Инвестициялық институттардың рыноктық қатынастар жүйесінде алатын орны

Кіріспе
Рыноктық экономика кезінде инвестициялық институттардың алатын орны
Инвестициялық компаниялар
Инвестициялық институттар

Рыноктық экономика кезінде инвестициялық институттардың алатын орны ерекше. Инвестициялық институттарға инвестициялық компаниялар (анг) пайлық инвестициялық трастар (анг) инвестициялық қорлар, бірлескен қорлар, жылжымайтын мүлікке жасалынатын инвестицияға маманданушы трастар, өзара әрекет етуші қорлар.
Инвестициялық компаниялар бұл- жеке инвесторлардың қаржы құралдарын тарта отырып оларды кең қолданыстағы бағалы қағаздарға немесе активтердің кейбір түрлеріне инвестициялаушы қаржы делдары.
Инвестициялық компаниялардың басты міндеті-активтерді біріктіру. Әрбір инвестордың, инвестициялық компанияға инвестормен салынған сомаға пропорционалды, инвестициялық компаниямен құрылған актив портфелінің белгілі бір үлесіне құқығы бар, осылайша инвестициялық компаниялар ірі инвестициялаудан пайда табу үшін, жеке компаниялардың инвесторлары бірігіп, инвестициялық механизм ұсынады.
Инвестициялық компаниялар рыноктық қатынастар жүйесінде өздерінің инвесторларына қатысты бірнеше маңызды қызметтер атқарады:
1. Құралдар есебі және басқару. Инвестициялық компаниялар мерзімді өздерінің қаржы жағдайлары жөнінде есеп беруп отырады, капитал, девидент, инвестиция және бағалы қағаздар бойынша өсімінің бөлу есебін жүргізіп отырады, сонымен қатар өздерінің акционерлерінің пайыздық табыстарын және девиденттерін реинвестициялай алады.
2. Диверсификация және бөлінуі. Инвестициялық компаниялар өз инвесторларының қаржы құралдарын біріктіре отырып, түрлі бағалы қағаздар үлестеріне мүмкіндік береді. Бұл жағдайда олар ірі инвесторлар сияқты әрекет етеді.
3. Біліктілікті басқару көптеген инвестициялық компаниялардың қаржы сарапшыларымен портфелдерді басқарушы

Қолданылған әдебиеттер
1.Закон РК "О государственном регулировании и надзоре финансового рынка и финансовых организаций". Алматы: БИКО, С. 62-69.
2.Рыночная оценка пенсионных активов // Рынок ценных бумаг Казахстана, 2009.- №9.- С.8-9.
3. Программа дальнейшего углубления социальных реформ в Республике Кахазстан на 2009-2011 годы /Проект МТСЗН РК.-Астана, 2009.-23с.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Инвестициялық институттардың рыноктық қатынастар жүйесінде алатын орны

Абиева С.Н.
Қаржы кафедрасының доценті, э.ғ.к.
Нурымбетова К.И.
Қаржы кафедрасының оқытушысы

Рыноктық экономика кезінде инвестициялық институттардың алатын орны ерекше. Инвестициялық институттарға инвестициялық компаниялар (анг) пайлық инвестициялық трастар (анг) инвестициялық қорлар, бірлескен қорлар, жылжымайтын мүлікке жасалынатын инвестицияға маманданушы трастар, өзара әрекет етуші қорлар.
Инвестициялық компаниялар бұл- жеке инвесторлардың қаржы құралдарын тарта отырып оларды кең қолданыстағы бағалы қағаздарға немесе активтердің кейбір түрлеріне инвестициялаушы қаржы делдары.
Инвестициялық компаниялардың басты міндеті-активтерді біріктіру. Әрбір инвестордың, инвестициялық компанияға инвестормен салынған сомаға пропорционалды, инвестициялық компаниямен құрылған актив портфелінің белгілі бір үлесіне құқығы бар, осылайша инвестициялық компаниялар ірі инвестициялаудан пайда табу үшін, жеке компаниялардың инвесторлары бірігіп, инвестициялық механизм ұсынады.
Инвестициялық компаниялар рыноктық қатынастар жүйесінде өздерінің инвесторларына қатысты бірнеше маңызды қызметтер атқарады:
1. Құралдар есебі және басқару. Инвестициялық компаниялар мерзімді өздерінің қаржы жағдайлары жөнінде есеп беруп отырады, капитал, девидент, инвестиция және бағалы қағаздар бойынша өсімінің бөлу есебін жүргізіп отырады, сонымен қатар өздерінің акционерлерінің пайыздық табыстарын және девиденттерін реинвестициялай алады.
2. Диверсификация және бөлінуі. Инвестициялық компаниялар өз инвесторларының қаржы құралдарын біріктіре отырып, түрлі бағалы қағаздар үлестеріне мүмкіндік береді. Бұл жағдайда олар ірі инвесторлар сияқты әрекет етеді.
3. Біліктілікті басқару көптеген инвестициялық компаниялардың қаржы сарапшыларымен портфелдерді басқарушы тұрақты штаты болады. Олар өз инвесторлары үшін максималды тиімді капитал қайтарымын алуға тырысады.
4. Трансакцияда жүргізуге жұмсалатын шығындарды төмендету. Инвестициялық компаниялар бағалы қағаздардың ірі пакеттерімен сауда жасайтын болғандықтан бұл оларға комиссиондық және брокерлік гонорардың есебінен едәуір үнем жасауға мүмкіндік береді.
Пайлық инвестициялық трастар- құрамы қордың әрекет ету мерзімі ішінде тұрақты болып табылатын, актив портфелдеріне инвестициялаушы біріктірілген ақша құралдарын білдіреді. Пайлық инвестициялық трасты құру үшін, құрылтайшы, яғни биржадағы брокер фирмасы сенімді басқармасына (трастың) сенімді тұлғаға беретін, бағалы қағаздар портфелін сатып алады.
Пайлық инвестициялық траст басқарудағы минималды активтілігімен сипатталады, өйткені оның қалыптасып қойған портфелдің құрылымы әріқарайда өзгеріссіз қалады.
Басқарылатын инвестициялық қорлардың екі түрлері бар: жабық және ашық. Ашық инвестициялық қорлар таза активтердің құнымен акциялар шығарады және сатып алады. Жабық инвестициялық қорлар- таза активтер құнынан өзгеше бағамен сататын және сатып алатын акциялар қоры. Өзара қор бұл ашық инвестициялық компаниялардың жалпылама қабылданған атауы. Жабық қорлардан айырмашылығы өзара қорлардың акциялары биржаларда сатылмайды және сатып алынбайды.
Инвестициялық институттар оптималды инвестициялау процесін жүзеге асырады. "Инвестор"- біздегі теория мен практика үшін салыстырмалы түрде жаңа термин. Жоспарлы экономикалық аясында капитал салымдары деген түсінік. Оны негізгі қорлардың ұдайы өндрісіне, сонымен қатар оларды жөндеуге жұмсалатын барлық шығындар деп түсінетін. Соңғы жылдары ғылыми әдебиеттерде бұл екі түсінік екі түрде беріліп жүр. Дәстүрлі түрде инвестиця деп белгілі бір экономикалық жобалардың (қазіргі кезде) болашақта пайда табу есебіне негізделе отырып қазіргі кезде жүзеге асырылуын айтамыз. Отандық және шет елдік экономикалық әдебиеттерде инвестиция көбіне осылайша беріледі.
Қаржы теориясында инвестиция нақты және қаржы активтерін сатып алу деп түсіндіріледі. Яғни, бүгінгі күнгі белгілі бірн құн мөлшері болашақтағы белгісіз құнға айырбастау мүмкіндігі. Қаржыға экономикалық сөздіктерде келесі анықтамалар беріледі. Инвестиция - табыс алу мақсатында негізгі және айналымдағы капиталға салымдар. Материалдық активтерге салынған инвестициялар - жылжитын және жылжымайтын мүліктерге салымдар (жер, ғимараттар, құрал-жабдықтар және т.б.), қаржы активтеріне салынған инвестициялар- бағалы қағаздарға, шоттарға және басқа да қаржы құралдарына салымдар.
Біздің ойымызша инвестиция анықтамасында макроэкономикалық және микроэкономикалық көзқарастарды біріктіру қажет, сонда ғана инвестициялық рыноктың ролі артады.
Рыноктық қатынастар жүйесінде жинақтаушы зейнетақы қорларының инвестицияларын портфелдік инвестиция ретінде қарастыруға болады, яғни қаржы активтеріне жасалған инвестициялар.
Портфелдік инвестициялар бұл- ұзақ мерзімдегі бағалы қағаздар арқылы салынатын салымдар, сондықтан портфелдік инвестициялар қор рыногында, бағалы қағаздар рыногында әрекет етеді. Бұл қайталама инвестициялық рынок.
Қор рыногында бағалы қағаздар субьектілері институциональдық инвесторлар болып табылады. Оның қатарына жинақтаушы зейнетақы қорларының жатқызуға болады. Материалдық активтермен қатар, қаржы активтері де инвестициялық табыс көзі болып табылады.
Қор рыногындағы шаруашылық субьектілерінің өзара әрекеті қаржы делдалдарының және бағалы қағаздар рыногының білікті қатысушыларының көмегімен жүзеге асады. Экономикалық әдебиеттерде қаржы делдалдарының 3 тобын бөліп қарастырады:
1. Депозиттік (өзара жинақтаушы банктер, несие одақтары );
2. Келісім- жинақтаушы (сақтандыру компаниялары, қаржы құралдары);
3. Инвестициялық қорлар (трастық, өзара қорлар).
Қаржы институттарының келісім жинақтаушы тобына кіретін зейнетақы қорлары зейнетақымен қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді орындаумен байланысты мақсаттарды және міндеттерді жүзеге асырады. Басқаша сөзбен айтқанда, зейнетақы қорлары зейнетақы төлемдерінің негізгі көзі болып табылатын инвестициялық табысты құруға қажетті инвестициялық бағдарламаларды орындайды. Сонымен, біздің көзқарасымыз бойынша, рыноктық экономиканың субьектісі болып табылатын зейнетақы қорлары қызметінің экономиаклық мазмұнын анықтауға болады. Келісім-жинақтаушы қорлардың бұл тобының қызметтеріне сипаттама беру маңызды болып табылады, өйкені ол айқын көрінетін әлеуметтік сипатқа ие.
Осылайша, экономикалық жүйеде қаржы делдалдарының бір түрі болып табылатын зейнетақы қорлары маңызды белсенділікті арттырушы роль атқаруы тиіс, яғни капитал салымдарын қажет ететін өнеркәсіп компанияларымен ұсақ инвесторлардың қызығушылықтарының балансын қамтамасыз ету. Қаржы институттары жүйесінде Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы қорлары келесідей ерекшеліктермен сипатталады:
* олар әлеуметтік бағыты бар институттар болып табылады;
* бұл зейнетақы жарналарын қабылдаушы және мүмкіндіктердің
өсуіне байланысты изейнетақы активтерін қауіптілігін төмен және сенімді жобаларға инвестициялайтын қаржы институттары;
* жинақтаушы зейнетақы қорларында төлемдердің басталуы мен
жарналар түсімдерімен аяқталуы арасында бірнеше жылды құрайтын уақыт лагтары пайда болады. Бұл жинақтаушы зейнетақы қорларының ұзақ мерзімді және орта мерзімді инвестиция жасауға және өзінің портфелін құруға мүмкіндік береді. Жинақтаушы зейнетақы қорларының қаржы рыноктарының тікелей және зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар арқылы да қатыса алады.
Жинақтаушы зейнетақы қорларының әрекет етуі 3 кезеңнен тұратын ұзақ мерзімді инвестициялық процесті білдіреді:
* бірінші кезеңде жарна түрінде ЖЗҚ-на салымдар жасалады;
* екінші кезеңде жинақталған қаржы ресурстарын инвестициялау жүзеге асады;
* үшінші кезеңде мерзімді зейнетақы төлеу жүзеге асады.
Қаржы құралдарының үздіксіз түсіп отыруы қаржы рыногында әріқарай инвестициялау үшін зейнетақы активтері бойынша төлем рентасын құрайды. Зейнетақы активтерін инвестициялау табиғаты- бұл уақыт бойынша төлемдердің сатылылығы. Мысалы ретінде, жинақтаушы зейнетақы қорларының кастодиондық шотына түскен міндетті зейнетақы жарналарын орналастыруда, қаржы құралдарының жабуды, инвестициядан түскен мерзімді түсімдерді зейнетақы активтерін әріқарай реинвестициялауды қарастыруға болады.
Рыноктық қатынастар жүйесінде зейнетақы салымдарының есебінен жасалған инвестициялар оларды, сақтау немесе белгілі бір оң табыс мөлшерін алу мақсатында қаржы құралдарына салу деген мағынаны білдіреді. Белгілі бір активтерге орналастырылмаған бос ақша құралдары инвестиция болып табылмайды, өйткені олар белгілі бір табыс көзін қамтамасыз етпейді. Бұл процесс екі фактормен байланысты-уақыт және тәуекел. Кейбір жағдайларда уақыт маңызды болып табылады (мысалы, мемлекеттік бағалы қағаздар үшін), басқа жағдайда тәуекел ( жай акцияларды сатып алатын опциондар үшін), кейбір жағдайда екі факторда маңызды болып табылады-уақыт және тәуекел (мысалы, корпоративті бағалы қағаздар үшін).
Әдетте бағалы қағаздарды сатып алуға жұмсалатын қаржы инвестицияларымен өндірістік және өндірістік емес обьектілерге жұмсалатын нақты инвестициялар бөліп қарастырылады. Нақты инвестиция дегеніміз- өндірістік және өндірістік емес, негізгі қорларды құруға бағытталған капитал салымдарымен күрделі құрылыстарды қаржыландыру. Инвестициялық процесс түсінігі көптеген авторлармен бағалы қағаздарды таңдау, олардың төлемдері және тәуекел факторы, сенімділігін, табыстылығын, өтімділігін ескере отырып, жасалған инвестиция салымдарының мерзімдерін таңдауға байланысты шешімдер қабылдау процедурасымен байланыстырады.
Зейнетақы қорларының инвестициялық саясаты мемлекетпен бекітілген инвестициялық шектеулерді сақтай отырып, инвестициялық табыс алуды қамтамасыз етуге арналған қормен жинақталған қаржы ресурстарын пайдаланудың негізгі бағыттары. Біржағынан зейнетақы қорлары консервативті инвестор болуы керек және өзіне сеніп тапсырған қаржы құралдарын ұзақ мерзімді сенімді жобаларға салу тиіс, бірақ басқа жағынан алғанда қор инфляция деңгейінен жоғары болатын табыстылықтың нақты оң мөлшерлемесін беруге міндетті. Сәйкесінше, зейнетақы қорлары инвестициялау диверсификациясы- зейнетақы қорлары жұмыстарының тиімділігі мен сенімділігінің маңызды мәселесі болып табылады. Зейнетақы қорларының жиынтық инвестициялық портфелінің диверсификациялау кезінде келесі түрде инвестициялық саясатты негіздеу маңызды болып табылады:
* стратегиялық мақсаттарды талдау, яғни инвестициялаудың бағыттары;
* инвестициялық артықшылықтарды құру (инвестиция обьектілері) ;
* инвестициялық шектеулерді белгілеу (белгілі бір активтің санының шекті мөлшері) .
Рыноктық қатынастар жүйесінде инвестициялық саясат зейнетақы қорларында маңызды мәселелерінің бірі болып табылады, ал оларды жасау қордың мақсаттарын, инвестициялаушы құралдардың көлемін және басқад маңызды міндеттердің шешілуін анықтауды талап етеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.