«корпоративтік табыс салығы және Қазақстан Республикасында компаниялар қызметіне оның әсері (ауезов ауданының салық басқармасы мысалында)»

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 79 бет
Таңдаулыға:

Т. Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университеті

«Қаржы» факультеті

«Қаржы» кафедрасы

«Корпоративтік табыс салығы және Қазақстан Республикасында компаниялар қызметіне оның әсері (Ауезов ауданының салық басқармасы мысалында) » тақырыбына

«Қаржы» мамандығы бойынша жазылған

ДипломДЫҚ ЖҰМЫСЫ

Орындаған:

Жадилов Ануар

(аты-жөні)

4 курс 410 топ студенті

(студенттің қолы)

Орындаған:: Ғылыми жетекшісі:

Жадилов Ануар(аты-жөні)4 курс 410 топ студенті:

э. ғ. к, доцент С. Н. Абиева

аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы

(студенттің қолы):

(жетекшінің қолы)

Диплом жұмысы «Қаржы» кафедрасы отырысының № ___ хаттама «» 2010 жылғы шешімімен Мемлекеттік аттестациялау комиссиясына алдында қорғауға жіберіледі.

Кафедра меңгерушісі

э. ғ. д., профессор Интыкбаева С. Ж.

(қолы)

Алматы, 2010

Мазмұны

Кiрiспе . . . … . . . 5

1. Қазақстан Республикасының салық жүйесiндегi корпоративтік табыс салығының теориялық аспектілері

1. 1 Корпоративтік табыс салығының қалыптасуының мәні . . . 8

1. 2 Корпоративтік табыс салығының әлеуметтік - экономикалық мәні . . . 14

1. 3 Әлемдiк тәжiрибеде корпоративтік табыс салығының ролi . . . 20

2 Қазақстан Республикасында корпоративтік табыс салығының компаниялар қызметіне тигізетін әсерінің қазіргі кездегі жағдайын талдау

2. 1 Корпоративтік табыс салығының компаниялар қызметіне тигізетін әсерінің қазіргі кездегі жағдайы (Ауезов ауданының салық басқармасы мысалында) . 26

2. 2 Заңды тұлғаларға салынатын корпоративтік табыс салығы . . . 32

2. 3 Компаниялардың жылдық жиынтық табысына салынатын корпоративтік

табыс салығын есептеу мен төлеу тәртібі . . . 37

2. 4. Корпоративтік табыс салығы бойынша декларация және төлеу

мерзiмдерi . . . 45

3. Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі корпоративтік табыс салығының үлес салмағы және оны жетiлдiру бағыттары

3. 1 Салық жүйесiндегі корпоративтік табыс салығының үлес салмағы . . . 54

3. 2. Корпоративтік табыс салығын жетiлдiру бағыттарына байланысты

мәселелер және оларды шешу жолдары . . . 62

Қорытынды . . . ……… . . . . . . …. ……. 70

Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . . …73

Кiрiспе

Тақырыптың өзектілігі . Рыноктық қатынастардың қазіргі даму жағдайы, өнеркәсіп орындарының көбеюі, халықтың әл ауқатының жақсаруы, қаржы жүйесінің нығайып дамуы, мемлекетаралық экономикалық қатынастардың ұлғаюы елімізде салық жүйесін негізді түрде дамытудың қажеттілігін көрсетіп отыр. Себебі, ғылыми негізделген, шынайы өзгерістерді бейнелейтін әрі жүйелі түрде реттейтін салық жүйесі экономикалық процестерге оң ықпал етіп, жағымсыз жағдайлардың орын алуына жол бермей, қоғамда өркениетті құқықтық қатынастарды нығайта түседі.

Президентіміз Н. Ә. Назарбаевтың 2008 жылғы 6 ақпанда «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру - мемлекеттік саясаттың мақсаты» атты Қазақстан халқына жолдауында «Салық жүйесін Қазақстанның жаңа сатыдағы дамуының міндеттері мен сәйкестендіру қажет. Қолданыстағы Салық кодексі экономикалық өсуде оң рөл атқарады, дегенмен, қазіргі кезде оның әлеуеті іс жүзінде таусылды. Жаңа кодекс салық қызметтерінің оның нормаларын өз қалауынша түсіндірулерінен қорғайтындай, әкімшілендіру сапасы мен салық төлеушілер мүдделері үйлесетіндей тікелей іс-әрекет ету заңы сипатына ие болуы керек деді.

Рыноктық экономиканы терендету, қоғамдық өмiрiмiзге әрқилы жаңаша өзгерiстердi енгiзе отырып, өзiнiң талабын қойып келедi. Бұл ретте Елбасының “Қазақстан-2030” стратегиясында қойып отырғандай “Егер салық пен жарналарды толық жинай алмасақ, өзiмiздi бiз қуатты мемлекет ретiнде сезiне аламыз ба?”-деген сұрағына ерекше көңiл аудару керек [1] .

Қазақстанды салық жүйесiнiң қалыптасуы алдында салық салу теориясы мен практикасы аумағында ұзаққа созылған дағдарыс құбылысы болған. Ал бұл басқа елдiң тәжiрибесiн, ұлттық экономикалық ерекшелiктерiн ескермей қолдануға байланысты болды.

Қазақстан Республикасында дәл қазiргi кезде әрекет ететiн 13 түрлi салықтардың iшiнде ең негiзгiсi болып және республикалық бюджеттiң кiрiс бөлiгiнiң 100 пайызын құрайтын салық корпоративтік табыс салығы жатады. Корпоративтік табыс салығы-салықтардың классикалық түрлерiнiң бiрi болып табылады.

Корпоративтік табыс салығы кеңiнен таралған және аса маңызды, ең күрделi салық салу түрi, яғни басқа салық түрлерiмен салыстыра қарағанда табыс салығының ставкалары да ең жоғары болып келедi. Сондықтан да ол салық төлеушiлер үшiн өте ауыр. Елiмiзде қолданылып жүрген салық салу механизмiнде анықтап айтқанда, заңды тұлғалардың табысына салынатын корпоративтiк табыс салығын жинауда айтарлықтай кемшiлiктер бар. Бұл механизм тауарлар көлемiн көбейтуге және оны өндiру мен сату шығындарын азайтуға әсер етпейдi.

Кез келген мемлекеттiң салық жүйесiнiң айтарлықтай бөлiгi-заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы болып табылады. Корпоративтік табыс салығы салық салудың кең таралған түрi ғана емес, сонымен қатар маңызды түрi болып табылады. Корпоративтiк табыс салығының ставкалары салықтардың басқа түрлерiмен салыстырғанда ең жоғары салықтардың бiрi едi, осыған орай елiмiздiң президентi заңды тұлғалардың табыс салығы ставкасына жеңiлдiктер жасауға, яғни салық ставкасының пайызын түсiрдi. Осыған дейiн табыс салығын төлеу оның материалдық қызығушылықтар көзқарасынан қарағанда салық төлеушiлерге ауыр болып табылатын. Бұл ең алдымен сәйкестiрiлген ең жоғарғы ставка бойынша салық салынатын үлкен табысы бар азаматтарға тиiс едi.

Салық ставкаларының жоғары болуы мемлекеттiк табысты ұлғайтады, бұл қоғамға және ел бюджетiне жұмыс iстеудi көрсетедi. Бiрақ ол нарықтық қарама -қайшылықтарға әкеледi, яғни заңды тұлғалардың шамадан тыс салық ставкаларының жоғары болуы, оларға жұмыс iстеу тиiмсiз екендiгiн көрсетедi. Ал салық ставкаларының төмен болуы мемлекет бюджетiне едәуiр зиян келтiредi. Салық ставкаларын қысқарту бұл жиынтық сұраныстың өсуiне әкеледi және бiр уақытылы ұлттық iшкi өнiм көлемiнiң нақты өсуiн, сонымен бiрге баға деңгейi өседi, бұл инфляция қарқынын жылдамдатады. Мұндай жағдайлар бюджетке ақша қаражаттарының түсуiн қысқартып, бюджет тапшылығының өсуiне әкеледi. Осы мәселелердiң барлығын ескере отырып, қазiргi таңда мемлекетiмiздiң жаңа салық кодексi жобасының қабылдануы осы мәселелер мен кемшiлiктердi кең ауқымда қамтылуына сенiм артылуда. Жалпы, жаңа салық кодексі:

өңдеуші сектордың түсімдерін бір уақытта арттыра отырып, экономиканың шикізаттық емс секторына ауыртпалықты төмендетеді;
экономиканы жаңғырту мен диверсификациялауға ықпал ететін жағдай жасайды;
салық әкімшілендіру жүйесн жетілдіру және салық процедураларын қысқарту есебінен бизнесті жүргізу жағдайын жақсартуды қарастырады.

Салық жүктемесін төмендету мақсатында 3 жыл ішінде қолданыстағы корпоративтік табыс салығының ставкасы екі есе азайту ұсынылды. Салықты азайту өндірісті сатып алу және жаңғырту үшін қаржыландырудың қосымша көздерін қалыптастырады, кәсіпкерлердің инвестициялық мүмкіндіктерін кеңейтуге жағдай жасайды. Бюджеттің теңгерімін сақтау мақсатында корпоративтік табыс салығын 20% қолданыстағыға қарағанда кезең-кезеңмен төмендету ұсынылады: 2010 жылы-20% өзгеріссіз қалды, 2011 жылы- 17, 5% дейін, 2012 жылы- 15% дейін. Жобада шағын және орта бизнес үшін корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдерді есептеу және төлеу міндеттемелерінің таратылуы қарастырылады. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері өткен кезеңдегі табысты бірдей дәл анықтай алмайды, сондықтан мұндай босату кәсіпкерлердің салықтық міндеттемелерін орындауларын жеңілдететін болады.

Алайда, экономиканың көлеңкелі секторын қысқарту қажеттілігі мен нарықтардағы салық салу жүйесін ескере отырып, 2011 жылдан бастап бір реттік талон негізіндегі арнаулы салық режимін жою ұсынылды. Салық жүйесі қызметінің алдында жаңа фискалды саясатты құру сияқты негізгі міндетімен қоса, Қазақстанның экономикасындағы қазіргі кездегі ерекшеліктерімен және халықаралық стандарттармен үйлесімді түрде қызмет етуі тиіс. Осы мақсатта жазылған диплом жұмысының тақырыбы өзекті болып табылады.

Жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасында корпоративтік табыс салығының әлеуметтік-экономикалық мәнін ашып және оның компаниялар қызметіне тигізетін әсерінің қазіргі кездегі жағдайына талдау жасауды теориялық және практикалық негіздеу болып табылады.

Дипломдық жұмыста қойылған мақсаттарға жету үшін төмендегідей міндеттері алға қойылды:

Қазақстан Республикасында корпоративтік табыс салығының әлеуметтік-экономикалық мәнін ашу;
Корпоративтік табыс салығының компаниялар қызметіне тигізетін әсерінің қазіргі кездегі жағдайына талдау жүргізу;
Заңды тұлғаларға салынатын корпоративтік табыс салығына сипаттама беру;
Компаниялардың жылдық жиынтық табысына салынатын корпоративтік табыс салығын есептеу мен төлеу тәртібінің мәнін нақтылау;
Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі корпоративтік табыс салығының үлес салмағын анықтау;
Корпоративтік табыс салығының жетiлдiру бағыттарына байланысты ұсыныстар әзірлеу.

Зерттеудің ғылыми жаңалықтары келесілерден көрінеді:

Қазақстан Республикасында Корпоративтік табыс салығының қызмет

ету барысындағы әлеуметтік-экономикалық мәні нақтыланды;

Корпоративтік табыс салығының компаниялар қызметіне тигізетін

әсерінің қазіргі кездегі жағдайына талдау жасалды;

Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі корпоративтік табыс

салығының үлес салмағы анықталды;

Корпоративтік табыс салығының жетiлдiру бағыттарына байланысты ұсыныстар берілді.

Диплом жұмысының зерттеу объектісі ретінде Қазақстан Республикасының салық жүйесі алынған.

Диплом жұмысының зерттеу пәні ретінде Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі корпоративтік табыс салығының компаниялар қызметіне әсері кезінде пайда болатын экономикалық қарым-қатынастар қарастырылады.

Дипломдық жұмысын жазуда келесі материалдар: ҚР нормативті-құқықтық заң актілері, қаржы және салықтар жөніндегі оқулықтар, монографиялар, Қазақстан Республикасы қаржы министрлігі, ҚР статистика Агенттігінің мәліметтері қолданылған және Алматы қаласы Ауезов ауданы бойынша салық комитетінің, компаниялардың сандық мәліметтері.

1. Қазақстан Республикасының салық жүйесiндегi корпоративтік

табыс салығының теориялық аспектілері

1. 1 Корпоративтік табыс салығының қалыптасуының мәні

Рыноктық қатынастар жағдайында салық жүйесі экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі қаржы - несие механизмі, ең маңызды реттеушілердің бірі болып табылады. Салық саясаты облысындағы негізгі бағыт - мемлекет пен салық төлеушілер арасындағы қатынастардың жаңа типін қалыптастыру басты негізде салық жүйесі арқылы жүзеге асырылады.

Табыс салығы ежелгі және классикалық салықтардың бірі болып табылады. Салықтың бұл түрі негізінен XIX және XX ғасырларда Батыс Еуропа елдерінде кең дамыды. Қазақстан Республикасында табыс салығы 1991 жылдың 24 желтоқсанынан «Қазақ ССР азаматтарынан, шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ тұлғалардан алынатын табыс салығы туралы» заң негізінде енгізілді. Заңды тұлғалар 1994 жылдан 2001 жыл аралығында табыс салығын төледі. 2002 жылдан бастап табыс салығы корпоративтік табыс салығы болып өзгерді.

Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі он жылдан астам уақыт бойы әрекет етуде және де осы уақытқа дейін қатан сынаудың объектісі болуын жалғастырып келеді. Еліміздің жеке салық қызметінің ұйымдасқан күніне бастағандығы он жыл ішінде біздің тәуелсіз мемлекетіміздің салық жүйесін қалыптастырып және оның, әрі қарай дамуына сәйкес біршама жұмыстар атқарылады.

Салықтар кез - келген өркениетті мемлекеттердің негізгі кіріс көзі. Қазақстан Республикасы аумағында қолданылып жүрген заңды тұлғалардан алынатын барлық салықтар мен алымдардың ішінде табыс салығының алатын орны ерекше. Әлемнің қандай мемлекеті болмасын, барлығында табысқа не пайдаға салынады. Салықтар әр мемлекет бюджетінің ең негізгі құраушы көзі болғандықтан, бүгінгі күнге дейін біздің мемлекетте экономиканың әр түрлі салаларына салық салуды жетілдіру бағытында үлкен жұмыстар жасалынып жатыр[4] .

Экономикамыздағы әр түрлі салалардың ішінде қазіргі кезде ең маңызды саласы заңды тұлғалар болып табылатын ірі кәсіпорындар мен өндіріс болып табылатындықтан және шикізат шығарушы ел болып қала бермеуіміз үшін елбасы бұл мәселелерді шешуді және жетілдіруді ең басты мақсат етіп қойды. Бұл экономикалық категориялардың мазмұны, әсересе олар салық салу объектісі ретінде қызмет атқарса, олар тұрақсыз болады. Жалпы алғанда, пайда дегеніміз шығыстарды шегергеннен кейінгі табыс, ал табыс - шаруашылық субъектілерінің өз тауарын, қызметін, жұмысын сатқаннан түскен түсім.

«Табыс» категориясы қашанда «пайда» ұғымынан кең екендігі белгілі. Қазақстанда қабылданған салықтық есеп ережесіне сәйкес, табыс - бұл есепті кезеңдегі активтердің өсуі немесе міндеттемелердің азаюы. Табыс алынған немесе алынуға тиіс өткізу құны бойынша бағаланады. Өткізу құны салық төлеуші мен сатып алушы немесе активтерді қолданушы арасындағы келісіммен анықталады.

Сонымен, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығында заңды және жеке тұлғаларды қамтитын табыс салығының біртұтас конструкциясы енгізілді. Бірақ бұл субъектілер арасында олардың табыс түрлері мен оны алу әдістерінде айтарлықтай айырмашылық болуы бұл біріктірудің тиімсіздігін көрсетті және жеке тұлғаларға салық салудың екі режимі сақталды. Бұған қоса Қаржы Министрлігі заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығын есептеу мен төлеудің тәртібі туралы бөлек 2 нұсқаулық дайындады.

Жаңа Салық Кодексінде осы кемшіліктер ескеріп Салық Кодексінің табыс салығына байланысты ең негізгі ерекшелігі заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығының бір тұтастығы бұзылып, жеке - жеке салық болып бөлінген және дүниежүзілік халықаралық стандартқа сәйкес заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы корпоративтік табыс салығы деген жаңа терминмен алынатын болды. Қабылданған концепцияға сәйкес корпоративтік табыс салығының салық салу негізінде заңды тұлғалардан алынатын табыс салығының салық салу принциптері алынған. Салық заңдылықтарының нормаларын біркелкі түсіндіруді қамтамасыз ету, салық төлеушінің қолдануын жеңілдету, салық тәртібін сақтау деңгейін жоғарлату мақсатында Салық Кодексінде нормативтік - құқықтық актілерінің біргеше ережелері біріктірілген, яғни Салық Кодексінде бұрыңғы салық заңдылығындай, салықтың төлеушілері, салық салу объектісі, жылдық жиынтық табысты қалыптастыру әдістемесі, оны кейін түзету мүмкіндіктері, шығындарды шегеріске жатқызу, сол сияқты табысты анықтау, залады көшіру құқығы және бюджетке төлеуге жататын салықты есептеу жолдары анықталған.

Корпоративтік табыс салығы корпорациялардың табысына салынатын тікелей салық. Сондай -ақ республикалық бюджеттің реттеуші кірісі болып табылады. Бюджеттің кірісін реттелетін және бекітілетін салықтар құрайды.

Реттелген салықтар - қалыпты мөлшер бойынша бюджеттің әр деңгейі арасындағы бөлінетін салықтар.

Бекітілетін салықтар - тек бір бюджетке түсетін салықтар.

Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен көзделген шегерімдер арасындағы айырма ретінде анықталды.

Салық салынатын табыс = жылдық жиынтық табыс = шегерістер.

Жылдық жиынтық табыс - заңды тұлғалардың бір жыл ішінде түрлі көздерден алған табысы. Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы салық жылы ішінде салық төлеушінің ҚР - да және одан тыс жерлерден алынуға тиіс табыстарынан тұрады. Резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы қазақстандық көздерден алынған табыстарынан тұрады [2] .

Жылдық жиынтық табыста салық төлеуші табыстарының барлық түрлері, соның ішінде:

1. Тауарларды өткізуден түсетін табыс;

2. Үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды, сондай-ақ амортизациялауға жататын активтерді өткізу кезіндегі құн өсімінен түсетін табыстар;

3. Міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыстар;

4. Күмәнді міндеттемелер бойынша түсетін табыстар;

5. Мүлікті жалға беруден түсетін табыстар;

6. Кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім үшін алынған табыстар;

7. Шығып қалған тіркелген активтер құнының ішкі топтың баланстық құнынан асып түсуінен алынатын табыстар;

8. Ортақ үлестік меншіктен түсетін табысты бөлу кезінде алынатын табыстар;

9. Өтеусіз алынған мүлік, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер;

10. Дивидендтер;

11. Сыйақылар;

12. Ұтыстар.

Әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыстардың шығыстардың артығы қамтылады. Түзетілген жылдық жиынтық табыстан салық салынатын табысты анықтау үшін шегерістер жасалады.

Салықтық шегерістер - заңмен бекітілген шекте салық төлеушінің жылдық жиынтық табысыты алуға байланысты шығындары. Оған өткізілген тауар, қызмет, жұмыс бойынша шығындар және басқа да шығындар, оның ішінде:

Тауарлар - материалдық қорлар бойынша;

тіркелген активтер;

Еңбекке ақы төлеу;

Төленген күмәнді міндеттемелер бойынша;

Сыйақы бойынша;

Теріс бағамдық айырма бойынша;

Әлеуметтік төлемдерге жұмсалған шығыстар бойынша;

Сақтандыру сыйақылар бойынша;

Тіркелген активтерді жөндеуге жұмсалған шығыстар бойынша;

Бюджеттен төленген салықтар бойынша;

Басқа да шығыстар бойынша шегерімге жатады.

Залалдар ұғымы, түзетiлген жиынтық жылдық табыстан шегерiмдердiң асып түсуi кәсiпкерлiк қызметтен шегетiн залал деп танылады. Бағалы қағаздарды өткiзуден шегетiн залал мыналар: борыштық бағалы қағаздарды қоспағанда, бағалы қағаздар бойынша-өткiзу құны мен иемденiп алу құны арасындағы терiс айырма; борыштық бағалы қағаздар бойынша-өткiзген күнгi дисконт амортизациясы мен сыйақылықақы есептегенiндегi өткiзу құны мен иемденiп алу құны арасындағы терiс айырма.

Залалдарды ауыстыру кәсiпкерлiк қызметтен шегетiн залалдар, сондай-ақ салық төлеушiнiң кәсiпкерлiк қызметiнде пайдаланылған үйлердi, құрылыстарды, ғимараттарды өткiзуден шеккен залалдар кейiнгi салық кезеңдерiнiң салық салынатын табысы есебiнен өтеу үшiн үш жылға қоса есептелiр, ауыстырылады. Жер қойнауын пайдалану келiсiм-шарттары бойынша жүзеге асырылатын қызметке байланысты туындайтын залалдар жетi жылға дейiнгi мерзiмге, жетiншi жылы қоса есептелiп, ауыстырылады.

Салық төлеушi салық кезеңiнде шығарылған амортизациялық аударымдарды шегерiмге жатқызу нәтижесiнде шеккен залалдарға осы баптың ережелерi қолданылмайды. өткiзу күнiне қор биржасының “А” және “В” ресми тiзiмiндегi акциялар мен облигацияларды, мемлекеттiк бағалы қағаздар мен агенттiк облигацияларды өткiзуден шегетiн залалдарыды қоспағанда, бағалы қағаздарды өткiзу кезiнде туындайтын залалдар өткiзу күнiне қор биржасының “А” және “В” ресми тiзiмiндегi акциялар мен облигацияларды, мемлекеттiк бағалы қағаздар мен агенттiк облигацияларды өткiзудегi құн өсiмiнен түскен табысты қоспағанда, басқа бағалы қағаздарды өткiзу кезiнде алынған құн өсiмiнен табыс есебiнен өтеледi [3] .

Мемлекеттiң экономикасын көтеруде оның азаматтарының ақшалай немесе натуралдық тұрақты түрде төлейтiн жарналарының ықпалы үлкен. Қоғамның тарихында салықтық формаларымен әдiстерi мемлекеттiк сұранымды және қажеттiлiктердi қамтамасыз ету, сондай-ақ салық салудағы мәселелердi шешу жолдарына бейiмделiп отырып, әр түрлi өзгерiстерге ұшырайды. Олардың қызмет ауқымы арқылы әлеуметтiк және экономикалық процестерге ролi де өзгерiп отырады.

Бұрын соңды салыққа қатысты заңдар бiр жүйеге түсiрiлмегенде оның үстiне аталған салық жүйесiнiң түгелдей iргетасын қалаудан, яғни бәрiн жаңадан бастадық. Салық заңдарын дайындау, оны қалыптастыру, кез -келген мемлекетте болатын күрделi процесс. Өйткенi, онда қоғамның барлық тобының мүддесiн тепе-тең жағдайда қарастыру талап етiледi. Елiмiздегi салық заңдарының қалыптасуы қоғамдық түпкiлiктi реформалау уақыты мен тұспа тұс келедi. Осының бәрi жинақталып келiп, салық заңдарының көп жағдайда талас тартыс шеңберiнде өрбуiне әкеледi. Ерте баста салық жүйесiнде жiберiлген кемшiлiктер де, қателiктер де жеткiлiктi болады. Оған үкiметтiң рұқсатымен салықтан босатылған ұйымдардың қызметi де өзiнiң зардабын тигiзбей қойған жоқ.

Корпоративтік салық төлеушiлердiң сақтандыру ұйымдарына салық салу обьектiсi, яғни сақтанушылар мен қайта сақтанушылардан салық кезеңi iшiнде сақтандыру шарттары бойынша алуға жатқызылған сақтандыру сыйақыларының қайта сақтандыру шарты бойынша төленген сақтандыру сыйақыларына азайтылған сомасы түрiндегi табысы сақтандыру ұйымдарына олардың сақтандыру және қайта сақтандыру қызметiн жүзеге асыратын бөлiгiнде корпоративтік табыс салығын салу обьектiсi болып табылады.

Сақтандыру қызметiнiң мынадай кiрiс түрлерi:

-қайта сақтандыру шарттары бойынша алуға жататын комиссиялық сыйақылар;

-инвестициялық кiрiстер, сондай-ақ сақтандыру ұйымының активтерiн депозиттерге, бағалы қағаздар мен басқа да қаржы құралдарына орналастырудан алуға жататын бағам айырмасы жөнiндегi кiрiстер;

-сақтандыру шартына байланысты дебиторлық және кредиторлық берешектердi қайта бағалау жөнiндегi бағам айырмасы;

-қайта сақтандыру шартына сәйкес сақтандыру жағдайын реттеу жөнiндегi сақтандыру төлемдерi меншығыстарындағы қайта сақтандырушының үлесi;

-сақтандыру шарттары бойынша үшiншi тұлғалардан суброгация тәртiбiмен қойылатын талаптар бойынша кiрiстер;

-2002 жылғы 1 қаңтарға дейiнгi қолданылған елiмiздiң салық заңдарына сәйкес шегерiмдерге жатқызылған сақтандыру резервтерiне аударымдар сомаларын қоспағанды, салық кезеңi iшiндегi сақтандыру резервтерiнiң мөлшерiн азайту;

-жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтанушыларға берiлген заемдар бойынша кiрiстер;

-шығыстары 2002 жылғы 1 қаңтарға дейiн қолданылған заңдарына сәйкес шегерiмге жатқызылған күмәндi мiндеттемелердi қоспағанда, сақтандыру қызметiнен күмәндi мiндеттемелер бойынша алынатын кiрiстер сақтандыру ұйымының салқы салу обьектiсi болып табылмайды.

Өзге қызметтен алуға жататын жиынтық жылдық кiрiс пен осы тармақта белгiленген тәртiппен анықталатын шегерiмдер арасындағы айырма ретiнде есептелiп, салық салынатын кiрiс заңда көрсетiлмеген өзге қызметтен алуға жататын кiрiстер бойынша корпоративтік табыс салығын салу обьектiсi болып табылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.