Талшықтық-оптикалық байланыс желісіндегі тағыздау әдістері

2 ТАЛШЫҚТЫҚ-ОПТИКАЛЫҚ БАЙЛАНЫС ЖЕЛІСІНДЕГІ ТАҒЫЗДАУ ӘДІСТЕРІ


Оптикалық талшықты ақпараттық сигналды тарату ортасы ретінде пайдалануда тығыздаудың уақыттық,кеңістіктік,жиіліктік және спектральдық әдістерін пайдалануға болады.
Уақыттық тығыздау. Бұл әдіс бірнеше ақпараттық ағындарды біріктіруді қарастырады.Біріктіру электрондық аппаратуралар деңгейлерінде және оптикалық сигналдар деңгейінде орындалуы мүмкін. Электрлік сигналдар деңгейлерінде біріктіруде (2.1-сурет) А және В кірістерінен келіп түсетін импульстердің екі сериясы (сигнал көзі N болуы мүмкін) біріктіруші құрылғы (БҚ) көмегімен белгілі бір кезектесу тәртібімен топтық сигналға біріктіріледі. Топтық сигнал оптикалық беру қондырғысында оптикалық тасымалдаушыны модуляциялайды. Оптикалық сәуле оптикалық талшық бойымен таралып,оптикалық қабылдағышқа жетеді де ,онда қайтадан электрлік сигналға түрленеді. Сосын ол сигнал бөлу құрылғысы (БҚ) арқылы екі импульстер сериясына ажыратылады және олар шығыстарына беріледі.



Сурет 2.1 - Электрлік сигналды біріктіру деңгейінде уақыттық тығыздау принципі

Оптикалық цифрлық ағындарды біріктіру сұлбасы 2.2-суретте көрсетілген.N ақпарат көзінен оптикалық цифрлық ағындар N оптикалық беру қондырғысына беріледі. Оларда электрлік сигналдар оптикалық сигналдарға түрленеді. Оптикалық сигналдарды біріктіру алдында олардың әрқайсысы уақытарына тежеледі.
Осындай тежеулерден кейін оптикалық қосқыш (смеситель) шығысында оптикалық импульстер тізбектілігі алынады. Қабылдау жағында бұған кері процестер жүргізіледі.



Сурет 2.2 - Оптикалық сигналды біріктіру деңгейінде уақыттық тығыздау принципі

Уақыттық тығыздау әдісінде өте қысқа (10℃ және одан да қысқа) жарық импульстерін беруге тура келеді. Ондай импульстерді беру ТОБЖ беру және қабылдау аппаратуралары оптоэлектрондық бөліктерінің тез әрекеттілігіне өте жоғары талаптар қояды. Ол талаптар құралдардың шектік мүмкіндіктеріне жақын. сонымен қатар, беру жылдамдығы (кең жолақтылығы) оптикалық талшықтық дисперсиялық қасиетімен шектеледі.
Уақыттық тығыздаудың негізгі артықшылығы: оптикалық талшықтың өткізу қасиетін пайдалану коэффициентінің артуы (Гбит/с жылдамдықпен беруде тәжірибе жүзінде қол жеткізілген); толық оптикалық байланыс жасауға мүмкіндіктің болуы.
Кеңістіктік тығыздау. Бұл әдіс оптикалық талшықтардың майысуға ыңғайлылығы және өлшемдерінің шағындылығы сияқты артықшылықтарын пайдаланады. Ол үшін құрамында көптеген талшықтар болатын оптикалық кабельдер жасалынады. мұндай әдісте ТОБЖ саны оптикалық кабельдегі талшықтар санына тең, демек өткізу қабілеттілігі сол оптикалық талшықтар санымен анықталады (2.3 сурет).
Кеңістіктік тығыздаудың кемшілігі – оптикалық талшықтың көп жұмсалуы, кабель тартуға жұмсалатын шығынның артуы, демек кабельдік тракт құнының жоғары болуы. Магистральдық ТОБЖ үшін 1 кан∙км құны негізінен кабель құнымен анықталады. Бұл әдіс техникалық – экономикалық тиімділіктің жақсаруын қамтамасыз етпейді.