Алтай таулы аймағы

Кіріспе 4
Кіріспе 4
1 Алтай таулы аймағы 6
1.1 Алтай тауының тарихи географиялық жағдайын зерттеген ғалымдар. 6
1.2 Алтай тауы 11
1.3 Алтай тау жүйесі 12
2 Алтайдың биіктік зоналық геожүйелері. 14
2.1 Алтай таулы жоталарының биіктік белдеулері 14
2.2 Алтай таулы аймағының орман қоры 20
Қортынды 26
Пайдаланылған әдебиеттер: 28

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан алуан түрлі бай табиғатымен ерекшелінеді. Мұнда қатаң сібір мен қапырық Орта Азия, таулы ормандар мен ірі жоталары тоғысып жатыр. Еліміздің оңтүстік – шығысын Алтай, Сауыр-Тарбағатай, Жоңғар Алтауы, Тянь-Шань секілді ірі тау жүйелері қоршайды. Күрделі геологиялық құрылыстың әсерінен еліміз бай пайдалы қазбаларымен ерекше.
Қазақстанның шығыс бөлігіндегі Ресей, Монғолия және Қытай халық республикасымен шектесетін табиғи шеп болып табылатын Алтай таулы аймағы табиғатының алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Оны жеке табиғат аймағы ретінде қарастыруға төменде көрсетілген белгілері негіз болады:
1. Геологиялық құрылысының ерекшелігіне сай бір – бірінен терең тауаралы аңғарлар мен қазаншұңқырлар бөлініп жатқан орта биіктіктегі және биік қатпарлы – жатпарлы тау жоталарының басым болуы. Қазіргі жер бедерін жаңа тектоникалық қозғалыстардың әсерінен жаңғырған палеозой қатпарлы құрылымының айқындауы.
2. Құрлықтың орталық бөлігіндегі географиялық орнына сай құрлықтық ауа массалары басым болып, таулы, аңғарлы жер бедерінің әсерінен шұғыл континентті климаттың қалыптасуы. Батыс циркуляциясының әсерінен Алтайдың батыс беткейінде мол жауын – шашын түсуіне орай табиғатының сыртқы келбеті Қазақстанның 6% алып жатқан орман ландшафтлары мен биіктік белдеулердің айқындауы.
3. Жылу мен ылғалдың таралу ерекшеліктеріне сәйкес тауалды далаларынан қылқан жапырақты таулы ормандар мен таулы тундра белдеулерінің басым болуы.
Алтай таулы аймағының табиғатының ерекшеліктерін жан – жақты оқып үйрену жаһандану кезеңіндегі нарықтық экономикалық қатынастарға сәйкес табиғат байлықтарын тиімді пайдаланып қоршаған ортаның тепе – теңдігін сақтау мәселесін шешумен қатар, қазіргі экологиялық ақуалын жақсартып адамның шаруашылық әрекетінен деградацияға ұшыраған геожүйелерді біртіндеп қалпына келтіруге мүмкіндік береді.

1. Чупахин В.М. Физическая география Казакстана.
Алматы: мектеп, 1968
2. Бейсенова А.С.
3. Бірмағанбетов
4. Абдуллин А.А. Геология Казакстана. – Алма – Ата: Наука, 1981.
5. Беспалов В.Ф. Геологическая смроение Казакской ССР –
Алма – Ата: Наука, 1971
6. Абдуллин А.А. Геология и минерологические ресурсы Казакстана. – Алма – Ата: Ғылым, 1994.
7. Савричевская З.А. Геоморфология Казакстана и Средней Азий – Л: 1965.
8. Физическая география Республики Казакстан /под. ред. К.М.Джаналиевой – Алматы: Қазақ университеті, 1998.
9. Альпатев А.М., Архангельский А.М., Позонлелов Н.Я., Степанов А.Я. Физическая география СССР. – М: Высшая школа, 1976.
10. Гвоздецкий Н.А., Михайлов Н.И. Физическая география СССР. –
М: Высшая школа, 1986. – С. 250-311.
11. Николов Н.И., Гвоздецкий Н.А. Казакстан. Алма – Ата: Наука,
1969.
12. Климат Казакстана / под. ред. Утешева А.С. – М: Наука, 1975.
13. Филонец К.К. Очерки по географии внутренных вод
центрального, южного, восточного Казакстана. – Алма – Ата:
Наука, 1981.
14. Казакстан природные условие и естественные ресурсы, СССР. –
М: Наука, 1969.
15. Давыдова М.И., Раковская Э.М. Физическая география СССР. –
М.: Просвещение, 1990.
16. Равнины и горы Средней Азии и Казакстана. — М: Наука, 1975.
17. Соколов А.А. Основные почвообразования и почви Восточного
Казакстана. / Повышение плородия почь Казакстана. — Алма –
Ата: Наука, 1984.
18. Усманов У.У. Геогрофо – генетические исследование и
качественный учет земель Казакстана. — Алма – Ата: Наука, 1975.

19. Формозов А.Н. животный мир Казакстана. –
Алма – Ата: Наука, 1981.
20. Молдағұлов Н.М. Ландшафтану негіздері және Қазақстанның
ландшафтысы. – Алматы: Мектеп, 1990.
21. Чигаркин А.В. Геоэкология Казакстана. – Алматы: Санат,1995.
22. Атлас СССР.
23. Большой Атлас Каз. ССР.