшін технология мен
жабдықтарды жетілдіру, атмосферадағы заттектердің зиянды тастандыларымен
өндірістік, көмектік және өзге шулармен дірілмен, электр және магниттік
өрістердің әсер етуімен күрестің жаңа әдістері мен құралдарын әзірлеу
қажет.
Темiр жол көлiгi саласында қауiпсiз еңбек жағдайларын қамтамасыз
ету барысында еңбектi қорғау және тiршiлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз
етуге бағытталған маңызды ғылыми-техникалық мәселелерден бастап
теориялық және тәжiрибелiк зерттеу нәтижелерiн өндiрiске ендiруге
дейiнгi бүкiл жұмыс кешенiн қамтиды. Ең өзектi мәселелерге жататындар:
жылжымалы құрамның станция жолдары мен аралықтарында жұмыс атқаратын
қызметкерлердi басып кетуiн болдырмау; технологиялық құралдарды жетiлдiру;
еңбек қауiпсiздiгiне қатысты нормативтiк құжаттар түзу, электрлi
қондырғыларды пайдалану немесе жөндеу кезiнде жарақаттанудың алдын алу,
сондай-ақ контактiлi желi мен темiр жолдағы электрлi жүрiс құрамдарымен
жұмыс iстеу кезiнде.
1
2 Электрқауіпсіздік
Электржарақаттардың басым көпшілігі (76%) кернеуі 380 және 220 Вольт
өндірістік жиіліктегі ауыспалы токтың әсер ету нәтижесінде болады.
Түрлі электр қондырғыларында болған жазатайым оқиғаларды талдау
жарақаттардың басым көпшілігі, яғни 72% тарату құрылғыларына, коммутациялық
аппаратураға және қорғану аппараттарына қызмет көрсету кезінде болатынын
көрсетеді. Әдетте қондырғылардың бұл түрімен жұмыс істеуге тек
электртехникалық қызметкерлерге ғана рұқсат етіледі.
Жарақаттардың 15%-ға жуығы түрлі қызметкерлердің, оның ішіне
электрлік емес мамандықтағы қызметкерлердің ауа және кабельдік желі электр
тартылымы, электрмен пісіру аппаратурасы сияқты электрлік қондырғыларға
қызмет көрсетуі кезінде болады.
Темір жол станциясы жағдайларында адамды электрлік ағынның
зақымдауынан қорғаудың негізгі шаралары мыналар болып табылады: қауіпсіз
кернеудегі токты қолдану, ток өтер бөліктер мен сымдарды оқшауламалау, ток
өтер бөліктерге жанасудан қорғану қорғаныстық жерлендіру және нөлдеу
зақымдану қаупін жоятын-автоматты қорғаныстық ажырату жеке қорғану
құралдарын қолдану.
Ылғалды жағдайларда жұмыс істеу кезінде орны ауыстырылатын электр
құрал-сайман мен шамдалдар үшін 36В. аспайтын кернеуді пайдаланады, ал
ерекше ылғал жағдайларда, металл аппараттардың сыйымдылықтардың ішінде
жұмыс істеу кезінде электр жабдықтардың, шамдардың, электр құрал-
саймандардың кернеуі 12В. аспау керек. Аз кернеу көздері - гальваникалық
элемент, аккумулятор батереялары, түзеткіш және түрлендіргіш қондырғылар
бола алады. Авариялар мен жазатайым оқиғалардың негізгі себептерінің бірі –
электр жабдықтарының ток өтер бөліктері мен сымдарының зақымдалуы мен
оқшауламаның болмауы.
Оқшаулама материалы қоршаған орта жағдайлары мен электр жабдықты
пайдалану ерекшелігіне сәйкес болуы керек. Яғни агрессиялық заттардың,
ылғалдылық, қыздыру әсеріне және механикалық әсер етуге төзімді болуы
керек. Токтың жылу сыйымдылығы 0,001А аспауы үшін, оқшаулама кедергісі
мейлінше жоғары болу керек.
Кернеуде болып тұрған жабдықтардың бөліктеріне адамның жанасуы үлкен
қауіп тудырады, оны жою үшін қорғаныстық жерлендіру және нөлдеу
қолданылады.
Жерлендірудің қорғаныстық әсерінің мәні мынады, ток өтер бөліктерге
жазатайым жанасқан адам жерлендіруге параллельді электр тізбегіне қосылады,
сондықтан адамның денесінен өткен ток шуғыл азаяды. Қорғаныстық
жерлендіруге электр машиналардың, жылжымалы және орын ауыстырылатын
электрқабылдағыштардың, трансформаторлардың, шамдардың корпустары, электр
машиналар мен аппараттардың жетектері, трансфоматорлардың екінші орамасы,
тарату құрылғыларының басқару қалқандарының қаңқасы мен металл құрылымдары,
кабельдік құрылымдар, сымдардың металл қабықшасы және электртартылымдардың
құбырлары, сондай-ақ электр жабдықты пайдаланумен және орнатумен байланысты
өзге металл құрылымдар жатады.
Өртке қарсы іс-шаралар
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету-адамдардың өмірі мен денсаулығын,
меншікті, ұлттық байлық пен қоршаған ортаны қорғау жөнінде мемлекеттік
қызметтің ажырамас бөлігі болып табылады.
Өрт қауіпсіздігі – адамдардың, мүліктің, меншіктің, қоғамның және
мемлекеттің өрттен қорғалған жағдайы.
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі принциптері мыналар болып
табылады:
- өрт қауіпсіздігі саласында адамдардың өмірі мен денсаулығын,
меншікті, ұлттық байлық пен қоршаған ортаны қорғау;
-ұйымдар мен азаматтардың қызметіндегі қауіп дәрежесін дер кезінде
анықтау, өрт қауіпсіздігі саласында алдын-алу шараларына және
профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруды үйрету;
-өртті сөндірудің міндеттілігі, бірінші кезектегі авариялық-құтқару
және өзге қажетті жұмыстарды жүргізу, медициналық көмек көрсету, азаматтар
мен зардап шеккен қызметкерлерді әлеуметтік қорғау, өрт нәтижесінде
азаматтардың денсаулығы мен мүлігіне, қоршаған ортаға және шаруашылық
объектілеріне келтірілген зиянның орнын толтыру.
Дипломдық жобаны орындау кезінде өрт машиналарының кіруін барлық
ғимараттар мен имараттар бойынша қамтамасыз етеміз және кіруді қатты
жабынды өту жолдары бойынша жүзеге асырамыз. Алаңшада екі шығу жолы
қарастырылған: негізгі және қосалқы.
Станция аумағында өрт резервуарларының құрылғысы мен өрт сөндірудің
сорғы станциясы көзделіп отыр. Өрт сөндіру өрт гидранттарынан жасалады. Өрт
машиналардың кіру жолымен, өрт резервуарларымен қамтамасыз етілген. Тез
тұтанғыш және жанғыш мұндай өнімдерінің қоймасы (авто жанармай құю бекеті)
өндірістік ғимараттарға қатысты басым бағыттағы желдердің ық жағына
орналасқан.
Ғимараттың отқатөзімділіктің IV дәрежесіне жататындығына байланысты,
оның барлық өндірістік учаскелері автоматты өрт сигналдауы бар автоматты
өрт сөндіру құрылғылармен жаюдықтын және ТҚК, ТЖ постыларының және
агрегаттарды ауыстыру постының орналасуы технологиялық және эвакуациялық
өту жолдары мен кірме жолдары сақталумен орындалған.
“А” санатындағы өндірістері бар жай, оның көлеміне сәйкес терезелері
және ауданы бар сыртқы қабырғалар жанына орналастырылған.
Жану ошағын таратпау іс-шараларына түрлі санаттағы өндірістерді отқа
төзімділік шегі 0,75 сағат жанбайтын арақабырғалары, отқатөзімділік шегі
0,6 сағат өртке қарсы есіктері бар жеке жайларда орналастыру кіреді. “А”
санатындағы өндірісі бар жайды бөлетін арақабырға-тамбурдан шаң, газ
өткізбейтін - жалюздер, “В” санатындағы жайлар өзге жайлардан өртке қарсы
арақабырғалармен бөлінген.
Азаматтық қорғаныс
Жобалау кезінде өндірістік және әкімшілік ғимараттың жоспары төтенше
жағдайлар кезінде адамдарды эвакуациялау үшін ұтымды және қолайлы жағдай
туғызылуы қажет. Төтенше жағдайлар, ереже бойынша табиғи және техногендік
сипат алуы мүмкін. Табиғи сипат алған төтенше жағдайларға өнеркәсіптік,
транспорттық және т.б. мекемелер тудырған төтенше жағдайлар жатады. Аталған
кәсіпорындарда азаматтық қорғаныс бойынша практикалық дағдылар, іс-шаралар
жүйелі түрде орындалуы қажет. Оның мақсаты жұмысшылар мен қызметкерлерге
азаматтық қорғаныс бойынша іс-шаралар, практикалық дағдылар алдыру болып
табылады.
Техногендік сипат алған төтенше оқиғалар кезінде, мысалы өрт кезінде,
адамдарды эвакуациялау жолдары ретінде шығу жолдарына алып баратын және
адамдардың эвакуациялау үшін қажетті уақыт ішінде қауіпсіз қозғалысын
қамтамасыз ететін барлық өтпелер, коридорлар, алаңшалар, басқыштар қызмет
етеді.
Бөлмелер мен ғимараттардың ішінен адамдардың эвакуациясын қамтамасыз
ету үшін адамдарды эвакуациялаудың есептік уақыты осы үшін қажетті уақыттан
аспауы қажет. Адамдарды эвакуациялаудың есептік уақыты адамдар ағынының
жекелеген учаскелері бойынша қозғалысының қосынды уақыты ретінде анықтайды.
Төтенше жағдайлар кезінде төмендегідей жағдайларда сигналдар беріледі:
1. Әуе дабылы;
2. Әуе дабылының тиылуы;
3. Радиациялық қауіптілік;
4. Химиялық дабыл.
Әуе дабылы – тұрғылықты халыққа ескерту есебінен қарсылық келе
жатқанын, қауіптің төніп тұрғанын хабарлайды. Хабарлау алдын-ала 2-3 мин
бұрын радиода, теледидардан, басқа да құралдардан беріледі. Сигналдар
Назар аударыңыздар!, Азаматтар!, Әуе дабылы! деген сияқты сөздермен
беріледі.
Әуе дабылы! сигналын естіген әрбір тұрғын жұмыста болған жағдайда:
- өндірістік орындарда қарастырылған барлық іс-шараларды орындап,
жұмысын тоқтату;
- ішкі және сыртқы жарықты өшіру, жасанды жарықты пайдалану;
- противогаздарды киіп, оны бекіту;
- тез арада паналау ғимаратын табуы тиіс;
- көлік жүргізушілері тез арада көлігін тоқтатып, есіктерді ашып,
электрмен қамтамасыз ететін көлік құралдарын тоқтатып, пана іздеу
қажет.
Радиациялық қауіптілік сигналы жақын уақытта ауданды, халықты
радиациялық қауіптілік болатыны туралы ескертеді. Бұл кезде радиодан,
теледидардан 2-3 минут аралығында Назар аударыңыздар! Азаматтар!
Радиациялық қауіптілік! деп хабарланады
Сигналды естіген кезде әрбір тұрғын:
- респиратор киіп, ОЗК, аяқ киім, резина қолғап, т.б. да сақтандыру
құралдарын пайдалану қажет;
- дайындаған азық-түлік, су, медикаменттерді алып радиацияға қарсы
паналау ғимараттарына жасырыну қажет.
Қоршаған ортаны қорғау
Текесу станциясының технологиялық схемасын қоршаған ортаны ластауы
түрғысынан сипатта
Темір жол көлігінің экологиялық түрғыдағы басты артықшылығы
-орындалған жұмысқа шаққанда атмосфераға шығатын зиянды заттар мөлшері
едәуір аз шамада болды. Текесу станцияында атмосфераны басты ластау көзі
болып тепловоз дизелінің айдалған газы табылады. Оның құрамында көміртек
тотығы, күкіртті ангидрид, қаракүйе, азот тотығы және азот қос тотығы бар.
Күкіртті ангидридтің құрамы дизельдік отындағы күкірт құрамына байланысты,
ал басқа қоспалар құрамы - отынды жағу тәсіліне, үрлеу тәсіліне және
қозғалтқыштың жүктемесіне тәуелді. Бос жүрістегі дизельдің айдалған газының
құрамында зиянды қоспалардың көп мөлшерде болуы отынның ауамен нашар
араласуында ғана емес, сонымен қатар отынның біршама төмен температурада
жануына да байланысты.
Темір жол Гигиенасының Ғылыми-Зерттеу Институты темір жолда ең кеңінен
пайдаланатын тепловоздардың - магистральдық ТЭЗ, 2ТЭП6 және маневрлік ЧМЭЗ
- айдалған газындағы негізгі компоненттер құрамын зерттеген болатын. Бос
жүріспен салыстырғанда, дизельдің максималды жүктелуі кезінде айдалған
газдың барлық құрамдас бөлшектер концентрациясы күрт артып кетеді екен.
Оның ішінде басым түсетін азот тотықтары көміртек тотықтарынан және
күкіртті ангидридтен бірнеше есе жоғары. Азот тотықтарының құрамы 121-ден
208 мгм3– ге дейін, ал максималды жүктемеде – 295-тен 421 мгм3 –ге дейін
жетеді. Көміртек оксидінің мөлшері сәйкесінше 56-дан 144 дейін мгм3 және
71-318 мгм3, ал күкіртті ангидрид - 1,7-ден 3,5 мгм3 және 2,6-дан 82
мгм3. Құрамдас бөлшектер қосындысы бойынша улы заттар құрамы 2ТЭП6
тепловозының айдалған газында болып шықты.
Тепловоздар қозғалысы қарқынды жүретін Текесу станциясында жүргізілген
зерттеулер ауадағы көміртек тотығы, азот тотықтары, күкіртті ангидрид
құрамы атмосфералық ауаға бір жолғы берілуі мүмкін шектік концентрациясынан
(МШК) арта түсетіндігін көрсетті. Бұл станция ауасының тепловозының
айдалған газдарымен айтарлықтай ластанғандығын дәлелдейді.
Жылдың жылы мезгілінде Текесу станциясында азот ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Курстық жұмыстың
мақсаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..3
ЖШС ТаразТрансПасс
автопаркі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Табысы
туралы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 4
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы
мәлімет ... ... ... ... ... ... ... .5
Тіршілік
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .8
Электрқауіпсіздік ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Өртке қарсы іс-
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .10
Азаматтық
қорғаныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11
Қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..12
Кәсіпорындар туралы
мәлімет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
Қалалық тасмалдың рентабельдік
шешім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..20
Техникалық баптау мен күрделi жөндеудiң жылдық санын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
ТБ бойынша өндiрiстiк
бағдарлама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .24
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Кiрiспе
Автомобиль көлiгi қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегi тұрғындар
үшiн де зор маңызға ие болады. Ол халықтық экономикалық жєне мєдени
тұрмыстық өмiрiн көтеруi қала мен ауыл арасындағы әлеуметтiк –техникалық,
экономкалық жєне мєдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды аластатуға, орталық
облыстар, елiмiздiң шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өмiрiндегi
жағдайларды теңестiруге септiгiн тигiзедi. Автомобиль көлiгiнiң басты
мiндетi халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктердi материалдық жєне еңбек
қорларының мүмкiн боларлық ең төменгi шығындарын пайдалана отырып
тасымалдаудағы қажеттiлiгiн сапалы уақытылы қамтамасыз ету болып табылады.
Бұл мєселенi шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлiгiн пайдалануды, жүк
жєне тауар айналымдарын арттыруды, материалдық-техникалық негiздi бекiтудi
жеке көлiк құралдарын iрi автокөлiк кєсiпорындарда шоғырландыру, жылжымалы
тiзбектiң техникалық баптауы мен жөндеуiн жақсартуды талап етедi.
Техникалық пайдалану автомобиль көлiгi жүйесiнiң бiрыңғай түрi болып
табылады. Автомобиль көлiгiнiң алдында тұрған маңызды мєселелердiң бiрi
автомобильдердiң пайдалану сенiмдiлiгiн арттыру жєне оны ұстауға кететiн
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркiнiң техникалық күйiн жақсарту өте баяу
жүргiзiлуде. Бұл мєселенi шешу бiр жағынан сенiмдiлiгiн жоғары автобустарды
техникалық пайдалану єдiстерiн жетiлдiру, еңбек өнiмдiлiгiн арттыру,
техникалық баптау жєне жөндеу жұмыстарының еңбек сыйымдылығын төмендету
автобустардың жөндеу аралық жүрiсiн арттыру есебiнен қамтамасыз етiледi.
Нұсқалған шарттарға қосымша жылжымалы тiзбектiң ақаусыз күйде демеуге
қажеттi өндiрiстiк негiздi құру, өндiрiстiк процесстердi механикаландыру
жєне автоматтандыру құралдарын кеңiнен енгiзудi талап етедi. Қазiргi
уақытта автокөлiк кєсiпорындарындағы өндiрiстiк процесстердi
механикаландыру деңгейi салыстырмалы түрде шамалы ғана.
Тарихи тұрғыдан алғанда, елiмiздiң аумағы арқылы шығыстан батысқа жєне
керi қарай көлiк легi тоқтаусыз өтiп жатты, ал олардың жылжу жиiлiгi
азаятын емес. Қазақстанның мiндетi отандық көлiк –коммуникация кешенiнiң
бєсекелестiк қабiлетiн жєне аумағымыз арқылы өтетiн сауда легiнiң
ұлғайтылуын қамтамасыз етуде.
Белгiлi-бiр дєрежеде бұл сала бiршама дамыған, ал ұзақ мерзiмдiк
келешекте жан-жақты өсу стратегиясына iлесуге тиiс, мұның өзi ұлттық
рынокты жан-жақты жетiлдiруге жєне бiздiң көлiк пен коммуникациялық
қызметiмiзге ден қоятын жаңа рыноктар iздеуге салды. Бұл стратегия
автомобиль жасау, туризм, қызмет жүйесi, жол жєне күрделi құрылыс салаларын
барған сайын дамытуға жєне отандық сенiмнiң құнындағы көлiк шығынын
кемiтуге жєрдемдесетiн болады.
Курстық жұмыстың мақсаты
Курстық жұмысты орындау мақсатым осы пәннен алатын білімдерді нығайту
және болашақта Өндірісті ұйымдастыру және кәсіпорын менеджменті курсының
теориялық негіздерін өндірісте іс жүзінде мәселелерін шешу үшін пайдалануға
үйрету болып табылады.
Курстық жұмысты орындау өндірістік кәсіпорындарды ұйымдастыру және
басқарудың экономикалық және құқықтық негіздерін меңгеруге үйретеді,
нарықтық экономиканың талаптарына сәйкес келетін болашақ маман ретінде
жоғары професссионалдық деңгейде дайындау.
Курстық жұмысты орындау кезінде Қазақстан Республикасының өндірістік
кәсіпорындарын акционерлік қоғам немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестік
негіздерінде құру және жұмыс істеу заңдарымен танысу және сонымен бірге
өндірістік менеджменттің жаңа әдістемелерінің, бизнес-жоспардың ең басты
принциптерін ұғыну болып табылады.
ЖШС ТаразТрансПасс автопаркі
ТаразТрансПасс жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, әрі қарай
Серіктестік, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексіне, 1998 жылғы 22
сәуірдегі Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар
серіктестер туралы Қазақтан Республикасының Заңына және басқа нормативтік
актілерге сәйкес шағын кәсіпкерлік субъектісі ретінде тіркелген.
ТаразТрансПасс жауапкершілігі шектеулі серіктестігі – қысқартылған атауы
ТаразТрансПасс ЖШС.
Серіктестіктің оқшауланған мүлкі, дербес балансы, банктерде есептік
және басқа шоттары, дөңгелек мөрі, мөртабандары, өз атауы көрсетілген
бланктері, басқа да қажетті деректемелері бар заңды тұлға болып табылады.
Серіктестік филиалдар, өкілдіктер ашуға құқығы бар.
Серіктестік заңнамамен белгіленген тәртіпте сыртқы экономикалық
қызметін дербес жүргізуге құқығы бар.
Серіктестік қызметіне байланысты залалдарға өздерінің Жарғылық
капиталына қосқан салымдарының құны шегінде тәуекел етеді.
Өз мақсаттарына сәйкес және заңнамада белгіленген тәртіп бойынша
Серіктестік өз атынан шарттар, әр түрлі мәмілелер жасайды, мүліктік және
жеке мүліктік емес құқықтарға ие болады, сотта талапкер және жауапкер бола
алады. Өз шаруашылық қызметінің нәтижесіне, әріптестерінің алдында жасалған
шарт міндеттемелері бойынша, мемлекеттік бюджет және банктер, сонымен қатар
еңбек ұжымының алдында қолданыстағы заңнамаға сәйкес жауап береді.
Серіктестік шектеусіз мерзімге қызмет етуге құрылады.
Серіктестіктің мақсаты – Тараз қаласының тұрғындарына қоғамдық көлік
қызметін көрсету. Яғни белгілі бір маршруттық бағыттар негізінде
тұрғындарды тасымалдау қызметін көрсету. Қала аумағында жолаушыларды
тасымалдау қызметін сапалы ұйымдастырып, уақыты жүзеге асырылуын қамтамасыз
ету. Серіктестіктің балансында тұрған автобустар мен шағын автобустарды
жаңатып отыру.
Серіктестікті құру және оның қызметін қамтамасыз ету үшін
Серіктестіктің Жарғылық капиталы құрылады. Ақшалар, бағалы қағаздар,
жылжымалы және жылжымайтын мүлік, мүліктік құқықтар, сонымен қатар жер
пайдалану құқығы мен интеллектуалдық қызмет нәтижелерін иелену құқығы және
өзге де мүлік Серіктестіктің жарғылық капиталына салым болуы мүмкін.
Салымды жеке мүліктік емес құқықтар және өзге де материалдық емес
игіліктер түрінде салуға жол берілмейді. Серіктестіктің жарғылық капиталы
Қазақстан Республикасының Жауапкершілігі шектеулі және қосымша
жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы Заңының 24-бабына сәйкес
құрылады.
ДамРус жауапкершілігі шектеулі серіктестігі – қала тұрғындарына
ақылы қоғамдық көлік қызметін көрсететін фирма. Жауапкершілігі шектеулі
серіктестігінің барлық заңды жолмен жұмыс істейтін ұйымдар сияқты
мемлекеттік лицензиясы, статистикалық картасы, салық төлеушінің куәлігі,
мекеменің Жарғысы бар.
Фирманың штат құрамында серіктестіктің директоры, оның орынбасары, бас
есепші, бригадир, көлік жүргізушілері, күзетші, еден жуушы жұмыс істейді.
Тұрғындарға ақылы қоғамдық көлікке қызмет көрсету Тараз қаласы
әкімдігінің тұрғын жай-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және
автомобиль жолдары бөлімі коммуналдық мемлекеттік мекемесі бекіткен
кестеге сәйкес жүргізіледі. ДамРус жауапкершілігі шектеулі
серіктестігінің балансында 30 автобус жұмыс істейді. Яғни 3 түрлі бағытта:
№40, №4 және №45 маршруттық бағыттарда тұрғындарды тасымалдайды.
Табысы туралы
Серіктестіктің табысы қала тұрғындарына көрсетілген ақылы қоғамдық
көлікпен тасымалдау табысы есебінен құралады.
Оның бір жылдық қызметінің нәтижесінен түскен табысы ай сайынғы
жұмысшылардың еңбекақы, сыйақысымен қоса жаңа автобустар мен шағын
автобустар сатып алуға жұмсалады.
1 кесте. Пайда мен шығын көлемі:
Маршрут Автобус Күнделікті Жүргізушіге Қызмет Күнделікті
нөмірі саны табыс төленетін көрсетуге пайда
(теңге) ақы (теңге) жұмсалатын (теңге)
қаржы
(теңге)
№ 40 1 12 000 3 000 3 000 6 000
№4 1 10 000 3 000 2 000 5 000
№45 1 15 000 3 000 4 000 8 000
Барлығы 37 000 9 000 9 000 19 000
№40 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті 12000
теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 6000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 6 000 х 25=150 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 150 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 150 000= 1 500 000 теңге.
№4 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті 10000
теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 5 000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 5 000 х 25=125 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 125 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 125 000= 1 250 000 теңге.
№45 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 1 автобустан күнделікті
15000 теңге табыс түседі, оның ішінде таза пайда – 8 000 теңгені құрайды. 1
автобус 1 айда 25 күн жұмыс істесе: 8 000 х 25=200 000 теңге. Бұл бағытта
барлығы 10 автобус қызмет көрсетеді. Яғни 10 автобустан 200 000 теңгеден
табыс түсіп отыратын болса, айына 10 х 200 000= 2 000 000 теңге.
1 айда 3 маршруттық бағытта қызмет көрсететін 30 автобустан барлығы
1500000+1250000+2000000=4 750 000 теңге пайда түседі. 1 жылдағы табыс көзін
есептейтін болсақ: 12 ай х 4 750 000 теңге = 57 000 000 теңге пайда
түседі.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік туралы мәлімет
Қазақстан Республикасының Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша
жауапкершiлiгi бар серiктестiктер туралы заңына сәйкес жауапкершiлiгi
шектеулi серiктестiктiң серiктестiк атауын, сондай- ақ "жауапкершiлiгi
шектеулi серiктестiк" деген сөздердi немесе "ЖШС" деген аббревиатураны
қамтуға тиiс фирмалық атауы болады.
Қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiктiң фирмалық атауында тиiсiнше
"қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiк" деген сөздер немесе "ҚЖС" деген
аббревиатура болуға тиiс.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк коммерциялық ұйым болып табылады,
азаматтық құқықтары болады. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң
орналасқан жерi деп оның тұрақты жұмыс iстейтiн органының орналасқан жерi
танылады.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк өзi орналасқан жерден тыс жерлерде
филиалдар құрып, өкiлдiктер ашуға құқылы.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктi құру оның құрылтайшыларының
құрылтай шартын жасасуынан басталып, серiктестiктi заңды тұлға ретiнде
мемлекеттiк тiркеуден өткiзумен аяқталады.
Құрылтай шарты
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң құрылтай шарты:жазбаша нысанда,
әрбiр құрылтайшының немесе оның уәкiлеттi өкiлiнiң шартқа қол қоюы арқылы
жасалады, құрылтай шартын нотариат куәландыруға тиiс.
Құрылтайшылар қатарына кiретiн заңды тұлғаларды олардың тиiстi заңды
тұлға атынан сенiмхатсыз әрекет етуге құқылы басшылары ұсынуы мүмкiн.
Шартқа қол қоюдан бас тарту серiктестiкке кiруден бас тартуды бiлдiредi.
Шартқа ескертпелер жасай отырып қол қоюға жол берiлмейдi. Серiктестiктiң
жекелеген қатысушылары мәртебесiнiң ерекшелiктерi барлық құрылтайшылар қол
қойған шарттың мәтiнiнде көрсетiлуге тиiс. Құрылтай шартын нотариат
куәландыруға тиiс
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысы
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысы серiктестiктiң заңды
тұлға ретiндегi құқықтық мәртебесiн белгiлейтiн құжат болып табылады.
• Серiктестiктi мемлекеттiк тiркеу кезiнде оның жарғысы құрылтай құжаты
ретiнде қаралады. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғысында:
• серiктестiктiң фирмалық атауы, орналасқан жерi мен мекен-жайы;
• серiктестiкке қатысушылардың (серiктестiкке қатысушыларының тiзiлiмiн
жүргiзудi тiркеушi жүзеге асыратын серiктестiктердi қоспағанда)
олардың атауы, орналасқан жерi, мекен-жайы, банк реквизиттерi (eгep
құрылтайшы заңды тұлға болса) немесе аты-жөнi, тұратын жерi және жеке
басын куәландыратын құжаттың деректерi (eгep құрылтайшы жеке тұлға
болса) көрсетiлген тiзбесi;
• серiктестiктiң жарғылық капиталының мөлшерi туралы мәлiметтер;
• серiктестiк органдарын құру тәртiбi мен олардың құзыретi;
• серiктестiктi қайта ұйымдастыру және оның қызметiн тоқтату ережелерi;
• серiктестiкке қатысушылар тiзiлiмiн жүргiзудi тiркеушi жүзеге асыратын
жағдайда серiктестiктiң таза кiрiсiн бөлудiң тәртiбi;
• серiктестiкке қатысушыларға және үлестердi сатып алушыларға
серiктестiктiң қызметi туралы ақпаратты ұсыну тәртiбi және мерзiмi;
• серiктестiкке қатысушылардың құқықтары мен мiндеттерi болуға тиiс.
• Жарғыда Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа
ережелер де болуы мүмкiн.
• Серiктестiктiң жарғысында оның қызметiнiң мәнi мен мақсаттары көзделуi
мүмкiн.
• Серiктестiктiң нотариат куәландырған жарғысында даналары, сондай-ақ
оның кейiнгi өзгерiстерi туралы барлық құжаттар серiктестiктi
мемлекеттiк тiркеудi жүзеге асырған органда сақталады.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғылық капиталы
Жарғылық капиталдың бастапқы мөлшерi құрылтайшылар салымдарының
сомасына тең болады және серiктестiктi мемлекеттiк тiркеу үшiн құжаттар
табыс етiлген күнгi айлық жүз есептiк көрсеткiштiң мөлшерiне бара-бар
сомадан кем болмауы керек. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң жарғылық
капиталына салым ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүлiктiк құқықтар, оның
iшiнде жер пайдалану құқығы мен интеллектуалдық қызмет нәтижелерiне құқық
және өзге де мүлiк болуы мүмкiн.
Жүйені ендіру тиімділігі
ЕС АТЖ толық ендіру нәтижесінде теміржолда тасымалдау мәселелерін
шешу кезінде маңызды тиімділікті алуды қамтамасыз етеді. Біріншіден бұл-
кешігу,тұру уақытының қысқару есебінен жүк тасымалдау қарқындылығын
жоғарылату;
жүктердің сақталуын және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
пайдалану ұзақтығын бақылау есебінен бөлшектер мен тораптарды жөндеу аралық
пайдалану мерзімдерін ұлғайту;
мемлекет араларында, бақылау-өткізу пунктерінде, кедендерде өткізу
қабілетін жоғарылату;
қызмет көрсететін персонал санын қысқарту, бірінші кезекте-теміржолдың
төменгі сатыдағы жұмысшыларын-вагон нөмірін тіркеушілер,жөндеу жұмысшылары
және т.б.
Жұйені ендірудің экономикалық тиімділігі:
бос жүріс коэффициентін 2.4% азайту;
қосымша тасымалдауды 1.6% игеру;
вагондарды жөндеуге шығындарды 2.5% азайту.
Тасымалдауды ұйымдастырудың нормативтік құжаттарын жасауда басқарудың
ұсынылған жүйесінде түпкілікті өзгереді.АТЖ құралдарымен қамтамасыз
етілетін хаттама пойызды құрастыру жоспарын, қозғалыс графигін жасау және
қатаң график бойынша жұмыста тасымалдауды ұйымдастыруға өту шешімдерін
жаңадан қарастыруға мүмкіндік береді.
Бүгінде қозғалыс кестесін, вагонағындарын ұйымдастыру жоспарының
ықтималды негізі бар.
Пойыздардың қозғалыс кестесі теміржол өндірісінің ырғақтылықты,
реттілікті, тегістілікті қамтамасыз ету мәселесін шешуге бағытталған.Оны
құру кезінде айналым пунктерінде локомотивтердің тұруын, қажетті тарту
құралдарын азайту, техникалық қызмет көрсету және өңдеу станцияларына
пойыздардың біртегіс келуін қамтамасыз ету мәселелері қойылған. Бұған жету
тек кестедегі барлық тізбектер толық кезде, яғни қолданылатын кезде ғана
мүмкін.
АТЖ тасымалдау процесінің ағымды жағдайын, тасымалдау туралы
мағлұматтарды құрастыруды модельдеу сенімділігінің жоғарғы деңгейін
қамтамасыз етеді. Осы мағлұматтардың мониторингі, жиналатын есеп беру
ақпаратын автоматты өңдеу тасымалдау процесінің статикалық заңдылығын толық
өңдеуге және осы заңдылықтарды ескеріп қозғалыс кестнсін құруға мүмкіндік
береді.
Кесте жасауды автоматтандыру тасымалдау процесін оңтайландыратын
шешімді ендіре отырып, тасымалдауға сұраныс тербелісін апта, күн, маусым
бойы ескеруге мүмкіндік береді.
Жаңа жүйе үшін кестенің толықтығын қамтамасыз ету қабілеттігі өте
маңызды.
Тіршілік қауіпсіздігі
Қазақтстан Республикасында еңбекті қорғау мәселелері 12.03.2004 жылы
бекітілген Еңбекті қорғау және қауіпсіздік туралы Заңымен реттеледі.
Еңбек етуге салауатты және қауіпсіз жағдайлар жасау қамқорлық көрсету
мәселесі әрқашан Үкіметтің назарында болды және басты мәселелердің бірі
болып қалуда. Жарты ғасырдан астам уақыт бойы осы мәселеге байланысты
теориялық және практикалық міндеттерді шешіге көптеген техникалық
экномикалық ұйымдастырушы және құқықты іс-шаралар бағытталады.
Жаңа техниканы, жаңа неғұрлым жетілдірілген технологиялық процестерді
ендіру техника қауіпсіздігінен қауіпсіз техникаға принціпін кезекпен
жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Өндірісте еңбектің қауіпсіз және салауатты жағдайларын жасау
негізінде бізде ауқымды ғылыми зерттеулер жатыр. Арнайы ғылыми-зерттеу
институттары мен зертханалары жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардың
себептерін зерттейдіжәне талдайды, олардың алдын алу шараларын әзірлейді,
өндірістің зияндары мен қауіпті жоюдың оңтайлы тәсілдерін табады, техника
қаупсіздігі бойынша құрылғылар мен айлабұйымдарды жобалап құрылымдайды.
Қазіргі жұмыс істеп жатқан барлық кәсіпорындарда, техника
қауіпсіздігі және еңбек жағдайларын қорғау жөнінде іс-шаралар әзірлеуге
ерекше назар аударылады, сонымен бірге жан-жақты сауықтыру және еңбек
жағдайларын жеңілдету халықтың әл-ауқатын көтерудің маңызды міндеттерінің
бірі деп көрсетілуде.
Келешекте ғылым мен техниканың жетістіктерін кеңінен пайдалануды
көздеу, жұмыстың қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз ету үшін технология мен
жабдықтарды жетілдіру, атмосферадағы заттектердің зиянды тастандыларымен
өндірістік, көмектік және өзге шулармен дірілмен, электр және магниттік
өрістердің әсер етуімен күрестің жаңа әдістері мен құралдарын әзірлеу
қажет.
Темiр жол көлiгi саласында қауiпсiз еңбек жағдайларын қамтамасыз
ету барысында еңбектi қорғау және тiршiлiк қауiпсiздiгiн қамтамасыз
етуге бағытталған маңызды ғылыми-техникалық мәселелерден бастап
теориялық және тәжiрибелiк зерттеу нәтижелерiн өндiрiске ендiруге
дейiнгi бүкiл жұмыс кешенiн қамтиды. Ең өзектi мәселелерге жататындар:
жылжымалы құрамның станция жолдары мен аралықтарында жұмыс атқаратын
қызметкерлердi басып кетуiн болдырмау; технологиялық құралдарды жетiлдiру;
еңбек қауiпсiздiгiне қатысты нормативтiк құжаттар түзу, электрлi
қондырғыларды пайдалану немесе жөндеу кезiнде жарақаттанудың алдын алу,
сондай-ақ контактiлi желi мен темiр жолдағы электрлi жүрiс құрамдарымен
жұмыс iстеу кезiнде.
1
2 Электрқауіпсіздік
Электржарақаттардың басым көпшілігі (76%) кернеуі 380 және 220 Вольт
өндірістік жиіліктегі ауыспалы токтың әсер ету нәтижесінде болады.
Түрлі электр қондырғыларында болған жазатайым оқиғаларды талдау
жарақаттардың басым көпшілігі, яғни 72% тарату құрылғыларына, коммутациялық
аппаратураға және қорғану аппараттарына қызмет көрсету кезінде болатынын
көрсетеді. Әдетте қондырғылардың бұл түрімен жұмыс істеуге тек
электртехникалық қызметкерлерге ғана рұқсат етіледі.
Жарақаттардың 15%-ға жуығы түрлі қызметкерлердің, оның ішіне
электрлік емес мамандықтағы қызметкерлердің ауа және кабельдік желі электр
тартылымы, электрмен пісіру аппаратурасы сияқты электрлік қондырғыларға
қызмет көрсетуі кезінде болады.
Темір жол станциясы жағдайларында адамды электрлік ағынның
зақымдауынан қорғаудың негізгі шаралары мыналар болып табылады: қауіпсіз
кернеудегі токты қолдану, ток өтер бөліктер мен сымдарды оқшауламалау, ток
өтер бөліктерге жанасудан қорғану қорғаныстық жерлендіру және нөлдеу
зақымдану қаупін жоятын-автоматты қорғаныстық ажырату жеке қорғану
құралдарын қолдану.
Ылғалды жағдайларда жұмыс істеу кезінде орны ауыстырылатын электр
құрал-сайман мен шамдалдар үшін 36В. аспайтын кернеуді пайдаланады, ал
ерекше ылғал жағдайларда, металл аппараттардың сыйымдылықтардың ішінде
жұмыс істеу кезінде электр жабдықтардың, шамдардың, электр құрал-
саймандардың кернеуі 12В. аспау керек. Аз кернеу көздері - гальваникалық
элемент, аккумулятор батереялары, түзеткіш және түрлендіргіш қондырғылар
бола алады. Авариялар мен жазатайым оқиғалардың негізгі себептерінің бірі –
электр жабдықтарының ток өтер бөліктері мен сымдарының зақымдалуы мен
оқшауламаның болмауы.
Оқшаулама материалы қоршаған орта жағдайлары мен электр жабдықты
пайдалану ерекшелігіне сәйкес болуы керек. Яғни агрессиялық заттардың,
ылғалдылық, қыздыру әсеріне және механикалық әсер етуге төзімді болуы
керек. Токтың жылу сыйымдылығы 0,001А аспауы үшін, оқшаулама кедергісі
мейлінше жоғары болу керек.
Кернеуде болып тұрған жабдықтардың бөліктеріне адамның жанасуы үлкен
қауіп тудырады, оны жою үшін қорғаныстық жерлендіру және нөлдеу
қолданылады.
Жерлендірудің қорғаныстық әсерінің мәні мынады, ток өтер бөліктерге
жазатайым жанасқан адам жерлендіруге параллельді электр тізбегіне қосылады,
сондықтан адамның денесінен өткен ток шуғыл азаяды. Қорғаныстық
жерлендіруге электр машиналардың, жылжымалы және орын ауыстырылатын
электрқабылдағыштардың, трансформаторлардың, шамдардың корпустары, электр
машиналар мен аппараттардың жетектері, трансфоматорлардың екінші орамасы,
тарату құрылғыларының басқару қалқандарының қаңқасы мен металл құрылымдары,
кабельдік құрылымдар, сымдардың металл қабықшасы және электртартылымдардың
құбырлары, сондай-ақ электр жабдықты пайдаланумен және орнатумен байланысты
өзге металл құрылымдар жатады.
Өртке қарсы іс-шаралар
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету-адамдардың өмірі мен денсаулығын,
меншікті, ұлттық байлық пен қоршаған ортаны қорғау жөнінде мемлекеттік
қызметтің ажырамас бөлігі болып табылады.
Өрт қауіпсіздігі – адамдардың, мүліктің, меншіктің, қоғамның және
мемлекеттің өрттен қорғалған жағдайы.
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі принциптері мыналар болып
табылады:
- өрт қауіпсіздігі саласында адамдардың өмірі мен денсаулығын,
меншікті, ұлттық байлық пен қоршаған ортаны қорғау;
-ұйымдар мен азаматтардың қызметіндегі қауіп дәрежесін дер кезінде
анықтау, өрт қауіпсіздігі саласында алдын-алу шараларына және
профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруды үйрету;
-өртті сөндірудің міндеттілігі, бірінші кезектегі авариялық-құтқару
және өзге қажетті жұмыстарды жүргізу, медициналық көмек көрсету, азаматтар
мен зардап шеккен қызметкерлерді әлеуметтік қорғау, өрт нәтижесінде
азаматтардың денсаулығы мен мүлігіне, қоршаған ортаға және шаруашылық
объектілеріне келтірілген зиянның орнын толтыру.
Дипломдық жобаны орындау кезінде өрт машиналарының кіруін барлық
ғимараттар мен имараттар бойынша қамтамасыз етеміз және кіруді қатты
жабынды өту жолдары бойынша жүзеге асырамыз. Алаңшада екі шығу жолы
қарастырылған: негізгі және қосалқы.
Станция аумағында өрт резервуарларының құрылғысы мен өрт сөндірудің
сорғы станциясы көзделіп отыр. Өрт сөндіру өрт гидранттарынан жасалады. Өрт
машиналардың кіру жолымен, өрт резервуарларымен қамтамасыз етілген. Тез
тұтанғыш және жанғыш мұндай өнімдерінің қоймасы (авто жанармай құю бекеті)
өндірістік ғимараттарға қатысты басым бағыттағы желдердің ық жағына
орналасқан.
Ғимараттың отқатөзімділіктің IV дәрежесіне жататындығына байланысты,
оның барлық өндірістік учаскелері автоматты өрт сигналдауы бар автоматты
өрт сөндіру құрылғылармен жаюдықтын және ТҚК, ТЖ постыларының және
агрегаттарды ауыстыру постының орналасуы технологиялық және эвакуациялық
өту жолдары мен кірме жолдары сақталумен орындалған.
“А” санатындағы өндірістері бар жай, оның көлеміне сәйкес терезелері
және ауданы бар сыртқы қабырғалар жанына орналастырылған.
Жану ошағын таратпау іс-шараларына түрлі санаттағы өндірістерді отқа
төзімділік шегі 0,75 сағат жанбайтын арақабырғалары, отқатөзімділік шегі
0,6 сағат өртке қарсы есіктері бар жеке жайларда орналастыру кіреді. “А”
санатындағы өндірісі бар жайды бөлетін арақабырға-тамбурдан шаң, газ
өткізбейтін - жалюздер, “В” санатындағы жайлар өзге жайлардан өртке қарсы
арақабырғалармен бөлінген.
Азаматтық қорғаныс
Жобалау кезінде өндірістік және әкімшілік ғимараттың жоспары төтенше
жағдайлар кезінде адамдарды эвакуациялау үшін ұтымды және қолайлы жағдай
туғызылуы қажет. Төтенше жағдайлар, ереже бойынша табиғи және техногендік
сипат алуы мүмкін. Табиғи сипат алған төтенше жағдайларға өнеркәсіптік,
транспорттық және т.б. мекемелер тудырған төтенше жағдайлар жатады. Аталған
кәсіпорындарда азаматтық қорғаныс бойынша практикалық дағдылар, іс-шаралар
жүйелі түрде орындалуы қажет. Оның мақсаты жұмысшылар мен қызметкерлерге
азаматтық қорғаныс бойынша іс-шаралар, практикалық дағдылар алдыру болып
табылады.
Техногендік сипат алған төтенше оқиғалар кезінде, мысалы өрт кезінде,
адамдарды эвакуациялау жолдары ретінде шығу жолдарына алып баратын және
адамдардың эвакуациялау үшін қажетті уақыт ішінде қауіпсіз қозғалысын
қамтамасыз ететін барлық өтпелер, коридорлар, алаңшалар, басқыштар қызмет
етеді.
Бөлмелер мен ғимараттардың ішінен адамдардың эвакуациясын қамтамасыз
ету үшін адамдарды эвакуациялаудың есептік уақыты осы үшін қажетті уақыттан
аспауы қажет. Адамдарды эвакуациялаудың есептік уақыты адамдар ағынының
жекелеген учаскелері бойынша қозғалысының қосынды уақыты ретінде анықтайды.
Төтенше жағдайлар кезінде төмендегідей жағдайларда сигналдар беріледі:
1. Әуе дабылы;
2. Әуе дабылының тиылуы;
3. Радиациялық қауіптілік;
4. Химиялық дабыл.
Әуе дабылы – тұрғылықты халыққа ескерту есебінен қарсылық келе
жатқанын, қауіптің төніп тұрғанын хабарлайды. Хабарлау алдын-ала 2-3 мин
бұрын радиода, теледидардан, басқа да құралдардан беріледі. Сигналдар
Назар аударыңыздар!, Азаматтар!, Әуе дабылы! деген сияқты сөздермен
беріледі.
Әуе дабылы! сигналын естіген әрбір тұрғын жұмыста болған жағдайда:
- өндірістік орындарда қарастырылған барлық іс-шараларды орындап,
жұмысын тоқтату;
- ішкі және сыртқы жарықты өшіру, жасанды жарықты пайдалану;
- противогаздарды киіп, оны бекіту;
- тез арада паналау ғимаратын табуы тиіс;
- көлік жүргізушілері тез арада көлігін тоқтатып, есіктерді ашып,
электрмен қамтамасыз ететін көлік құралдарын тоқтатып, пана іздеу
қажет.
Радиациялық қауіптілік сигналы жақын уақытта ауданды, халықты
радиациялық қауіптілік болатыны туралы ескертеді. Бұл кезде радиодан,
теледидардан 2-3 минут аралығында Назар аударыңыздар! Азаматтар!
Радиациялық қауіптілік! деп хабарланады
Сигналды естіген кезде әрбір тұрғын:
- респиратор киіп, ОЗК, аяқ киім, резина қолғап, т.б. да сақтандыру
құралдарын пайдалану қажет;
- дайындаған азық-түлік, су, медикаменттерді алып радиацияға қарсы
паналау ғимараттарына жасырыну қажет.
Қоршаған ортаны қорғау
Текесу станциясының технологиялық схемасын қоршаған ортаны ластауы
түрғысынан сипатта
Темір жол көлігінің экологиялық түрғыдағы басты артықшылығы
-орындалған жұмысқа шаққанда атмосфераға шығатын зиянды заттар мөлшері
едәуір аз шамада болды. Текесу станцияында атмосфераны басты ластау көзі
болып тепловоз дизелінің айдалған газы табылады. Оның құрамында көміртек
тотығы, күкіртті ангидрид, қаракүйе, азот тотығы және азот қос тотығы бар.
Күкіртті ангидридтің құрамы дизельдік отындағы күкірт құрамына байланысты,
ал басқа қоспалар құрамы - отынды жағу тәсіліне, үрлеу тәсіліне және
қозғалтқыштың жүктемесіне тәуелді. Бос жүрістегі дизельдің айдалған газының
құрамында зиянды қоспалардың көп мөлшерде болуы отынның ауамен нашар
араласуында ғана емес, сонымен қатар отынның біршама төмен температурада
жануына да байланысты.
Темір жол Гигиенасының Ғылыми-Зерттеу Институты темір жолда ең кеңінен
пайдаланатын тепловоздардың - магистральдық ТЭЗ, 2ТЭП6 және маневрлік ЧМЭЗ
- айдалған газындағы негізгі компоненттер құрамын зерттеген болатын. Бос
жүріспен салыстырғанда, дизельдің максималды жүктелуі кезінде айдалған
газдың барлық құрамдас бөлшектер концентрациясы күрт артып кетеді екен.
Оның ішінде басым түсетін азот тотықтары көміртек тотықтарынан және
күкіртті ангидридтен бірнеше есе жоғары. Азот тотықтарының құрамы 121-ден
208 мгм3– ге дейін, ал максималды жүктемеде – 295-тен 421 мгм3 –ге дейін
жетеді. Көміртек оксидінің мөлшері сәйкесінше 56-дан 144 дейін мгм3 және
71-318 мгм3, ал күкіртті ангидрид - 1,7-ден 3,5 мгм3 және 2,6-дан 82
мгм3. Құрамдас бөлшектер қосындысы бойынша улы заттар құрамы 2ТЭП6
тепловозының айдалған газында болып шықты.
Тепловоздар қозғалысы қарқынды жүретін Текесу станциясында жүргізілген
зерттеулер ауадағы көміртек тотығы, азот тотықтары, күкіртті ангидрид
құрамы атмосфералық ауаға бір жолғы берілуі мүмкін шектік концентрациясынан
(МШК) арта түсетіндігін көрсетті. Бұл станция ауасының тепловозының
айдалған газдарымен айтарлықтай ластанғандығын дәлелдейді.
Жылдың жылы мезгілінде Текесу станциясында азот ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz