Биомассаны пайдалану жолдары. Энергия үнемдеуші технологиялар



I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Биомассаны пайдалану жолдары
2. Энергия үнемдеуші технологиялар
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Биомасса жанғыш тақтатастар, уран, көмір, мұнай және табиғи газдан кейін қазіргі уақытта қол жетімді энергия көздерінің алтыншы қоры. Шамамен жердің толық биологиялық салмағы 2,4•1012 тонна мөлшерімен бағаланады. Биомасса тікелей күн, жел, су және геотермалды энергияларынан кейін өнімділігі бойынша бесінші жаңартылатын энергия көзі, Жыл сайын жер бетінде шамамен 170 млрд тонна бастауыш биомасса өндіріледі және шамамен сол мөлшер жойылады. Биомасса әлемдік экономикада пайдалануы бойынша ең ірі жаңартылатын ресурс (бір жылда 500 млн тоннадан астам) Биомасса жылу, электркуаты, биотын, биогаз (метан, сутегі) өндіру үшін пайдаланылады. Биомасса отынының басым бөлігі (80%), ең алдымен ағаш, дамып жатқан елдерде үй жылыту және тамақ дайындау үшін пайдаланылады.
Қуатты ұқыппен жұмсау заман талабына айналып отырғаны шындық. Әсіресе қарапайым халықтан бастап, ірі кешендерге дейінгі аралықтағы электр энергетикасының үнемшілдік қағидаттары туралы Елбасы Н.Назарбаев үнемі айтып келеді. «Қазақстан 2050-стратегиясы» жарияланған Жолдауда да бұл маңызды стратегиялық бағыт ретінде қарастырылып, Президент алдағы жылдары электр қуатын тұтынуды жылына 10 пайызға дейін үнемдеу мәселесін көлденең тартқан болатын. Сосын Елбасы Н.Назарбаев ағымдағы жылдың қаңтарында Үкіметтің кеңейтілген отырысында энергия тұтыну деңгейін төмендетіп, энергия үнемдеудің арнайы бағдарламасын әзірлеуді тапсырған еді. Осындай маңызды міндеттерді атқару мақсатында өткен жолғы Үкімет отырысында «Энергия үнемдеу-2020» бағдарламасы қабылданды. Бағдарлама ысырапшылдыққа тосқауыл тетіктерін қамтып, үнемдеудің кешенді шараларын қарастыратын болады.
1. Возобновляемые источники энергии: монография / С. П. Кундас, С. С. Позняк, Л. В. Шенец; Мгэу им. А. Д. сахарова. – Минск : Мгэу им. а. Д. сахарова, 2009. – 315 с.
2. Тлеуов А. Нетрадиционные источники энергии: учебное пособие. Астана: Фолиант, 2009, 248с.
3. В. Б. Козловская, В. Н. Радкевич, В. Н. Сацукевич. Электрическое освещение: справочник – 2-е изд. – Минск: Техноперспектива, 2008. – 271с.: ил.
4. Послание Главы государства народу Казахстана НҰРЛЫ ЖОЛ – ПУТЬ В БУДУЩЕЕ. - Астана, 11.11.2014
5. Рыбакова М.В. Экологический бизнес: в контексте социальной экологической практики// Менеджмент в России и за рубежом. 2006.
№ 2.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Биомассаны пайдалану жолдары
2. Энергия үнемдеуші технологиялар
I. Қорытынды
II. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Биомасса жанғыш тақтатастар, уран, көмір, мұнай және табиғи газдан кейін қазіргі уақытта қол жетімді энергия көздерінің алтыншы қоры. Шамамен жердің толық биологиялық салмағы 2,4·1012 тонна мөлшерімен бағаланады. Биомасса тікелей күн, жел, су және геотермалды энергияларынан кейін өнімділігі бойынша бесінші жаңартылатын энергия көзі, Жыл сайын жер бетінде шамамен 170 млрд тонна бастауыш биомасса өндіріледі және шамамен сол мөлшер жойылады. Биомасса әлемдік экономикада пайдалануы бойынша ең ірі жаңартылатын ресурс (бір жылда 500 млн тоннадан астам) Биомасса жылу, электркуаты, биотын, биогаз (метан, сутегі) өндіру үшін пайдаланылады. Биомасса отынының басым бөлігі (80%), ең алдымен ағаш, дамып жатқан елдерде үй жылыту және тамақ дайындау үшін пайдаланылады.
Қуатты ұқыппен жұмсау заман талабына айналып отырғаны шындық. Әсіресе қарапайым халықтан бастап, ірі кешендерге дейінгі аралықтағы электр энергетикасының үнемшілдік қағидаттары туралы Елбасы Н.Назарбаев үнемі айтып келеді. Қазақстан 2050-стратегиясы жарияланған Жолдауда да бұл маңызды стратегиялық бағыт ретінде қарастырылып, Президент алдағы жылдары электр қуатын тұтынуды жылына 10 пайызға дейін үнемдеу мәселесін көлденең тартқан болатын. Сосын Елбасы Н.Назарбаев ағымдағы жылдың қаңтарында Үкіметтің кеңейтілген отырысында энергия тұтыну деңгейін төмендетіп, энергия үнемдеудің арнайы бағдарламасын әзірлеуді тапсырған еді. Осындай маңызды міндеттерді атқару мақсатында өткен жолғы Үкімет отырысында Энергия үнемдеу-2020 бағдарламасы қабылданды. Бағдарлама ысырапшылдыққа тосқауыл тетіктерін қамтып, үнемдеудің кешенді шараларын қарастыратын болады.

II.1.Биомассаны пайдалану жолдары
Әлемде мұнайды, көмірді және газды биоотынға ауыстыру жайлы мәселе талқылануда.Биоотының негізгі артықшылықтарының бірі парниктік газының шығарындыларын азайту. Алайда, бұл биоотын жанған уақытта атмосфераға көміртегі диоксиді аз түзіледі дегенді білдірмейді. Биоотын жанған кезде атмосфераға өсімдіктер бұрын сіңірген көміртегі кері қайтарылады да, сондықтан планетаның көміртек балансы өзгеріссіз қалады.
Қатты биоотын. Ең көп таралған өкілі - ағаш. Ағаш -- адамдар бұрыннан қолданатын көне отын. Қазіргі таңда әлемде ағаш өңдеуге немесе биомассаға энергетикалық ормандар қолданады, олар тез өсетін түрлерін алады, масалы тал, теректер, эвкалипт, қараған, қант құрағы, жүгері және т.б. Оларды отырғызу шаршы-ұялы және шахмат әдісімен жүргізіледі. Энергетикалық ормандардың айналым кезеңі, яғни кесу уақыты 4-6 жылды құрайды. Энергетикалық биомассаның экологиялық артықшылықтары:
-топырақтың эрозиясын алдын алу;
-биомассаны жағу барысында атмосфераға CO2 бөлініп биоотын шикізатының өсуі кезінде өзіне сіңеді;
Зиммерингте (Австрия) орналасқан электрстанцияның биомассаны пайдалануы жарқын мысал болып табылады. Оның қуаттылығы - 66 МВт. Биомассаның жылдық тұтынуы - 190 мың тонна.Тағы бір, қатты биоотынның шамалы таралған түрі ағаш отын түйіршіктері болып табылады .
Ағаш отын түйіршіктері - ағаш қалдықтардан жасалған пресстелген бұйымдар: үгінді, жаңқалар, қабық, жіңішке өлшемелі және кондицияланбаған ағаштар, орман дайындау кезіндегі кескін қалдықтар, сабан, ауыл шаруашылық қалдықтары - күнбағыс дәнінің қауызы, жаңғақ қабығы, көң, құс қиы және басқа да биомассалар.Ағаш отын түйіршіктерін немесе пеллеттерді өндіру үрдісі келесідей: биошикізат ұнтағышқа енеді, кейін ұнтақ кептіргішке барып түседі, одан кейін арнайы сыққыш-түйіршіктеуге түседі. Ұнтақ сыққышқа түскен уақытта температура көтеріліп ағаштың құрамындағы лигнин жабысқақ болады, жасалып шығу барысында тығыз циллиндр тәрізді болады. Пеллеттерді қолдану бойынша дамушы нарықтық тұтынушы Еуропа Достығы елдері.Сонымен қатар, қатты биоотын түрлерінің ішінен отын брикеттерін атап өткен жөн. Брикеттер - кептірілген және брикеттелген биологиялық шығу тегі бар энергия тасымалдаушы, мысалы, олар өңделмеген немесе минималды дәрежедегі жағуға дайындайтын үгінділер, жаңқа, қабық, қауыз, кебек, сабан және т. б. Еуропада отын брикеттерін және пеллеттерді тұрғын үйлерді және өндірістегі бөлмелерді жылытуға қолданылады, ал жоңқаны көбінесе қуаттылығы бірнеше ондаған мегаватты ірі жылу электрстанцияларында жағады.
Сұйық биоотын. Сұйық биоотын - биоотынның келешегі бар классы. Биоотындар сұйық түрде іштен жану қозғалтқыштарына арналған, мысалы, этанол, метанол және т.б. Оны әр түрлі өсімдіктерден алады: бидайдан, қант қамысы, рапстан және ағаш өңдеу қалдықтарынан.Оны сұйық немесе мотор биоотыны деп атайды - өсімдік шикізатын өңдеу технологиясы барысында алынатын зат, оның негізінде табиғи биологиялық үрдісі қолданылады мысалы, ашу.
Биоэтанол. Қазіргі таңда биоэтанол өндірісі әлемдік деңгейде артып келе жатыр. Атап айтатын болсақ биоэтанолды ауыл шаруашылық дақылдарының ішінде; бидай, арпа, жүгері, қант қызылшасы, қант қамысы, рапс, картоп, күріш және басқа да агро өнімдерді өңдеу арқылы алуға болады.
Этанолдың танымал себебі оның өндірісінің экономикалық тиімділігінде жатыр, яғни рапстың тұқымының 2-4 тга егілген өнімінен 1 гектар жерден 1-1,5 тонна биоэтанол және 2-2,5 тонна жоғары сапалы өсімдік азығын алуға болады.Өсімдіктен алынатын мотор отыны дизель отынының көрсеткішіне жақын. Осылайша биодизельді пайдалану барысында шығарындылар айтарлықтай ауаға аз түседі.Биоэтанолды өндіру нарығында ең белсенді ойыншы - Бразилия, оның үлесінің жалпы көлемі 48,5%. Этанол Бразилияда қант қамысынан өндіріледі.2013 жылдың желтоқсан айында MnCAR (Миннесота Автокөлік Зерттеу Орталығы) автокөлік транспортарында биоэтанолды қолдану тиімділігі атты зерттеулер нәтижелерін жариялады.Қарапайым автокөліктердің этанолды пайдалану бойынша зерттеу нәтижелеріне қызығушылық туды. Зерттеуге 2% -15% дейін этанол мен бензин қоспасы талқыға салынды. Іштен жаңу қозғалтқышы бар автокөліктер үшін Е30 (30% этанол және 70% бензин) ең оңтайлы қоспа болып табылды. Бұл қоспа жанар-жағар май құрамындағы октан санын 95 арттырып, отынды тұтыну 1%-ға төмендеді, отын көліктердің іштен жану қозғалтқышының жұмысын жақсартады. Бұл экономиканың тұрғысынан көп емес, бірақ әлде қайда экологиялық көрсеткіш бойынша маңызды.Отын ретінде биоэтанолды қолдану көміртек диоксидінің шығуын төмендетеді, яғни парник газын. Әрине, оның шығуының төмендеуі көптеген факторларға байланысты - қолданылатын өсімдік шикізаты, климаттық аймақ, шикізатты өсіру үшін қосымша шығындар, тасымалдау, қайта өңдеу.АҚШ-та 2008 жылдың жағдайы бойынша бидайдан этанолды өндіру барысында CO2 шығуының төмендеуі орташа есеппен 21% құраған. Егер, спиртті өндіру барысында оны табиғи газға айналдырғанда көмірқышқыл газының шығуы 29-35% төмендеуі мүмкін.
Биометанол. Биометанол - метанол, теңіз фитопланктондарын биотехнологиялық конверсиялау және дақылдандыру арқылы өңдегенде алынатын өнім.70-ші жылдардың аяғы 80 жылдарың басында Еуропа қалаларында жағалаудағы теңіз фитопланктондарын биотехнологиялық конверсиялау және дақылдандыру арқылы өндірістік жүйеге бағытталған жобасы ұсынылды. Қазір бұл биоотынды өндіру бағытының болашағы бар деп есептелінеді, себебі фитопланктонның жоғары өнімділігі жылына 100 тга, өнімді өндіру барасында тұщы су мен құнарлы топырақты керек етпейді және бұл процес ауыл шаруашылық өнімдермен бәсекелеспейді, энергия қайтару деңгейі жоғары.
Биодизель. Биодизель - өсімдік, жануар, микробтан шыққан майлар және олардан алынатын эфирден өндірілген биоотын түрі. Шикізат ретінде рапс, соя, пальма, кокос майы немесе кез-келген басқа да майлар, сондай-ақ тамақ өндірісіндегі қалдықтары, теңіз балдырлары қолданылады.Биодизель автокөлік қозғалтқыштарында пайдаланылады және ол таза күйінде немесе кәдімгі дизель отыны бар қоспалар ретінде пайдаланылуы мүмкін. Мұндай қоспалар қозғалтқыштың құрылымдық өзгерістерін қажет етпейді.
Биодизельді қолдану экологиялық тиімді екені дәлелденген және күмән келтіремейді:
-биодизельдің суға түсуі жануарлар мен өсімдік әлеміне зиян келтірмейді;
-топырақта және суда биодизель 25-30 күн аралығында толығымен ыдырайды;
-биодизельді жағу барысында өсімдіктерге қажетті көмірқышқыл газының көлемі жағу мөлшері бойынша бөлінеді;
-классикалық дизель отынына қарағанда биодизельдің құрамында күкірт болмайды;
-құрамында күкірт қосылыстарының болмауы кезінде кәдімгі минералдық дизель майлау қабілетін жоғалтады, ал құрамында күкірт аз биодизель майлайтын қабілетке ие болады.
Газ тәрізді биоотын. Газ тәрізді биоотын (биогаз, биосутегі) биомассаны ферменттеу немесе термиялық және биохимиялық процестерді пайдалану арқылы өңдеу нәтижесінен алынған өнім. Газ тәрізді биоотын түрінің ең көп таралған түрі - биогаз, ал өзгеше бір түрі биосутегі болып табылады. Биосутегі - термохимиялық, биохимиялық және басқа да әдістермен, мысалы балдырлар биомассасынан алынған сутегі.
Биогаз - көмірқышқыл газы мен метан қоспасынан тұратын органикалық қалдықтарды (биомассалар) ашыту арқылы алынған өнім.Биогазды өндірудің қазіргі технологиясы бойынша бактерияның үш түрін қолданады:
- гидролизды бактериялар;
- қышқыл түзуші бактериялар;
- метан түзуші бактериялар.
Биогазды алу үшін қажетті шикізат өте кең. Негізінен бұл органикалық қалдықтар: фекальды тұнбалар, қи, құс қиы, сыра астығы, қызылша сығындысы, өсімдік, тұрмыстық қалдықтар және т.б. яғни биогазды өндіру үшін тамақ өнеркәсібінің және ауылшаруашылық қалдықтарынан алына береді, сондай-ақ арнайы өсірілген энергетикалық өсімдіктер- сүрленген мал азығы, балдырлар.Қолданылып отырған технология және шикізаттың түріне байланысты 1 тонна қалдықтан 350 м³ газ бөлінеді. Мысалы, бір тонна ірі қара мал қиынан 70 м³ дейін биогаз, әр түрлі өсімдік қалдықтарынан 400 м³ биогаз, майдан 1400 м³ дейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Геотермальды энергия
Жылу энергиясын алу үшін күн энергиясын пайдалану
Биогаз түзілу технологиясының басты кезеңдері
Тұрмыстағы энергия үнемдеу технологиялары
Жаңартылатын энергия көздері
АЗ ҚАЛДЫҚТЫ ЖӘНЕ РЕСУРС ҮНЕМДЕШІ ӨНДІРІСТІҢ ТИІМДІЛІГІ МЕН ДАМУЫ
Тамақ өнеркәсібі туралы толық танысу
Күн энергиясын пайдалану
Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды тиімді пайдалану қоғамның экономикалық даму барысын жетілдірудің міндетті шарты
Биогаз технологиясы
Пәндер