Алматының табиғи-климаттық жағдайларының сипаттамасы

Жоспар
Кіріспе

1. ҚАРАСТЫРЫЛАТЫН ТАҚЫРЫПТЫ НЕГІЗДЕУ

1.1. Аймақтың табиғи.климаттық жағдайларының сипаттамасы
1.2. Ашимбаев көшесінің сипаттамасы
1.3. Ашимбаев көшесіндегі 2002.2004 жылдардағы болған жол.көлік оқиғаларын талдау
1.4. Дипломдық жобаның негізгі мақсаттары

Аймақтың табиғи-климаттық жағдайларының сипаттамасы

Алматы республикалық маңыздағы қала. Республиканың экономикалық, ғылыми және мәдени орталығы, басты көлік торабы. Бұрын Алматы облысының орталығы Қазақ ССР-нің және Қазақстан Республикасының бас қаласы болған. Қала халқының саны – 1 млн 300 мың адам. Қала ауданы 0,2 мың км2 жерді алып жатыр. 6 қалалық ауданға (Алмалы, Әуезов, Бостандық, Жетісу, Медеу, Түрксіб) бөлінеді.
Алматы қаласы Іле Алатауының жотасының солтүстік беткейінің 900 метрге дейінгі биіктіктегі етегін ала, үлкен және кіші Алматы өзендерінің, ысырынды конусында орналасқан. Төңірегінің табиғаты өте көркем. Алматы дүние жүзіндегі ең көгал қалалардың бірі. Климаты континенттік. Ауаның жылдық орташа температурасы 7,8 С, қаңтарда - 8 С, шілдеде 22,3 С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 600 мм, көбінесе көктем айларында жауады. Қар жамылғысы жұқа, әрі ұзақ сақталмайды. Қала сейсмикалық ауданда орналасқан.
Алматы еліміздегі аса ірі теміржол және тас

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

1. ҚАРАСТЫРЫЛАТЫН ТАҚЫРЫПТЫ НЕГІЗДЕУ

1.1. Аймақтың табиғи-климаттық жағдайларының сипаттамасы

Алматы республикалық маңыздағы қала. Республиканың экономикалық, ғылыми
және мәдени орталығы, басты көлік торабы. Бұрын Алматы облысының орталығы
Қазақ ССР-нің және Қазақстан Республикасының бас қаласы болған. Қала
халқының саны – 1 млн 300 мың адам. Қала ауданы 0,2 мың км2 жерді алып
жатыр. 6 қалалық ауданға (Алмалы, Әуезов, Бостандық, Жетісу, Медеу,
Түрксіб) бөлінеді.
Алматы қаласы Іле Алатауының жотасының солтүстік беткейінің 900 метрге
дейінгі биіктіктегі етегін ала, үлкен және кіші Алматы өзендерінің,
ысырынды конусында орналасқан. Төңірегінің табиғаты өте көркем. Алматы
дүние жүзіндегі ең көгал қалалардың бірі. Климаты континенттік. Ауаның
жылдық орташа температурасы 7,8С, қаңтарда - 8С, шілдеде
22,3С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 600 мм, көбінесе көктем айларында
жауады. Қар жамылғысы жұқа, әрі ұзақ сақталмайды. Қала сейсмикалық ауданда
орналасқан.
Алматы еліміздегі аса ірі теміржол және тас жолдар торабының бірі.
Алматы теміржол арқылы Қазақстанның барлық облыс орталықтарымен және
еліміздің ірі қалаларымен қатынасады. Көршілес Орта Азия республикаларымен
тас жол арқылы да байланысады. Алматыдан әуе жолдары да өтеді. Қалалық
көлік түрлері: автобус, троллейбус және трамвай. Трамвай жолының ұзындығы
65 км, троллейбус желісі 196 км.

1.2. Ашимбаев көшесінің сипаттамасы

Дипломдық жобада есептеулер жүргізілетін көше – Ашимбаев көшесі.
Ашимбаев көшесі Алматы қаласының орталық бөлігінде, Алмалы ауданының
территориясында орналасқан. Ашимбаев көшесі келесі көшелерімен қиылысады:
Абылай хан көшесі, Панфилов көшесі, Фурмановкөшесі, Тулебаева көшесі,
Қонаев көшесі, Пушкин көшесі және Жангелдин көшесімен.
Барлық қиылыста бағдаршамдық реттеу бар. Қарастырылған көше учаскесіңде
келесідей жол белгілері бар: 2.4 Жол бер белгісі, 2.1 Бас жол белгісі,
5.12 Автобус аялдамасы белгісі, 5.16 Жүргіншілер өтімі белгісі, көлік
ағынын бөлу жолағы, Тоқта сызығы жолақ белгісі және 1.20 Жүргіншілер
өтімі жол жолақ белгісі.

1.3. Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004 жылдардағы болған жол-көлік
оқиғаларын талдау

Жол-көлік оқиғасы – бұл механикалық көліктердің қозғалысы барысында
пайда болатын және одан адамдардың өлімі немесе дене жарақатына, не
көліктердің, жүктердің, жолдардың, жол және басқа құрылыстардың немесе
басқа мүліктің зақымдануына алып келетін оқиға. Әр ЖКО кездейсоқ оқиға
болып табылады. Бірақ соған қарамастан ЖКО туралы жиналған мәліметтерді
статистикалық талдау нәтижесінде олардың пайда болу заңдылықтарын анықтауға
мүмкіндік береді. Қозғалысты ұйымдастыру мен қозғалыс қауіпсіздігін
қамтамасыздандыру мақсатымен жасалған ЖКО талдау негізгі 3 бағытта жүреді:
1) берілген ауданда немесе көлік жүйесінде апаттылық күйін бағалау және
қозғалысты ұйымдастыру бойынша іс-шаралармен байланысты тенденциясын
анықтау;
2) ЖКО пайда болу себептері мен себепкерлерін анықтау және оларды жою
бойынша іс-шараларды жасау;
3) ЖКО ең көп жиналған ол орындары мен учаскелерін көрсету (апаттылық
ошақтары).
Осы бағыттарға сәйкесінше талдаудың 3 әдісі болады:
1) сандық;
2) сапалық;
3) топографиялық.
ЖКО материалдарын талдау ЖКО-ларды есепке алу Ережелерімен келісімді
жасалады.
ЖКО жиналған орындар мен учаскелерді анықтау үшін апаттылық түрлері мен
ауыртпалығы, тәулік уақыты, апта күндері, жыл мерзімдері және қозғалыс
жағдайлары бойынша жүргізеді. Соның нәтижесінде ЖКО себебің тауып, жол
қозғалысын ұйымдастыру бойынша немесе қозғалыс қауіпсіздігін жоғарылату
бойынша немесе ЖКО санын төмендету бойынша іс-шараларды жүргізеді.
Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004 жылдары болған ЖКО-
лар мен олардың ауыртпалығы туралы мәліметтер 1.1-ші кестеде көрсетілген.

Кесте 1.1
2002-2004 жылдардағы ЖКО талдамасы
Көрсеткіштердің Жыл Өсуі,Төмендеуі,Жыл Өсуі, Төмендеуі,
аталуы % % % %
2002 2003 2003 2004
ЖКО-лар саны 12 15 25 - 15 18 20 -
Қаза болғандардың 2 2 - - 2 3 50 -
саны
Жарақат алғандардың 15 19 26,6 - 19 24 26,3 -
саны

Жоғарыдағы ЖКО талдамасынан қарастырылған көшедегі ЖКО саны 2002 жылы
2003 жылмен салыстырғанда 25% өскенін және 2003 жылы 2004 жылмен
салыстырғанда 20% өскенін көруге болады. Сонымен қатар жол апаттары кезінде
адам өлімдері мен жарақат алуларын 2002 жылы 2003 жылмен салыстырғанда адам
өлімі бірдей, ал жарақат алуы 26,6% өсті, 2003 жылы 2004 жылмен
салыстырғанда сәйкесінше 50 және 26,3% өсті.
1.1-ші суретте Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004
жылдары болған ЖКО-лар мен олардың ауыртпалығының гистограммасы
көрсетілген.

Сурет 1.1. Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004 жылдары
болған ЖКО-лар мен олардың ауыртпалығының гистограммасы.

Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004 жылдары болған ЖКО-
лардың жыл айлары бойынша үлестіру талдамасы 1.2-ші кестеде келтірілген.

Кесте 1.2
2002-2004 жылы Алматы қаласы Ашимбаев көшесінде болған ЖКО-лардың жыл
айлары бойынша талдамасы

Айдың 2002 жыл 2003 жыл 2004 жыл 2002-2004 жж.
аталуы
ЖКО % ЖКО % ЖКО % ЖКО %
саны саны саны саны
Қаңтар 2 16,7 3 20 3 16,6 8 17,8
Ақпан 1 8,3 1 6,7 2 11,1 4 8,9
Наурыз 1 8,3 - - 2 11,1 3 6,7
Сәуір - - 1 6,7 1 5,6 2 4,4
Мамыр 1 8,3 1 6,7 1 5,6 3 6,7
Маусым - - 1 6,7 - - 1 2,2
Шілде 1 8,3 - - - - 1 2,2
Тамыз - - - - 1 5,6 1 2,2
Қыркүйек 1 8,3 1 6,7 2 11,1 4 8,9
Қазан 1 8,3 2 13,3 1 5,6 4 8,9
Қараша 2 16,7 2 13,3 2 11,1 6 13,3
Желтоқсан 2 16,7 3 20 3 16,6 8 17,8
Барлығы 12 100 15 100 18 100 45 100

Жасалған ЖКО талдамасы келесіні көрсетіп тұр: ЖКО-ның ең көп саны қыс
және күз айларында, сәйкесінше 20 және 14 ЖКО болған, бұдан кейін көктем
айларында 8 және жаз айларында 3 ЖКО болған. Пайыз түрінде көрсеткенде
бұл көрсеткіштер келесідей болады: қыста – 44,5%; күзде – 31,1%; көктемде –
17,8%; жазда – 6,6%.
Қыс айларындағы ЖКО-санының көп болуы негізінен жол мен табиғи-
климаттық жағдайларға байланысты. Жылдың бұл уақытында күннің ұзақтығы
қысқарады, автомобиль терезелерінен сыртқы көрініс нашарлайды, жолдың күйі
нашарлайды, яғни қыста қар жауғаннан кейін жол көк тайғаққа айналады немесе
еріген қардан батпақтанып тайғанақ болады. Бұдан автомобиль доңғалақтары
мен жол бетінің арасындағы ілініс төмендейді. Бұның әсерінен автомобильдің
тежеу жолы ұлғаяды, яғни автомобильдің тайғанау қауіптілігі ұлғаяды.
Сонымен қатар қыста күн ұзақтығының қысқа болуынан кешкі уақыттарда
қозғалыс жасанды жарықтандыру кезінде болады.
1.2-ші суретте Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004
жылдары болған ЖКО-лардың жыл айлары бойынша үлестірілу гистограммасы
көрсетілген.

Сурет 1.2. Алматы қаласындағы Ашимбаев көшесіндегі 2002-2004 жылдары
болған ЖКО-лардың жыл айлары бойынша үлестірілу
гистограммасы.

Гистограммадан ЖКО ең көп болған 1-ші және 12-ші, яғни қаңтар мен
желтоқсан айлары екенін көруге болады. Бұл желтоқсан айында алғашқы қар
жауып, жолдың тайғақ бола бастауымен, жүргізушілердің тайғақ жолдарға
бейімделмегендігімен және бұл айда күн ұзақтығы ең қысқа болу мерзімімен
сәйкестігімен түсіндіріледі.
Жол мен табиғи-климаттық жағдайлар көктем мен күз айларындағы ЖКО
санына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.