Фотосинтез туралы жалпы ұғым және оның маңызы

Кіріспе

Органикалық әлемдегі тіршіліктің толып жатқан түрлері кездеседі. Тірі организмдерде физиологиялық зерттеулер нәтижесінде зат алмасу процестерінің алуан түрлі екендігі байқалды. Бірақ тіршіліктің барлық түрлеріне ортақ бір белгісі болады. Тіршілік әрекеттерінің жиынтығы - өсу қимыл – қозғалыс, химиялық өзгерістердің барлығы органикалық қосындылардағы химиялық энергияны пайдалануға негізделген.
Жеке организмдер осы энергияны өздерінше түрліше пайдалануы мүмкін. Бірақ органикалық затардың кері қарай өзгерулерінің көп түрлі болуына қарамастан, олардың алғашқы синтезделу жолы барлық тірі организмдер үшін бірдей. Бұл жол – фотосинтез, күннің электромагниттік энергиясының атмосферадағы көміртегі қос тотығының өсімдікте тотықсыздануынан пайда болған органикалық заттардың химиялық энергиясына айналуы. Басқаша айтқанда, бұл қарапайым анорганикалық заттардың (СО2, Н2О) өсімдік күн сәулесінің әсерінен органикалық қосындыларға айналу процесі.

6СО2 + 6Н2О→ С6Н12О6 +6О2
Жер жүзіндегі тіршіліктің барлық түрлері фотосинтез процесіне байланысты. Атақты ғалым – физик Жолио Кюри, атом энергисын қоғам игілігінің барлық түрлеріне пайдаланғандағы жетістік өсімдіктердегі фотосинтез процесін толық игергендегі жетістіктерге теңесе алмайтындығын атап көрсетті.
Жалпы фотосинтез процесінің маңызын төмендегідей көрсеткіштермен сипаттауға болады. Жер бетінде – құрлықта, мұхиттар мен теңіздерде тіршілік ететін өсімдіктерде күн энергиясын пайдаланып, көмірқышқыл газын тотықсыздандыруы, яғни фотосинтез нәтижесінде

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Фотосинтез туралы жалпы ұғым және оның маңызы.
Органикалық әлемдегі тіршіліктің толып жатқан түрлері кездеседі.
Тірі организмдерде физиологиялық зерттеулер нәтижесінде зат алмасу
процестерінің алуан түрлі екендігі байқалды. Бірақ тіршіліктің барлық
түрлеріне ортақ бір белгісі болады. Тіршілік әрекеттерінің жиынтығы -
өсу қимыл – қозғалыс, химиялық өзгерістердің барлығы органикалық
қосындылардағы химиялық энергияны пайдалануға негізделген.
Жеке организмдер осы энергияны өздерінше түрліше пайдалануы мүмкін.
Бірақ органикалық затардың кері қарай өзгерулерінің көп түрлі болуына
қарамастан, олардың алғашқы синтезделу жолы барлық тірі организмдер
үшін бірдей. Бұл жол – фотосинтез, күннің электромагниттік энергиясының
атмосферадағы көміртегі қос тотығының өсімдікте тотықсыздануынан пайда
болған органикалық заттардың химиялық энергиясына айналуы. Басқаша
айтқанда, бұл қарапайым анорганикалық заттардың (СО2, Н2О) өсімдік күн
сәулесінің әсерінен органикалық қосындыларға айналу процесі.

6СО2 + 6Н2О→ С6Н12О6 +6О2
Жер жүзіндегі тіршіліктің барлық түрлері фотосинтез процесіне
байланысты. Атақты ғалым – физик Жолио Кюри, атом энергисын қоғам
игілігінің барлық түрлеріне пайдаланғандағы жетістік өсімдіктердегі
фотосинтез процесін толық игергендегі жетістіктерге теңесе
алмайтындығын атап көрсетті.
Жалпы фотосинтез процесінің маңызын төмендегідей көрсеткіштермен
сипаттауға болады. Жер бетінде – құрлықта, мұхиттар мен теңіздерде
тіршілік ететін өсімдіктерде күн энергиясын пайдаланып, көмірқышқыл
газын тотықсыздандыруы, яғни фотосинтез нәтижесінде жылына 175 млрд. т
СО2 байланысқан күйге немесе органикалық заттарға айналады.

Фотосинтез процесінің қалыптасуынан бастап миллиондағанжылдар бойы
жерде есепсіз көп органикалық заттардың қоры жиналды. Қазіргі замандағы
адам қоғамы өз иелігіне пайдаланып жатқан қазба байлықтар – тас көмір,
мұнай, газ және т.б. ұзақ геологиялық дәуірлердегі фотосинтездің
нәтижесі.
Фотосинтез процесінде 1 т СО2 игерлілгенде 2,7 т оттегі бөлініп
шығады. Құрлықтағы және судағы барлық өсімдіктер жыл сайын 175 млрд. т
көміртегін игеріп атмосфераға 460 млрд. Тоннадан астам оттегін бөліп
шығарады екен. Арнайы есептеулердің нәтижесінде атмосферадағы оттегі
3000 жылда толық жаңаратындығы анықталды. Атмосферадағы оттегінің
жалпы мөлшері – 1,5·1015 т. Көмірқышқыл газын тотықсыздандыруға
жұмсалатын сутегінің және бөлініп шығатын оттегінің негізгі көзі –
су. Олай болса өсімдіктер жыл сайын 2,25·1011 т суды пайдаланып
ыдыратуы керек.
Профессор А.А.Ничипорович қазіргі кездегі атмосферадағы оттегінің
бәрі фотосинтез нәтижесі, сондықтан осы замандағы тіршілік түрлерінің
бәріне мүмкіншілік туғызатын осы процесс деп тұжырым жасады.
Тіршілік үшін қажетті белок, май, липид, витамин, фермент,
хлорофилл және т.б. органикалық заттардың құрамына азот, фосфор,
күкірт, темір, мыс, мырыш, қол және т.б. элементтер енеді. әр түрлі
элементтердің тотыққан иондары өсімдік бойына енгенде тікелей, немесе
жанама жолмен, күн сәулесінің энергиясын пайдалану арқылы
тотықсызданады.
Фотосинтезге қабілетсіз гетеротрофты бактериялар және
саңырауқұлақтар азот және күкірттің тотыққан иондарын фотосинтез
нәтижесінде пайда болған органикалық заттардың химиялық энергиясын
пайдалану арқылы тотықсызданады.

Өсімдіктердің элементтік құрамына 1 – 2 % азот, 0,2 - 0,25 %
фосфор, 0,25 – 0,50 % күкірт және 45% көміртегі болады.
Фотосинтез процесінде 1000 кг, фосфор мен күкірттің 5 кг – ын
қоса игереді. Осыған байланысты азоттың жыл сайынғы айналмы 6·109 т,
күкір пен фосфордікі – 8,5·108 т болады екен. Бұл элементтер
органикалық заттың құрамына еніп, олардың минералдану нәтижесінде
қайтадан өсімдіктердің келесі қоректену циклдеріне пайдаланылады.
Яғни фотосинтез роцесінің арқасында топырақтағы минералдық
элементтердің табиғи айналымы да жүзеге асады деген сөз.
Фотосинтез эндотермиялық процесс болғандықтан тек сырттағы
энергияны пайдлану арқылы ғана жүзеге асады. Егер өсімдіктер жыл
сайын 175 млрд. т көміртегін игеретін болса, онда 1,7·1018ккал – ға
тең. Осындай энергияны қолдан алу үшін бір секундтың ішінде 11 600
млрд. т көмір жағу керек болар еді. Жалпы алғанда күннен жыл бойына
бөлінетін энергяның мөлшері 3·1030 ккал немесе 3,45·1027 квт сағатқа
тең. Қорытып айтқанда, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.