Қазіргі таңдағы валюталық нарық дамуының негізгі тенденциялары

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

А. Ш. Мұздыбаева

Т. Рысқұлов ат. ҚазЭУ, оқытушы

ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ ВАЛЮТАЛЫҚ НАРЫҚ ДАМУЫНЫҢ

НЕГІЗГІ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ

Шаруашылық өмірді интернационалдау және әлемдік экономиканы жаһандандыру процестері ұлттық ақша бірліктерін екіншілеріне ауыстыруға деген объективті қажеттіліктерді туындатады. Бұл қажеттілік сұраныс пен ұсыныстың әсерінен спецификалық валюта құны- валюта курсы түзілетін ерекше нарықта жүзеге асады. Жалпы алғанда бұл нарыққа, басыңқы тұратын валюталық жүйенің сипатымен анықталатын, валютаны сату-сатып алуға байланысты барлық жиынтығы кіреді. Қазіргі таңда әлемдік экономикада валюталық нарық объективті түрде тауарлар мен капиталға қатысты алдыңғы орынға шыға бастады, өйткені, мәнісіне қарай, соларға қызмет көрсетеді.

Кейде валюталық нарық деп банктер мен басқа да қаржы мекемелерінің негізгі субъектілері ретіндегі жәй ғана жиынтығы қабылданып жүр. Бұндай «техникалық» қадам бір жағынан алғанда нарықтың сыртқы ұйымдастырылуын көрсетеді, бірақ, оның мәнін ашпайды. Іс жүзінде, валюталық операциялардың («конверсиялық») негізгі бөлігін банктер жүргізеді, және солардың арасындағы мәмілелер көлемі біршама ауқымды («көтерме нарық») .

Валюталық нарықтың экономикалық жүйе тәрізді бірлігі мемлекет аралық кедергілерді біртіндеп жойып, операциялардың өзі болып қалатындай, нарықтық техниканы үсті-үстіне өсіп отырған унификациялау дәрежесімен анықталады. Бүгінгі күні мемлкет аралық валюталық нарықта банкноталар мен монеталар жоқ, ал барлық төлем құралдарының (мысалы, векселдер, чектер) мәндері азғантай ғана. Валюталық операция материалдық негізін жойды, ұлттық ақшалай бірліктер корреспонденттік шоттардағы жазбалар түрінде ғана бір-біріне қарсы тұруда, сайып келгенде, жауапкерлігінен айырылған банктік депозиттердің өкілдері болып қалуда.

Валюталық нарықтағы механизмдер мен функциялардың біршама өзгеруіне қарамастан, оны ұлттық нарыққа ( осы мемлекеттің аумағындағы шет елдік мекемелер мен резиденттер арасындағы барлық операциялар туралы айтылады) және әлемдік валюталық нарыққа шартты түрде бөлуі дәстүрлі болып қала беретінін атап өткен жөн. Әлемдік нарықтың тірегін валюталық операциялар мүлдем болмайтын немесе азғантай ғана көлемде жүргізілетін мемлекеттер құрайды (АҚШ, Жапония, Ұлыбритания, Швейцария, Швеция, Канада, Норвегия, Нидерланды, Люксембург, Сянган (Гонконг), БАӘ) . Басқа да көптеген елдерде ұлттық валюта әдетте бағамдалмайды, ал еркін нарыққа тек қана уәкілетті банктер мен мемлекеттік мекемелер шыға алады. Валюталық нарықтың күрделі экономикалық табиғаты, операцияларды ұйымдастырумен, олардың көлемімен және субъектілерімен анықталатын, оның құрылымының көпжоспарлы болуын ескертеді. Банкаралық, клиенттік және биржалық нарықтар, брокерлік және тікелей, қолма-қол және шұғыл нарықтар деп бөледі. Валютаны банкаралық нарықта саудалаудың маңызы үлкен. Ол , яғни, операциялардың барлығы түрлі байланыс құралдары арқылы тікелей банктерден жүргізіледі. Банкаралық нарыққа мысалы, Лондонда, банктердегі барлық валюталық айналымның 90% келеді. Валюта нарығын ұйымдастырудың бұндай жүйесі АҚШ-та, Ұлыбританияда, Канадада және Швейцарияда кең дамып отыр.

Францияда, Германия мен Жапонияда орталық банк өкілдерінің қор биржасындағы нарыққа қатысушылармен кездесу тәжірибесі әлі күнге сақталып отыр. Бұл кездесулерде банктер өз клиенттерінің тапсырыстарын балансқа өткізеді, ал билік өкілдері валюталық нарыққа әсер ету үшін мәмілелер жасайды. Нәтижесінде нарықтың барлығына бағдар боларлық курс бекітіледі. Бұндай жүйенің мәні ауқымды емес: бұл елдерде жүргізілетін операциялардың көпшілігі биржадан тыс өтеді.

Қазіргі кезде техниканың, байланыстың және дамыған елдерде валюталық операциялар жүргізуді шектеу біртіндеп алына бастауына қарай валюталық нарық әлемдік масштаб бойынша салыстырмалы түрдегі техникалық-ұйымдастырушылық тұтастыққа ие болды. Ұлттық, аумақтық, халықаралық валюта нарықтарын атап көрсету көп жағдайда шартты болып қалуда. Алайда, уақыт пен техника және валюталық операцияларды реттеу ерекшеліктері арасындағы айырмашылық кей жағдайларда әлемдегі жетекші нарық туралы айтуға мүмкіндік береді (Лондон, Нью-Йорктік және басқа да валюталық нарықтар) . Бір елдің мекемелері арасында жасалған валюталық мәмілелердің, шектеулер болмаса, шет елдік мекемелермен жасайтын валюталық операциялардан еш айырмасы жоқ. Валютасы конверттелмейтін немесе қатаң шектеулері бар елдерде конверсиялық операциялар әлемдік валюталық нарық аясына кірмейді.

Экономикалық жүйе ретінде валюталық нарық өз элементтері арасындағы бірлік пен өз ара әрекеттестік түрінде қызмет атқарып қана қоймайды, сонымен қатар басқа да экономикалық құбылыстармен тұрақты түрде байланыста болады. Қазіргі кезде валюталық нарықтың халықаралық экономикалық қатынастағы алар орны нақты түрде анықталған жоқ, бірақ, оның атқарар үлкен рөлі айқын көрінуде. Дағдарыстық құбылыстардың артуына қарай валюталық нарықтың мәні де арта түсуде.

Қазіргі таңдағы валюталық нарықтың әлемдік экономикадағы алар орны ең алдымен оның экономикалық функциясы арқылы көрініс беруде. Солардың ішінде мыналарды атап өтуге болады: тауарларды, қызмет көрсетуді, капиталдардың халықаралық айналымына қызмет көрсету, яғни, халықаралық экономикалық қатынастар; экономикалық, саяси және басқа да факторлардың әсерінен қалыптасатын, валюталық курсты сұраныс пен ұсынысты теңдеу негізінде анықтау; валюталық тәуекелден қорғанудың және алыпсатарлық капиталдарды қосатын, мемлекет тарапынан қаржылық-несиелік саланы және жалпы алғандағы экономиканы реттейтін механизмін жасау.

Валюталық нарықтың дамуының объективті тенденциясы оның қарама-қайшылығының ұлғаюында болып отыр. Бір жағынан, нарық жетіле түсуде (ұйымдастырушылық, техникалық тұрғыдан), операциялардың жаңа түрлері жасалуда, валютаны саудалау ғылыми негізге қойылуда. Екінші жағынан, өзіндік даму нәтижесінде және әлемдік экономикадағы дағдарысты күшейтудің көрінісі ретіндегі нарықтың тұрақсыздығы артуда. Қарама-қайшылық, нарықты жетілдіру - бір мезетте алыпсатарлыққа қолдау көрсету, валюталық курстардың ауытқуынан табыс алу және осы ауытқулардан экономиканы қорғауға бағытталуымен шешілуде.

Валюталық курстардың тұрақсыздығының, пайыздық мөлшерлемелердің, инфляция қарқынының, тауар бағасының артуы валюталық нарықтың дамуына серпін берді, оның экономикалық рөлінің артуына септігін тигізді. Валюталық нарықты эволюциялауды үдетудегі басқа факторлардың ішінде қарызды капиталдар (еуронарықтың) халықаралық нарығының қалыптасуы мен қарқынды түрде кеңеюін, несиелік-қаржылық саланы реттеу процесі, банктік техника саласындағы ғылыми-техникалық прогресті атауға болады.

Валюталық нарық дамуының жаңа да маңызды ағымы оның айнылымының тез арада өсуі болып отыр, бұл бүкіл әлемдік экономика үшін нарықтың мәнін одан әрі арттырып жіберді. Айналымдардың тез өсуі шаруашылық өмірді интернационалдаумен ғана байланысты емес, сонымен қатар валюталық курстардың бақылауға жатпайтын ауытқуына әкеп соғатын, дағдарысты құбылыстардың күшеюімен де байланысты. Валюталық конъюнктураның тұрақсыздығы алыпсатарлық немесе валюталық тәуекелден қорғану мақсатындағы конверсиялық операциялар санын пропорционалды түрде арттыруға алып келді. Ұлттық валюталық нарықты әлемдік нарыққа интеграциялау күн сайын триллион доллардан асатын, кейбір деректер бойынша 1, 2-1, 9 трлн. долл. жететін, мәмілелер көлемінің артуы жағдайында жүріп жатыр. Әлемдік валюталық үш орталықта ғана халықаралық валюталық мәмілелердің тең жартысы шоғырланады, олардың біріккен көлемі 90-шы жылдардың ортасында әлемдік сауда көлемінен әлденеше есе артып кеткен: Лондон (күніне 400-600 млрд. долл), Нью-Йорк (320 млрд. долл), Токио (149 млрд. долл), Сингапур (90 млрд. дол) . Алайда әлемдік валюта нарығын либералдау жағдайындағы опреациялар көлемінің артуы ғана валюталық нарықтың алар орнын қайта қарастыру қажеттігін көрсетпейді. Әлемдік валюта нарығына қатысушылардың әрекетінің ұйымдастыру оның сапалы түрдегі өзгерістерге ұшырауын арттырады, солардың ішінде екеуін атап өту қажет - бұлар: жаңа сегментке қатысты пайда болу - еуровалюта нарығы және интеграциялық бірлестіктердің - биік формасы түріндегі аумақтық валюталық жүйенің - экономикалық және валюталық Еуропалық Одақтың («еурозоналар») пайда болуы.

Нарыққа қатысушылардың трансформациялық құрылымы жаңа құбылыс болып көрінеді. Коммерциялық та, инвестициялық та, өз ара және сауда- өнеркәсіптік корпорациялармен валюталық операциялар жасайтын трансұлттық банктер (ТНБ) валюталық операциялардың дәстүрлі қатысушылары болып қала беруде. Валюта курсының аутқушылығының үсті-үстіне өсуі оларға ең алдымен «ақшаны сатудан» түсетін пайданың тұрақты түрде өсуіне қол жеткізулеріне мүмкіндік беруде. Валюталық операциялардан түсетін пайданың көлемі бойынша - «Ситибэнк», «Чейз Манхеттен», «Бэнк оф Америка», «Джей-Пи Морган» және басқалары көп жылдардан бері көшбасшы болып келеді. Бұл банктер негізінен халықаралық операцияларды жүргізетінін ескеріп, оларды халықаралық деп атайды. Солардың кейбірі басқа елдердегі банктерге иелік етуде немесе әрекеттің нақты бір түрін, мысалы, көптеген елдердегі тұтыну несиесі саласын жүргізеді. Соңғы жылдарда халықаралық банктердің ұлттық банктермен, серіктестер арасында жасалатындай, мәмімелелер көлемін шектейтін несиелік линиялар арасындағы тығыз байланыс, ұлттық валюта нарығы арасындағы қысым құралының қызметін атқара бастады. Дәл осындай қысымды 1997ж. Гонконг өз басынан кешірді. Гонконгтік доллардың курсы төмендеп, валюталық басқарудың ұлттық жүйесі пайыздық ставканы көтеруге мәжбүр болды, халықаралық банктер гонконгтік банктерге несиелік линияларды жауып тастады. Бұл, халықаралық банктер гонконгтік банктермен пайыздық своптарға, шет елдік банк-корреспондент серіктестер төлейтін сома тең болатынын білдіретін, қарама-қарсы «свитчті» жүзеге асырып, өз клиенті үшін бекітілген мөлшерлеменің орнына ауыспалы мөлшерлеме қарызын -«свитч» операциясын қарастыратын, өтемдік мәмілелер жасағандығынан орын алды. Алайда, пайыздық мөлшерлеме өзгергеннен кейін, халықаралық банктер гонконг жағына төлейтін сомаға қарағанда әлдеққайда көп соманы гонконгтік серіктес төлеуі керектігі белгілі болды, әрине, бұл жағдайда олар өз міндеттемелерін орындай алмайтындары анық. Сондықтан несиелік тәуекелдің пайда болу мүмкіндігін болжаған халықаралық банктер несиелік линияларды жауып, дағдарыстың келуін жеделдетіп жіберді.

Банктік емес институттар валюта нарығының белсенді мүшелері болуда. Банктермен қатар ірі брокерлік фирмалар мен қаржылық компаниялар, халықаралық валюталық-несиелік және қаржылық ұйымдар да әлемдік валюта нарығында мәміле жасайды. Әлемдік қаржы нарығындағы түрлі сегменттердегі операциялардың диверсификациясының нәтижесі - сақтандыру және зейнетақылық қорлар сияқты, банктік емес сипаттағы институттардың валюта нарығына шығуы болып отыр. Халықаралық хедж-қорлар (мысалы, Long-term Capital Мanagement) валюта нарығының жаңа қатысушылары болуда. Әлемдік валюта нарығының реттелмейтін жағдайында осы бір жаңа қаржы институттарының пайда болуы ұлғайып кеткен валюталық және несиелік тәуекелдердің сақтандыру қажеттілігімен байланысты. Трансұлттық банктер мен инвестициялық қорлардың соларды құруға қатысуын ескерсек, онда хедж-қорларда тәуекелді сақтандырып қана қоймай, шағын елдердің валюта курсын құлдыратуға қабілетті, алыпсатарлық ірі мәмімелелер жасауға мүмкіндік беретіндей, біршама сомалар шоғырланады. Дәл осы жағдай Малайзияда, Индонезияда, 1997ж. Гонконгте орын алды.

Хедж-қорлармен бірге қор нарығында жұмыс атқара жүріп тұрақсыздық элементін енгізетін, бұлар әсіресе, қор нарығындағы жағдай тұрақты түрде құлдырай бастағанда акционерлердің көңіл-күйлері күрт өзгеріп, акцияларын тастап, өз капиталдарын ұлттық немесе өзге де валютадағы депозиттерге орналастыра бастайтын кезде, өз ара (пайлық) қорлардың әрекеті кең таралады. Өз ара қорлар, әдетте, ұлттық қаржылық нарықтың күйреуін жақындатуда маңызды рөл атқарады. Себебі, қаржылық нарықтың гүлденуі кезінде олар мөлшерлемені ұлғайтып, көлемі бойынша үлкен капиталды тартады, ал экономикалық жағдай нашарлаған кезде, бұл қорлар активтер сатуға мәжбүр болып, өз қарыздарын азайтады. Кейде олар валютаны сатуды-сатып алуды өз бастамасы бойынша да, клинеттерінің тапсырысы бойынша да жүргізеді, яғни, мәміле жасау кезінде сатушының қолында болмайтын валютаны болашақта жеткізуге деген келісім-шарттар негізінде валютаның «қысқа» сатылуын жүзеге асырады.

Қазіргі таңдағы валюта нарығының ерекшелігі - оның либералданғаны және барлық мәмілелердің 90% көбі ұйымдастырылмаған, биржадан тысқары немесе банк аралық валюта нарығында, ең алдымен олар қысқа мерзімді ақша нарығында жүзеге асырылатыны, онда еркін ақшалай құралдарды орналастыру және нақты валюталардағы қажетті құралдарды түрлі мерзімге тарту бойынша депозиттік валюта операциялары жүргізіледі (1 күннен 1 жылға дейін) .

Валюта нарығында қатысушылар ретінде маңызды орынды, банктік емес институттар (мысалы, зейнетақылық, сақтандыру қорлары) мен валютаны сатушылар мен сатып алушылар арасында делдал қызметін атқаратын валюталық брокерлер алуда. Лондон валюталық нарығында брокерлік компаниялар жүргізген операциялардың үлесі 35% құраған, ал доллармен жүргізген операциялар бойынша олар бірнеше есе артады.

Көптеген елдерде валюталық биржалар ұсынған, ұйымдастырылған валюталық нарық сақталып отыр. Әдетте, бұл коммерциялық кәсіпорындар емес, өйткені, олардың негізгі міндеттері жоғары түсім алу емес, валютамен сауда жасап, уақытша еркін ресурстарды шоғырландыру. Кейбір елдерде валюталық биржаның рөлі валюта курсын бекітумен, валютаның анықтамалық курсын белгілеумен шектелуде (Франция, Жапония, Скандинав елдері) . Әлемдегі ірі валюта биржаларының жұмысын жандандырушы арнайыландырылған валюталық биржаларға Лондондық валюта биржасы және Майндағы Франкфурттің валюта биржасы жатады.

Біздің ойымызша, биржалық валюта операциялары әлемдік валюта нарығының дамуында маңызды орын алуының жалғасуы, мәміле жасау шарттарының бірыңғайландырылуы мен оны жүзеге асыру механизмдерінің жетілдірілуі жүріп жатқандықтан ғана емес, олардың ашықтығы және қатысушылар мен валюта операцияларында пайдаланатын, олардың капиталдарына қатысты айқындыққа қол жеткізілгендіктен, болып отыр.

Тәуекелі алдын ала есептелген және ең көп деген табыс алуға ұмтылысымен ақталатын алыпсатар валюта нарығының міндетті қатысушысы болып табылады. Валюта нарығындағы кәсіби алыпсатарларға жататындар:

- өздерінің немесе тартылған құралдарын пайдаланатын, валюталық диллерлер (жеке тұлғалар да, заңды тұлғалар да), және клиенттердің тапсырмалары бойынша комиссия алу үшін операция жүргізетін, валюталық брокерлер.

Валюта нарығында маңызды әрекет етуші тұлға хеджер болмақ, оның басты мақсаты өзін және өз клиентерін валюта курсының жағымсыз өзгерістерінен қорғау болып табылмақ.

Сонымен, валюта нарығына қатысушылардың аясының, оған ТНБ құрамына енгізумен қатар, зейнетақылық және сақтандыру қорлары түріндегі банктік емес институттардың кеңеюі, хедж-қорлар, өз ара қорлар, біршама бөлігі Интернет арқылы жұмыс атқара бастаған, валюталық ірі брокерлер, валюта курсының қозғалысын алдын ала болжаушылықты азайтты, ақша ағыны үшін бәсекелестікті арттырып, болжауға жатпайтын, рефлексивтілік механизмін іске қосты. Валюта нарығының жаңа қатысушылары валюта операцияларының құрылымына, деривативтерді қолданып, своп мәмілелерін және «свитч» операцияларын жүргізіп, әжептәуір өзгерістер енгізді, мүмкін дерлік валюталық және несиелік тәуекелдерді арттырды. Валюта нарығында банктік емес институттардың белсенді қатысуы валюта нарығындағы қаржылық операциялардың диверсификациясына әкеп соқты, бұл жекелеген елдердің валютасына алыпсатарлық шабуыл жасау үшін жағымды жағдайлар туғызды. Нәтижесінде, әлемдік валюта нарығын тұрақтандыру мақсатында, жиілеп кеткен валюта-қаржылық дағдарыстар алыпсатарлық ақша ағындарының қозғалысын реттеу мәселесін тудырды.

90-шы жылдардың ортасында электронды брокерлер пайда болды, олардың валюта нарығындағы үлесі ұдайы артып отырады. Токиода 1999ж. доллар-иен операцияларының шамамен 50% сауданың электронды брокерлеріне келген. Валюталық нарықтағы брокерлік-дилерлік фирмалардың ішіндегі маңызды орынды «Мерил Линч», «Голдман Сакс», «Морган Стэнли» қаржылық нарықтары алып отыр. Валюта нарығының жаңа қатысушыларымен - электронды желінің оференттерімен бетпе-бет келіп, дәстүрлі несиелік институттар, ақпаратты сәулелік желілер негізіндегі электронды құралдарымен беретін, жұмыс орындарын банкте емес, Интернет арқылы операция жүргізетін қызметкерлердің үйінде ашуға мүмкіндік беретіндей бәсекелестікке төтеп беру үшін, өздерінің техникалық құралдарын тез арада жетілдіруге мәжбүр болды. Бұндай технологиялық өзгерістер реттеуші органдар алдында электронды брокерлерді реттеудің жаңа формаларын жасау мәселесін қойып отыр.

Қазіргі заманғы валюта нарығының жаңа көрінісі туындайтын қаржылық инструменттер негізінде жүргізілетін баланстан тысқары операциялардың өсуінде көрінеді, бұларды пайдалану көп жағдайда қаржы ағынын анықтауды қиындатып қана қоймай, левередж көлемін, яғни, банктер мен хедж-қорлар пайдаланатын қарызды капиталдарды анықтауға мүмкіндік бермей, олардың қозғалысын бақылауды, олардың жекелеген валюталық нарыққа күтпеген жерден әсер етуіне қарсы тұру мүмкіндігін де күрделендіріп жіберді.

Валюта нарығының техникалық тұрғыдан қайта жарақтандырудың маңызы зор. Әлемдік валюта нарығының қазіргі заманға сай технологиялық қайта жарақтануының бұндай қадамы деп электронды технологияға ауысуын айтуға болады. Бұл процесті 1981ж. алғашқы электронды дилингті жүйені іске қосқан, REUTERS агенттігі бастады. Электронды жүйенің жаңа «ұрпағы» сауданы алыста жатқан терминалдарда жүргізуге, мәмілелерді автоматты түрде растауға, ақпаратты валюта позицияларымен салыстыру және тәуекелді басқарудың жүйесіне жіберуге мүмкіндік береді.

Валюта нарығында электронды жүйелердің пайда болуы дамыған елдер арасындағы капиталдың қозғалысына қызмет ету бойынша операциялар көлемінің күрт ұлғайып кетуіне байланысты валюта нарығының қажеттіліктерін қанағаттандыруда. Ол ұлттық қаржылық нарықтардың дамуымен де, ұлттық нарыққа резидент емес тұлғаларды жіберудің кеңеюімен және олардың ұлттық нарықтағы құнды қағаздарды сату-сатып алу операцияларына қатысуының артуына тұспа-тұс келді.

Әлемдік валюта нарығындағы операцияларды технологиялық қамтамасыз ету деңгейінің артуының келесі қадамы - электронды брокерлік жүйені қолдану болып табылады. Олар 90-шы жылдардың басында пайда болып, оларға шағын және орташа банктердің қосылуы арқасында, кең дамыды. Банктер нарықта валютаны сату-сатып алу операцияларын өздігінен жүргізуге мүмкіндік алды, ал бұрындары олар мәмілелер көлемінің шағын болуына байланысты валюта операциялары бойынша бағамдарды бекітуде кемсітушілікке ұшырататын, ірі банк-дилерлердің қызметіне жүгінулеріне тура келетін.

Батыстық жетекщі банктердің ақпараттық-сауда жүйесі өз ара электронды жүйелермен жалғасқан, іс жүзінде ғаламдық банкралық валюта нарығын құрды, бұндағы операциялар тәулігіне 24 сағат бойы жүргізіліп тұрады.

Нарықтың ашықтығы да артты, бұл валютаны сату мен сатып алу курстары арасындағы спредті біршама тарылтуға мүмкіндік берді. Нәтижесінде банктер арасындағы көрсетілетін қызмет сапасы үшін бәсекелестік ушығып кетті.

Электронды технологиялар күрделі болып келетін ақпараттық-аналитикалық өнімдерді жасауға мүмкіндіктер ашып берді. Әлемдік қаржы нарығындағы валюталық, қор, жедел сегменттерді интеграциялау дәрежесі артты. Нарықта валюталық нарықтағы және құнды қағаздар нарығында операцияларды синхронды түрде жолдауға қабілетті, жасалатын операциялардың салыстырмалы табыстылығын есептейтін, валюталық тәуекел факторларын азайтатын программалық өнімдер сұранысқа ие болуда.

Және, ақыр соңында, ең бастысы: көп жағдайда әлемдік валюта нарығы институттарын біріктіретін, оның банк аралық және клиенттік деп бөлінуіне жәрдемдесетін, электронды технологиялар. Электронды технологиялардың артықшылығын ірі банктік инстиуттар өз позицияларын бекіту үшін пайдалана білуде. Reuters-Dealing 2000 электронды технологиялар және электронды брокерлік жүйелер банк аралық валюта нарығында қолдауға ие болды. Шамамен, әлемдік валюта нарығында жасалатын операциялардың 65% банк аралық болып, ал 35% клиенттік болып табылады.

Банктер өз клиенттеріне қызмет көрсетуге арналған, өздерінің программалық өнімдерін жасай бастады. Бұл жетекші банктердің өздерінің тұйық сауда-ақпараттық жүйелерін жасауына алып келді. Бір жағынан алғанда, бұндай жүйелердің қалыптасуына құнды қағаздарды сату-сатып алумен байланысты, құнды қағаздар портфелімен және тәуекелмен байланысты операциялардың үсті-үстіне күрделене түсуі де өз әсерін тигізді. Мысалы, американдық State Street банкісіне әлемдік валюта нарығында жетекші орын алуына кастодиалдық қызметті атқарып, құнды қағаздар нарығында жүргізген операциялары көмегін тигізді. Банкке сақтауға қойылған құнды қағаздардың нарықтық құны, 3. 5 трлн. долл. құрайды. Бұл клиенттердің тапсыруымен операция жүргізуге байланысты халықаралық қаржы ағынын байқауға, валюта нарығындағы валюта құралдарының қозғалысының үлгісін жасауға, валюта курстарының динамикасын болжамдауға мүмкіндік берді. Кастодиалды банктердің валюта нарығында жұмыс істейтін басқа банктерге қарағанда, валюта бағасын белгілеу есебінен біршама артықшылықтары бар. Егер олар бұған қол жеткізсе, онда өз клиенттерінің валюталық операцияларына ғана емес, басқа да банктерге қызмет ете алады. Сол сияқты Citibank және Chase Manhattan Bank, кастодиалды қызметерді атқара жүріп, валюта нарығында ірі оператор болып алды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.