Белоктар
Белоктар, яғни протеиндер ауыр молекулалы, құрамында азоты бар органикалық қосылыстар. Белоктар организм құрамының ең маңызды бөлігі. Олар барлық өсімдік пен жануарлар клеткаларының протоплазмасында және ядросында болады.
Тіршіліктің негізгі нышаны – белоктар. Белок жоқ жерде тіршілік те жоқ. Бұдан 100 жылдан бұрын Ф.Энгельс «тіршілік дегеніміз – белокты дененің өмір сүру әдісі», деген екен, Сол әлі күнге дейін күшін жойған жоқ.
Белок деген атау алдымен жұмыртқаның ақ затына «Eiwais» берілген, Ол қыздырғанда ерімейтін ақ затқа айналады. Кейіннен дәл сондай заттар өсімдіктерден және жануарлар организмінен де бөліп алынады.
1839 жылы голландия ғалымы Мульдер белоктарды «протеин» деп атауды ұсынады. Белоктар бұлшық еттердің, қанның, сүттің, жұмыртқаның, өсімдіктердің, жүннің, жібектің және шашатың құрамына кіреді.
Тіршіліктің негізгі нышаны – белоктар. Белок жоқ жерде тіршілік те жоқ. Бұдан 100 жылдан бұрын Ф.Энгельс «тіршілік дегеніміз – белокты дененің өмір сүру әдісі», деген екен, Сол әлі күнге дейін күшін жойған жоқ.
Белок деген атау алдымен жұмыртқаның ақ затына «Eiwais» берілген, Ол қыздырғанда ерімейтін ақ затқа айналады. Кейіннен дәл сондай заттар өсімдіктерден және жануарлар организмінен де бөліп алынады.
1839 жылы голландия ғалымы Мульдер белоктарды «протеин» деп атауды ұсынады. Белоктар бұлшық еттердің, қанның, сүттің, жұмыртқаның, өсімдіктердің, жүннің, жібектің және шашатың құрамына кіреді.
Белоктар
Белоктар, яғни протеиндер ауыр молекулалы, құрамында азоты бар
органикалық қосылыстар. Белоктар организм құрамының ең маңызды бөлігі. Олар
барлық өсімдік пен жануарлар клеткаларының протоплазмасында және ядросында
болады.
Тіршіліктің негізгі нышаны – белоктар. Белок жоқ жерде тіршілік те
жоқ. Бұдан 100 жылдан бұрын Ф.Энгельс тіршілік дегеніміз – белокты дененің
өмір сүру әдісі, деген екен, Сол әлі күнге дейін күшін жойған жоқ.
Белок деген атау алдымен жұмыртқаның ақ затына Eiwais берілген, Ол
қыздырғанда ерімейтін ақ затқа айналады. Кейіннен дәл сондай заттар
өсімдіктерден және жануарлар организмінен де бөліп алынады.
1839 жылы голландия ғалымы Мульдер белоктарды протеин деп атауды
ұсынады. Белоктар бұлшық еттердің, қанның, сүттің, жұмыртқаның,
өсімдіктердің, жүннің, жібектің және шашатың құрамына кіреді.
Белоктардың химиялық құрамы шамамен мынадай:
C – 50 – 50% O – 19 – 24% S – 0,2 – 2,4%
H – 6,6 – 7,3% N – 15 – 17% P – 0,8%-ке дейін
Fe – 0,4%
Келтірілген мәліметтерге қарағанда белоктар негшізінен 5 элементтен тұрады
C, O, H, N, S.
Белоктарға қолданылатын түсті реакциялар
Белоктарды ашу және айқындау үшін бірнеше түсті реакциялар
қолданылады:
1. Биурет реакциясы. Егер биуретке H2N – CO – NH – CO – NH2, CuSO4
ерітіндісін және сілті қосса күлгін түс пайда болады. Осындай
реакцияны белоктарға жүргізгенде дәл сондай күлгін түс шығады.
Демек белоктарда да – CO – NH – байланысы бар.
2. Ксантопротеин реакциясы. Белоктарды концентрлі азот қышқылымен
өндегенде сары түс пайда болады, ал егер оған аммиак қосса қызғылт
сары түске айналады. Бұл реакция аромат амин қышқылдарының
нитроқосылыстар түзгенн көрсетеді.
3. Миллон реакциясы. Азот қышқылы мен сынап нитратының қоспасымен
белоктарды қыздырғанда қызыл қоңыр түс пайда болады. Бұл реакция
тирозин амин қышқылының барын көрсетеді.
4. Нингидрин реакциясы. α – амин, қышқылдарының және полипентидтерді
нингидрин ерітіндісімен қыздырғанда көк түс пайда болады. Бұл
қасиет амин қышқылдарын хроматография әдісімен анықтағанда
қолданылады.
Белоктарды анықтағанда түсті реакциялардан басқа тұндыру реакциялары
да қолданылады. Белоктарды тұнбаға түсіру үшін тұздар, қышқылдар, ауыр
металдардың тұздары және қздыруды пайдаланады.
Тұндыру екі түрлі болады. Егер тұнбаға түсірген тұздарды кетіргенде
белок қайтадан ерісе, оны қайтмды тұндыру, ал егер қайтадан ерімесе, оны
қайтымсыз тұндыру дейміз. Қайтымды тұндыру нейтралды тұздардың әсерімен
болады. Бұл әдісті белоктрды тазалау және бір-бірінен бәлу үшін
қолданылады.
Қайтымсыз тұндырғанда белоктарң структуралары өзгеріп, ерімейтін күйге
айналады. Бұл процесті денатурация дейді. Қайтымсыз тұндыру қайнату немесе
ауыр металдар тұздарының әсерінен болады.
Физикалық қасиеттері
Белоктарды ұнтақ немесе кристал күйінде бөліп алады№ Олар спиртте?
Ацетонда?кейбіреуі суда ерімейді? Сұйылтылған қышқылдар мен сілтілердің
ерітіндлерінде ерид№ Белоктар ерігенде? Коллоидтық ерітінді түзеді және
оптикалық пәрменді келеді№
Белоктардың молекулалық массасы өте ауыр болады№ Мысалы? Қан сарысуы
альбуминінің массасы – М.М. 60.000, γ – глобулиннің массасы – М.М. 160.00.
Белоктар молекуласының түрлеріне қарай фибриллярлық және глобулярлық
болып екіге бөлінеді. Фибриллярлық белоктардың түрі жіп тәріздес болады
(эластин, коллаген және фибрион). Ал глобулярлық белоктардың түрі эллипс
немесе шар тәріздес болады. Оларға альбуминдер, глобулиндер, гемоглобиндер
жатады.
Белоктарды қышқылдармен немесе сілтілермен 100 - 105°С қыздырғанда,
олар α – амин қышқылдарына ыдырайды. Демек белоктар амин қышқылдарының
қалдықтарынан құралған. Белоктардың мұндай ыдырағанын гидролиз дейміз.
Организмде гидролизферменттердің әсерімен жүреді. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Белоктар, яғни протеиндер ауыр молекулалы, құрамында азоты бар
органикалық қосылыстар. Белоктар организм құрамының ең маңызды бөлігі. Олар
барлық өсімдік пен жануарлар клеткаларының протоплазмасында және ядросында
болады.
Тіршіліктің негізгі нышаны – белоктар. Белок жоқ жерде тіршілік те
жоқ. Бұдан 100 жылдан бұрын Ф.Энгельс тіршілік дегеніміз – белокты дененің
өмір сүру әдісі, деген екен, Сол әлі күнге дейін күшін жойған жоқ.
Белок деген атау алдымен жұмыртқаның ақ затына Eiwais берілген, Ол
қыздырғанда ерімейтін ақ затқа айналады. Кейіннен дәл сондай заттар
өсімдіктерден және жануарлар организмінен де бөліп алынады.
1839 жылы голландия ғалымы Мульдер белоктарды протеин деп атауды
ұсынады. Белоктар бұлшық еттердің, қанның, сүттің, жұмыртқаның,
өсімдіктердің, жүннің, жібектің және шашатың құрамына кіреді.
Белоктардың химиялық құрамы шамамен мынадай:
C – 50 – 50% O – 19 – 24% S – 0,2 – 2,4%
H – 6,6 – 7,3% N – 15 – 17% P – 0,8%-ке дейін
Fe – 0,4%
Келтірілген мәліметтерге қарағанда белоктар негшізінен 5 элементтен тұрады
C, O, H, N, S.
Белоктарға қолданылатын түсті реакциялар
Белоктарды ашу және айқындау үшін бірнеше түсті реакциялар
қолданылады:
1. Биурет реакциясы. Егер биуретке H2N – CO – NH – CO – NH2, CuSO4
ерітіндісін және сілті қосса күлгін түс пайда болады. Осындай
реакцияны белоктарға жүргізгенде дәл сондай күлгін түс шығады.
Демек белоктарда да – CO – NH – байланысы бар.
2. Ксантопротеин реакциясы. Белоктарды концентрлі азот қышқылымен
өндегенде сары түс пайда болады, ал егер оған аммиак қосса қызғылт
сары түске айналады. Бұл реакция аромат амин қышқылдарының
нитроқосылыстар түзгенн көрсетеді.
3. Миллон реакциясы. Азот қышқылы мен сынап нитратының қоспасымен
белоктарды қыздырғанда қызыл қоңыр түс пайда болады. Бұл реакция
тирозин амин қышқылының барын көрсетеді.
4. Нингидрин реакциясы. α – амин, қышқылдарының және полипентидтерді
нингидрин ерітіндісімен қыздырғанда көк түс пайда болады. Бұл
қасиет амин қышқылдарын хроматография әдісімен анықтағанда
қолданылады.
Белоктарды анықтағанда түсті реакциялардан басқа тұндыру реакциялары
да қолданылады. Белоктарды тұнбаға түсіру үшін тұздар, қышқылдар, ауыр
металдардың тұздары және қздыруды пайдаланады.
Тұндыру екі түрлі болады. Егер тұнбаға түсірген тұздарды кетіргенде
белок қайтадан ерісе, оны қайтмды тұндыру, ал егер қайтадан ерімесе, оны
қайтымсыз тұндыру дейміз. Қайтымды тұндыру нейтралды тұздардың әсерімен
болады. Бұл әдісті белоктрды тазалау және бір-бірінен бәлу үшін
қолданылады.
Қайтымсыз тұндырғанда белоктарң структуралары өзгеріп, ерімейтін күйге
айналады. Бұл процесті денатурация дейді. Қайтымсыз тұндыру қайнату немесе
ауыр металдар тұздарының әсерінен болады.
Физикалық қасиеттері
Белоктарды ұнтақ немесе кристал күйінде бөліп алады№ Олар спиртте?
Ацетонда?кейбіреуі суда ерімейді? Сұйылтылған қышқылдар мен сілтілердің
ерітіндлерінде ерид№ Белоктар ерігенде? Коллоидтық ерітінді түзеді және
оптикалық пәрменді келеді№
Белоктардың молекулалық массасы өте ауыр болады№ Мысалы? Қан сарысуы
альбуминінің массасы – М.М. 60.000, γ – глобулиннің массасы – М.М. 160.00.
Белоктар молекуласының түрлеріне қарай фибриллярлық және глобулярлық
болып екіге бөлінеді. Фибриллярлық белоктардың түрі жіп тәріздес болады
(эластин, коллаген және фибрион). Ал глобулярлық белоктардың түрі эллипс
немесе шар тәріздес болады. Оларға альбуминдер, глобулиндер, гемоглобиндер
жатады.
Белоктарды қышқылдармен немесе сілтілермен 100 - 105°С қыздырғанда,
олар α – амин қышқылдарына ыдырайды. Демек белоктар амин қышқылдарының
қалдықтарынан құралған. Белоктардың мұндай ыдырағанын гидролиз дейміз.
Организмде гидролизферменттердің әсерімен жүреді. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz