Өндірістік тәжірибе туралы есеп беру



Кіріспе
1. Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының құрылымы және атқаратын қызметтері
1.1Заңды тұлғалардың есеп қисабын қабылдау және өңдеу бөлімі
1.2 Ұйымдастыру және адамдық ресурстар бөлімі
2. 2009.2010 жылдардығы Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының бюджеттік түсімдерін талдау
3. Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының мысалында «Агро Өнім» ЖШСнің методикалық бөлімі
3.1. «Агро Өнім» ЖШСнің қаржылық жағдайы
3.2. «Агро Өнім» ЖШСнің салықтық есеп саясаты

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Мен Асылбаев Самат Т. Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-нің қаржы факультетінің 4 курс студенті өзімнің дипломдық жұмысқа дейінгі өндірістік практикамды 2010ж 13 желтоксанан 2011ж 30 сәуір аралығында Жамбыл облысы ауданы .Т.Рысқұлов ауданы салық басқармасында өткіздім.
Практика барысында мен ҚР-ның салық заңнамасымен, салық басқармасы бөлімінің құрылымымен,жанама бөлімі қызметкерлерінің қызметтік міндеттемелерімен, заңды және жеке тұлғалардың тапсыратын декларацияларымен, басқа да есептер мен қаржылық есеп беру материлдарымен, декларацияны қабылдау тәртібімен заңды тұлғалардың есебімен, қызметтік хаттар, өтініштер және наразылықтарды қарау тәртібімен, СТТН, салық төлеушіні есепке алу тәртібімен, есепке беру түрлері мен бланкалық материалдармен, төлем тапсырмалары, квитанциялар және т.б. құжаттарды толтыру тәртібімен таныстым. Сонымен қатар мен салық қызмет органдарында қолданылатын бағдарламаларды (ИНИС, ИСИД, НДС және мұрағат бөлімінің қызметтері мен таныстым.
Практика барысында мен келесі бөлімдердің жұмысын меңгердім:
1. Мұрағат бөлімі.
2 . Жанама салық бөлім
3. Өндірістік емес төлемдер бөлімі
4. Салық төлеушілермен жұмыс жасау бөлімі

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:   
Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономиалық Университеті

Факуьтет Қаржы

Кафедра Қаржы

050509 Қаржы

Өндірістік тәжірибе туралы

Есеп беру

Өндірістік тәжірибе өткен орын: Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық
Басқармасы
Орындаған:

Өндірістік тәжірибе жетекшісі:

Алматы 2011

Жоспар

Кіріспе
1. Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының құрылымы және
атқаратын қызметтері
1.1Заңды тұлғалардың есеп қисабын қабылдау және өңдеу бөлімі
1.2 Ұйымдастыру және адамдық ресурстар бөлімі
2. 2009-2010 жылдардығы Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық
Басқармасының бюджеттік түсімдерін талдау
3. Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының мысалында Агро
Өнім ЖШСнің методикалық бөлімі
3.1. Агро Өнім ЖШСнің қаржылық жағдайы
3.2. Агро Өнім ЖШСнің салықтық есеп саясаты

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе.

Мен Асылбаев Самат Т. Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-нің қаржы
факультетінің 4 курс студенті өзімнің дипломдық жұмысқа дейінгі өндірістік
практикамды 2010ж 13 желтоксанан 2011ж 30 сәуір аралығында Жамбыл
облысы ауданы .Т.Рысқұлов ауданы салық басқармасында өткіздім.
Практика барысында мен ҚР-ның салық заңнамасымен, салық басқармасы
бөлімінің құрылымымен,жанама бөлімі қызметкерлерінің қызметтік
міндеттемелерімен, заңды және жеке тұлғалардың тапсыратын
декларацияларымен, басқа да есептер мен қаржылық есеп беру материлдарымен,
декларацияны қабылдау тәртібімен заңды тұлғалардың есебімен, қызметтік
хаттар, өтініштер және наразылықтарды қарау тәртібімен, СТТН, салық
төлеушіні есепке алу тәртібімен, есепке беру түрлері мен бланкалық
материалдармен, төлем тапсырмалары, квитанциялар және т.б. құжаттарды
толтыру тәртібімен таныстым. Сонымен қатар мен салық қызмет органдарында
қолданылатын бағдарламаларды (ИНИС, ИСИД, НДС және мұрағат бөлімінің
қызметтері мен таныстым.
Практика барысында мен келесі бөлімдердің жұмысын меңгердім:
1. Мұрағат бөлімі.
2 . Жанама салық бөлім
3. Өндірістік емес төлемдер бөлімі
4. Салық төлеушілермен жұмыс жасау бөлімі

1. Жамбыл облысы.Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының құрылымы
және атқаратын қызметтері

Қандай да болмасын әрбір ұйымдар жұмыс жүргізу үшін өздерінің жалпы
заңдарын шығарып, соның негізінде жұмыс ұйымдастырып, басқарып отырады. Сол
сияқты Салық инспекциясының да өзіне тиісті жалпы ережелері, заңдары бар.
Осы заңдарда, ережелерде аталмыш ұйымның қызметтері мен міндеттері туралы
айтылады және де құрылымдық бөлімдерге қойылатын талаптар да айталады.
Әрбір салық комитетінің басқармасы үш негізгі бөлімдерден тұрады:
1. Талдау және болжау бөлімі.
2. Төлемдерді есепке алу.
3. Ірі салық төлеушілердің мониторингі бөлімі.
Бұл басқарманың негізгі міндеттері мен қызметтері:
• Салық және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке түсуі бойынша
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің Салық Комитетінің
белгілеген есеп берулерді құру және ұсыну.
• Болжамдық көрсеткіштердің орындалуына талдау жасау және салық және
басқа да міндетті төлемдердің бюджетке түсуінің динамикасын көлемі
және соммасы бойынша көрсету, Қазақстан Республикасының Қаржы
Министрлігінің Салық Комитеті жүргізген мемлекеттік бюджетіне және
қалалық, аудандық Маслихаттың жергілікті бюджетіне кіріске алу
жөніндегі қолы.
• Салық және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке түсуін есепке алуды
жүргізу және ұйымдастыру.
• Мемлекеттік және аймақтақ деңгейде ірі салық төлеушілердің электрондық
мониторингін жүргізу.
• Ірі салық төлеушілер беретін мәліметтерді кешенді түрде талдау және
салықтық есеп берулермен салыстыру, бұл талдаудың мақсаты ірі
кәсіпорындарды анықтау және осыған байланысты қосымша салық салу
қоймасын жасау.
• Осы құзырлы басқарма аумағында салық және басқа да міндетті төлемдерді
қарастыратын салық заңнамалары мен заң актілерінің орындалуына бақылау
жасау.
• Салық және басқа да міндетті төлемдерді қарайтын заңнамалар мен заң
актілерінің тиімділігн анықтау және салықтық әкімшілік тіркеулердің
жүзеге асуына ұсыныстар енгізу.
• Салық қызметкерлерінің жұмыс істеу тәжірибелерін талдау отырып
Қазақстан Республикасының Салық Комитеті жұмыс тәжірибесін қорыту.
• Басқарма болжамдардың орындалуына талдау жасайды және ауытқу
динамикасын анықтайды. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің
Салық комитетінің белгілеген есеп берулер бойынша жедел және басқа да
есеп беру түрі бойынша жұмыс жасайды. Осы есеп берулерде салық және
басқа да міндетті төлемдердің бюджетке түсуін соммалық және ауытқу
динамикасын көрсетеді. Салық және басқа да міндетті төлемдердің
бюджетке түсу жайлы мәліметтерді Қазынашылық пен бірігіп салыстырады
және алғашқы құжаттарды талдайды. Салық төлеушілердің мониторингі есеп
беру түрі бойынша аудандық Салық комитеттерінен есеп берулерді
жинайды. Салық төлеушілердің хаттарын, өтініштерін және үндеулерін
қарайды және салық заңнамаларын жасауға қатысады.
• Есепке алу бөлімі бұл Қазақстан республикасының Қаржы министрлігінің
Салық комитетінің белгілеген нұсқаулары бойынша есеп берулерді
ұсынады. Ұйымдардың дер кезінде салы төлеуін және салық
қызметкерлерінің төленген салық соммаларын салық қоймасына уақытында
енгізуіне бақылау жасап отырады. Сонымен бұл бөлім Алматы қаласы
бойынша Салық комитетінің құрылымдық бөлімдеріне методикалық көмек
көрсетеді.
• Ірі салық төлеушілердің мониторингі бөлімі мемлекеттік және аймақтық
деңгейде ірі салық төлеушілерге электрондық мониторинг жүргізеді және
ұйымдастырады. Қара және түсті металл саласындағы ірі кәсіпорындар
жайлы мәліметтерді жинайды, жиналған мәліметтерді Қазақстан
Республикасының Қаржы Министрлігінің Салық Комитеті тапсырады. Бұл
бөлім ірі салық төлеушілерден түскен мәліметтерді кешенді түрде
қарастырып, есеп берулермен салыстырып қосымша резервтік салық
қоймасын жасау мақсатымен кәсіпорындардың жағдайын анықтайды.
Кәсіпорындаға мониторинг жүргізуді және ұйымдастыру үрдісін ақпаратпен
қамтамасыз етумен айналысады.

Салық басқармасында 13 бөлім бар:

1. Салық тіркеу бөлімі
2. Заңды тұлғалардың есеп қисабын өңдеу бөлімі
3. Жеке кәсіпкерлердің есеп қисабын өңдеу бөлімі
4. Салық төлеушілермен жұмыс жасау бөлімі
5. Заң бөлімі
6. Заңды тұлғалардың аудит бөлімі
7. Жеке тұлғалардың аудит бөлімі
8. Жанама салық бөлімі
9. Өндірістік емес төлемдер бөлімі
10. Өндіріп алу бөлімі
11. Ақпараттық технология бөлімі
12. Талдау, есептеу жене есептемелер бөлімі
13. Ұйымдастыру және адамдық ресурстар бөлімі

1-кесте. Салық басқармасының құрылымы

Басқарма бастығы
Бастық орынбасары Бастық орынбасары Бастық орынбасары
Салық тіркеу бөлімі Заңды Жеке Салық Заң бөлімі
тұлғалардың кәсіпкертөлеушілермен
есеп лердің жұмыс жасау
қисабын есеп бөлімі
өңдеу қисабын
бөлімі өңдеу
бөлімі

№ отправитель получатель содержание кол-во адрес №дата
пп листов получателя документа
1 отправитель 3 4 5    
1            

Количество ______1_________

Наименование отдела:

ФИО ответственного лица


Жанама салық бөлім

Жанама салық бөлімінде жанама салықтар мен ҚҚС бойынша тексеру
жүргізу. Импортталған экспортталған тауарларды реттеу . Алькогольді
тауарларды реттеу жәнеде бензин дизель т.с.с. мұнай
өнімдерінің(соправодительные накладные) накладнойларын СЕӨЖ-ға енгізу.
Қазіргі кезде халықаралық стандартқа сәйкес және экономикалық термин
ретінде тұтыну салығы деп аталып жүр.Кейбір дамыған мемлекеттерде тұтыну
салығы десе,ал бірқатар елдерде жанама салықтар ретінде аталуда,қалай
атасақта бұл салықтардың мағынасы мен мазмұны өзгермейді.Сондықтан кейде
қатар аталып,күнделікті тұрмыста қолдануда.
Тауарларды атқарылатын жұмысты немесе көрсетілген қызметті өткізу
жөніндегі айналым салық төлеушінің қалауына қарай есептеу әдісі есеп
жүргізудің кассалық әдісі бойынша анықталады.
Қосылған құнға салынтын салықты есептеу барысында негізінен 4 әдіс
қолданылады.
Тікелей аддитивті немесе бухгалтерлік
Жанама аддитивті
Тікелей шегерім шегерім жасау әдісі
Жанама шегерім жасау әдісі немесе шоттар бойынша есепке жатқызу.

2. 2009-2010 жылдардығы . Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық
Басқармасының бжджеттік түсімдерін талдау

Салықтық түсімдер мемлекеттік бюджеттің негізгі қайнар көзі болып
саналады. Кез келген салық реформасын жүргізудің, соңғы нәтижесі ел
экономикасын дамытудың басым міндеттерін шешуге бағытталған. Ол-
мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлігін толтыру үшін салық түсімдерінің қажетті
деңгейін қамтамасыз ете отырып, ұлттық экономиканы көтеру. Жамбыл облысы
.Т.Рысқұлов ауданы салық басқармасы 2009-2010 жылдары мемлекеттік бюджеттің
кіріс бөлігін толтыру үшін салық түсімдерінің қажетті деңгейін қамтамасыз
ете отырып, ұлттық экономиканы көтеруге үлес қосты деп ойлаймын. Оны келесі
мәліметтер арқылы көре аламыз.
Кесте 3 талдайтын болсақ 2010 жылы мемлекеттік бюджетке 147441613 мың
теңге нақты түсім түссе, жоспар бойынша 143972848 мың теңге түсім түседі
деп болжанған. Яғни, жоспар 102,4%-ға немесе 3468795 мың теңгеге артық
орындалған. Соның ішінде, республикалық бюджетке түскен нақты түсім
106833073 мың теңгені құраса, жоспар бойынша 103695287 мың теңге түсетіні
болжанған, республикалық бюджетке түсімдер 103,0%-ға 3137786 мың теңге
артық түскен. Сәйкесінше, жергілікті бюджетке жоспар бойынша 40277561мың
теңге болса, нақты 40608540 мың теңге түсім түскен. Жоспар 100,8%-ға не
330979 мың теңгеге артық орындалған.
Корпоративтік табыс салығы бойынша 2010 жылы жоспардың
орындалуы қамтамасыз етілмеген, оның орындалуы 88,1%- ды құраған. 2010
жылы жоспар 67052348 мың тенге болса, нақты түсім 59049191 мың тенгені
құраған яғни 8003157 мың теңге түсім түспей қалған. Бұл көрсеткішті өткен
2009 жылмен салыстырғанда, яғни 2009 жылы корпоративтік табыс салығы
нақты 55522917 мың тенгеге орындалса, 2010 жылы 106%-ға немесе 3526274
мың тенгеге көлемінде асыра орындалып отыр.
2009 жылмен салыстыратын болсақ, мемлекеттік бюджетке бұл жылы
113204615 мың теңге түссе, ал 2010 жылы бұл көрсеткіш 130%-ға артқан немесе
34236998 мың теңге артық түскен. Осыған сәйкес 2009-жылы республикалық
бюджетке 78042868 мың теңге түссе, 2010 жылы бұл көрсеткіш 137%-ға не
28789937 мың теңгеге артқан. Жергілікті бюджетті айтатын болсақ 2009 жылы
35161748 мың теңге түссе, 2010 жылдың нәтижесі бойынша 115%-ға немесе
5447066 мың теңге көлемінде артық түсім түскен.
3 кесте
2009-2010 жылдардағы . Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы бойынша
салықтық түсімдердің салыстырмалы орындалу серпіні

(Мың тенге)
Салықтар- 31.12.2010 жылға орындалуы 2009 жылмен 01.01.201
дың түрі салыстыру темпі 1 жылға
қажетті
факті
жоспар нақты % Ауытқу
+-
Корпоративтік табыс 55522917 49,0 59 049 191 40,5
салығы
Жеке табыс салығы 12932079 11,5 15 373 023 10,5
Әлеуметтік салық 12445287 11,0 13 669 546 9,5
Заңды тұлғал. мүлік салығы2083775 4,0 2 519 113 1,8
Жеке тұлғаларға мүлік 168720 0,3 182 708 0,1
салық
Жер салығы 325913 0,5 352 252 0,2
Заңды тұлғал. көлік салығы226642 0,4 251 893 0,2
Жеке тұлғал. көлік салығы 759920 0,7 1 248 550 0,8
Бірінғай жер салығы -2 - 28 -
ҚҚС (ішкі) 16587438 15,0 26 233 432 17,8
Акциз (ішкі) 42025 0,05 42 123 0,05
Ойынға салық -318 - 16 986 0,03
Тіркелген салық 93639 0,09 140 781 0,09
Басқадай салықтар 518 0,001 265 -
Барлығы: 113204615 100 147441613 100

Кесте 5 талдайтын болсақ, мұнда мемлекеттік бюджетке түскен салықтық
түсімдер берілген. 2009 жылы мемлекеттік бюджетке 113204615 мың теңге түсім
түссе, 2010 жылы бұл нәтиже 147441613 мың теңгені құрап, былтырғы жылдан
30,2 %-ға артқан.
Соның ішінде республикалық бюджет бойынша 2009 жылы 78042868 мың
теңге болса, 2010 жылы 106833073 мың теңгеге жетіп, 36,9%-ға артық түсім
түскенін көреміз.
Ал жергілікті бюджетке 2009 жылы 35161748 мың теңге нақты түсім
түссе, 2010 жылдың нәтижесі бойынша бұл бюджетке 40608540, яғни 2009 жылға
қарағанда 15,5%-ға артық болған.
5 кесте
Алматы қаласы Т.Рысқұлов аудандық салық басқармасы бойынша 2009-
2010 жылдар аралығында мемлекеттік бюджетке түскен салықтық түсімдердің
үлесі

Мың тенге
2009 жыл 2010 жыл 2010 2009
Бюджет түрлері ж қатынасы%
Сомасы үлесі сомасы үлес
Мемлекеттік бюджет 113204615 100 147441613 100 130,2
Республикалық бюджет78042868 68,9 106833073 72,5 136,9
Жергілікті бюджет 35161748 31,1 40608540 27,5 115,5

6 кесте
Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы салық басқармасы бойынша 2009-2010
жылдардағы шоғырландырылған бюджетке салық қызметі органдарының құзыретіне
кіретін түсімдердің салыстырмалы үлесі

(мың тенге)
Бюджет 2009ж 2010 2010 ж2009 ж
түрлері жыл қатынасы,
нақты Жоспар нақты Ауытқу, +,-
теңге % теңге %
Мемлекет 111878165 142545694 145623349 3077655 102,2 33745184 130
тік бюджет
Республик 77343070 102655973 105458131 2802158 102,7 28115061 136
бюджет
Жергілікті34535095 39889721 40165218 275497 100,7 5630123 116
бюджет

Кесте 6 талдайтын болсақ, 2010 жылға арналған жоспарлы
көрсеткіштердің орындалуы негізінде Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы
бойынша шоғырландырылған бюджетке салық қызметі органдарының құзыретіне
кіретін төлемдер бойынша 145623349 мың теңге көлемінде түсім түскен.
Мемлекеттік бюджетке жоспар бойынша 142545694 мың теңге болса, оның
орындалуы 102,2%- ды құраған немесе 3077655 мың теңге қосымша түсім
түскен. Оның ішінде:
Республикалық бюджетке нақты түскен түсімдер 105458131 мың теңгені
құраған, жоспар бойынша 102655973 мың теңге болса, орындалуы 102,7%- ды
құраған немесе жоспарланған сомадан 2802158 мың теңге артық болған.
Республикалық бюджет түсімдеріндегі ең жоғары үлес салмағы:
Корпоративтік табыс салығы бойынша – 56,0 % ( 59 049 191 мың теңге)
;
Қосылған құн салығы бойынша - 24,9 % (26 233 432 мың теңге ).
Жергілікті бюджет табысына түскен түсім 40165218 мың теңгені
құрайды. Жоспарланған көрсеткіштер бойынша түсім көлемі 39889721 мың теңге
көлемінде болса, оның орындалуы 100,7 %-ын құраған немесе жоспарлы сомадан
275497 мың теңге жоғары болған. Жергілікті бюджеттің табыс бөлігінің
негізін құрайтын салықтар жеке табыс салығы және әлеуметтік салық болып
табылады.
7 кесте
2010 жылға Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы бойынша республикалық және
жергілікті бюджетке салықтық түсімдердің есебі

(мың тенге)
Салықтық Республикалық бюджет Жергілікті бюджет
төлемдердің аталуы
Жоспар Факт % Жоспар Факт %
Корпоративтік 67 052 348 59 049 19188,1%
табыс
салығы
Жеке табыс салығы 15 464 15 373 023 99,4%
596
Әлеуметтік салық 13 479 13 669 546 101,4%
972
Заңды тұлғал. 2 509 2 519 113 100,4%
мүлік салығы 754
Жеке тұлғал. 174 029 182 708 105,0%
Мүлік салығы
Жер салығы 351 046 352 252 100,3%
Заңды тұлғал. 241 259 251 893 104,4%
көлік салығы
Жеке тұлғал. Көлік 1 209 1 248 550 103,3%
салығы 207
Бірінғай жер 20 140,0%
салығы 28
ҚҚС (ішкі) 22 532 698 26 233 432116,4%
Акциз (ішкі) 38 200 42 123 110,3%
Ойынға салық 0 16 986 -
Тіркелген салық 127 950 140 781 110,0%
Басқа сал.РБ 306 207 67,7%
Басқа сал.ЖБ 0 58 -
Мемлекет бюджет : 143972848 147441613 102,4%
Респуб бюд. 103695287 106833073 103,0%
Жергілік. бюд 4027756140608540 100,8%

Кесте 7 көрсеткендей, республикалық бюджетте 2010 жылы жоспарланған
салықтық түсімдер 103695287 мың тенгенің орнына нақты 106833073 мың тенге,
103,0 пайызды құраған. Ауытқу + 3137786 мың тенгеге артық жиналған
Пайдаға салынатын салықтардың ішінде республикалық бюджетке 100 пайыз
түсетін корпоративтік табыс салығы жоспарланған 67 052 348 мың тенгенің
орнына нақты 59 049 191 мың тенге, яғни 88,1 пайыз ғана орындалған.
Ауытқу -8003157 мың тенгеге кем жиналған.
Осы корпоративтік табыс салығы бойынша түсімдердің азаюына жол
бермеу және түсім көлемінің тепе-теңдігін қамтамасыз ету мақсатында
салықтық әкімшілік шаралары жүргізілді. Корпоративтік табыс салығы
бойынша кемітіп көрсетулер нәтижесінде жоспар орындалмай қалған. 2010
жылға арналған декларацияны тапсырып болғаннан кейін аванстық төлемдерді
төмендеткен 49 заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығы өтелінді.
Нәтижесінде қосымша 63,8 млн тг көлемінде корпоративтік табыс салығы
есептелінді.
Қазақстан Республикасының Салық Кодексінің 141-бабына сәйкес 2010
жылға аванстық төлемдер туралы есеп-қисап тапсыруға міндетті салық
төлеушілерден КТС–ы өтелінген, жүргізілген шаралардың нәтижесі бойынша
58 салық төлеушіден 510,3 млн тг көлемінде қосымша корпоративтік табыс
салығы есептелінген.
Т.Рысқұлов ауданы бойынша 2010 ж мемлекеттік бюджетке түскен
салықтық түсімдердің көлемін диаграмма түрінде 2 суреттен көреміз.

2 сурет. Т.Рысқұлов ауданы бойынша 2010 ж мемлекеттік бюджетке
түскен салықтық түсімдердің көлемі

Мемлекеттік бюджет жүйесіндегі салықтық түсімдеріне Жамбыл облысы
.Т.Рысқұлов ауданы бойынша салық басқармасы мысалында статистикалық
мәліметтермен талданды. Жалпы 2010 жылы 2009 жылмен салыстырғанда барлық
салық түрлерінен едәуір үлкен көлемде артық жиналғаны анықталды. Тек қана
бір салық түрі ол бірінғай жер салығы. Бұл салықтың себебі жоғарыда
айтылып кетті. Жалпы ҚР салық жүйесіндегі жалпы жиналған салықтық түсімдер
2010 жылы барлығы 2 934 080 721 мың тенгені құраса, соның Жамбыл облысы
.Т.Рысқұлов ауданы 147441613 мың тенгесін, яғни 5,0 пайыздық үлесін құрап
отыр екен. Сонымен, Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы бойынша салық
басқармасының жүргізілетін жұмыстары оң нәтижелі деп айтуға болады.
Кейбір мәселелерге келетін болсақ, онда аталған салық комитеті
салықтық заң шығару нормалары мен ережелерін түсіндіру мен насихат етуді
өзінің маңызды тапсырмаларының бірі санайды. 1 жыл ішінде бас бухгалтерлер
мен бюджеттік есеп айырысу саласындағы қызметкерлердің қатысуымен 41
семинар өткізілді. Онда жаңа ақпараттық жүйелердің артықшылықтары мен
салықтық заң шығарудың ережелері түсіндірілді. Аталған шараның бәрі салық
төлеушілердің салықтан жалтару мақсатында түрлі әдістер мен тәсілдерді
қолдануына тосқауыл жүз пайыздық мөлшерде болмаса да, қоя алады, екіншіден
олардың салықтық мәдениетін көтеруге мүмкіндік береді.

3. Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы Салық Басқармасының мысалында Агро
Өнім ЖШСнің методикалық бөлімі
Агро Өнім ЖШС 1995 жылы 13-ші наурызда Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов
ауданында құрылды. Серіктестікті құрушы құрылтайшылар Қазақстан
республикасының азаматтары – жеке тұлғалы болып табылады. Құрылтайшылар
құрамы үш жеке тұлғадан тұрады. Серіктесттік Тұлпар ауылшаруашылық
өндірістік кооперативнің қайта құрылуы негізінде пайда болады.
Агро Өнім ЖШС-нің қызметінің пәні және мақсаттары .
Агро Өнім ЖШС-нің негізгі мақсаты бәсекеге қабілеті жоғары сапалы,
халық тұтынуындағы қажетті өнімдер өндіру. Сондай-ақ шикізат түріндегі
ауылшаруашылығы өнімдері тиімді әрі пайдалы мүмкіндіктерін өткізу.
Бұл негізгі мақсатқа жету үшін серіктестік келесідей қызметтерге
негізделеді.
- Ауыл шаруашылығы өнімдерін шығару, өндіру;
- Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу;
- Ауыл шаруашылығы өнімдерін дайындау;
- Ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізу;
- Наубайханалық өндіріс;
- Ет – сүт және май өнімдерін өндіру мен өңдеу;
- Қоғамдық тамақтану, қонақүй пунктерін ұйымдастыру және тағы да басқа
ойын және шоу бизнес қызметтеріне басқа қызметтерді жүзеге асыруға
мүмкіндігі бар.
Бұл қызметтер арқылы серіктесттік халықтың, аймақтық мекемелер мен
ұйымдардың қажеттілігі қанағаттандыру; жаңа жұмыс орындарын және әлеуметтік
мәселелерді шешуге мақсат құрып ықпал жасайды.
Жалпы қазіргі күнде "Агро Өнім" ЖШС-нің негізгі қызметі ауыл
шаруашылығы өнімдерін өндіруге және өткізуге негізделген. Осы негізгі
қызметті серіктесттіктің 94% табысының көзі болып табылады.
2005 жылдан бастап Агро Өнім ЖШС-нің өз қызметін жетілдіруге
тырысуда. Бұған серіктесттік жанынан Туркия компаниясымен бірлесіп диірмен
құруды айтуға болады.
"Агро Өнім" ЖШС Қазақстан Республикасының нарықтық экономикасында
белсенді қызмет атқаруда онымен бірге шаруашылық үрдісті реттеудің негізгі
механизм бәсекелестікте күш жинауда. Қазіргі экономикалық жағдайда әрбір
шаруашылық субъектінің әрекеті нарықтық қатынасқа қатысушылардың көңілін
аударуда. Осындай ірі белсенді компаниялардың тобынан біздің компанияны да
көруге болады.
"Агро Өнім" ЖШС-нің қазіргі жағдайы кәсіпорынның қызмет атқаруын қамтамасыз
ету үшін басқарушы өкілдер өздерінің және басқа бәсекелес кәсіпорындардың
қаржылық жағдайын дұрыс бағалай білулері керек. Қаржылық жағдай -
кәсіпорынның экономикалық әрекетінің маңызды сипаттамасы. Ол бәсекелестікті
анықтайды, кәсіпорынның өзінің және оның қаржылық және өндірістік
қатынастағы серіктестіктердің экономикалық қызығушылықтары қандай дәрежеде
кепілденгенін бағалайды. Дегенмен, қаржылық саясаты бағалау кәсіпорынның
табысты әрекет етуі мен алдына қойған мақсатына жетуі үшін жеткіліксіз.
Бәсекелестік кәсіпорынның қаржылық қор мен капиталды қозғалысын
дұрыс басқаруын қамтамасыз етеді. Осыған байланысты "Агро Өнім" ЖШС-де
бухгалтерлік және қаржылық есеп басқару шешімдерін қабылдаудағы негізгі
ақпарат болып есептеледі. Бұл кәсіпорынның ақпараттық базасы қаншалықты
объективті және жақсы болса, қаржылық шешімдер соншалықты нақты болады.
Қаржы менеджері үшін ақша ресурстарының есепте уақыттық әртүрлі
мерзімінде ақша ағымдарын салыстыру қажеттілігі туындайды. Қазіргі жағдайда
қаржылық басқарушы кәсіпорынның ең негізгі өкілі болып есептеледі. Ол
қаржылық сипаттағы мәселелерге, кәсіпорын басшылары қабылдаған шешімдердің
қайсысы кәсіпорын әрекеті үшін қажетті екенін анықтауға жауапты.
Сонымен, табысты қаржылық басқару бәсекелестік "Агро Өнім" ЖШС-нің қызмет
артуына, ірі қаржылық банкроттарға ұшырамауына және кәсіпорынның қаржылық
тұрақтылық деңгейін қамтамасыз етуге бағытталады. Қаржылық тұрақтылықты
құруда кәсіпорынның жалпы қаржылық жағдайы маңызды болып табылады. Қаржылық
тұрақтылық кәсіпорынның жеке заемды қаржыларының деңгейін көрсететін
маңызды көрсеткіші және осылайша фирма жетекшісіне бизнес әлемінде
бағытталуына көмектеседі.
Жалпы серіктестіктің қызметін ұйымдастыру келесі кестеде көрсетілген 8
кесте: 2010 жылғы серіктестік қызметін ұйымдастыру
Қызмет түрлері Қызмет түсімдері (мың. т г) Үлесі
%
1 тоқсан 2 тоқсан 3 тоқсан барлығы
Ауыл шаруашылығы 3660669 1434272 1091755 618696 100
өнімдерін өндіру
Барлығы:
Соның ішінде: 1496390 556089 639702 444223 62
Өсімдік шаруашылығы
Мал шаруашылығы 2164279 878183 452053 1742473 38

Құқықтық статусы "Агро Өнім" ЖШС-гі Қ.Р-ның заңдарына сәйкес заңды
тұлға болып табылады. Серіктестік өзін-өзі қаржыландыру және шығындарын өзі
өтеу негізінде қызмет етеді. Серіктестіктің өзіндік жеке балансы несие
мемлекеттерінен есептері, дөгелек мөр. белгі, фирмалық баланс және басқа да
реквизиттре иелігінде бар. Серіктестік өз атынан келісін жасауға,
мүмкіндік және жеке мүліктік емес құқықтары және міндетті болуы, үшінші
тараптар тұлғасы ретінде сотта жауапты болуы мүмкін.
Серіктестік өзіне тиесілі мүлікпен барлық міндеттемелермен жуапты
болады. Қатысушылардың қарыщына серіктестік жауапты болмайды.
"Агро Өнім" ЖШС-нің шаруашылық қызметі.
"Агро Өнім" ЖШС-сі ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруге негізделген
серіктестік. Оның, меншігінде 841 га жер , 500 мың мал (сиыр, қой )бар.
Қазіргі куйде жерге себілген өнімдер: бидай,арпа, сұлы, қант қызылшасы,
сеннаж сияқты өнімдер жатады. Ал мал өсіруде: қой, сиыр – бұдан алынатын
өнімдерге: сүт, жүн, тері сияқты өнімдер саналады.
Серіктестіктің шаруашылық қызметін жүргізуіндегі ең негізгі қызмет
шикізатты тиімді, қымбат бағамен өткізу болып табылады.
Жерді өңдеудегі көмекші өндіріс құралдарына трактор, комбайын, машина-
техникалық саймандар құрап отырады. Оларды үнемі жөндеуден өткізу, басқа
кооперативтердің жерін жыртуға, өнімін жинауға, жалға беру сияқты
қызметтерді жүзеге асырып отырады.
Қазіргі күнде шаруашылық қызметті серіктестік жетілдіре түсуде. Бұған
бидайды өсірудегі мал жинауды, өткізуі дәлел бола алады. Оны елесі кестеде
көре аласыз.
9 кесте. Шаруашылық қызметін талдау.
Атауы 2008 ж 2009ж 2010 ж
өнімнің шығуы өнімнің шығуы өнімнің шығуы
Бидай өсірудің барлығы 1077 тонна 1120 тонна 1379 тонна
Оның ішінде:
Күздік бидайы 413 тонна 600 тонна 620 тонна
Яров. бидайы 529 тонна 390 тонна 591 тонна
Яров. сұлысы 135 тонна 120 тонна 168 тонна
Люцерн арпасы 306 тонна 320 тонна 382 тонна
Сенаж 820 тонна 550 тонна 558 тонна
Қант қызылшасы 1100 тонна 15000 тонна 2500 тонна
Мал шаруашылығы:
КРС барлығы 122 бас 150 бас 150 бас
Соның ішінде сиыр 56 бас 70 бас 54 бас
Қойдың барлығы 277 бас 300 бас 380 бас
Соның ішінде қойлар 100 бас 130 бас 150 бас
Тоқтылар 80 бас 120 бас 200 бас
Таналар 45 бас 60 бас 70 бас

Бұл кестеден көргеніміздей өнімді өндіру жыл сайын артып отыр. Бұл
дегеніміз серіктестіктің жылдан – жылға экономикалық ахуалы артып, өнімді
өткізу көлемі де жоғарлауда. Бүгінгі күнде серіктестіктің шаруашылығы дами
түсуде.
Бұнымен серіктестік сүт өнімдері, нан өнімдері, жүн, тері сияқты
өнімдерді өткізуге де көңіл бөлуде.
"Агро Өнім" ЖШС-нің негізгі шаруашылық қызметі ауыл шаруашылығын
жүргізу және де осы негізгі қызметтен түсетін табыс көзі 94% құрайды. "Агро
Өнім" ЖШС-нің ауыл шаруашылығы саласында әмбебаб серіктестік саналады.
Сондықтанда серіктес өсімдік, мал, бидай шаруашылығы қызметіне ерекше көңіл
бөледі.
Серіктестің даму тенденциясы ретінде ауыл шаруашылығы өнімдерін
дайындаудағы жоғары өнімділік болып табылады. 2010 жылы алынған өнім 2009
жылға қарағанда 28%-қа өсті. Осындай өнімділіктің жоғарлылығы арқасында
Түрік фирмасымен бірігіп диірмен ашуды жоспарлар отырып, және осыған
байланысты инвестициялық жобалар дайындалуда.
"Агро Өнім" ЖШС-нің басқару құрылымы.

3 сурет
Серіктестіктің басқарудың жоғары органы – серіктістіктің
қатысушыларының жалпы жиналысы. Қатысушылардың жалпы жиналысы
серіктестіктегі ғалымдық мәселелерді шешуге және серіктестіктің мақсаты,
миссиясының анықтауды жүзеге асырылады.
"Агро Өнім" ЖШС-індегі ынталандыру шаралары. "Агро Өнім" ЖШС- нде
негізінен 37 адам қызмет жасайды. Олардың орташа айлығы 12 мың
теңге шамасында айналады.
Әрбір кәсіпорын немесе ұйым өз қызметкерлерінің өнімділігін
арттыру үшін ынталандыру шараларын жүргізіп отырады. Сол "Агро Өнім"
ЖШС-де ынталандыру шаралары дұрыс дұрыс жолға қойылған.

Серіктестік персонал мәселесінде ұйымдастырудың формасы мен әдісін
анықтайды. Жалақы төлеу және еңбекті материалдық ынталандыру тарифтік
қойылымдар мен окладтың көлемін премиялар мен серіктестік
жұмысшыларының айлық төлемдерін, жұмыс күні және жұмыс аптасының
ұзақтығын, төленетін және басқа да демалыстардың тізбегін жасауда
серіктастік үнемі қызметкерлерге және жұмысшыларға көп көңіл бөледі.

Жұмысшыларда әлеуметтік жағынан қорғау серіктестіктің негізгі
мақсаты. Серіктестік жұмысшыларын ынталандыру барысында қосымша
жалақы төлеу, қиын жағдай туындаса сол жұмысшының отбасына көмек
беру сияқты шараларды жүзеге асырады.

Бұл шаралар еңбек өнімділігінің артуына, жұмысшылардың отбасылық
жағдайын көрсетуге, табыстылықтың, отбасылықтың артуына зор ықпалын
тигізеді.

3.1. Агро Өнім ЖШСнің қаржылық жағдайы

"Агро Өнім" ЖШС-нің қаржылық жағдайын талдау. Серіктестік өзінің 6
жылдық ғұмырында өзіндік құралдарының көлемін тұрақты өсіріп отырды.
Өзіндік құралдарының өсуі серіктестіктің қаржылық тұрақтылығын
арттыруда. 2009 өзіндік құралдар 28,06% - ға өсті, немесе бұл 1435
миллион теңгені құрады. 2010 жылдың таза табысы 396 миллион теңгенің
шамасында болды.

Енді бұны графикте көрсетейік.

Қазіргі күнде "Агро Өнім" ЖШС-нің қаржылық қоры 10 000 000 теңгені
құрайды. Серіктестіктің қаржылық құралдарының түсімі ауыл шаруашылығы
өнімдерін өткізуден түседі. Жалпы бұл түсімдер серіктестіктің негізгі
қызметінен түседі десе де болады. Себебі жылда егілген өнім жыл
аяғында міндетті түрде өткізіліп отырады.

Осы жағдайды келесі кестеден көруге болады.

10 кесте. "Агро Өнім" ЖШС-нің 3 жылдық негізгі көрсеткіштері.

Атауы 2008ж 2009ж 2010ж
Өлшем Өнімнің Өлшем Өнімнің Өлшем Өнімнің
бірлігі шығуы бірлігі шығуы бірлігі шығуы
Бидай, барлығы 813га 1077тг 800га 1120тг 841га 1379тг
Соның ішінде қыстық325га 413тг 400га 600тг 481га 620тг
бидай
Яров бидайы 358га 529тг 300га 390тг 170га 591тг
Ячмень бидайы 130га 135тг 100га 130тг 190га 168тг
Люцерн арнасы 147га 306тг 147га 120тг 157га 382тг
Сенаж - 820тг - 550тг - 558тг
Қант қызылшасы 40га 1100тг 50га 1500тг 80га 2500тг
Нан бөлке өнімі Бөлке 100315 Бөлке 115500 Бөлке 106000
Мал шаруашылығы - - - - - -
Сиыр, барлығы Бас 122 Бас 150 Бас 150
Соның ішінде сиыр Бас 56 Бас 70 Бас 54
Таналар Бас 41 Бас 60 Бас 45
Сүт Тонна 69 Тонна 80 Тонна 105
Қой, барлығы Бас 277 Бас 300 Бас 202
Соның ішінде тоқты Бас 100 Бас 130 Бас 134
Қой Бас 80 Бас 120 Бас 70
Жалақы Мың тг 2768,0 Мың тг 3500,0 Мың тг 5189,0
Өткізу Мың тг 20136,0 Мың тг 22000,0 Мың тг 35000,0
Пайда Мың тг 350,0 Мың тг 650,0 Мың тг 1900,0
Бюджетке төленер Мың тг 832,0 Мың тг 850,0 Мың тг 1100,0

_________________________________

Серіктестіктің мәліметтері бойынша

Негізгі көрсеткіштер кестеден көргеніміздей жылдан – жылға артып
отыр. Бұл серіктестіктің тұрақты, әрі тиімді жұмыс істеуінің
жемісі болып саналады. Серіктестіктің жер көлеміне, мал басының,
нан, сүт өнімдерінің өсуі қаржылық тұрақтылықты арттырып тиімді
жұмыс істеуге мүмкіндік беруде.

Серіктестіктің таза табысы келесі қорларды құруға пайдаланылады.

- резевтік (сақтандыру)
- өндірісті дамыту;
- әлеуметтік дамытуға;
- тұтынуға;
- премиялар төлеуге.
Және басқа да қорлар құрылтайшылардың шешімінен құрылады.

11 кесте. Жалпы капитал мен айналым құралының көлемі мен құрылымы.

Көрсеткіштер атауы Көрсеткіштер мәні
(мың тг)
Жарғылық қор 10 000 000
Резервтік капитал 35 936
Қосымша капитал 331 610
Бөлінбеген таза пайда 636 552
Капиталдың жалпы саласы 10 436 198

Айналым құралдары өзіндік жеке көздерден өткізу түсімдерінен
құрылады.

Серіктестіктің шығыс пен табыс көздері 2010 жылы жалпы табыс 59% -
ға және 17011 мың теңгені құрады.

Жалпы бұл көрсеткіш келесі кестеде берілген:

12 кесте. Серіктестіктің шығыс пен табыс көздері.

Көрсеткіштер атауы Көрсеткіштер мәні
Табыс, мың теңге 4802769
Жалпы пайда (мың теңге) 17011
Таза пайда(бөлінбеген пайда)(мың тг) 1746
Активтердің рентабельділігі% 0,01
Өзіндік капиталдық рентабель – гі % 0,08
Өнімнің рентабельділігі (сату) % 22,6
Өткізілім қоры % 1617

2010 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізу қызметтерінен түскен
табыс мөлшері 1% - ға өсіп отыр.

2010 жылы "Агро Өнім" ЖШС үшін дамуында табысты жыл болып табылады.
Табыстың көп бөлігін егінді өткізуден түскен түсімдер құрайды. Соның
ішінде бидайды өткізу 11836 млн. тг құрайды.

Ал шығын бөлігі келесі кестеде көрініс тапқан.

2. Агро Өнім ЖШСнің салықтық есеп саясаты

"Агро Өнім" ЖШС-нің салықтар бойынша Жамбыл облысы .Т.Рысқұлов ауданы
Салық Басқармасында салық төлеуші ретінде есепте тұр.

"Агро Өнім" ЖШС-нің корпоративті табыс салығын төлеуші тұлға болып
табылады. Корпоративті табыс салығы салықтық түсімдерде және мемлекеттік
бюджет кірістерінде едәуір орын алады. Бұл салықты мемлекеттік мекемелерді
қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент-заңи тұлғалары, сондай-ақ
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын
немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден табыс алатын бейрезидент-заңи
тұлғалар төлейді. Оңайлатылған мағлұмдама негізінде арнаулы салық режімін
қолданатын заңи тұлғалар көрсетілген режім щеңберінде салық салынатын
табыстар бойынша корпоративтік табыс салығын есептейді және төлейді.
Корпоративтік табыс салығына арналған салық кезеңі 1 қаңтардан 31
желтоқсанға дейінгі күнтізбелік жыл болып табылады.
"Агро Өнім" ЖШС-нің жеке табыс салығы бойынша салық төлеушінің төлем
көзінен салық салынатын табастарына мыналар жатады:
Жұмыскердің табысы; жеке тұлғалардың салық агентінен түсетін табыстары;
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін зейнетақылық төлемдер,
дивиденттер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі табыс, стипендиялар; жинақтаушы
сақтандыру келісімшарттары бойынша табыс.
"Агро Өнім" ЖШС-нің жеке табыс салығы бойынша салық төлеушінің төлем
көзінен салық салынбайтын табыстарына мыналар жатады:
Мүліктік табыс, дара кәсіпкердің табысы, адвокаттар мен жекеше
нотариустардың табысы және басқадай табыстар жатады.

"Агро Өнім" ЖШС-нің қосылған құн салығын төлеуші субъект ретінде де
тіркелген.
Қосылған құн салығының субъектісі – салық салынатын айналым және салық
салынатын импорты бар заңды және жеке тұлғалар.
Салық салынатын айналымға тауарды өткізу, тауарларға меншік құқығын
басқару, комиссия шарттары бойынша тауарларды, қызметтерді, жұмыстарды
атқару.
Салық салынатын импортқа: ҚР-ның аумағындағы Кеден заңнамасына сәйкес
ел аумағына импортталған салық салынатын тауарлар, қызметтер, жұмыстар
жатады.

13 кесте. 2008 жыл "Агро Өнім" ЖШС-нің салықтық түсімдері

код всего основной пени Штраф Штраф
налога платеж КОАП
101101283 281 157 924 87 326 40 032 0
10110317 0 17 0 0
1011045 558 0 305 5 254 0
1012015 111 3 089 1 858 164 0
1031018 859 4 406 4 197 259 0
1041019 088 7 271 1 817 0 0
104308352 346 6 0 0
104401489 464 24 0 0
105101513 224 311 003 179 638 22 586 0
1053166 3 3 0 0
10710912 3 8 1 0
204101375 0 0 375 0
9011014 674 2 573 2 103 0 0
902101820 524 295 0 0
Итого 831 866 487 606 277 597 68 671 0

14 кесте. 2009 "Агро Өнім" ЖШС-нің салықтық түсімдері

код всего основной пени Штраф Штраф
налога платеж КОАП
101101 285 281 157 924 87 326 40 032 0
101103 5 837 0 5 837 0 0
101104 5 558 0 305 5 254 0
101201 5 111 3 089 1 858 164 0
103101 8 859 4 406 4 197 259 0
104101 10 088 7 271 2 817 0 0
104308 1 331 346 985 0 0
104401 4 664 4 640 24 0 0
105101 513 224 311 003 179 638 22 586 0
105316 600 300 300 0 0
107109 1287 345 900 42 0
204101 375 0 0 375 0
901101 6 676 4 573 2 103 0 0
902101 820 524 295 0 0
Итого 849 711 494 421 286 585 68 712 0

15 кесте. 2010 "Агро Өнім" ЖШС-нің салықтық түсімдері
код всего основной пени Штраф Штраф
налога платеж КОАП
101101345 282 257 924 87 326 40 032 0
1011035 837 0 5 837 0 0
1011045 559 0 305 5 254 0
1012015 111 3 089 1 858 164 0
1031018 862 4 406 4 197 259 0
10410110 088 7 271 2 817 0 0
1043081 331 346 985 0 0
1044014 664 4 640 24 0 0
105101613 227 411 003 179 63822 586 0
105316600 300 300 0 0
1071099287 4345 4900 42 0
204101375 0 0 375 0
9011016 676 4 573 2 103 0 0
902101819 524 295 0 0
Итого 1 057 718 698 421 290 58568 712 0

"Агро Өнім" ЖШС-нің салықтық төлемдері жыл сайын жоғарылап келгенін
көріп отырмыз. Бұл біріншіден компания пайдасының жоғарлағанын, яғни
компания тұрақтылығының белгісі болып табылады. Салыстырып өтетін болсақ
2010 ж. жалпы 1 057 718 тенге салық төледі, ол 2009 жылмен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Өндірістік тәжірибенің өту орны
КҮНДЕЛІК ПЕН ЕСЕПТІ РӘСІМДЕУ ТӘРТІБІ
Тәжірибе жетекшілерінің міндеттері
Кәсіпорындағы практика жетекшісінің міндеті
Біліктілігі және лауазымы бойынша штаттық жұмыс орнындағы жұмыстарды қайталау
Нақты жұмыс орнында қызмет атқару барысында студенттің теориялық білімдерін белсенді пайдалану
Дипломалды практика бағдарламасы
Өндірістік практика бағдарламасы
Тәжірибе базасымен танысу
Компания Бағлан ЖШС
Пәндер