Композитор Шәмші Қалдаяқовтың қазақ өнеріне қосқан үлесі

Кіріспе
Өмірбаяны

Құйрықты жұлдыз секілді
Туды да көп тұрмады
Көрген білген өкінді
Мін тағар жан болмады
Ғ.Құрманғалиев

Қазақ даласын әнмен тербеткен Ш. Қалдаяқовтың тағдыры мен ғұмырына осы төрт жол өлең түгелімен арналғандай. Оның әндерінсіз ешбір мереке де, ешбір той-думан да өтпейді. Оның әндерін еңбектеген баладан бастап, еңкейген кәріге дейін шырқайды. Ал «Шәмші аға» деген сөз «Ән аға» деген сөзбен тұтасып, синоним болып кеткелі қашан...

Әдебиеттер:
1. К.Ә., Шәмші–Алматы 2002.
2. Қазақ энциклопедиясы. Тарихи тұлғалар.-Алматы: «Кітап» 2006.
З. Қазақ энциклопедиясы.- Алматы: «Кітап» 2002.

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

КОМПОЗИТОР ШӘМШІ ҚАЛДАЯҚОВТЫҢ
ҚАЗАҚ ӨНЕРІНЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ

А.Н.Тілепов, А.Қарашева
Керімбай атындағы №12 орта мектеп-ресурстық орталығы, Тараз қ.

Құйрықты жұлдыз секілді
Туды да көп тұрмады
Көрген білген өкінді
Мін тағар жан болмады
Ғ.Құрманғалиев

Қазақ даласын әнмен тербеткен Ш. Қалдаяқовтың тағдыры мен ғұмырына осы
төрт жол өлең түгелімен арналғандай. Оның әндерінсіз ешбір мереке де, ешбір
той-думан да өтпейді. Оның әндерін еңбектеген баладан бастап, еңкейген
кәріге дейін шырқайды. Ал Шәмші аға деген сөз Ән аға деген сөзбен
тұтасып, синоним болып кеткелі қашан...

Ол Шымкент облысы Отырар ауданында 193О жылы 15 тамызда дүниеге келген.
Оның әндері республикамыздың қай өңірі болмасын жиі айтылып, ән сүйер қауым
арасына барынша кең тараған. Ән өнерімізде жарық жұлдыздай сәуле шашып,
айырықша із қалдырған Ш.Қалдаяқов күллі қазақ халқының ұлттық мақтанышы
сазгердің серісі. Біз ес білгелі бері еліміздің кең байтақ даласымен
аспанында қалықтаған, махаббат пен сағыныш сезіміне толық қайталанбас Шәмші
әуендері енді ХХІ ғасыр әлеміне бет алып әуелей беретіні ақиқат. Табиғат
ерекше дарын иесі еткен дара тұлға Шәмші Қалдаяқовты қазақ баласы есінен
шығармас.Шәмші ағамыздың Қорлан әнін шырқаудағы өзіне ішкі сырын ашып
айтпай сөз шешендігіне салып бұра тартып кететіні де бар. Кең жүрегімен
табиғат берген дархан, дарынды Шәмші ағамыз өзінің жүрек тербейтін, қиял
қозғайтын, терең ойға шомылдыратын ғажап әндерімен халқын байытатын,
олардың өмір сүруге құштарлығын арттыратынШәмші Қалдаяқов пиониноны да,
домбыраны да жосылта тартатын еді. Бірақ, домбыраны екпіндете, төпелеп
тартқанын көрген емеспіз. Бір әсем әуенді шерте бастайтын да қоңырлата
былқылдата ала жөнелетін. Қысқаша айтқанда тұла бойы тұнған өнер болатын.
Қазақтың музыка өнерінде Шәмшінің орны ерекше 300-ге жуық әні бар
Ш.Қалдаяқов кеудесін қағып, мен атақты композитормын деп бір сәтте
мақтанған жан емес. Қашанда өзінің қарапйымдылығымен ізгілігі мол адам
ретінде бүкіл қазақ халқының жүрегінен мәңгі орын алды. Өзінің шығарған
өлеңінің бірі Тамды аруы. Шәмші ағаның қалың жұртқа махабатты жырлаған
композитор ретінде белгілі. Тамды аруы махаббат жайлы болғанымен ол
махаббат бостандығын аңсап жазылған ән. Яғни, жас жігіттің басынан өткен
қайғылы оқиғаға себеп болған. Бұл махаббат бостандығын аңсаған әнді Шәмші
ағамыз өзінің шеберлігімен дүниеге әкелді. Ал, Сағынышым менің әнінде
ерекше аңсау , терең толғау бар. Айта берсек әр әннің өзіндік тарихи сыры
бар. Ең бір көшпелі тарих - ән тарихы. Кешегі Кәрібаевтың Жамбыл вальсімен
қанағаттанған лектің рухани көші небір аймаңдай дарындармен дараланып, сән
салтанаты асқан келешектің көркем келбетін көз алдымызға келтіре білген
нұрлы көші еді.
Көш жуан ортасынан ойып орын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.