Бухгалтерлік есепті компьютеризациялау

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

1С: ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫН
ОРНАТУ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1С: Кәсіпорын 8 тұғырнамасының орнатылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Нұсқаны орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1С: Кәсіпорын 8 жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Ақпараттық қорды редакциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Ақпараттық қорды тізімнен жою ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
Бағдарламаның қызмет көрсету мүмкіндіктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... 13
Параметрлерді орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Мәтіндік редакторды күйге келтіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
Алмастыру буферімен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Терезелерді басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
Құралдар тақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
Файлдарды салыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Уақытша тежеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
Белсенді пайдаланушылар тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Пайдаланушы параметрлерін орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Тіркеу журналы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Аралықтарды орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
Іріктеуді орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Тіркеу журналын сақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30
Қателер жөнінде хабарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Бейнелеу баспасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31

1С:ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫМЕН ЖҰМЫСТЫ БАСТАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ...32

Ұйым туралы мәліметтерді толтыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .32
Бухгалтерлік есептің есептік саясатының параметрлерін толтыру ... ... ... ... ...34
Салықтық есептің есептік саясаты параметрлерін толтыру ... ... ... ... ... ... ...35
Есеп параметрлерін күйге келтіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
Бухгалтерлік және салықтық есеп шоттарының жоспарлары ... ... ... ... ... ... ..38
Ұйымның іскер әріптестері туралы мәліметтерді толтыру ... ... ... ... ... ... ... .40

1С:ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫНДАҒЫ ШАРУАШЫЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРЫНЫҢ ЕСЕБІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...45

Ұйым сатып алатын және сататын тауарлар және қызметтер туралы мәліметтерді толтыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..45
Шаруашылық операцияларын құжаттар көмегімен бейнелеу ... ... ... ... ... ... .47
Бухгалтерлік және салық жүргізілімдерін автоматтандырылған
түрде енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..49
Операциялар журналы және жүргізілімдер журналы ... ... ... ... ... ... ... ... ..51
Тауарларды сатып алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..53
Сатып алушыға төлем шоттарын көрсету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59
Ұйымның есеп шотына сатып алушыдан ақша қаражатының түсуі ... ... ... ... 63
Тауарларды сату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...65
Жеткізушіге ұйымның есептік шотынан ақша қаражатын аудару: төлем тапсырмасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 68
Төлемдік тапсырма басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...69
Кезеңнің (айдың) аяқталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 71

ЕСЕП БЕРУДІ ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..73

Бухгалтерлік және салықтық есеп шоттарының қалдықтары және айналымдары бойынша деректер алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..73
Стандартты есеп берулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 73
Регламенттелген есеп . қисапты құру: бухгалтерлік баланс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 91
Бухгалтерлік баланс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..92
Регламенттелген есеп беруді дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..95
Регламенттелген есептердің сақталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 96
Регламенттелген есептерді электронды түрде шығару ... ... ... ... ... ... ... ... ... .97

ӘДЕБИЕТ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .98

«1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8» - бухгалтерлік және салықтық есепті автоматтандыру үшін жаппай тағайындаудың әмбебап бағдарламасы. Бұл бағдарламаның негізінде мейлінше әртүрлі бизнес– қосымшаларды құруға және түрлендіруге мүмкіндік беретін «1С: Кәсіпорын 8» жүйесінің икемді технологиялық тұғырнамасы жатыр. Бағдарламалық өнім жеткізілімінің жиынтығына қолданбалы шешім – «Қазақстанға арналған бухгалтерия» нұсқасы жатады.
«1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия» бухгалтерлік және салықтық есептің жүргізілуі үшін, сонымен қатар коммерциялық қызметтің кез келген түрін: көтерме және бөлшек сауданы, қызмет көрсетуді, өндірісті және т.б. іске асыратын ұйымдардағы міндетті (реттемеленген) есеп-қисаптың нысандарын әзірлеуге арналады.
Бухгалтерлік және салықтық есеп Қазақстан Республикасының пәрменді заңдарына сәйкес іске асырылады. Нұсқада нұсқауға сәйкес бекітілген Қаржы Министрлігінің 22.12.2005 ж. № 426 «Қаржылық есептің халықаралық стандартына сәйкес қаржылық есеп-қисапты құрайтын ұйымдар үшін бухгалтерлік есептің жұмыс жоспарын әзірлеу жөніндегі Нұсқаулықты (негізді) бекіту туралы» Бұйрығына сай әзірленген шоттар жоспары іске асырылған.

Бірнеше ұйымдардың қызметінің есебін жүргізу
«1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8» көмегімен бірнеше ұйымның шаруашылық қызметтерінің бухгалтерлік және салықтық есебін жүргізуге болады. Әрбір ұйым үшін есепті жеке ақпараттық негізде жүргізуге болады. «1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8» сонымен қатар бірнеше ұйымның бухгалтерлік және салықтық есебінің жалпы ақпараттық негізде (сондай-ақ жеке ұйымдар ретінде жеке кәсіпкерлер бой көрсетуі мүмкін) жүргізілуіне мүмкіндік береді. Бұл, егер осы ұйымдардың шарушылық қызметі өзара тығыз болса, ыңғайлы: тауарлардың, контрагенттердің (іскерлік серіктестердің), жұмыскерлердің, қоймалардың (сақтау орындарының), және т.б.тізімдерін жалпы түрде, ал міндетті есеп-қисапты жекелей қалыптастыруға болады.
Тауарлы-материалдық қорлардың есебі
ТМҚ есебін ұйымдастыру үшін материалдық - өндірістік қорлардың оларды істен шығуы кезіндегі бағалануының келесі тәсілдерін ұстанады:
орташа өзіндік құны бойынша;
материалдық-өндірістік қорлардың сатып алу кезіндегі алғашқы өзіндік құны бойынша (ФИФО тәсілі);
материалдық-өндірістік қорлардың сатып алынған кезіндегіден соңғы өзіндік құны бойынша (ЛИФО тәсілі);
Бағалаудың ФИФО және ЛИФО тәсілдерін қолдану үшін материалдық-өндірістік қорлардың есеп шотында топтамалық есеп жүргізіледі. ТМҚ есебінің әртүрлі шоттары үшін өзіндік құнды бағалаудың әртүрлі тәсілдері қолданылуы мүмкін (МСБУ 2 сәйкес).

1. Закон «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности»
2. 1С: Бухгалтерия от 7.7 к 8.0, Бухгалтеру от бухгалтера В. Хомичевская., Санкт-Петербург БВХ-Петербург., 2006
3. 1С Предприятие 8.0 Бухгалтерия предприятия. Управление торговлей. Управление персоналом., Б. Новак., Санкт-Петербург О-ОО Рампа., 2005
4. 1С Бухгалтерия для Казахстана Учебная версия., ЗАО 1С., Москва 1С., 2007
5. Стандарты бухгалтерского учёта6 методические рекомендации6 рабочий план счетов
6. 1С Предприятие 8.0 Конфигурирование и настройка., Б. Новак., Санкт-Петербург О-ОО Рампа., 2005

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 97 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қазақ қыздар педагогикалық университеті

БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІ КОМПЬЮТЕРИЗАЦИЯЛАУ

ОҚУ ҚҰРАЛЫ

Алматы
2010

ББК 65.051
М79
УДК 657.1(075):681.3(075)

Мурсалим М.О., Тазетдинова В.Х.
М79 Бухгалтерлік есепті компьютеризациялау:Оқу құралы.-Алматы:КазАТК,2008
ж.

ISBN 978-601-207-123-8

Бұл оқу құралы Қазақстан Республикасына арналған 1С: Бухгалтерия 8
бағдарламасын алғаш оқып үйренушілер үшін өте тиімді. Оқу құралы мысалдар
негізінде құрастырылған. Төмендегі көрсетілген әрекеттердің барлығы
тізбектеліп көрсетілген: Ұйымдар мен кәсіпорындар туралы барлық
мәліметтерді толтыру, ұйымның бухгалтерлік және салық есебі бойынша есеп
саясаты, ұйымның контрагенттері туралы мәліметтер, сатылатын және сатып
алынатын тауарлардың номенклатурасы, бағдарламада негізгі шаруашылық
операцияларды көрсету енгізілген, проводкалар мен бухгалтерлік балансты
талдау үшін есеп беруді құрау қарастырылған.

ББК 65.051

Пікір жазғандар: Дауренбекова А.Н. э.ғ.д.- Абай атындағы ҚазҰПУ
Оралбаева Ж.З. э.ғ.к. - Абай атындағы ҚазҰПУ
Әлиев М.К. э.ғ.к. – Мұхаметжан Тынышпаев
атындағы ҚазККА

ISBN 978-601-207-123-8

© Мұхаметжан Тынышпаев атындағы ҚазККА, 2008.
© Мурсалим М.О., Тазетдинова В.Х., 2008.
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... .5

1С: ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫН
ОРНАТУ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
1С: Кәсіпорын 8 тұғырнамасының орнатылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Нұсқаны орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
1С: Кәсіпорын 8 жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
Ақпараттық қорды редакциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ...11
Ақпараттық қорды тізімнен жою ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
Бағдарламаның қызмет көрсету мүмкіндіктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 13
Параметрлерді орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 3
Мәтіндік редакторды күйге келтіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
Алмастыру буферімен жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Терезелерді басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Құралдар тақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 17
Файлдарды салыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Уақытша тежеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Белсенді пайдаланушылар тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Пайдаланушы параметрлерін орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Тіркеу журналы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
Аралықтарды орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Іріктеуді орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... .27
Тіркеу журналын сақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..30
Қателер жөнінде хабарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Бейнелеу
баспасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 31

1С:ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫМЕН ЖҰМЫСТЫ
БАСТАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ...32

Ұйым туралы мәліметтерді толтыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...32
Бухгалтерлік есептің есептік саясатының параметрлерін толтыру
... ... ... ... ...34
Салықтық есептің есептік саясаты параметрлерін толтыру
... ... ... ... ... ... ...35
Есеп параметрлерін күйге
келтіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..36
Бухгалтерлік және салықтық есеп шоттарының жоспарлары ... ... ... ... ... ... ..38
Ұйымның іскер әріптестері туралы мәліметтерді
толтыру ... ... ... ... ... ... ... .40

1С:ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫНДАҒЫ ШАРУАШЫЛЫҚ
ОПЕРАЦИЯЛАРЫНЫҢ ЕСЕБІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..45

Ұйым сатып алатын және сататын тауарлар және қызметтер туралы мәліметтерді
толтыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 45
Шаруашылық операцияларын құжаттар көмегімен бейнелеу ... ... ... ... ... ... .47
Бухгалтерлік және салық жүргізілімдерін автоматтандырылған
түрде
енгізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .49
Операциялар журналы және жүргізілімдер журналы ... ... ... ... ... ... ... ... ..51
Тауарларды сатып алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..53
Сатып алушыға төлем шоттарын көрсету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .59
Ұйымның есеп шотына сатып алушыдан ақша қаражатының түсуі ... ... ... ... 63
Тауарларды сату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 65
Жеткізушіге ұйымның есептік шотынан ақша қаражатын аудару: төлем тапсырмасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .68
Төлемдік тапсырма
басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...69
Кезеңнің (айдың) аяқталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ...71

ЕСЕП БЕРУДІ ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...73

Бухгалтерлік және салықтық есеп шоттарының қалдықтары және айналымдары
бойынша деректер алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..73
Стандартты есеп берулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 73
Регламенттелген есеп – қисапты құру: бухгалтерлік
баланс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .91
Бухгалтерлік баланс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .92
Регламенттелген есеп беруді дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...95
Регламенттелген есептердің сақталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 6
Регламенттелген есептерді электронды түрде
шығару ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 97

ӘДЕБИЕТ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...98

1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 бағдарламасының сипаттамасы
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 - бухгалтерлік және салықтық
есепті автоматтандыру үшін жаппай тағайындаудың әмбебап бағдарламасы. Бұл
бағдарламаның негізінде мейлінше әртүрлі бизнес– қосымшаларды құруға және
түрлендіруге мүмкіндік беретін 1С: Кәсіпорын 8 жүйесінің икемді
технологиялық тұғырнамасы жатыр. Бағдарламалық өнім жеткізілімінің
жиынтығына қолданбалы шешім – Қазақстанға арналған бухгалтерия нұсқасы
жатады.
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия бухгалтерлік және салықтық
есептің жүргізілуі үшін, сонымен қатар коммерциялық қызметтің кез келген
түрін: көтерме және бөлшек сауданы, қызмет көрсетуді, өндірісті және т.б.
іске асыратын ұйымдардағы міндетті (реттемеленген) есеп-қисаптың нысандарын
әзірлеуге арналады.
Бухгалтерлік және салықтық есеп Қазақстан Республикасының пәрменді
заңдарына сәйкес іске асырылады. Нұсқада нұсқауға сәйкес бекітілген Қаржы
Министрлігінің 22.12.2005 ж. № 426 Қаржылық есептің халықаралық
стандартына сәйкес қаржылық есеп-қисапты құрайтын ұйымдар үшін бухгалтерлік
есептің жұмыс жоспарын әзірлеу жөніндегі Нұсқаулықты (негізді) бекіту
туралы Бұйрығына сай әзірленген шоттар жоспары іске асырылған.

Бірнеше ұйымдардың қызметінің есебін жүргізу
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 көмегімен бірнеше ұйымның
шаруашылық қызметтерінің бухгалтерлік және салықтық есебін жүргізуге
болады. Әрбір ұйым үшін есепті жеке ақпараттық негізде жүргізуге болады.
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 сонымен қатар бірнеше ұйымның
бухгалтерлік және салықтық есебінің жалпы ақпараттық негізде (сондай-ақ
жеке ұйымдар ретінде жеке кәсіпкерлер бой көрсетуі мүмкін) жүргізілуіне
мүмкіндік береді. Бұл, егер осы ұйымдардың шарушылық қызметі өзара тығыз
болса, ыңғайлы: тауарлардың, контрагенттердің (іскерлік серіктестердің),
жұмыскерлердің, қоймалардың (сақтау орындарының), және т.б.тізімдерін жалпы
түрде, ал міндетті есеп-қисапты жекелей қалыптастыруға болады.
Тауарлы-материалдық қорлардың есебі
ТМҚ есебін ұйымдастыру үшін материалдық - өндірістік қорлардың оларды
істен шығуы кезіндегі бағалануының келесі тәсілдерін ұстанады:
орташа өзіндік құны бойынша;
материалдық-өндірістік қорлардың сатып алу кезіндегі алғашқы өзіндік құны
бойынша (ФИФО тәсілі);
материалдық-өндірістік қорлардың сатып алынған кезіндегіден соңғы өзіндік
құны бойынша (ЛИФО тәсілі);
Бағалаудың ФИФО және ЛИФО тәсілдерін қолдану үшін материалдық-
өндірістік қорлардың есеп шотында топтамалық есеп жүргізіледі. ТМҚ есебінің
әртүрлі шоттары үшін өзіндік құнды бағалаудың әртүрлі тәсілдері қолданылуы
мүмкін (МСБУ 2 сәйкес).

Қоймалық есеп
Қоймалар бойынша сандық немесе сандық - сомалық есеп жүргізілуі
мүмкін. Алғашқы жағдайда тауарлар мен материалдардың бағалануы олардың
қандай қоймадан алынғанына байланысты емес. Қоймалық есеп, егер оның
қажеттілігі болмаса, жабылуы мүмкін.
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 бағдарламасында есептік
деректермен автоматты түрде салыстырылып қаралатын түгендеу деректері
тіркеледі.Түгендеу негізінде анықталған артықшылықтар және жетімсіздіктерді
есептен шығарулар көрініс табады.

Сауда операцияларының есебі
Тауарлар мен қызметтердің түсім және өткізілім операцияларының
есебі автоматтандырылған. Тауарларды сату кезінде төлеуге есепшот жазылады,
жүкқұжаттар және фактуралық есепшоттар рәсімделеді.Көтерме сауда бойынша
барлық операциялар сатып алушылар және жеткізушілермен шарттардың аясында
есептеледі.
Тауардың сатып алушыдан жеткізушіге қайтарылуының көрініс табуы
автоматтандырылған.
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 бағдарламасында бағаның
бірнеше тұрпатын қолдану қолдау табады, мысалы: көтерме, ұсақ көтерме,
бөлшектік, сатып алу және т.б. Бұл түсім және өткізілім операцияларының
көрініс табуын жеңілдетеді.
Банкілік және кассалық операциялар есебі
Нақты ақшалай және қолма-қол ақша қаражатынсыз қозғалыстың және
валюталық операциялардың есебі іске асырылған.Төлем жүктеухаттарының, кіріс
және шығыс кассалық ордерлерінің енгізілуі және басылуы қолдауға ие.
Жеткізушілермен, сатып алушылармен және жауапты тұлғалармен есеп айырысу ,
есеп айырысу шотына қолма қол ақшаның салынуы және ақшалай чек бойынша
қолма қол ақшаның алынуы, шетелдік валютаның сатып алыну және сатылу
операциялары автоматтандырылған. Операциялардың көрініс табуы жағдайында
төлем сомалары автоматты түрде аванс төлеуге бөлінеді. Кассалық құжаттар
негізінде белгіленген үлгідегі кассалық кітап жасалады.
Контрагенттермен есеп айырысу есебі
Жеткізушілер және сатып алушылармен есеп айырысу есебін теңгемен,
шартты бірліктермен және шетел валютасымен жүргізуге болады. Әрбір
операция бойынша бағамдық және сомалық айырмашылықтар автоматты түрде
есептеліп отырады. Контрагенттермен есеп айырысуды жалпылама шарт бойынша
немесе есеп айырысудың нақты құжаттарының көрсетілуімен жүргізуге болады.
Есеп айырысуды жүргізу тәсілі әрбір шарт үшін жеке анықталады. Түсім және
өткізім құжаттарын рәсімдеу кезінде барлық контрагенттерге жалпы бағамен
қатар нақты бір шарт үшін жекелей де баға қолдануға болады.
Негізгі қаражаттың және материалдық емес активтердің есебі
Есеп бойынша барлық операциялар автоматтандырылған: түсім, есепке
қабылдау, өтелімнің есептелуі, табыстау, есептен шығару, түгендеу. Бірнеше
шоттар немесе талдамалы есеп объектілері арасында есептелген өтелім
сомасының айға үлестірілуі мүмкін. Маусымдық пайдаланылатын негізгі
қаражаттар үшін өтелім есептелудің кестесі қолданылуы мүмкін.
Негізгі және көмекші өндірістің есебі
Негізгі және көмекші өндіріс өндіретін өнімдердің және қызметтердің
өзіндік құнын есептеу, алыс-беріс өнімінің қайта өңделуінің есебі
автоматтандырылған. Бір айдың ішінде шығарылған дайын өнімнің есебі
жоспарлық өзіндік құн бойынша жүргізіледі. Айдың соңында шығарылған өнімнің
және көрсетілген қызметтердің нақты өзіндік құны есептеледі.
Жартылай фабрикаттар есебі
Жартылай фабрикаттар шығаратын болжалды аралық сатыдағы күрделі
технологиялық процестер үшін жартылай фабрикаттардың қоймалық есебі және
олардың өзіндік құнының автоматтандырылған есеп айырысуы қолдауға ие.
Жанама шығындар есебі
Жанама шығындарды есептен шығару кезінде өнімнің (қызметтердің)
номенклатуралық топтары бойынша бөлудің әртүрлі тәсілдері қолданылуы
мүмкін. Жанама шығындар үшін бөлудің келесі негіздерінің мүмкіндіктері бар:

➢ шығарылым көлемі;
➢ жоспардағы өзіндік құн;
➢ еңбекке ақы төлеу;
➢ материалдық шығындар.

Жалақы есебі және кадрлық есеп
1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 бағдарламасында негізгі
жұмыс орны бойынша және қоса атқару бойынша жұмыскерлердің есебін
қосқандағы қызметкерлердің қозғалыс есебі жүргізіледі, бұл жағдайда ішкі
қоса атқару опциональды түрде қолдау табады (яғни, қолдауды кәсіпорында
оның қажеттілігі болмаса алып тастауға болады). Еңбек заңы бойынша
сәйкестендірілген нысандарды құру қамтамасыз етіледі.
Автоматтандырылған:
кәсіпорын жұмыскерлеріне есептеудің әрбір түрі үшін жекелей есептегі
көрініс табу тәсілін көрсету мүмкіндігімен жалақы есептеу;
жұмыскерлермен өзара есеп айырысуларды жалақы төлеуге дейін жүргізу;
депозитке салынатын жалақыға байланысты операциялар;
орындау парақтары бойынша есептеу;
кәсіпорын жұмыскерлерінің жалақысы салық салыну негізі болып табылатын заң
жүзінде реттемеленген салықтар мен жарналарды есептеу;
реттемеленген қажетті есеп-қисапты қалыптастыру (салықтық есеп-қисап және
статистикалық есеп беру нысандары);

ҚҚС (Қосылған құн салығы)есебі
Жеткізушілерге және мердігерлерге төленген, соның ішінде ҚҚС есепке
алынуға тыйым салынған және сатып алынатын тауарлар, жұмыстар, қызметтер
құнына кіретін операциялар бойынша қосылған құн салығының есебі
автоматтандырылған.Есептелген ҚҚС, оның ішінде бейрезиденттерден сатып
алынған қызмет бойынша есеп автоматтандырылған.
ҚҚС есебі мақсатында бөлектей және үйлесімді тәсідермен есепке
алынатын салықтарды анықтау тәсілдері қолдау табады.
307.00 Салықтық кезең (есеп беру тоқсанының) уақытында сатып алынған
тауарлар (жұмыстар, қызметтер) бойынша фактуралық шоттар тізілімі нысанын
толтыру автоматтандырылған.
Салықтық есеп (пайдаға салынатын салық бойынша)
Нұсқада салық салудың жалпы белгіленген тәртібі қолдау табады.
Салықтық есептің (корпорациялық табыс салығы бойынша) нұсқада
жүргізілуі үшін шоттардың арнайы (салықтық) жоспары қосылған. Бұл Табыс
салығы бойынша есеп СБУ 11 талаптарының орындалуы үшін бухгалтерлік және
салықтық есеп деректерін салыстыруды жеңілдетеді.Сонымен қатар шоттардың
салықтық жоспарында салық есебінің ҚР СК 15 тарауына сәйкес өзіндік
ерекшеліктері де көрініс табады. Салық тық есептің деректері бойынша
автоматты түрде салық тіркелімдері жасалады және корпорациялық табыс салығы
бойынша салық мағлұмдамасын толтыру үшін деректер дайындалады.
Айдың қорытындылаушы операциялары
Айдың аяқталуы бойынша орындалатын, реттемеленген операциялар, оның
ішінде валюталарды қайта бағалау, болашақ кезеңдердегі шығындарды есептен
шығару, өтелімді есептеу, қаржылық нәтижелерді анықтау және басқалар
автоматтандырылған.
Тұрпаттық операциялар
Шаруашылық операцияларының есепте көрініс табуының негізгі тәсілі
ретінде алғашқы бухгалтерлік құжаттарға сәйкес келетін нұсқалық құжаттардың
енгізілуі болып табылады. Бұдан басқа жекелеген өткізбелердің тікелей
енгізілуі рұқсат етіледі. Өткізбелердің топтық енгізілуі үшін қолданушы
арқылы жеңіл, әрі тез күйге келтірілетін автоматтандырылудың қарапайым
құралы – тұрпаттық операцияларды қолдануға болады.
Стандарттық бухгалтерлік есеп берулер
Кәсіпорын бухгалтериясы нұсқасына қалдықтар мен айналым шоттары
және түрлілігі әрқалай шамадағы өткізбелер бойынша деректерді талдауға
арналған стандарттық есеп беру жинақталымы кіреді. Олардың ішінде
айналымдық-сальдолық тізімдеме, шатыраш кестелі тізімдеме, шот бойынша
айналым-сальдо тізімдемесі, шот айналымдары, шот карточкасы, шотты талдау,
субконто талдауы бар.
Реттемеленген есеп-қисап
Нұсқаның құрамына бухгалтерге қажетті есеп берудің толық жинақталымы:
қаржылық, статистикалық, салықтық есеп берулер кіреді.Салықтық есеп-
қисаптың барлық нысандары үшін XML пішіміндегі түсірім қарастырылған.
Компьютерге және бағдарламалық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар
1С: Кәсіпорын 8 жүйесі IBM-қоса атқарылатын дербес компьютерлеріндегі
жұмысқа арналған. Компьютерде болуы міндетті:
Microsoft Windows 98Me, Microsoft Windows NT 4.02000XPServer 2003
(Microsoft Windows 2000XPServer 2003 ұсынылады) операциялық жүйесі;
Intel Pentium II 400 МГц және одан жоғары процессор (Intel Pentium III 866
МГц ұсынылады);
128 Мбайт және одан жоғары жарамдылықтағы жады (256 Мбайт ұсынылады);
қатты диск (орнатылу кезінде 120 Мбайт төңірегінде қолданылады);
компакт-дискілерді оқу құрылғысы;
USB-порт;
SVGA дисплейі;
Бағдарламаның қалыпты жұмысы үшін экранның күйін келтіргішінде 16-биттік
(немесе одан жоғары) түстер бояуын таңдау керек.
Қатты дискідегі көрсетілген бос кеңістік 1С: Кәсіпорын 8 жүйесі
нұсқамасының орындалуы үшін талап етіледі. Талап етілетін бос кеңістік 1С:
Кәсіпорын 8 жүйесінің жұмысы кезіндегі ақпараттық қор көлемінің ұлғаюын
есепке алмайды. Сізге өз бетіңізбен қатты дискідегі бос кеңістіктің
жеткілікті болуын қадағалау қажет.

Дәріс 2. 1С: ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ БАҒДАРЛАМАСЫН ОРНАТУ ЖӘНЕ
ІСКЕ ҚОСУ
Берілген құралда 1С:Қазақстанға арналған бухгалтерия 8
бағдарламасының 1С:
Кәсіпорын 8 және ақпараттық қорлар орнатылмаған компьютерлерге орнатылуы
және жүргізілуі сипатталады; ақпараттық қордың жергілікті компьютерге
қондырылуы қарастырылады.
Төменде сипатталатын әрекеттер нәтижесінде қолданушының компьютеріне 1С:
Кәсіпорын 8 тұғырнамасы орнатылады, ақпараттық қордың алғашқы тізімі
жасалады және Қазақстанға арналған бухгалтерия нұсқасының таңдалынған
қоры орнатылады.

1С: Кәсіпорын 8 тұғырнамасының орнатылуы
Тез орнату тәртібі орындалуы үшін тізбекті түрде келесі әрекеттерді
орындаңыз:
Орнату бағдарламасын қосыңыз;
Орнату бағдарламасының бастапқы менюінен 1С: Кәсіпорын 8 таңдаңыз:
Орнату бағдарламасы дайындық әрекеттерін тудырады және ақпараттық терезеге
алып шығады. Жалғастыру үшін Әрі қарай батырмасын басыңыз. Терезеге
барлық қажетті компоненттер әлдеқашан таңдалып қойылған орнатылу
компоненттерінің тізімі шығарылады. Орнатуды жалғастыру үшін Әрі қарай
батырмасын басыңыз;
Орнату бағдарламасын файлдарды көшіру орындайды;
Дайын батырмасын басыңыз. 1С: Кәсіпорын 8 орнатылды. Бұл жағдайда
Жүргізу - Бағдарламалар менюінде ақпараттық қормен жұмыс үшін 1С:
Кәсіпорын 8 жүргізілуіне көмек беретін 1С: Кәсіпорын 8 тобы жасалады.

Нұсқаны орнату
Нұсқаның тез орнатылу тәртібі орындалуы үшін тізбекті түрде келесі
әрекеттерді орындаңыз:
Бастапқы менюден Қазақстанға арналған бухгалтерия нұсқасының
орнатылуын таңдаңыз:
Тізімді таңдау терезесінде ақпараттық қордың қандай тізімге
орнатылатыны көрсетіледі.Тізімнің аталуын өзгертпей, Әрі қарай
батырмасын басыңыз, ал орнату бағдарламасы файлдардың көшірілуін орындаған
соң Дайын батырмасын басыңыз.Таңдалған ақпараттық қор орнатылды.

1С: Кәсіпорын 8 жүргізу
1С: Кәсіпорын 8 жүргізіңіз (мысалы, Жүргізу - Бағдарламалар
менюінің тармағын қолдана отырып). Алғашқы жүргізу кезінде экранға
ақпараттық қордағы тізімнің бос екендігі туралы мәлімет шығады. Иә деп
жауап беріңіз (батырманы басыңыз). Бағдарлама ақпараттық қордың қосылуын
бастайды.
Экранға құрылу нұсқаларын таңдау терезесі шығады. Жаңа ақпараттық қор
құруды таңдаңыз. Әрі қарай батырмасын басыңыз.
Экранға үлгіден ақпараттық қорды таңдау терезесі шығарылады. Үлгі тізімінен
ақпараттық қор ағашын ашыңыз. Егер берілген нұсқа мүмкіндіктерімен танысу
үшін ақпараттық қорды орнату қажет болса, демонстрациялық қорды таңдаңыз;
егер жұмысқа қажетті ақпараттық қор орнату қажет болса, әдеттегі қорды
таңдаңыз. Әрі қарай батырмасын басыңыз.
Экранға ақпараттық қордың аталуын және орналасу түрін таңдауды көрсетуге
арналған терезе шығарылады. Әрі қарай батырмасын басыңыз. Орнатылған
деректерді өзгертпей, Әрі қарай батырмасын басыңыз.
Ақпараттық қор параметрлері көрсетілуі үшін экранға терезе шығарылады.
Ақпараттық қорды таңдаудан басқа тілді таңдау ұсынылуы мүмкін. Орнатылған
деректерді өзгертпей , Дайын батырмасын басыңыз. Ақпараттық қор
ақпараттық қор тізіміне қосылады.
Ақпараттық қормен ақпараттық қор тізімінде жұмыс жүргізу үшін
қажеттісін
көрсетіңіз және 1С: Кәсіпорын 8 батырмасын басыңыз. Әкімшілік
әрекеттерді орындау (мысалы, конфигурацияны жаңарту, қолданушылар тізімін
жүргізу, ақпараттық қорды енгізу немесе шығару) үшін Конфигуратор
батырмасын басыңыз.
Егер таңдалған ақпараттық қор үшін қолданушылар тізімі анықталса,
түпнұсқаландыру үшін экранға сұхбат (қолданушыны таңдау және қорға кіруге
мүмкіндікті көрсету үшін) шығарылады. Егер демонстрациялық қор ашылса, онда
қолданушылар тізімінен кез келген қолданушыны таңдауыңыз жеткілікті
(мысалы, ең біріншіні). Демонстрациялық қорға кіру паролі берілмейді. ОК
батырмасын басыңыз.
Ақпараттық қор ашылған соң келесі әрекеттер таңдалған жұмыс тәртібіне
(мысалы,
қолданушылар тізімін жүргізу, нұсқаларды жаңарту немесе деректер енгізу
және әртүрлі есептер алу) байланысты болады.

Ақпараттық қорды редакциялау
Тізімде ақпараттық қордың аталуын немесе тізбесін түзету үшін тізімнен
қордың
аталуын таңдау керек және Өзгерту түймесін басу қажет. Экранға құрамында
таңдалған ақпараттық қордың аталуы және тізбесі бар Ақпараттық қорды
редакциялау терезесі беріледі.
Іс-әрекеттер тәртібі Бар ақпараттық қорға қосымша параграфында
суреттелген.

Ақпараттық қорды тізімнен жою
Ақпараттық қорды тізімнен жою үшін тізімнен оның аталуын таңдап,
Жою батырмасын басыңыз. Таңдалынған ақпараттық қор тізімнен жойылады.
Бұл операцияның тек тізімнен ғана жойғанымен, ақпараттық қор тізбесін
компьютердің қатты дискісінен жоймайтынын айта кеткен жөн. Егер қажет
болса, бұл операцияны өз бетінше жеке жүргізу қажет.
Бұл құрал 1С: Қазақстанға арналған бухгалтерия 8 бағдарламасын тек
қана меңгере бастағандарға арналған. Құрал өтпелі мысал түрінде құрылған.
Сіздің алдыңызда төменде сипатталған барлық әрекеттерді тәртіп бойынша
орындау тұр: сіздердің ұйымдарыңыз, ұйымның бухгалтерлік және салықтық
саясаты есебі, сіздердің ұйымдарыңыздың іскер әріптестері, сатылатын және
сатып алынатын тауарлар номенклатурасы туралы мәліметтерді толтыру,
бағдарламада шаруашылық операцияларының негізгі қатарын көрсету, енгізілген
өткізбелер мен бухгалтерлік балансты талдау үшін есеп беруді қалыптастыру.

БАҒДАРЛАМАНЫҢ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ МҮМКІНДІКТЕРІ

Параметрлерді орнату.
1С: Кәсіпорын 8 жүйесі жұмысының әртүрлі параметрлерін орнату үшін
Сервис-Параметрлер тармағы қолданылады.
Параметрлер нақты қолданушының бағдарламаның әртүрлі тәртібі жұмысын
күйге келтіруі үшін арналған. Бұл бір ақпараттық қормен бірнеше
пайдаланушының жұмыс жағдайында параметрлердің мағынасы әрбір пайдаланушы
үшін тәуелсіз орнатылатынын білдіреді. Көптеген параметрлер бағдарламамен
жұмыс аяқталған кезде есте қалады және жүйенің келесі жіберілуі кезінде сол
мағынада орнатылады.
Параметрлер сұхбаты картотека түрінде орнатылады. Орнатуға болатын
барлық параметрлер Параметрлер сұхбатының кез келген салынымы бойынша
тышқанды шерту арқылы өзара ауысатын бірнеше топқа біріктіріілген.
Параметрлер мағынасы өзгерген соң, олардың жүйеге орнатылуы үшін ОК
батырмасын басу керек, бұл жағдайда параметрдің жаңа мағыналары орнатылады
және параметрлер терезесі жабылады.
Қолдану батырмасын басу сонымен қатар параметрлердің жаңа мағынасын
орнатады, бірақ бұл жағдайда параметрлерді орнату сұхбаты терезесі ашық
қалдырылады.
Орындалған өзгерістердің орнатылмауынсыз параметрлерді орнату
режимінен шығу үшін Болдырмау батырмасын басу керек.

Жалпы параметрлер
Жұмыс уақытын орнату. Жұмыс уақыты нақты уақыт көрсетілмеген
жағдайларда уақыттың анықталуы үшін қолданылады. Мысалы, жұмыс уақыты жаңа
құжатты енгізу кезіндегі құжат уақыты ретінде автоматты түрде қойылады.
Егер Компьютердің ағымдағы уақытын қолдану жалаушасы орнатылса,
уақыт компьютердің жүйелік уақытынан таңдалады. Егер жалауша алынып
тасталса, жаңа жұмыс уақытын орнатуға болады.

Мәтіндік редакторды күйге келтіру
Мәтіндер салынбасының басқарушы элементтері 1С: Кәсіпорын жүйесінің
кіріктірілген мәтіндік редакторын басқаруға арналған.
Мәтінді тасымалдау. Мәтін блоктарын тасымалдау және көшіру үшін
мәтіндер редакторында “drag & drop” (тасымалда және қалдыр) тәртібін
қолдануға болады.
Жолдардың аяғында курсорды жылжытуға берілетін рұқсат. Егер параметр
орнатылып қойса, ондай жағдайда курсорды жолдардың соңынан кейін жылжытуға
болады. Қарсы жағдайда курсор жолдардың көшірілуі символының жағдайымен
ғана шектеледі.
Бос орындар мен кестелеуді бейнелеу. Егер параметр орнатылса, бос
орындар мен табуляция мәтінде көрінеді. Бұл режим мәтіннің форматталуынын
тексеру үшін орнатылады. Егер Бос орындар мен кестелеуді бейнелеу
ерекшелігі орнатылса, бос орын мен кестелеудің көрсетілуін іске асыратын
символдарды енгізу үшін Бос орын және Кестелеу ерекшеліктеріне мүмкіндік
туады.
Бос орын. Бос орындардың көрсетілу нышанына сілтеме жасалады.
Кестелеу. Кестелеудің көрсетілу нышанына сілтеме жасалады.

Кестелеуді енгізу кезінде ауыстыру. Егер параметр орнатылса, мәтінді енгізу
кезінде кестелеу нышаны Кестелеудің ені ерекшелігінде орнатылатын бос орын
санына ауыстырылады.
Кестелеудің ені. Мәтіндерді енгізу кезіндегі кестелеу нышанының
нышандар санына сәйкестігін орнатады.
Автошегініс. Жолдарды аудару нышанын енгізу кезінде автоматты
шегіністі орнатады немесе болдырмайды (ENTER түймесін басу арқылы).
Қаріп. Мәтінді енгізу кезінде қолданылатын әріптерді таңдау.
Модульдар мәтінін енгізу үшін моноені бар әріптерді (мысалы, Courier)
таңдау ұсынылады.
Калькулятор
1С: Кәсіпорын жүйесіне күрделі емес ағымдағы есептеулерді орындау
үшін кіріктірілген калькулятор енгізілген. Оны Сервис-Калькулятор
тармағын таңдау арқылы бағдарламаның кез келген режимінде (бағдарлама
сұрауға жауап күтіп тұрған жағдайдан басқа) шақыруға болады.
Калькулятор терезесінде экранда жылжудың әртүрлі тәртібі (режимі) бар
болуы мүмкін. Режимді таңдау терезенің тақырыптамасының контекстік менюінде
шығарылуы мүмкін.
Алмастыру буферімен жұмыс
Microsoft Windows кеңістігінде жұмыс жүргізетін кез келген
бағдарламалар ұсынатын алмастыру буферімен жұмыстың стандарттық
мүмкіндіктерінен басқа 1С: Кәсіпорын алмастыру буферіндегі сандық
мағыналармен жұмысқа қосымша қызмет ұсынады.
Бұл үшін әдетте М, М+ және М- құралдар тақтасының батырмалары
қолданылады.
М батырмасы алмастыру буферіндегі мағыналарды еске сақтау жөніндегі
стандарттық әрекетке сай жұмыс жүргізеді, бірақ оны сан ретінде еске
сақтайды, яғни тек сандық мағыналар болғанда ғана.
М+ батырмасы алмасу буферіндегі мағыналарға мағына қосады, ал М-
батырмасы алмастыру буферінен алып тастайды. Жеке алғанда мағына алмастыру
буферінде жолдар түрінде сақталғанымен, барлық көрсетілген әрекеттер сандық
мағынада орындалады.
Бұдан басқа, М+ батырмасына Shift +(+) пернесі келсе, М--қа
Shift+(-) пернесі сәйкес келсе, + және - пернелері пернетақтаның оң
жақ бөлігінен теріледі.
Әрекеттер дерегі түсінікті, біріншілер деректемелер мағыналарының
барлық түрлерінде, екіншіден, кестелік құжаттармен жұмыс кезінде. Бұдан
басқа кестелік құжаттармен жұмыс кезінде әрекеттерді бірнеше ұяшықтармен
бір уақытта орындауға мүмкіндігі бар: мысалы, бірнеше ұяшықты бөліп,
көрсетілген әрекеттерді қолдана отырып, алмастыру буферіне олардың сомасын
енгізуге немесе қосуға болады.
Алмастыру буферінде алынған нәтижелерді кез келген режимде
стандарттық түрде қолдануға болады, мысалы, Shift+Ins пернелерімен немесе
менюдегі сәйкес келетін тармақтар және құралдар тақтасының түймелері арқылы
мағына кірістіру үшін. Әрине, алмастыру буферінің мағынасы басқа да
бағдарламаларда қолданылуы мүмкін.
Алмастыру буферінің сандық өрнектелудегі ағымдық мағынасын М=
аясында формулалық калькулятор режимінде қарастыруға болады.
Терезелерді басқару
1С: Кәсіпорын бағдарламасының көптеген объектілер және режимдермен
жұмысы жеке терезелерде орындалады.Мысалы, анықтамалар, журналдар,
құжаттар, есептер және т.б. жеке терезелер түрінде ашылады. Жұмыстың
ыңғайлылығы үшін көптеген терезелер бір уақытта ашылуы мүмкін. Бұл бірден
бірнеше объектілермен (құжаттармен, журналдармен, есептермен және т.б.)
жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
1С: Кәсіпорын бағдарламасында көптерезелілік режимін тиімді пайдалану
үшін ашық терезелерді басқаруға мүмкіндік беретін құралдар жиынтығы бар.
Бұл режимдермен байланысу үшін басты менюде арнайы Терезелер тармағы бар.
Жабу тармағы активті терезені жабуға мүмкіндік береді.
Барлығын жабу тармағы барлық терезелерді бірден жабуға мүмкіндік
береді.
Қатар орналастыру тармағы барлық ашық терезелерді бағдарламаның
негізгі терезесінің сол жақ жоғарғы бұрышынан тізбекті түрде біраз жылжыту
арқылы реттеуге мүмкіндік береді.
Көлденең орналастыру және Тігінен орналастыру тармақтары
бағдарламадағы барлық жұмыс орнын алу үшін барлық ашық терезелерді
орналастырады. Бұл жағдайда барлық терезелер бір-біріне жүктелмейді. Алты
немесе одан да көп терезелер ашық тұрғанда режимдердегі айырмашылықтар
көріне бастайды. Бағдарлама көлденеңінен орналасқанда терезелердің көлденең
ауқымының мүмкіндігінше ең көбін орнатады, ал тігінен - тігінен орналасқан
ауқымын. Терезелер орналасуының алгоритмін түсіну үшін 6 терезенің кез
келгенін ашу және Терезе менюінің көрсетілген тармақтарын тізбектелген
түрде таңдау ұсынылады.
Қызмет көрсету терезелері тармағы құрамында қызметтік терезелердің
тізімі бар.
Одан төмен ашық терезелер тізімі орналасады.Олардың біреуін таңдау
көрсетілген терезені іске қосады. Оның ішінде оннан көп емес аталым бар.
Басқа терезелерге кіру Терезелер сұхбатының көмегімен іске асады.
Менюден төменгі ең соңғы жолда Терезелер тармағы бар. Ол ашық
терезелерді басқару сұхбатын ашады.
Мәтіндік және кестелік құжаттар терезелері
1С: Кәсіпорын жүйесі есеп беру мақсатындағы әртүрлі формалардан
(анықтамалар, журналдар және т.б. формалар), мәтіндік және кестелік
құжаттармен (есептер және пайдаланушының жасаған кестелік құжаттары) жұмыс
жүргізуге мүмкіндік береді.Терезенің бұл түрлеріне қарау және редакциялау
кезінде қосымша көмек ұсынатын меню тармақтарының мүмкіндіктері болады.
Терезені көлденеңінен бөлу және Терезені тігінен бөлу тармақтары
бір терезе аумағында берілген терезенің әртүрлі бөліктерін қарап шығуға
мүмкіндік береді. Меню тармақтарына мәтіндік және кестелік құжаты бар
терезе қосылған кезде ғана мүмкіндік бар. Таңдалған терезе екі бірдей
бөлікке бөлінеді. Егер бөліктердің арақатынасын өзгерту қажет болса,
тышқанның сілтеуішін терезені бөлгішке апарыңыз. Таңдалған бөліну түріне
қарай тышқанның сілтеуіші өз формасын m немесе К-ға өзгертеді. Сол жақ
пернені басу және және тышқанды жылжыту арқылы терезешелер көлемін
өзгертуге болады.
Мәтіндер редакторы терезесін бөлуді болдырмау. Мәтіндер редакторы
терезесін бөлуді болдырмау үшін Терезе-терезелерді бөлуді жою тармағын
таңдаңыз тышқан арқылы бөлу сызығын редактор терезесі шеттерінің біреуіне
апарыңыз.
Терезелерді көбейту.
Егер терезелер ерекшелігінде оның көлемін өзгерту қарастырылған
болса, оны азайтуға, сондай-ақ көбейтуге болады. 1С: Кәсіпорын
бағдарламасының берілген болжамасында көбейту жағдайын әр терезеге жеке
орнатуға болады. Әртүрлі режимдерді бірдей уақытта бірнеше терезелерге
орнатуға болады.
Терезелер тақтасы
Бағдарламаның жұмыс аймағының төменгі бөлігінде Терезелер тақтасы
жолы көрінеді
.Терезелер тақтасында әдеттегі орналастыру режимінде көрсетілетін ашық
терезелер құлақшалары көрінеді(336-беттегі Терезелер жағдайы (орналастыру
режимі) параграфын қараңыз). Қажетті терезенің қосылуы үшін оның құлақшасын
тышқанмен шертсе жеткілікті.
Терезелер тақтасын жасырып қоюға болады. Бұл үшін терезелер
тақтасында, басты менюде, құралдар тақтасында және жағдай тақтасында
контекстік менюді ашыңыз және Терезелер тақтасы жолындағы жалаушаны алып
тастаңыз. Тақтаны көрсету үшін жалаушаны қойыңыз.
Терезелер тақтасы бағдарламаның жұмыс саласының бөлігін үнемі алмас үшін,
Автоматты түрде жасыру режимін орнатыңыз.Бұл режимде терезелер тақтасы
жасырынып тұрады. Оны көрсету үшін тышқанды тақтаның орнына апарсаңыз, ол
пайда болады.
Терезелерді күйге келтіру диалогы
Диалог барлық ашық терезелер тізімімен жұмыс үшін арналған. Оның көмегімен
таңдалған ашық терезеге ауысу, жасалған өзгерістерді сақтау, терезелердің
орналасуын басқару, ашық терезелердің бірінің, тобының немесе барлығының
жабылуы іске асады.
Диалогты шақыру үшін Терезелер – Терезелер... тармағын таңдау
керек.Диалогта берілген сәтте ашылған ашық терезелер тізімі шығады. Тізімге
Әдеттегі жағдай түріндегі терезелер ғана кіреді.
Егер ашық терезенің құрамы жетілдірілсе, онда бұл терезе тізім жолында
терезе атауының сол жағында орналасқан * символымен белгіленеді.
Барлық әрекеттер тізімде көрсетілген бір немесе бірнеше терезелермен
орындалады. Бірнеше жолдардың таңдалуы немесе таңдауды болдырмау стандартты
түрде іске асады.
Құралдар тақтасы
Microsoft Windows операциялық жүйесінде қосымшаның жұмысын басқару
Microsoft Windows стандартында қабылданған сәйкестіктегі меню түрінде
ұйымдастырылған командалар жиынтығының көмегі арқылы іске асады. Жиі
қолданылатын командаларға тез кіру үшін құралдар тақтасын қолданады.
Құралдар тақтасы батырмалар жиынтығы бар терезе болып табылады.
батырмалардың кез келгеніне тышқанмен басу сол батырма командасының тез
арада орындалуын іске асырады. Ереже бойынша әрбір батырма команданың
сипаттамасын бейнелі түрде көрсететін суретпен қамтамасыз етілген.
1С: Кәсіпорын жүйесі құралдар тақтасының 2 түрін пайдаланады: тереземен
тұрақты байланысты және құбылмалы.
Белгілі бір терезеге тұрақты бекітілген тақталарда әдетте осы терезеде
орналасқан ақпараттармен жұмысқа арналған батырмалар болады. Олар терезеде
белгілі бір орынды (әдетте терезе атауының астында) алады және пайдаланушы
оны өзгерте алмайды.
Құралдардың құбылмалы тақтасында, ереже бойынша, нақты бір терезе
ақпараттарына бекітілмеген, жалпы қолданыстағы командаларды шақыру
батырмалары болады. 1С: Кәсіпорын жүйесінің негізгі терезесінде бір уақытта
орналасқан құралдар тақтасының саны бағдарламаның жұмыс тәртібіне
байланысты өзгеріп тұрады.Одан басқа алдын ала берілген батырмалар
жиынтығынан құрастыра отырып, меншікті құралдар тақтасын анықтауға болады.
Құбылмалы құралдар тақтасын кез келген ыңғайлы жерде орналастыруға болады:
бағдарламалар терезесінің кез келген жақтауына қысу, сондай-ақ экранның
кез келген жеріне ілу арқылы. Құралдар тақтасын жылжыту кезінде оның
болашақ жағдайы инверсті тікбұрыш ретінде көрінеді.
Құралдар тақтасының түрлері
1С: Кәсіпорын жүйесінде құралдар тақтасының келесі түрлері болуы мүмкін:
Жүйелік құралдар тақталары;
Нұсқалау процесінде пайда болатын тақталар;
Пайдаланушы құрған тақталар;
Жүйелік құралдар тақтасы.Құралдардың бұл тақталары бағдарламаға тігілген
және жойылмайды. Олардағы батырмалардың құрамын өзгертуге болады, бірақ
бағдарлама мұндай тақталар нұсқасын есте сақтайды және пайдаланушының
командасы бойынша оны қалпына келтіруге болады.
Нұсқалау процесінде пайда болған құралдар тақталары. Мұндай құралдар
тақтасы нұсқалау кезінде пайда болады және құрамында деректердің нақты
элементтері бар жұмыс командалары болады: құжаттар, есеп журналдары және
т.б.. Жүйелік тақталар сияқты олардың да өзгертілуі немесе қалпына
келтірілуі мүмкін.
Пайдаланушы құрған құралдар тақтасы. 1С: Кәсіпорын жүйесімен жұмыс
процесі кезінде пайдаланушы өзінің жеке құралдар тақталарын құруы мүмкін.
Бұл тақталар алдаын ала тапсырылған батырмалар жиынтығынан жасалады және
олардың саны шектелмейді.
Құралдар тақтасын басқару
Құралдар тақтасын басқару бағдарламаның негізгі менюінің кез келген
жерінде, құралдар тақтасында, тақталар жағдайында, терезелер тақтасында
шақырылатын Күйге келтіру тармағының көмегі арқылы жүргізіледі.
Күйге келтіру сұхбатының 2 салынымы болады.
Құралдар тақтасы салынымы
Берілген салынымның басқару элементтері көмегімен құралдар тақтасын
құру, редакциялау және жою бойынша жұмыстар орындалады.

Құралдар тақтасы тізімінде * символымен берілген сәтте экранда орналасқан
тақталар белгіленген. Бұл белгіні құралдар тақтасының аталымының сол жақ
жақтауына тышқанмен шерту арқылы қоюға немесе алып тастауға болады немесе
осылайша, таңдалған құралдар тақтасын шақыруға немесе алып тастауға болады.
Құралдар тақтасы тізімінде бұл сұхбаттың алғашқы ашылуы кезінде
жүйелік тақталар және нұсқада құрылған тақталар болады. Пайдаланушы
құралдардың жаңа тақтасын жасауы кезінде тізімге олардың жаңа аталуы
қосылады.
Құралдар тақтасын құру
Құралдар тақтасын құру үшін Құралдар тақтасы салынымына көшу қажет
және Құру батырмасын басу қажет.Пайда болған сұранысқа жаңа құралдар
тақтасының атын енгізу қажет. ОК батырмасын басқаннан кейін экранда
құралдардың жаңа тақтасы пайда болады - әзірге батырманы баспай тұрып.

Құралдар тақтасының атын өзгерту
Тек пайдаланушының құрған тақталарын ғана өзгертуге болады.
Тақталар атын өзгерту үшін тізімнен атын тауып, Аталуын өзгерту...
батырмасын басу және жаңа аталуын көрсету керек. Тізімнен басқа тақтаның
аталуын таңдаған соң немесе сұхбат терезесін Жабу батырмасын жапқан соң
құралдар тақтасына жаңа атау беріледі.

Құралдар тақтасын жою
Тек пайдаланушы құрған құралдар тақталарын ғана жоюға болады.
Тақтаны жою үшін тізімнен оның атын таңдау және Жою батырмасын басу
керек. Құралдар тақтасы қосымша ескертусіз жойылады.

Жүйелік құралдар тақталарын қалпына келтіру
Редакциялау нәтижесінде өзгертілген жүйелік құралдар тақталарын
алғашқы қалпына келтіруге болады. Бұл үшін жүйелік құралдың атын таңдау
және Алып тастау батырмасын басу қажет.

Құралдар тақтасын редакциялау
Құралдар тақтасын редакциялау кезінде құралдар тақталарын мейлінше
ыңғайлы түрде ұйымдастыруға мүмкіндік беретінбатырмаларыдың құрамын және
өзара орналасуын өзгертуге болады. Редакциялау Күйге келтіру сұхбатының
Командалар салынымының көмегі арқылы орындалады.

Құралдар тақтасында орналасуы мүмкін барлық батырмалар ыңғайлылық үшін
бірнеше санатқа бөлінеді. Санаттар тізімі салынымның сол жақ жоғарғы
бөлігінде орналасқан.
Егер бұл тізімнен қандай да бір санаттың аты таңдалса, салынымның оң
жақ бөлігінде бұл санатқа кіретін батырмалар жиынтығы беріледі. Бұл
жиынтықтың өзгертілуі мүмкін емес.
Нақты бір батырманың арналуын білу үшін оны тышқанмен шертсе,
салынымның төменгі бөлігінде батырманың сипаттамасы беріледі.
Құралдар тақтасын редакциялау бойынша барлық іс-әрекеттер drag &
drop (тасымалда және қалдыр) тәсілімен орындалады.
Құралдар тақтасына батырма қосу үшін оны тышқанмен осы тақтаға әкелу
керек. Оларды тақта ішінде және құралдар тақталары арасында тасымалдау
арқылы батырмалар қосуға болады.
Құралдар тақтасынан батырманы жою үшін оны бағдарлама терезесінің кез
келген жеріне тышқанмен апару керек.

Файлдарды салыстыру
Файлдарды салыстыру режимі пайдаланушыға кез келген 2 файлды
салыстыруға мүмкіндік береді. Файлдарды салыстыру үшін Файл – Файлдарды
салыстыру тармағын таңдау керек. Экранға салыстырылатын файлдарды таңдауға
арналған сұхбат беріледі.

Құралдар тақтасында орналасуы мүмкін барлық батырмалар ыңғайлылық үшін
бірнеше санатқа бөлінеді. Санаттар тізімі салынымның сол жақ жоғарғы
бөлігінде орналасқан.
Егер бұл тізімнен қандай да бір санаттың аты таңдалса, салынымның оң
жақ бөлігінде бұл санатқа кіретін батырмалар жиынтығы беріледі. Бұл
жиынтықтың өзгертілуі мүмкін емес.
Нақты бір батырманың арналуын білу үшін оны тышқанмен шертсе,
салынымның төменгі бөлігінде батырманың сипаттамасы беріледі.
Құралдар тақтасын редакциялау бойынша барлық іс-әрекеттер drag &
drop (тасымалда және қалдыр) тәсілімен орындалады.
Құралдар тақтасына батырма қосу үшін оны тышқанмен осы тақтаға әкелу
керек. Оларды тақта ішінде және құралдар тақталары арасында тасымалдау
арқылы батырмалар қосуға болады.
Құралдар тақтасынан батырманы жою үшін оны бағдарлама терезесінің кез
келген жеріне тышқанмен апару керек.

Файлдарды салыстыру
Файлдарды салыстыру режимі пайдаланушыға кез келген 2 файлды
салыстыруға мүмкіндік береді. Файлдарды салыстыру үшін Файл – Файлдарды
салыстыру тармағын таңдау керек. Экранға салыстырылатын файлдарды таңдауға
арналған сұхбат беріледі.

Терезе екі бөліктен тұрады (оң және сол). Өзгешеліктерді көру терезесінің
әр бөлігіне бастапқы құжат орналастырылады. Командалық тақта батырмалары
көмегімен қарауды басқару және түстерді күйге келтіру іске асырылады.
Келесі өзгешелік және Алдыңғы өзгешелік батырмалары арқылы келесі
немесе алдыңғы өзгешелікке ауысу іске асырылады.
Өзгешеліктер фонның түсі және мәтін түсі арқылы көрсетіледі. Түстерді
белгілеу түсініктеме сөзде түгенделген.
Салыстыруды тексеру параметрлерін күйге түсіру батырмасының
көмегімен өзгешеліктерді көрсету параметрлерін күйге түсіру сұхбаты
ашылады.

Күйге келтіргіштер мағыналарын нобайлар түрінде сақтауға болады. Бұл үшін
Ретінде сақтау батырмасын басыңыз және ашылған сұхбатқа күйге
келтіргіштің аталуын енгізіңіз және ОК батырмасын басыңыз.
Егер күйге келтіргіштің бірнеше нобайыы болса, қажеттісін таңдау
күйге келтіргіш сұхбатының Нобай алаңында іске асады.
Түстерді стандартты күйге келтіргіштерді қалпына келтіру үшін Айтпау
бойынша батырмасын басыңыз.
Ұяшықтардағы, жолдардағы, жолдар және бағандар ерекшеліктеріндегі
айырмашылықтар және фон түсі және мәтіннің түсі арқылы көрсетіледі.
Ұяшықтар біріктірілуінің айырмашылықтары мәтінді қоршайтын түсті
жақтауша арқылы көрсетіледі.
Топтамалар және атаулы салалардағы айырмашылықтар мәтін түсі арқылы
көрсетіледі.
Суреттердегі айырмашылықтар мәтін түсімен берілетін тікбұрыш,
сызықтар және сопақшалардан басқа мәтінді қоршайтын түсті жақтаушалар
арқылы көрсетіледі.
Терезеде өзгерген, жойылған және қосылған (бірінші және екінші
файлдарда бар) жолдар әртүрлі түстермен ерекшеленген.
Ерекшеленген ұяшықтар үшін көрінбейтін айырмашылықтар (мәтін, қаріп,
формат, бірігу, атаулар және т.б.) туралы нақты есеп алуға болады. Бұл үшін
Нақтырақ батырмасын басыңыз.

Уақытша тежеу
Уақытша тежеу режимі 1С: Кәсіпорын жүйесін пайдаланушының болмай
қалған уақытында санкцияланбаған пайдаланудың алдын алу үшін жасалған.
Нақты нұсқалау пайдаланушының жүйеге құжаттардың авторлығын
ұқсастыру үшін кіретін атын жиі қолданады. Көбінесе пайдаланушыға орындаған
іс-әрекеттері үшін жауапкершілік жүктеледі. Сол үшін сеанс кезінде қандай
да болмасын іс-әрекеттерді ешкімнің бөтен атпен орындамауы өте маңызды.
Басқа жағынан алғанда, егер пайдаланушыға компьютерден кету қажет болса,
жүйеге қайта-қайта кіру және шығу әр кезде ыңғайсыз. Бұл жағдайда
уақытша тежеу режимі қолданылады.
Уақытша тежеу режимінің тек пайдаланушы үшін пароль берілгенде ғана
мәні болады.
Уақытша тежеу режиміне кіру үшін Қызмет көрсету – Уақытша тежеу
тармағын таңдау қажет. 1С: Кәсіпорын жүйесіне қосымша терезе азайтылады.
Жұмысты жалғастыру үшін қосымша жапсырмасын шерту керек. Экранға парольді
енгізу сұхбаты беріледі.

Жүйені қосу кезіндегімен бірдей пароль енгізілуі қажет. Пароль дұрыс
енгізілген соң жүйеге жұмысқа кіруге болады.

Белсенді пайдаланушылар тізімі
Аталған сәтте ақпараттық қормен жұмыс процесінде қандай
пайдаланушылардың жұмыс жүргізіп жатқандығын анықтау қажет.
Пайдаланушылар тізімін алу үшін Қызмет көрсету – Белсенді
пайдаланушылар тармағын таңдаңыз. Экранға аталған сәтте ақпараттық қормен
жұмыс жүргізіп жатқан пайдаланушылар тізімі бар терезе шығады.
Ашылған кезде ағымдағы жол терезені шақырған пайдаланушының
деректерін көрсетеді (ағымдағы жалғану).
Парольдері бар пайдаланушылар тізімде пиктограмма арқылы ерекшеленеді
(белгісі бар).
Белсенді пайдаланушылар тізімінің бағаны құрамы және олардың реттілік
тәртібін күйге келтіруге болады. Күйге келтіру стандартты түрде
жүргізіледі.
Белсенді пайдаланушылар тізімінің баспасы стандартты түрде
жүргізіледі.
Белсенді пайдаланушылар тізімін кез келген баған бойынша іріктеуге
болады.

Пайдаланушы параметрлерін орнату
1С:Кәсіпорын режимінде пайдаланушының парольді ауыстыруға және тілді
таңдауға мүмкіндігі бар. Ол үшін Қызмет көрсету – Пайдаланушы
параметрлері тармағын таңдау керек.
Парольді енгізу алаңына парольді енгізу қажет. Пароль әріптер мен
сандардан тұратын еркін жолдан тұрады. Пароль бос орындар мен арнайы
символдардан тұрмауы керек, пароль көлемі 255 символдан аспауы керек.
Енгізу кезінде пароль жұлдызшалармен бейнеленеді, сондықтан бұл кезде
мұқият болу керек.
Парольді бекіту алаңында енгізу қатесінің алдын алу үшін енгізу
паролін тағы да көрсету қажет. Егер қайтадан енгізілген парольдің
алғашқыдан айырмасы болса, ОК батырмасын басқанда экранға Пароль және
парольдің бекітілуі сәйкес келмейді ескертуі шығарылады, пароль
орнатылмайды.
Егер Болдырмау батырмасын басса, пароль орнатылмайды.

Ескерту!Пайдаланушыға меншіктелген парольді қарауға болмайды, сондықтан
парольді орнату кезінде мұқият болу және парольді қатаң түрде есте сақтау
қажет.

Тіркеу журналы
Әкімшілік міндеттерді орындау үшін белгілі бір уақытта қандай
оқиғалар болғанын немесе сол немесе басқа бір пайдаланушының қандай іс-
әрекетті орындағанын анықтау жиі талап етіледі.
Бұл мақсаттар үшін тіркеу журналы арналады. Бұл журналда әртүрлі
оқиғалар тіркелуі мүмкін. Оның көмегі арқылы басқарушы жүйені
пайдаланушылар жұмысының тарихын біле алады.
1С:Кәсіпорын жүйесін пайдаланушылардың жұмысы кезінде журналда
пайдаланушының берілген ақпараттық қорды жетілдіру, тәртіптік операцияларды
орындау, жүйеге қосылу немесе ажыратылу және т.б. бойынша орындайтын
негізгі іс-әрекеттері тіркеледі.
Тіркеу журналын қарап шығу
Тіркеу журналын шақыру үшін Қызмет көрсету – Тіркеу журналы
тармағын шақыру керек. Экранға терезе шығарылады:

Әрбір оқиға журналдың жеке жолында тіркеледі. Сол жақ бағанда пиктограмма
арқылы оқиға түрі көрсетіледі. Оқиғаны қарап шығу үшін тіркеу журналы
менюінің Іс-әрекет - Оқиға тармағын таңдау керек.
Егер оқиға деректермен байланысты болса, Деректерді ашу тармағына
кіруге мүмкіндік бар. Оның көмегімен оқиға байланысты болатын деректерді
қарап шығуға болады.
Тіркеу журналының бағаналар құрамын және олардың тәртібін күйге
келтіруге болады. Күйге келтіру стандартты түрде жүргізіледі.

Аралықтарды орнату
Тіркеу журналының Іс-әрекет – Аралықтарды орнату менюінің тармағы
көмегімен журнал оқиғаларын көрсету аралығын басқаруға болады.

Күйге келтіру сұхбатында талап етілетін аралық таңдалады және ОК
батырмасын басу арқылы мақұлданады.

Іріктеуді орнату
Тіркеу журналының Іс-әрекет - іріктеу менюі тармағының көмегі
арқылы журнал оқиғаларын іріктеуді басқаруға болады. Экранға іріктеуді
күйге келтіру терезесі шығарылады:

Негізгілер салынымы сұхбатында іріктеудің әртүрлі өлшемдерін (уақыт
аралығы бойынша, пайдаланушылар және компьютерлер, хабарламалардың
маңыздылық дәрежесі, оқиғалар көзі, сондай-ақ оқиға түрі бойынша) орнатуға
болады. Өзгелер салынымында нұсқалау объектілері, журналда тіркелген
мәліметтер көрсетіледі.

Өзгелер алаңында мәліметтері іріктелуі тиіс деректердің нақты мағыналарын
көрсетуге болады.
Іріктеуді, сондай-ақ ұсынылған деректер (олардың тіркеу журналындағы
көрсетілуі бойынша) бойынша жүргізуге болады. Бұл үшін Іріктеу алаңында
ұсынылу жолы көрсетіледі.
Іріктеуді орнату үшін ОК батырмасын басу керек.
Іріктеу параметрлерін сақтау үшін Іріктеу батырмасын басу керек
және сұхбатта іріктеу аталымын көрсету керек.

Егер бұрынырақ орындалған іріктеулерді қолдану қажет болса, қажетті
іріктеулер параметрлері мағынасын алдын ала сақтаса жеткілікті, содан соң
бұл іріктеуді іріктеу тізімінен таңдау қажет.

Тіркеу журналын сақтау
Тіркеу журналын сақтау үшін тіркеу журналын ашыңыз және Файл –
Көшірмені сақтау тармағын таңдаңыз. Экранға түсірілу жасалатын тізімдеме
және файлды таңдау сұхбаты, сондай-ақ файл түрі шығарылады (айтпау бойынша
тіркеу журналының *.elf түрі көрсетіледі). Түсірілімнің сондай-ақ XML
форматында мүмкіндігі бар.

Қателер жөнінде хабарлау
Қате пайда болған жағдайда модульдің орындалуы кезінде экранға
ескерту шығарылады:

Нақты... батырмасының болмауы мүмкін. Батырма пайда болады, егер:
қате тілдік қате болса және пайда болу жері туралы техникалық мәліметі бар
болса;
қате басқа қателер (яғни, салынған қателер құрамы болса) арқылы туындаған
болса;
қатенің сипатталуының екі түрлі нұсқасы – қысқа және нақты болса.

Қате туралы нақты хабарлама алу үшін экран батырмасын басыңыз. Экранға
қате туралы хабарлама терезесі шығарылады:

Терезеде қатенің пайда болу орны (модулі және жол нөмірі) және қысқаша
сипаттамасы көрсетіледі.
Егер қате басқа қателер арқылы туындаған болса, олардың барлығы кері
тәртіппен көрсетіледі. Қатенің сипаттамасы оны тудырған қатенің сипатымен
себебі бойынша фразасымен байланыстырылады.
Жабу батырмасын басқан соң хабарлама терезесі жабылады және модульдің
орындалуы аяқталады.
Конфигуратор батырмасын басқанда Нұсқалаушы режиміндегі ағымдағы
нұсқалау ашылады (егер ол бұған дейін ашық болмаса) және қатені орындаған
модуль
көрінеді. Хабарламалар терезесінде қате туралы хабарлама нұсқаланады. Егер
берілген пайдаланушының әкімшілік құқығы болмаса, ашылу алдында
пайдаланушының қажетті жинақпен құқықты таңдауы үшін түпнұсқаландыру
сұхбаты шығарылады (негізінен қатенің дайындаушыға көрсетілуі үшін). Егер
қате туындау орны туралы мәліметке ие болмаса, Конфигуратор батырмасына
рұқсат берілмейді.
Жұмысты аяқтау батырмасын басқанда 1С:Кәсіпорын жұмысын аяқтайды.

Бейнелеу баспасы
Кез келген бейнелеу тақырыбын баспаға шығару үшін келесіні орындау керек:
бейнелеу терезесінде баспа үшін тақырып таңдау және мәтіндік меңзер пайда
болуы үшін мәтіні бар терезені тышқанмен шерту;
қажетті мәтінді ерекшелеп, оны айырбастау буферінде есте сақтау;
есте сақталған бөлікті кез келген мәтіндік редакторға қою және басу.

ДӘРІС-3 1С:ҚАЗАҚСТАНҒА АРНАЛҒАН БУХГАЛТЕРИЯ 8 БАҒДАРЛАМАСЫМЕН ЖҰМЫСТЫ
БАСТАУ

Сіз 1С:Қазақстанға арналған Бухгалтерия 8 бағдарламасын өз
компьютеріңізге жаңадан орнаттыңыз. Сізге бағдарламаны жұмысқа дайындау
керек. Ақпараттық қорды алғаш рет қосқанда ақпараттық қордың алғаш рет
толтырылуы автоматты түрде орындалады. Ақпараттық қордың алғашқы
толтырылуын орындау сұрағына Иә деп жауап беру керек.

Ұйым туралы мәліметтерді толтыру
Алдымен ұйым туралы мәліметтерді, бағдарламада өзіңіз жүргізетін шаруашылық

іс-әрекетінің есебін енгізу керек.
Ұйымдар тізімін ашыңыз. Ол үшін Кәсіпорын менюінен Ұйымдар
тармағын таңдаңыз. Тізімде Біздің ұйым атымен бір ұйым әлдеқашан бар
(Біздің ұйым).

Өз ұйымыңыз туралы негізгі мағлұматтарды енгізу үшін үлгіні ашыңыз. Ол
үшін
Біздің ұйым жолын екі рет шертіңіз (немесе батырмасын басыңыз
немесе тізім үлгісінің командалық тақтасынан Іс-әрекет - Өзгерту менюін
таңдаңыз).
Ашылған терезеде ұйым туралы негізгі мағлұматты суретте көрсетілгендей
толтырыңыз:

Ұйымның заңгерлік мекен-жайын енгізіңіз. Бұл үшін осы терезеде Байланыс
ақпараты салынымына көшіңіз. Арнайы сұхбат терезесін ашыңыз және ол жерде
ұйымның заңгерлік мекен-жайын суретте көрсетілгендей толтырыңыз:

Мекен-жай сұхбаттық терезесінен ОК батырмасын басыңыз.
Ұйым туралы мағлұматтарды сақтау және үлгіні жабу үшін Ұйымдар
үлгісіндегі ОКбатырмасын басыңыз.

Бухгалтерлік есептің есептік саясатының параметрлерін толтыру
Ұйымның бухгалтерлік есеп бойынша есеп саясаты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.