Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын салықтың экономикалық мазмұны

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кiрiспе . . . 4

Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын

салықтың экономикалық мазмұны

Салықтардың мәнi мен экономикалық мазмұны……… . . . ……. . … . . . 6Аймақтық бюджеттi қалыптастырудың экономикалық

маңызы… . . . … . . . 12

Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын салық . . . 15

II Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын

салықтарды есептеу әдiстерi

Меншiк салығының объектiсi мен субъектiсi және салық салынбайтын айналым… . . . 22

2. 2 Меншiк салығының ставкалары . . . … 31

2. 3 Меншiк салығын есептеу механизмi және нысанын толтыру . . . 34

Меншiк салығының аймақтық бюджеттегi үлес салмағы және жетiлдiру бағытындағы мәселелермен оны шешу жолдары

Меншiк салығының аймақтық бюджеттегi үлес салмағы…… . . . 51
Меншiк салығын жетiлдiру бағыттарына байланысты мәселелер және шешу жолдары . . . 53

Қорытынды . . . ………. 56

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 59

Кiрiспе

Нарықтық экономиканы тереңдету, қоғамдық өмiрiмiзге әрқилы жаңаша өзгерiстер енгiзе отырып, өзiнiң талабын қойып келедi. Президентiмiздiң “Қазақстан-2030” халқымызға арналған жолдауында елiмiздiң экономикалық болашағына айрықша назар аударған. Мұнда көрсетiлген мүмкiндiктер табалдырығына бiз қалай жетемiз? Бұл ретте Елбасының “Қазақстан-2030” жолдауында қойып отырғандай “ Егер салық пен жарналарды толық жинай алмасақ, өзiмiздi бiз қуатты мемлекет ретiнде сезiне аламыз ба”-деген сұрағына ерекше көңiл аудару керек.

Салық мемлекеттiк құрылымның негiзгi мемлекеттiң тұрақты қаржы көзi, мелекеттiк бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгiлi бiр мөлшерде мiндеттi төлемдер. Салықтар мемлекеттiң пайда болуымен қалыптасады және мемлекеттiк бюджеттiң дамуының негiзi көзi болады. Ал, әлемнiң дамыған елдерiнде салықтар-экономикалық процестi жанама реттеудiң тиiмдi құрамдарының бiрi болып табылады. Сонымен салықтар қазынаны толтырып қана қоймай, өндiрiстi әрi қарай дамытудың белсендi ынталандырушы рөлiн атқару қажет. Олар кәсiпкерлiкке деген ынталы тежеу механизмi болып келмей керiсiнше, оның тиiмдi әрекет етуiнiң бiрден-бiр факторларының ролiн атқарады.

Мемлекеттiк бюджеттiң негiзгi кiрiс көзiнiң көп бөлiгiн қамтитын салықтардың бiрi меншiкке салынатын салықтар болып табылады. Қазақстан Республикасындағы меншiкке салынатын салық бюджетке түсу сомасы бойынша да маңызды болып табылады.

Сонымен қатар, меншiк салығы ең кең тараған салық түрiнiң бiрi. Ол жеке және заңды тұлғалараға қатысты болып табылады. Кез-келген жеке және заңды тұлға мiндеттi түрде салық төлеуi қажет. Салықтан тек жеңiлдiк берген кезде ғана босатылады.

Сонымен қатар, меншiкке салынатын салық ең кең тараған және айтарлықтай салық салу түрiмен қатар, салық салу механизмi ең күрделi және ең қиын түрi. Ал бұл салық салудың моделiнiң күрделiгiне байланысты ғана анықталмай, осы салық реттелiп отыратын заңдылықтың дұрыс орындалмауына да байланысты анықталады. Яғни, бұл заңдылықтың қиындығын және қолдану мүмкiндiгiн салық төлеушiлер ғана емес, салық қызметi органдары қызметкерлерiнiң құқықтары мен мiндеттерi туралы бейхабар болуына байланысты, өз мүдделерiн қорғауларына мүмкiндiк болмайды.

Меншiкке салынатын салықтың кең таралуына және салық төлеушiмен мемлекет бюджетiне жалпы әсерiнiң айтарлықтай дәрежеде болуына байланысты, ол туралы заңдылықты бiлудiң қажеттiлiгi өте зор болып отыр, яғни бұл заңдылықты салық төлеуге мiндеттi салық төлеушiлер мен салық жинауға мiндеттi салық қызметi органының қызметкерлерi ғана емес, салықтың қатынасқа қатысатын кез-келген субьектi бiлуi қажет.

Дипломдық жұмысымның тақырыбына сәйкес мен аймақтық бюджеттiң қалыптасуындағы меншiкке салынатын салығы бойынша барлық теориялық iлiмдердi, салық салу механизмiн, меншiк салығының кемшiлiктерi мен ерекшелiктерi, салық салуды жетiлдiру үшiн қажеттi шарттарды, меншiк салығын жетiлдiру жолдарын аймақтық мәлiметтер мен экономикалық әдебиеттер төңiрегiнде жазып, талдаулар жасадым.

1 Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын

салықтың экономикалық мазмұны

1. 1 Салықтардың мәнi мен экономикалық мазмұны

Салық - құрылған және анықталған заңмен белгiленген тәртiп бойынша, мемлекет пайдасына алым алу, бұл алым шаруашылық субъектi табысының бiр бөлiгi.

Салық салу - бұл табысты және қайнар көздердi, мемлекеттiк құралдарды толықтыру үшiн реттеушi құрал. Мемлекет пайда болысымен тарихи салық та пайда болды. Салық неше ғасырлар бойы өмiр сүредi, салық салу қағидасын iздеудi алғаш рет А. Смит қалыптастырған. Салықтар шаруашылық жүргiзушi субьектiлер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бiр бөлiгiн бiлдiредi. Сондай-ақ олардың белгiлi бiр мөлшерiн мемлекет үлесiне жинақтап-жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетедi.

Салықтың мәнi мынада: салық, салық төлеушiге мемлекет тарапынан көрсетiлген қызмет көрсетуiнен түскен пайдаға пропорционалды болуы тиiс. Екiншiден, салықтың мәнi салық табыс мөлшерiне байланысты. Мемлекет салықтардың экономикасы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетiк ретiнде пайдаланады. Сонымен салықтардың қажеттiлiгiн қоғамдық дамудың жағдайына байланысты анықталып отырады.

Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың қызметiне тiкелей қатысты.

Дүниежүзiлiк тәжiрибе бойынша салықтардың бiрнеше қызметтерi бар:

фискалдық функция;
бөлу функциясы;
реттеушiлiк функциясы;
бақылау функциясы;
қолдау және мадақтау функциясы.

Салықтардың фискалды немесе бюджеттiк қызметi ең негiзгi қызмет болып табылады. Бұл қызметi арқылы мемлекеттiк бюджеттiң кiрiс бөлiмi құрылып, салықтардың қоғамдық мiндетi артады. Себебi, салықтар мемлекеттiк бюджеттiң кiрiсiн топтастыра отырып, әлеуметтiк әскери-қорғаныс, тағы да басқа шаралардың iске асуын қамтамасыз етедi. Жалпы ″Фискон″ латын сөзi, қазақша ″Себет″ деген мағынаны бiлдiредi.

Бөлу қызметi - салықтардың көмегiмен мемлекеттiң қоғамдық табысты халықтың әртүрлi топтары арасында бөлiнуiн айтамыз. Бөлу функциясының жүзеге асрылуынадағы салықтарға прогрессивтi салық ставкалары және тағы да басқалар жатады.

Салықтардың реттеушiлiк қызметi арқылы салықтар ел экономикасына өз ықпалын тигiзедi, яғни салықтық реттеу жүзеге асырылады. Салықтық реттеудiң ең басты маңызы өндiрiстiң дамуына ықпал ету. Салық түрлерi, салық ставкалары, салық жеңiлдiктерi, салық салу әдiстерi салықтық реттеудiң тетiктерi болып саналды.

Жоғарыда аталған салықтық реттеудiң тетiктерi тек қана өндiрiстiң дамуын реттеп қана қоймайды. Сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдiк инвесторлары ынталандыру, шағын және кiшi кәсiпкерлiктi дамыту жұмыстарын жүзеге асырады. Салықтық реттеу тетiктерi тиiмдi қызмет атқару үшiн олардың басқа да экономикалық тетiктерiмен тығыз байланысты болуы қажет. Салықтық реттеуде салық ставкалары мен салық жеңiлдiктерiнiң алатын орны ерекше себебi ғылыми негiзделмеген шектен тыс жоғары қойылған ставкалары кәсiпкерлердiң ынтасын төмендеттi, өндiрiстiк қарқынын бәсеңдеттi, ал шектен тыс төмен қойылған ставкалар салық төлеушiлердiң жауапкершiлiгiн азайтып өндiрiстiң төмендеуiне және мемлкеттiң бюджет кiрiсiнiң азайуына әкелiп соқтырды. Реттеушiлiк қызметi өзi екi функциядан тұрады:

ынталандыру- мемлекетке тиiмдi өндiрiстердi салық ставкасын төмендету немесе жеңiлдiктер беру арқылы дамуына немесе кеңеюiне жағдай жасау;
шектеу-мемлекетке тиiмсiз кәсiпорындарды салық ставкiлерiн жоғарлату арқылы дамуына, кеңеюiне шектеу жасау.

Бақылау қызметi-салықтардың көмегiмен мемлекет салық төлеушi заңды және жеке тұлғалардың кез келген қайнар көздерiнен тапқан табыстарына, жұмсалған шығындарына, айналысатын шаруашылық қызметiне бақылау жасап отыруы болып табылады. Бұл қызмет салықтық декларация арқылы жүзеге асырлады.

Қолдау немесе мадақтау қызметi: Кез -келген мемлекеттi қоғам алдына ерекше еңбегi сiңген азаматтар категориялары бар. Бұл азаматтарға мемлекет қандай жағдай болмасын қолдау жасап отыруы қажет. Бұл қолдау қызметi салықтық жеңiлдiктер және салықтан толық босатулар арқылы жүзеге асырылады (еңбек ерi, Ұлы Отан соғысының ардагерлерi, көп балалы аналар) . Мемлекет мына жоғарыда көрсетiлген салықтардың қызметiн пайдалана отырып елiмiздiң салық жүйесiн анықтайды. Салық механизiмiнiң қызмет ету жолдарын белгiлейдi. Жалпы экономикалық саясатты негiзге ала отырып, салық саясатын анықтайды.

Салықтар мен салық салу жүйесi өзара қарым-қатынасытағы әртүрлi элементтен тұрады. Бұл салықтың элементтерiне келесiлер жатады.

салық обьектiсi-табыс, мүлiк, еңбек ету түрi, қызмет көрсету, ақшамен жасалатын операциялар, табиғи қорларды пайдалану, қосылған құн, айналым және тағы да басқалар;
салық субьектiсi заң бойынша салық төлеу мiндетi жүктелген жеке заңды тұлғалар;
салық көзi-салық салынатын табыс;
салық ставкасы өлшем бiрлiкпен алынатын салық мөлшерi.

Ставкалар тұрақты және проценттiк болып бөлiнедi.

Тұрақты ставкалар салық обьектiсiнен түсетiн табыстың мөлшерiне байланыссыз өлшем бiрлiгiне тұрақты сомамен тағайындалады.

Ал проценттiк ставкалар 3 түрге бөлiнедi:

үдемелi немесе прогрессивтi ставкалар салық салынатын табыстың өсуiне сәйкес ұдайы, үдеп өсiп отырады;
регрессивтi ставкалар керiсiнше, салық салынатын табыстың төмендеуiне сәйкес азайып отырады;
пропорционалды ставкалар салық салу обьектiсiнiң мөлшерiне байланыссыз тұрақты 1%-пен тағайындалады;
салық оклады салық төлеушiнiң белгiлi-бiр салық обьектiсiне төлейтiн салық самасы;
салық жеңiлдiктерi заңға сәйкес салық төлеушiнi бiртiндеп немесе салық төлеуден түгел босату. Салық жеңiлдiктерiне салықтан босатылатын, салық салынбайтын минимум шегерiстер, салық ставкасын төмендету, салық төлеу мерзiмiн Үзарту жатады;
салық төлеу мерзiмi-салық төленетiн уақыт;
салық төлеу тәртiбi белгiлi-бiр мерзiмде салықты төлер кезiнде, алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керектiгiн, яғни төлеу кезiнде белгiлi-бiр дәйектiлiктi белгiлейдi. Салық төлеудегi дәйектiлiк заң жүзiнде бекiтiледi де, келесi тәртiппен жүзеге асырылады:
барлық мүлiкке салынатын салық төленедi, содан кейiн акциздер мен баж салығы төленедi;
жергiдiктi салымдар мен алымдар;
басқа да салықтар мен алымдар төленедi;
салық төлеушiлер мен салық қызметi органдарының құқықтығы мен мiндеттерi-салық заңдары арқылы белгiленедi және реттеледi;
салықтың төленуiн бақылау және салық заңдарын бұзғаны үшiн белгiленетiн салықтық жазалар.

Кез-келген мемлекетке салықтардың көп түрлi болуына байланысты олардың белгiлерiне қарай салықтарды келесiдей түрде жiктеймiз:

салық салу әдiсi бойынша;
салық төлеушi субьектiге байланысты;
салықтардың бюджетке аударылуына қарай;
салықтардың бағытты мақсатарына қарай.

Салық салу әдiсi бойынша салықтарды тiкелей және жанама түрге бөлемiз.

Тiкелей салықтар - тiкелей салық төлеушiден немесе тiкелей табыстан, мүлiктен ұсталынатын салық болып табылады. Тiкелей салық табыс алушыларға мүлiк иелерiне, тiкелей салына бередi.

Тiкелей салық:

-халықтың табыс салығы;

-кәсiпорын табысына салық;

-капитал өсiмiне салық;

-мҮрагерлiк пен сыйға тартуға;

-мүлiктiк салық.

Тiкелей салықтардың өзi нақты және жеке салықтарға бөлiнедi.

Нақты салықтар - салық төлеушiден емес салық төлеушiнiң табысы мен мүлкiнен ұсталынатын салық болып табылады.

Жеке салық халықтың жеке табысынан ұсталынатын салық жатады.

Тiкелей салықтың ең басты артықшылығы болып, егер де мемлекетте экономикалық кризис болмаса тiкелей салықтар мемлекеттiң қазынасына тұрақты және ұлғаймалы түрдегi салық мөлшерiн әкелiп отырады.

Ал кемшiлiгi болып тiкелей салықтар бойынша жеңiлдiктер заңсыз түрде қолданылуына мүмкiндiктердiң көп болуы.

Жанама салықтар салықтың-соңғы тұтынушыға ауысуы арқылы жүргiзiлетiн салықтар немесе бағаға үстеме түрiнде жүргiзiлетiн салықтар. Жанама салық тауарды тұтыну немесе сату кезiнде салынады. Бұларға акциздер, қосылған құн салығы және кеден баж салығы.

Жанама салықтардың өзi индивидуальдi жанама салықтар, әмбебап және фискальдi монополиялы жанама салықтар түрiнде бөлiнедi.

Индивидуальдi жанама салықтарға - акциз салығы жатады.

Әмбебап жанама салықтарға - қосылған қҮн салығы жатады.

Фискальдi монополиялы жанама салыққа баяғы кеңес одағына әрекет еткен айналым салығы жатады.

Жанама салықтардың қолданылуында ең басты кемшiлiгi болып тауарлардың жұмыстардың және көрсетiлген қызметтердiң қҮнының, бағасының өсiп кетуi табылады.

Ал жанама салықтардың ең басты артықшылығы салық төлеушiлердiң салықты төлеуден жалтарудың ешқандай мүмкiндiгiнiң болмауы.

Салық төлеушi субьектiге байланысты салықтар келесiдей түрге бөлiнедi:

а) Жеке тұлғалар төлейтiн салықтар.

ә) Кәсiпорындар, ұйымдар және мекемелер, яғни заңды тұлғалар төлейтiн салықтар.

Салықтардың бюджетке аударылуына қарай салақтар:

а) Жалпы мемлекеттiк салықтар;

ә) Жергiлiктi салықтар;

б) Регионалды салықтар болып бөлiнедi.

Салықтардыiң бағытты мақсаттарына қарай салықтар жалпы және арнайы болып бөлiнедi.

Жалпы салықтар мемлекеттiк бюджеттiң жалпы қалыптасуы үшiн пайдаланылса, арнайы салықтар мемлекеттiң белгiлi бiр шығындарын қаржыландыру үшiн қолданылады.

1. 2 Аймақтық бюджеттi қалыптастырудың экономикалық маңызы

Экономиканың қазiргi жағдайында орталықтандырылған қаржы ресурстары- мемлекетке қоғамдық өндiрiс қарқынын қамтамасыз ететiн салалық және аумақтық құрылымдар құрып, iрi әлеуметтiк өзгерiстер жүргiзуге мүмкiндiк бередi. Орталықтан бөлiнетiн қаржының көмегiмен қаражат экономиканың басты аймақтарына шоғырланып, мемлекеттiң экономикалық және әлеуметтiк саясатын жүзеге асыруға жағдай жасайды. Сөйтiп, құндық бөлiнiстiң айырықша бөлiгi ретiнде ″Аймақтық бюджет″ айырықша қоғамдық арналымды жалпы мемлекеттiк қажеттердi қанағаттандыруға қызмет етедi. Нақты, объективтi бөлiстiк қатынастардың формасы болғандықтан айырықша қоғамдық арналымды орындай отырып, мемекеттiк бюджет экономикалық категория ретiнде көрiнедi.

Аймақтық бюджеттер- түсiмдер мен бюджет тапшылығын (профицитiн пайдалану) қаржыландыру есебiнен қалыптасып, конститутциямен, заңдармен және Қазақстан Републикасы Президентiнiң және Қазақстан Республикасы үкiметiнiң актiлерiмен жүктелген мiндеттердi жүзеге асыру үшiн жергiлiктi атқарушы органдар белгiлейтiн жергiлiктi бюджеттiк бағдарламаларды қаржыландыруға арналған тиiстi маслихаттың шешiмiмен бекiтiлген әкiмшiлiк- аумақтық бөлiнiстердiң ақша қорлары болып табылады. Жергiлiктi атқарушы органдар тиiстi әкiмшiлiк -аумақтық бөлiнiстердiң бюджетiн өздерiнiң аумағына жҮмыс iстейтiн арнайы экономикалық аймақтарды ескере отырып, бiрiнғай бюджеттiк жоспарлау негiзiнде әзiрлеп дербес атқарады. Жергiлiктi атқарушы органдар тиiстi қаржы жылына арналған бюджеттi және өткен қаржы жылына тиiстi жергiлiктi бюджеттiң атқарылуы туралы есептi қарап бекiтедi. Облыс бюджетiн және аудандар мен қалалар бюджеттерiнiң арасындағы кiрiстерiнiң бөлiнуiн жергiлiктi атқарушы органдар белгiлеп, тиiстi жергiлiктi өкiлдi органдар қарайды және аудандар мен қалалар бюджеттерiнiң арасындағы кiрiстердi бөлудiң тұрақты нормативтерiн анықтауды және тиiстi жергiлiктi өкiлдi органдар бекiтуi мүмкiн.

Аймақтық бюджеттiң кiрiс бөлiмiне келетiн болсақ, жергiлiктi салықтар мен алымдардан, төлемдерден тұрады. Ал шығыс бөлiгi жоғарыда атап өткендей әлеуметтiк қаржыландыруларғы, мемлекеттiк қызметтi жүзеге асыруға тағыда басқа әлеуметтiк сиптаттағы жұмыстар мен қызметтерге жұмсалып отырады.

Тиiстi жергiлiктi атқарушы органдар облыс бюджетiнiң және аудандар мен қалалар бюджеттерiнiң арасындағы кiрiстердi бөлудiң жалпы нармативтерiн анықтауды тиiстi жергiлiктi өкiлдi органдар бекiтуi мүмкiн.

Жергiлiктi бюджеттердiң кiрiстерi (арнайы эканомикалық аймақтардың қаржы қорларына есептелетiн сомалардан басқа) олар мыналардан тұрады;

а) салықтардың, алымдардың және бюджетке төленетiн басқада мiндеттi төлемдердiң түсiмдерi:

-заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы;

-акциздер;

-жеке адамдардан алынатын табыс салығы;

-әлеуметтiк салық;

-заңды және жеке тұлғалардың мүлкiне салынатын салық;

-жер салығы;

-көлiк құралдарына салынатын салық;

-жасалған келiсiм шарттарға орай жергiлiктi бюджетке түсетiн бөлiгiнде өнiм бойынша Қазақстан Республикасының үлесi;

-кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын жеке адамдарды тiркеу үшiн алынатын алым;

- жекелеген қызмет түрлерiмен айналысу құқығы үшiн алынатын лицензиялық алым;

- заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу үшiн алынатын алым;

- аукциондық сатудан алынатын алым;

- нарықта тауарларды сату құқығы үшiн алынатын алым;

- заңды және жеке тұлғалардың Алматы қаласының рәмiздерiн өздерiнiң фирмалық атауларында қызмет көрсету таңбаларында, тауар таңбаларында заңға сәйкес пайдаланғаны үшiн алынатын алым;

- су үшiн төленетiн алым;

- орманды пайдаланғаны үшiн төленетiн төлем;

б) Салықтық емес түсiмдер:

-коммуналдық меншiк болып табылатын акциялардың пакеттерiнен алынатын дивиденттердiң түсiмi;

-жергiлiктi өкiлдi органдардың лотереяларын өткiзуден алынатын кiрiстердiң түсiмi;

-жергiлiктi бюджеттерден кредиттер бергенi үшiн алынған сыйақылар(мүдделер) ;

-жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдарға сондай-ақ жергiлiктi атқарушы органдарға бағынышты мемлекеттiк мекемелерге тиесiлi мүлiктi сатудан түсетiн түсiмдер;

-жергiлiктi атқарушы органдарға бағынышты мемлекеттiк мекемелер көрсететiн қызметтердi сатудан түсетiн түсiмдер;

-коммуналдық меншiк мүлкiн жалға беруден түсетiн түсiмдер;

-жергiлiктi атқарушы органдарға бағынышты мемлекеттiк мекемелер заңға сәйкес ұйымдастыратын мемлекеттiк сатып алуды жүргiзуден түсетiн ақша түсiмдерi;

-жер учаскелерiн жалға беруден түсетiн түсiмдер;

-қоршаған ортаны ластағаны үшiн, қоршаған ортаны қорғаудың жергiлiктi мемлекеттiк қорларына-50% мөлшерiнде төленетiн төлемдер;

мемлекеттiк баж;
өзге де әкiмшiлiк алымдары;
жергiлiктi атқарушы органдарға бағынышты мемлекеттiк мекемелер алатын, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген әкiмшiлiк айыппұлдар мен санкциялар;
Қазақстан республикасының заң актiлерiнде көзделген өзге де салыққа жатпайтын және басқа түсiмдер;

в) капиталмен жүргiзiлетiн операциялардан түсетiн түсiмдер;

аймақтардың өзiн-өзi қамтамассыз ету үшiн сатып алатын астықты сатудан түсетiн түсiмдер;

Жеке және заңды тұлғалардан немесе шет мемлекеттерден;

жоғары тұрған бюджеттерден алынған трансферттер;

3. Бұрын жергiлiктi бюджеттерден берiлген кридиттер бойынша негiзгi борыштың өтемi;

Жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты:

мектепке дейiнгi жалпы бастауыш, жалпы негiзгi,
жалпы орта, қосымша және кәсiптiк бiлiм берудi;
әскери қызыметке тiркеу және шақыру жөнiндегi шараларды;
жергiлiктi деңгейдегi төтенше жағдайлар бойынша жұмыстарды;
жергiлiктi жердегi құқық қоғау қызметiн;
халыққа тегiн медициналық қызымет көрсетудiң кепiлдiк көлемiн;
жергiлiктi деңгейдегi арнаулы медициналық бағдарламаларды;
мәслихаттардың шешiмдерiне сәйкес әлеуметтiк-қамсыздандыру саласындағы әлеуметтiк бәсiрелi көмек көрсетудi;
жұмысты қамту бағдарламасын;
жергiлiктi деңгейдегi өнеркәсiп және обьектiлер құрылысын;
жергiлiктi деңгейдегi қоршаған ортаны қорғауға;
жергiлiктi деңгейдегi жобалау iздестiру жұмысын жүргiзудi;
елдi мекендердi көркейтудi, қала жолдары мен көшелерiнiң құрлыстарын;
жергiлiктi маңызы бар жолдарды пайдалану мен қайта құруды;
жергiлiктi бюджеттерден республикалық бюджетке берiлетiн ресми трансферттердi;
жергiлiктi атқарушы органдардың бұрыштарына қызымет көрсетудi;
арнайы эканомикалық аймақтарды дамыту жөнiндегi бағдарламаларды қаржыландыруға жұмсалады.

1. 3 Аймақтық бюджеттi қалыптастырудағы меншiкке салынатын

салық

МеншҚкке салынатын салықтар: МүлҚк салығы, көлҚк салығы, жер салығы.

Жалпы салықтардың iшiнде мүлiк салығының алатын орны ерекше. Мүлiк салығы толығымен дерлiк жергiлiктi бюджетке барып түседi. Мүлiк салығы нақтылай тiкелей салықтардың қатарына жатады. Мүлiк салығының сомасы салық төлеушiнiң табыс көлемiне қарай емес, мүлкiнiң қарқына қарай анықталады.

Дамыған мемлекеттерде капиталға және меншiкке салық салу келесi салық топтары арқылы жүзеге асырылады: жеке әлауқат салығы, мұрагерлiкке және сыйға салық салынатын, капитал өсiмiн салық, мүлiктiк нақтылай түрлерiне салынатын салық (жерге, құрылысқа) .

Жеке әл-ауқат салығына - мүлiкке ие болуына байланысты туындайтын жеке тұлғалардың мүлкi табылады. Мүлiктiң бағасы нарық құны бойынша туындайды. Потенттер, аннуитеттер, салықтандыру полюстары (өнiмдердi сақтандыру бойынша ғана), либель және басқа да үй жиїаздары, өнер туындылары, жеке коллекциялардың белгiлi бiр түрлерi, автомобильдер және басқа да салынатын бiтпеген жер учаскелерi, егер оларға арнайы салықтар салынатын болса, онда олар салық салудан босатылады.

Бiрлiк сатвка бойынша Бельгияда (1%), Данияда (2, 2%), Германияда (0, 5% жеке тұлғалар үшiн, 0, 6- корпорациялар үшiн), Исландияда, Люкембургте жеке әл-ауқат салығы салынады. Прогрессивтi салық салу Финляндияда, Норвегияда, Испанияда, Щвецияда және Щвецарияда әрекет етедi. Ал басқа дамыған мемлекеттерде салықтың бұл түрi әрекет етпейдi немесе әкiмшiлiк территориялық бiрлiк денгейiнде жүзеге асырылады. Айтарлықтай жоғары сомма және салық салу кезiндегi жеңiлдiктер бұл салықтық ерекшелiктерi болып табылады.

Мұрагерлiктен салық - бұл мұраға алу құқығы бойынша жаңа иегерге өтетiн мүлiкке салынатын салық (жылжитын және жылжымайтын) . Сыйға салынатын салық -бұл меншiк иесiнен екiншiсiне сый түрiнде өтетiн мүлiкке салынатын салық (жылжитын немесе жылжымайтын) .

Көптеген елдерде салықтың бұл түрлерi жеке -жеке әрекет етедi, ал кейбiр мемлекеттерде мұрагерлiкке және сыйға салынатын салық бiр салық ретiнде қарастырылған. Бiрақ, бiрiншi жағдайда салықтар ереже бойынша жалпы нормалармен реттеледi және салық ставкалары мен салық салынатын соманы анықтау тәртiбi бiрдей.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.